Το Παιδί και ο Γύπας: Το αίσθημα αδικίας στη ζωή και την ασθένεια

Οι περισσότεροι ασθενείς που βλέπουν τους γιατρούς τους για κάποιο σοβαρό πρόβλημα υγείας δεν μπορούν να αποδεχθούν εύκολα ότι κάτι σοβαρό συνέβη σε αυτούς και όχι σε άλλους. Και οι ίδιοι οι γιατροί συχνά δεν κατανοούν το μέγεθος του πανικού που διακατέχει έναν άρρωστο εξαιτίας του προβλήματός του. Ο Ιπποκράτης πίστευε ότι για να είναι κάποιος ιδανικός γιατρός θα πρέπει και εκείνος να πάσχει από κάτι, έτσι ώστε να αντιλαμβάνεται τον πόνο, την απώλεια και την αναπηρία από πρώτο χέρι.

Πολλές φορές άνθρωποι με μεγάλη μόρφωση, παιδεία και υψηλό δείκτη νοημοσύνης συμβαίνει να χειρίζονται και να αντιμετωπίζουν το πρόβλημά τους με μεγαλύτερο πανικό και αδυναμία ελέγχου σε σχέση με ανθρώπους χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου. Ενδεχομένως η μεγάλη «εγκεφαλική επεξεργασία» του προβλήματος να υστερεί σε σχέση με την απλή αποδοχή και ενατένιση με αισιοδοξία της αυριανής μέρας. Απέναντι στην αρρώστια φαίνεται ότι δεν βοηθάνε πάντα τα πτυχία και τα διδακτορικά. Ακόμη δε χειρότερα είναι τα πράγματα όταν ο ασθενής είναι και ο ίδιος γιατρός και ιδιαίτερα όταν ο γιατρός εξασκεί την ίδια ειδικότητα με αυτή στην οποία υπάγεται το πρόβλημά του. Συνήθως οι γιατροί βασανίζονται από αρνητικές έμμονες ιδέες και σκέφτονται πάντα τις πλέον βαριές επιπλοκές και τη δυσμενέστερη εξέλιξη στην ασθένειά τους, επειδή βέβαια γνωρίζουν καλά το αντικείμενο και φτιάχνουν με το μυαλό τους περίπλοκα σενάρια.

Οι συχνότεροι επισκέπτες των ιατρείων είναι οπωσδήποτε νευρωτικοί και υποχόνδριοι ασθενείς οι οποίοι, ενώ δεν πάσχουν σωματικά, κατατρύχονται από ιδέες ασθένειας και, αν ερωτηθούν για την κατάστασή τους, θα απαντήσουν βέβαια με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε όποιος τους ακούει να θεωρήσει ότι πάσχουν από κάποια βαρύτατη ασθένεια. Πάρα πολλοί άνθρωποι θεωρούν την ασθένειά τους αδικία. Μια κατηγορία πιστεύει ότι η αρρώστια «άδικα» τους ήρθε πολύ νωρίς (π.χ. τώρα που τα παιδιά τους είναι μικρά και οι υποχρεώσεις τους μεγάλες) και μια άλλη κατηγορία πιστεύει ότι «άδικα» η ασθένεια εμφανίσθηκε μόλις είχαν επιλύσει τα οικονομικά προβλήματα και τις οικογενειακές υποχρεώσεις και ήταν έτοιμοι να χαρούν τη ζωή τους ελεύθεροι από δεσμεύσεις. Είναι πολύ λογικό ο αντίκτυπος κάποιας νόσου να είναι πολύ μεγαλύτερος όταν ο ασθενής είναι νέος αλλά σίγουρα όλοι, ανεξαρτήτως ηλικίας, θεωρούν τη δική τους ασθένεια «αδικία».

Εδώ υπάρχει μια μακάβρια αλλά ρεαλιστική φωτογραφία -με τίτλο Το Παιδί και ο Γύπας- η οποία δείχνει τις αληθινές διαστάσεις του ζητήματος της ζωής και της υγείας στον πλανήτη που ζούμε αλλά και την ανισότητα η οποία για κάποιες ψυχές πάνω στη γη αποτελεί νόμο.

Το 1993 ο ρεπόρτερ Κέβιν Κάρτερ στα πλαίσια της συνεργασίας του με μία νοτιοαφρικανική εφημερίδα στάλθηκε σε ένα αφρικάνικο χωριό μιας επαρχίας του Σουδάν, στην οποία είχε φουντώσει εμφύλιος πόλεμος, για να βγάλει φωτογραφίες που μαρτυρούσαν το μέγεθος της αιματοχυσίας και της πείνας που αντιμετώπιζαν οι κάτοικοι της περιοχής αυτής. Κάποια στιγμή συγκλονισμένος και αναστατωμένος από τις εικόνες της δυστυχίας βγήκε από το κέντρο του χωριού και περπάτησε σε ένα γειτονικό χωράφι, εκεί αντίκρυσε μια φρικτή εικόνα. Ένα εξοντωμένο από την πείνα μικρό κοριτσάκι σερνόταν στο χωράφι έτοιμο να ξεψυχήσει ενώ λίγα μέτρα πίσω του είχε προσγειωθεί ένας γύπας έτοιμος να κατασπαράξει το παιδί που έσβηνε σιγά-σιγά.

Ο Κέβιν Κάρτερ βρήκε την ψυχραιμία να τραβήξει τη φωτογραφία αυτή η οποία μέσα σε λίγες μέρες έκανε τον γύρο του κόσμου και χάρισε στον φωτογράφο που την τράβηξε το βραβείο Pulitzer της καλύτερης φωτογραφίας το 1994. Ο Κέβιν Κάρτερ επικρίθηκε βέβαια για το ότι δεν έδωσε καμία βοήθεια στο παιδί αυτό, αν και ο ίδιος ισχυρίσθηκε ότι περίμενε εκεί κάποια λεπτά και είδε το παιδί να φεύγει και να σώζεται από τα νύχια του γύπα. Η φωτογραφία ευαισθητοποίησε πάρα πολλούς ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο πάνω στο αφρικανικό πρόβλημα, αλλά ο Κέβιν Κάρτερ αυτοκτόνησε τρεις μήνες μετά τη βράβευσή του. Πριν αυτοκτονήσει, ο Κέβιν είχε γράψει ένα σημείωμα που βρέθηκε κοντά στο πτώμα του και στο οποίο έγραφε ότι η ζωή του είχε γίνει καταθλιπτική και την είχαν στοιχειώσει το αίμα, οι σφαγές των αμάχων και οι εικόνες των πεινασμένων παιδιών. Δεν άντεξε άλλο το βαρύ φορτίο της δουλειάς αυτής στο οποίο είχαν προστεθεί, όπως φαίνεται, και πολλά προσωπικά του προβλήματα.

Έτσι εμείς οι «καλοβολεμένοι» που ζούμε σε εποχές-κοινωνίες αφθονίας, έχουμε αναπτύξει πολλές νευρώσεις, πιθανόν λόγω αυτής της ευμάρειας. Όταν λοιπόν αντικρίζουμε αυτή τη φωτογραφία (του αδύναμου παιδιού που πάει να αρπάξει ο γύπας) θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα ευχαριστημένοι με τα «μικρά μας» προβλήματα. Γινόμαστε έτσι ακόμη πιο δυνατοί προκειμένου να συνεχίσουμε να παλεύουμε μέσα σε ένα αβέβαιο και απρόβλεπτο κόσμο ο οποίος δεν μπορεί να υποσχεθεί (ποτέ και σε κανέναν) ένα ανέφελο και γαλανό αύριο.