Βενεζουέλα: «Αυτός που δεν ψηφίζει, δεν τρώει!»

«Αυτός που δεν ψηφίζει δεν τρώει. Για αυτόν που δεν ψηφίζει δεν υπαρχει φαΐ!» διακήρυξε ο «ισχυρός άνδρας» της κυβέρνησης Maduro, ο αντιπρόεδρος Diosdedo Cabello προκειμένου να κάνει τον πληθυσμό της Βενεζουέλας να συμμετάσχει στις βουλευτικές εκλογές της περασμένης Κυριακής. «Aν κάποιος αρνηθεί να ψηφίσει θα τον βάλουμε σε καραντίνα χωρίς φαΐ».

Tο μεγαλύτερο και σημαντικώτερο τμήμα της αντιπολίτευσης δεν έλαβε μέρος στις εκλογές και ο ηγέτης της Juan Guaido κάλεσε τον λαό να μην συμμετάσχει σε αυτή την «φάρσα» και να μην πάει να ψηφίσει.

H δήλωση του κυβερνητικού αξιωματούχου εκ πρώτης απόψεως στερείται νοήματος. Πώς μπορεί μια κυβέρνηση μιας χώρας οπου η οικονομία δεν είναι απόλυτα κρατικοποιημένη (όπως π.χ. ήταν στην ΕΣΣΔ) να εμποδίσει την πρόσβαση σε τροφή στους πολίτες της; Κι όμως παρ’ όλο που δεν είναι κρατικοποιημένη, η κυβέρνηση ασκεί ένα πολύ σημαντικό έλεγχο στην τροφή των περισοτέρων κατοίκων. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση στην ελέυθερη αγορά λόγω του συνδυασμού υψηλών τιμών και χαμηλών μισθών που επικρατούν στην χώρα κάτι που δεν επιτρέπει στους περισσότερους πολίτες να αγοράσουν τα αναγκαία για τη διατροφή τους είδη. Υπολογίζεται ότι ένα «καλάθι» βασικών ειδών διατροφής κοστίζει 39 βασικούς μισθούς!

Ο μόνος τρόπος για να επιβιώσει ενα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού είναι τα περίφημα επιδοτούμενα «κιβώτια τροφίμων» (Cajas de comida) που παρέχει η κυβέρνηση μία ή δύο φορές μηνιαίως. Κάθε caja περιέχει αλεύρι, ρύζι, λάδι, ζυμαρικά, γάλα κ.λπ. Καμιά φορά περιέχουν και κονσέρβες τόνου.

Πολλοί άνθρωποι έχουν ως μοναδική πηγή επιβίωσης αυτά τα βοηθήματα. Υπολογίζεται ότι 6 στους 10 πολίτες έχουν λάβει αυτά τα βοηθήματα. Κάθε υπερεπιδοτούμενη caja κοστίζει στον αποδέκτη 150 μπολιβαρες (περίπου 5 σεντς του δολαρίου) δηλαδή μια τιμή που στην αγορά δεν φτάνει ούτε για το χαρτόνι των cajas.

Tη διανομή αναλαμβάνουν οι επίσης περίφημες Comité Local de Abastecimiento y Producción, γνωστές ως CLAP. Οι επιτροπές αυτές εδρεύουν σε κάθε γειτονιά και αποτελούνται συνήθως από «προοδευτικους πολίτες» που βρίσκονται ιδεολογικά και οργανωτικά κοντά στην κυβέρνηση. Αυτές συντάσσουν τους καταλόγους των αποδεκτών της βοήθειας και επιβλέπουν τη διανομή τους.

Τα κριτήρια επιλογής των αποδεκτών της βοήθειας σύμφωνα με τις επίσημες πηγές αφορούν τον βαθμό φτώχειας του αποδέκτη, τις ανάγκες του κ.λπ.

Όμως σύμφωνα με τους επικριτές το κυριότερο στοιχείο είναι η πολιτική τοποθέτηση των αποδεκτών αν δηλαδή υποστηρίζουν την κυβέρνηση - ή τουλάχιστον δεν εναντιώνονται ενεργά σε αυτήν. Κάτι που φαίνεται να επιβεβαιώνεται από πρόσφατες δηλώσεις στην εφημερίδα El Nacional ενός ιθύνοντος στελέχους των CLAP: «Αν φτάνει το φαγητό για όλους έχει καλώς. Όμως αν χρειάζεται να ιεραρχήσουμε θα το κάνουμε. Δεν πρόκειται να αφήσω να μην δοθεί σε έναν επαναστάτη για να το δώσω σε κάποιον που μετά θα βρίζει την κυβέρνηση!».

Αυτή η οικονομική βοήθεια εξηγεί τις δηλώσεις του Caballo. Σε μία κατάσταση εκρηκτικού πληθωρισμού και έλλειψης θέσεων εργασίας η πρόσβαση σε φτηνά (λόγων επιδότησης) τρόφιμα είναι για πολλούς ανθρώπους το μοναδικό σωσίβιο. Το οποίο φυσικά με κανένα τρόπο δεν θέλουν να χάσουν.

Παρ’ όλα αυτά όμως οι απειλές του κυβερνητικού αξιωματούχουν δεν φαίνεται να έφεραν τα αναμενόμενα αποτελέσματα καθώς η πλειοψηφία του λαού μάλλον τις αγνόησε. Υπολογίζεται ότι το ποσοστό που ψήφισε κυμαίνεται μόνο μεταξυ 20%-30.5% του εκλογικού σώματος (ανάλογα με ποιος κάνει την εκτίμηση). Κάτω από σχετικά «νορμάλ» συνθήκες, όπως στις βουλευτικές εκλογές του 2015 -τις οποίες κέρδισε η αντιπολίτευση- η συμμετοχή ήταν περίπου 53%.

Στα τελικά αποτελέσματα ο κυβερνητικός συνασπισμός Gran Polo Patriotico Simon Bolivar πηρε το 68% των ψήφων και τα άλλα δορυφορικά κόμματα το υπόλοιπο. Με αυτό το αποτέλεσμα το καθεστώς σήμερα ολοκληρώνει τον έλεγχο της χώρας καθώς ελέγχει την προεδρία, τη δικαστική εξουσία, τις ένοπλες δυνάμεις, την επιτροπή εκλογών - και τη Βουλή.