ΗΠΑ, 25 μέρες πριν την κάλπη: Η εβδομάδα του covid-19

Όπως κάθε Παρασκευή μέχρι τις 3/11, συνεχίζουμε να παρουσιάζουμε μέσα από αυτή τη στήλη τις σημαντικότερες εξελίξεις της Αμερικάνικης προεκλογικής κούρσας – η οποία μετράει πλέον μόλις 25 μέρες ακόμα.

Η εβδομάδα που πέρασε ήταν από τις πιο επεισοδιακές στην εκλογική ιστορία, βρίσκοντας τον Ντόναλντ Τραμπ να προσπαθεί με κάθε τρόπο να γυρίσει ένα παιχνίδι που στραβώνει συνεχώς περισσότερο, και τον Τζο Μπάιντεν ακόμα πιο κοντά στην Αμερικανική Προεδρία.

Η νοσηλεία Τραμπ

Αναμφίβολα, το γεγονός της εβδομάδας ήταν η επεισοδιακή νοσηλεία του Ντόναλντ Τραμπ στο νοσοκομείο Walter Reed. Τόσο το Bloomberg όσο και ο Economist υπολόγισαν πως η νοσηλεία του Τραμπ τον έβλαψε επικοινωνιακά, ενώ σύμφωνα με το Real Clear Politics, το 67% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων θεωρεί πως αν ο Πρόεδρος είχε πάρει τον ιό στα σοβαρά, τότε δε θα είχε μολυνθεί, αναδεικνύοντας ουσιαστικά ένα τεράστιο κενό στην ικανότητα του να ηγηθεί τη στιγμή που η πανδημία μονοπωλεί πλέον την ατζέντα των εκλογών, ειδικά μετά τη μόλυνση του και του μισού επιτελείου του. 

Όμως, οι σύγχρονοι Ρεπουμπλικάνοι ζούνε σε μια παράλληλη πραγματικότητα. Εφαρμόζοντας μια σχεδόν αστεία στρατηγική, η καμπάνια του Τραμπ έστησε ένα σόου για την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο.  Ως άλλος Φρανκ Άντεργουντ, ο Τραμπ προσγειώθηκε με το Προεδρικό ελικόπτερο Marine One, και ανέβηκε στο μπαλκόνι του Λευκού Οίκου για να το χαιρετίσει στρατιωτικά καθώς απογειωνόταν, περιστοιχισμένος από τέσσερις Αμερικανικές σημαίες και βγάζοντας «ηρωικά» τη μάσκα του, παρότι είχε εμφανή δυσκολία να αναπνεύσει κανονικά. Το σόου συνεχίστηκε με τον Τραμπ να βιντεοσκοπεί ένα ακόμη μήνυμα στο οποίο υποστήριξε πως μόνο ένας ηγέτης σαν εκείνον θα μπορούσε να μολυνθεί και να ξεπεράσει τον ιό – μια θέση που υποστήριξε και η εκπρόσωπος της καμπάνιας του, Έριν Περίν, η οποία λίγο-πολύ κατηγόρησε τον Μπάιντεν πως δε μπορεί να έχει άποψη για τον Covid-19 επειδή δεν τον έχει κολλήσει. Παράνοια.

Ο Τραμπ συνέχισε – καθόλου απροσδόκητα – να παίζει το χαρτί του άτρωτου ηγέτη αντί για εκείνο της ταπεινότητας. Ενδεικτικά, έφτασε στο σημείο να τουιτάρει πως οι Αμερικάνοι «δεν πρέπει να φοβόνται τον ιό» και πως «θα μάθουν να ζουν με αυτόν» τη στιγμή που ΗΠΑ σήμερα μετράνε 210.000 νεκρούς. Σε συνέχεια αυτής της εξωφρενικής δήλωσης, η κυβέρνηση αποφάσισε να παγώσει το ταμείο ανακούφισης της πανδημίας για την επόμενη των εκλογών, πιέζοντας τον επικεφαλής της Γερουσίας, Μιτς Μακόνελ, να εστιάσει μόνο στην έγκριση της Έιμι Κόνεϊ Μπάρετ ως Ανώτατη Δικαστή – αναθεωρώντας όμως αυτή τη στάση σε έναν βαθμό, όπως δείχνουν οι τελευταίες εξελίξεις. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η απόσταση του Τραμπ από την Αμερικανική κοινωνία ανοίγει καθώς η καμπάνια του σπαρταράει μπροστά στο πολιτικό κόστος και την ήττα που αρχίζει να φαίνεται στον ορίζοντα· ενδεικτικότερο παράδειγμα είναι το γεγονός πως ο Τραμπ έλαβε την πιο εξειδικευμένη θεραπεία σε σχέση με όλους τους Αμερικάνους – και μη – ασθενείς, σε μια συνθήκη που κραυγάζει ελιτισμό, τη στιγμή που το πολιτικό του μήνυμα εξακολουθεί να υποστηρίζει πως εκείνος είναι ο εκπρόσωπος του μέσου Αμερικάνου απέναντι στην πολιτική, οικονομική και ακαδημαϊκή ελίτ των Δημοκρατικών.

Το ντιμπέιτ των Αντιπροέδρων

Παρά τη σημασία του θεσμού, τα ντιμπέιτ μεταξύ των υποψηφίων Αντιπροέδρων σπάνια δημιουργούν συγκινήσεις. Έτσι, η αναμέτρηση ανάμεσα στον Αντιπρόεδρο Μάικ Πενς και τη Γερουσιαστή Κάμαλα Χάρις δεν αποτέλεσε εξαίρεση – αν και όλα τα Αμερικάνικα μέσα σημείωσαν πως αυτό το ντιμπέιτ ήταν πολύ περισσότερο πολιτισμένο συγκριτικά με εκείνο ανάμεσα στον Τραμπ και τον Μπάιντεν. Ο Στίβεν Κόλισσον του CNN το έθεσε ολόσωστα λέγοντας πως η μάχη Πενς-Χάρις ήταν μάλλον το πιο φυσιολογικό συμβάν μιας εξαιρετικά ασυνήθιστης προεκλογικής εκστρατείας, σε μια εκλογική χρονιά που έτσι και αλλιώς δε μοιάζει με καμία άλλη. Σε αντίθεση, όμως, με τον ευγενικό Αντιπρόεδρο του, ο Τραμπ αποκάλεσε την Καμάλα Χάρις «τέρας» και «κομμουνίστρια» σε συνέντευξη που έδωσε την Πέμπτη στο Fox News, ξεπερνώντας κάθε όριο – μέχρι το επόμενο.

Σε ένα χαριτωμένο στιγμιότυπο, την παράσταση έκλεψε μια μύγα που προσγειώθηκε στα μαλλιά του Ρεπουμπλικάνου Αντιπροέδρου. Η καμπάνια των Δημοκρατικών αντέδρασε αστραπιαία, ανεβάζοντας στα social media μια φωτογραφία του Μπάιντεν με μια μυγοσκοτώστρα, ενώ το twitter βούιξε πως πρόκειται για την ίδια μύγα που είχε προτιμήσει την Κλίντον έναντι του Τραμπ το 2016, δείχνοντας δηλαδή ξανά πιο κόμμα θα χάσει. Πίσω στα σοβαρά, παρότι οι περισσότεροι τηλεθεατές έκριναν πως η Χάρις ανταποκρίθηκε καλύτερα, το ντιμπέιτ μάλλον είναι απίθανο να επηρεάσει την κούρσα στο ελάχιστο. Την ουσία της βραδιάς συνόψισε ο πρώην υποψήφιος για το χρίσμα των Δημοκρατικών, Πιτ Μπούτιτζατζ, ο οποίος δήλωσε πως δε ζηλεύει την «υποχρέωση του Πενς να υποστηρίξει όσα δεν είναι δυνατόν να υποστηριχτούν» φωτογραφίζοντας τις κολοσσιαίες αστοχίες της Κυβέρνησης Τραμπ, ειδικά σε ό,τι αφορά την πανδημία.

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις

Αυτή η εβδομάδα ήταν βγαλμένη από τα δημοσκοπικά όνειρα των Δημοκρατικών. Με τα δεδομένα της 8ης Οκτωβρίου, ο Μπάιντεν έχει ανοίξει τη διαφορά περίπου στο 9.5% κερδίζοντας δύο ποσοστιαίες μονάδες σε εθνικό επίπεδο. Ενδεικτικά, για πρώτη φορά στην κούρσα, ο Μπάιντεν συγκεντρώνει το 51.7% των προτιμήσεων απέναντι μόλις στο 42.2% του Τραμπ, ενώ τόσο η δημοσκόπηση των CNN/SSRS όσο και των NBC/WSJ δίνουν τη διαφορά στο 16% και 14% αντίστοιχα. Αρκετοί Ρεπουμπλικάνοι έσπευσαν να αποδομήσουν τις εκτιμήσεις των “fake news” όμως για άλλη μια φορά ο – πολύ - συντηρητικός σχολιαστής, Μπεν Σαπίρο, τους έβαλε στη θέση τους, προετοιμάζοντας τους για το ενδεχόμενο μιας μεγάλης ήττας, λέγοντας πως καμία δημοσκοπική εταιρία δε θα έδινε τόσο μεγάλες διαφορές εάν δεν ήταν σίγουρη για τα ευρήματα της.

Κυρίως όμως, ο Μπάιντεν ανοίγει το προβάδισμα του στις μεταβαλλόμενες πολιτείες. Από τις πενήντα πολιτείες, μόλις έξι δίνουν διαφορές μέσα στα όρια του στατιστικού λάθους του 3% με τον Μπάιντεν να προηγείται οριακά στο Οχάιο, στην Αϊόβα, στη Τζόρτζια, στη Βόρεια Καρολίνα και στο δεύτερο διαμέρισμα του Μέιν, ενώ ο Τραμπ κρατάει τις δυνάμεις του μόνο στο Τέξας· όταν όμως το κατακόκκινο Τέξας βρίσκεται, έστω και θεωρητικά, ανάμεσα στις swing states, τότε γίνεται πλέον ξεκάθαρο πως η κούρσα έχει στραβώσει πολύ για τους Ρεπουμπλικάνους. Επιπλέον, πολλές μεταβαλλόμενες πολιτείες οριακά δε θεωρούνται πλέον διεκδικήσιμες, καθώς ο Μπάιντεν δείχνει να ξεφεύγει· ενδεικτικά, η διαφορά έχει αυξηθεί στο 5.2% στη Φλόριντα και, κυρίως, στο 7.8% στην Πενσυλβάνια – με τον Τραμπ να χρειάζεται και τις δύο για να κερδίσει – ενώ πλέον προηγείται στο Μίσιγκαν με 8% στο Γουισκόνσιν με 5.2% και στην Αριζόνα – που έχει να ψηφήσει Δημοκρατικούς από το 1996 – με 4.7%.

Αναμφίβολα ακόμα είναι νωρίς, όμως αν αυτή η εικόνα παραμείνει μέχρι τις εκλογές, τότε ο Μπάιντεν ίσως πετύχει μια από τις εντυπωσιακότερες νίκες της ιστορίας. Με τα παραπάνω δεδομένα, το εκλογικό μοντέλο του Economist δίνει στον Μπάιντεν 99% πιθανότητες να έρθει πρώτος σε ψήφους, 91% πιθανότητες να κερδίσει στο Κολλέγιο των Εκλεκτόρων, ενώ υπολογίζει το τελικό άθροισμα των εκλεκτορικών ψήφων σε 350 για τον Μπάιντεν απέναντι σε μόλις 188 για τον Τραμπ. Το στοιχείο πάντως που έχει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι πως, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση των NBC/WSJ, ο Μπάιντεν προηγείται με 62% έναντι του 35% του Τραμπ στη δημογραφική κατηγορία των συνταξιούχων – οι οποίοι αποτέλεσαν βασικό παράγοντα της νίκης του Ρεπουμπλικάνου Προέδρου το 2016. Τέλος, είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον η άποψη του αρχισυντάκτη του Five Thirty Eight, Nate Silver, πως οι δημοσκοπήσεις ενδέχεται να μη μπορούν να υπολογίσουν μια συσπείρωση της τελευταίας στιγμής από τους ψηφοφόρους του Τραμπ, ούτε όμως και εκείνους που τείνουν μεν προς το Ρεπουμπλικανικό κόμμα και αντιμετωπίζουν την πανδημία με σχετικό σκεπτικισμό, αλλά δεν αντέχουν άλλο τη στάση και την προσωπικότητα του Τραμπ – άρα και ίσως να απέχουν από τις κάλπες. 

Το επόμενο διάστημα και η ψηφοφορία που συνεχίζεται

Το μεγάλο ερώτημα των επόμενων ημερών είναι αν θα διεξαχθεί το δεύτερο ντιμπέιτ ανάμεσα σε Τραμπ και Μπάιντεν. Η ανεξάρτητη οργανωτική επιτροπή των αναμετρήσεων πρότεινε τη διεξαγωγή ενός ψηφιακού ντιμπέιτ, όμως ο Πρόεδρος αρνήθηκε αμέσως να συμμετέχει με αυτό το φορμάτ, συμφωνώντας όμως στη διεξαγωγή με φυσική παρουσία στις 22/10.  Σε κάθε περίπτωση, όσο οι μέρες περνάνε και η διαφορά ανοίγει, τόσο οι Ρεπουμπλικάνοι εντυπωσιάζουν με τις ακροβασίες των μηνυμάτων τους· μόλις τη Δευτέρα, η καμπάνια του Τραμπ μοίρασε μια έρευνα η οποία διαχώριζε τους ψηφοφόρους σε «Αμερικάνους» και «Δημοκρατικούς» ενώ η πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Νίκι Χέιλι, αναφέρθηκε στον Νικίτα Χρουστσόφ (!) και την – αμφισβητούμενη – δήλωση του πως τα εγγόνια των σύγχρονων με τον ίδιο Αμερικάνων θα ξυπνούσαν μια μέρα σε σοσιαλιστικό καθεστώς, χωρίς να καταλάβουν πώς ακριβώς αυτό επικράτησε, προειδοποιώντας ουσιαστικά πως μια νίκη των Δημοκρατικών θα επιβεβαίωνε την πρόβλεψη του πρώην Γενικού Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος της ΕΣΣΔ.

Παράλληλα, όμως, η ψηφοφορία συνεχίζεται κανονικά μέσω της πρόωρης και επιστολικής ψήφου. Σύμφωνα με το Forbes, πάνω από έξι εκατομμύρια ψηφοφόροι έχουν ήδη ψηφίσει, αριθμός που είναι πενήντα φορές μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο το 2016. Όμως, ο μεγάλος αριθμός των επιστολικών ψήφων ίσως οδηγήσει στο φαινόμενο του “Red Mirage” την πρόσκαιρη δηλαδή εικόνα μιας νίκης του Τραμπ, όταν μόνο οι ψήφοι με φυσική παρουσία θα έχουν μετρηθεί. Οι New York Times έχουν δώσει ιδιαίτερη έμφαση στη σημασία να κλειδώσει το αποτέλεσμα από το βράδυ των εκλογών– και όχι αφού προσμετρηθούν οι επιστολικές ψήφοι μέρες αργότερα· αναλυτές όπως o Thomas Friedman, ο David Sanger και ο Trip Gabriel έχουν προειδοποιήσει πως σε αυτή την περίπτωση, ο Τραμπ έχει δώσει πολλές ενδείξεις πως θα ανακηρύξει τον εαυτό του νικητή οδηγώντας τη χώρα σε μια πρωτοφανή Δημοκρατική εκτροπή, ενώ η κυριαρχία των Ρεπουμπλικάνων στο Ανώτατο Δικαστήριο και στις πολιτειακές αντιπροσωπείες του Κογκρέσου – όπου έχουν ακόμα οριακή πλειοψηφία – θα μπορούσαν να του εξασφαλίσουν τη νίκη εκεί, ακυρώνοντας τις επιστολικές ψήφους, αν το κόμμα του τον ακολουθήσει σε αυτόν τον αξιακό και ολοκληρωτικό κατήφορο. Αντίθετα, μια μαζική συμμετοχή στις κάλπες θα δώσει έναν ξεκάθαρο θρίαμβο στον Τζο Μπάιντεν από τη νύχτα της 3ης Νοεμβρίου, αποκλείοντας κάθε τέτοιο ενδεχόμενο, αναγκάζοντας ακόμα και τον Ντόναλντ Τραμπ - ίσως για πρώτη φορά στη ζωή του - να αποδεχτεί πως έχασε.

Για συνεχή δημοσκοπική ενημέρωση, προτείνουμε τους παρακάτω ιστότοπους: 

https://projects.fivethirtyeight.com/polls/president-general/
https://www.270towin.com/
https://projects.economist.com/us-2020-forecast/president?utm_campaign=us2020-forecast&utm_medium=social-organic&utm_source=facebook&fbclid=IwAR00t2MEZsnq7HsLK7TdLY5cgwTMFSCmuy_5O_rsk-XxydT3_g8UM7IH99E
https://www.realclearpolitics.com/epolls/2020/president/us/general_election_trump_vs_biden-6247.html