Το Παρίσι, το Λονδίνο, η Μπογκοτά, η Μόσχα και το Χονγκ Κονγκ συγκαταλέγονται στις πόλεις εκείνες που είναι πιο φιλικές προς τους πεζούς σε παγκόσμιο επίπεδο
Οι πολεοδόμοι και οι τοπικές αρχές θα πρέπει να βελτιώσουν την καταλληλότητα των πόλεων για τους πεζούς για να αντιμετωπίσουν τα υγειονομικά ζητήματα και την κοινωνική ανισότητα, ανακοίνωσαν χθες, Πέμπτη, επιστήμονες, καθώς η πανδημία του κορωνοϊού υπογράμμισε την σημασία του να μπορεί κάποιος πεζός να μετακινείται εύκολα και με ασφάλεια μέσα στην πόλη.
Το Παρίσι, το Λονδίνο, η Μπογκοτά, η Μόσχα και το Χονγκ Κονγκ συγκαταλέγονται στις πόλεις εκείνες που είναι πιο φιλικές προς τους πεζούς σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με μια νέα μελέτη σε δείγμα σχεδόν 1.000 πόλεων που εκπόνησε το μη κερδοσκοπικό Ινστιτούτο Πολιτικής των Μεταφορών και της Ανάπτυξης, το οποίο εδρεύει στη Νέα Υόρκη.
Τα κριτήρια τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για την κατάταξη των πόλεων ήταν το ποσοστό των ανθρώπων που ζουν σε απόσταση 100 μέτρων από μέρη χωρίς αυτοκίνητα, το ποσοστό των ανθρώπων που ζουν εντός 1.000 μέτρων από υποδομές υγειονομικής περίθαλψης και υποδομές εκπαίδευσης και το μέσο μέγεθος των πόλεων.
Στην κατηγορία της απόστασης χιλίων μέτρων από υποδομές, προηγείται το Παρίσι και ακολουθούν η Λίμα του Περού, το Λονδίνο το Σαντιάγο της Χιλής και η Μπογκοτά.
Σχετικά με το μέσο μέγεθος των πόλεων, η κατάταξη έχει ως εξής:
Μεταξύ πόλεων με περισσότερους από 5 εκατομμύρια κατοίκους, μόνο η Μπογκοτά στην Κολομβία ήταν στις πρώτες πέντε και με τa τρία κριτήρια.
Μεταξύ των άλλων πόλεων που σημειώνουν υψηλή εγγύτητα σε χώρους χωρίς αυτοκίνητα είναι το Βερολίνο και η Βαρκελώνη στην Ευρώπη, η Μελβούρνη και το Σίδνεϊ στην Αυστραλία, ενώ η Ουάσιγκτον κατατάσσεται 25η στον κόσμο. Για την εγγύτητα με την υγειονομική περίθαλψη και τα σχολεία, το Κατμαντού στο Νεπάλ και η Αθήνα στην Ελλάδα είναι και οι δύο πόλεις με υψηλά σκορ, ενώ το Τορόντο στον Καναδά είναι στη θέση 35 και η Νέα Υόρκη στην 50.
Τι σημειώνει η έκθεση για την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη
Στην έρευνα συμπεριλαμβάνονται η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη. Συγκεκριμένα, η Αθήνα είναι από τις πρώτες στον κόσμο σε εύκολη και κοντινή πρόσβαση σε υγειονομικές υπηρεσίες και εκπαιδευτικά ιδρύματα. Το 88% των κατοίκων της βρίσκεται σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από σχολεία, νοσοκομεία, κλινικές και φαρμακεία. Στη Θεσσαλονίκη, αντίστοιχα, το ποσοστό βρίσκεται στο 83%.
Η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη έχουν υψηλά σκορ επίσης στο κριτήριο της πυκνής δόμησης, με 132 και 109 αντίστοιχα, οικοδομικά τετράγωνα ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Νούμερο 80 και άνω λαμβάνει υψηλό σκορ από τους ερευνητές. Κι αυτό γιατί τα μικρά τετράγωνα είναι φιλικότερα προς τους πεζούς, που μπορούν πιο εύκολα να βρουν εναλλακτικές διαδρομές και να κόψουν δρόμο για να πάνε στον προορισμό τους.
Στο κριτήριο των συγκοινωνιών, μόλις το 64% των Αθηναίων βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 500 μέτρων από τη στάση ενός μέσου μαζικής μεταφοράς που περνά από το σημείο κάθε 10 λεπτά ή λιγότερο, από τις 5 το πρωί έως τις 9 το βράδυ. Για τη Θεσσαλονίκη, οι ερευνητές δεν κατάφεραν να βρουν στοιχεία, αλλά αν ρωτούσαν τους κατοίκους της, θα τους διαβεβαίωναν ότι κάτι τέτοιο συνιστά όνειρο θερινής νυκτός, στην πολύπαθη συγκοινωνιακά πόλη τους. Οσον αφορά το κριτήριο της απόστασης κάτω των 100 μέτρων από χώρο χωρίς αυτοκίνητα, όπως πλατεία, πεζόδρομος, πάρκο κ.λπ., ισχύει μόλις για το 54% των κατοίκων της Αθήνας και το 53% της Θεσσαλονίκης.
Βελτίωση της καταλληλότητας των πόλεων και δημόσια ασφάλεια
Η βελτίωση της καταλληλότητας των πόλεων για τους πεζούς είναι ιδιαίτερα σημαντική σήμερα καθώς η ανησυχία για θέματα δημόσιας ασφάλειας έχει προκαλέσει τη ραγδαία μείωση της χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς εκθέτοντας σε μεγαλύτερο κίνδυνο τον ευάλωτο πληθυσμό, λέει η Χέδερ Τόμσον, επικεφαλής του Ινστιτούτου.
«Ο κορωνοϊός έχει εκθέσει δραματικά τις ανισότητές μας σε κάθε επίπεδο, περιλαμβανομένων των επιλογών για τις μετακινήσεις μας. Όσοι έχουν μεγαλύτερο εισόδημα τείνουν να έχουν πρόσβαση τόσο σε συνοικίες φιλικές προς τους πεζούς όσο και στα μέσα μεταφοράς, ενώ εκείνοι με χαμηλό εισόδημα δεν έχουν πρόσβαση σε κανένα από τα δύο», εξηγεί.
«Είναι απαραίτητο να αλλάξει η ισορροπία του χώρου στις πόλεις εις βάρος των αυτοκινήτων. Έχουμε τόσα πολλά να κερδίσουμε--από τον καθαρότερο αέρα και την καλύτερη υγεία ως τις ισχυρότερες τοπικές οικονομίες και τους βαθύτερους κοινωνικούς δεσμούς εντός των κοινοτήτων», προσθέτει.
Στη διάρκεια των lockdowns για τον περιορισμό των κρουσμάτων του κορωνοϊού οι κάτοικοι των πόλεων σε όλο τον κόσμο στράφηκαν στο περπάτημα και στην σωματική άσκηση στους δρόμους που είχαν κλείσει για την κυκλοφορία.
Ωστόσο, καθώς χαλάρωναν οι περιορισμοί, η κίνηση αυξανόταν. Τα περισσότερα αυτοκίνητα στους δρόμους επιδεινώνουν την ποιότητα του αέρα, αυξάνουν τις εκπομπές αέριων τοξικών ρύπων και δημιουργούν μεγαλύτερους κινδύνους για τους πεζούς, σύμφωνα με το Ινστιτούτο.
Η έρευνα του Ινστιτούτου κατατάσσει τις πόλεις με κριτήρια όπως η πυκνότητα των αστικών οικοδομικών τετραγώνων, η εγγύτητα των κατοίκων σε ανοιχτούς χώρους χωρίς αυτοκίνητα και η πρόσβασή τους σε υπηρεσίες περιλαμβανομένης της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και της εκπαίδευσης.
Πόλεις στις ΗΠΑ βρίσκονται χαμηλά στην κατάταξη, όπως προκύπτει από την έρευνα.
«Οι φιλικές προς τους πεζούς πόλεις δεν προκύπτουν έτσι τυχαία», εξηγεί ο δρ Τέιλορ Ράιχ, ένας συνεργάτης του Ινστιτούτου και επικεφαλής συγγραφέας της έρευνας.
Όπως επισημαίνει ο ίδιος, οι αρχές θα πρέπει πρώτα να κατανοήσουν τα προβλήματα που έχει προκαλέσει ο σχεδιασμός ο οποίος είναι προσανατολισμένος στα αυτοκίνητα. Στη συνέχεια μπορούν να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα προχωρώντας στην αστική ανάπτυξη «μικτής χρήσης» - την ενσωμάτωση, δηλαδή, διαφορετικών τύπων κτιρίων και χρήσεων, οικιστικών ή εμπορικών, παλαιών ή καινούργιων- μέχρι τον εξοπλισμό των δρόμων με παγκάκια, μεγάλους πεζοδρόμους και σκίαστρα.
Μια συνοικία κατάλληλη για τους πεζούς συνδέεται με καλύτερη υγεία για τους κατοίκους της και λιγότερους θανάτους από τροχαία. Επιπλέον, ενισχύει τις τοπικές επιχειρήσεις, μειώνει τις κοινωνικές ανισότητες και αυξάνει την ανθεκτικότητα απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και στα οικονομικά σοκ, σημειώνει ο Ράιχ.
Μια ξεχωριστή έρευνα από επιστήμονες του βρετανικού πανεπιστημίου του Γουόρικ έδειξε ότι ένα περισσότερο βιώσιμο οικονομικό μοντέλο θα μπορούσε να βοηθήσει την διεθνή κοινότητα να ανακάμψει οικονομικά από την πανδημία, ενώ ταυτόχρονα θα πετύχαινε τους στόχους για την μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Στη διάρκεια των lockdowns, βελτιώσεις στην ποιότητα του αέρα πιθανόν να είχαν σώσει περισσότερες ζωές, ενώ η μείωση της ηχορύπανσης και της κυκλοφοριακής συμφόρησης οδήγησαν στην αύξηση του αριθμού των πολιτών που γυμνάζονταν σε εξωτερικούς χώρους, αναφέρεται στη μελέτη που δόθηκε στη δημοσιότητα αυτή την εβδομάδα.
Τους τελευταίους μήνες πολλές πόλεις πρόσθεσαν ποδηλατοδρόμους, διεύρυναν τα πεζοδρόμια και μετέτρεψαν χώρους στάθμευσης.
Σήμερα, η καταλληλότητα των πόλεων για τους πεζούς θα πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο της πολεοδομίας και η απαλλαγή των δρόμων από τα αυτοκίνητα είναι ένας "σύντομος και οικονομικά αποδοτικός τρόπος" για να γίνουν οι πόλεις πιο φιλικές προς τους πεζούς, συμπλήρωσε η Τόμσον.
«Στην νέα μας κανονικότητα, ο κόσμος μας έχει γίνει πολύ μικρότερος και το περπάτημα είναι σημαντικότερο από ποτέ», καταλήγει.
