Κολομβία: H πτώση ενός δεξιού ηγέτη

«Ο Alvaro Uribe ποτέ δεν φιλοδόξησε να είναι ένας πολιτικός αγαπητός σε όλους» μας λέει ο Κάρλος ο οδηγός του ταξί στο Medellin της Κολομβίας. Και το πέτυχε.

Σήμερα είναι αναμφίβολα ο πιο αγαπητός και ταυτόχρονα ο πιο μισητός πολιτικός στην Κολομβία. Διετέλεσε πρόεδρος της χώρας από το 2002 ως το 2010 και σήμερα είναι γερουσιαστής έχοντας εκλεγεί με τον πρωτοφανή για τη χώρα αριθμό των 800 χιλιάδων ψήφων. Γι’ αυτό η πρόσφατη απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας να ασκήσει δίωξη εναντίον του αποτελεί σεισμό στην πολιτική ζωή της χώρας.

O Uribe ήταν πάντοτε ένας δεξιός πολιτικός με πρόσημά του τη θρησκεία, την οικογένεια και τον αγώνα εναντίον του εγκλήματος. Όμως οι διχογνωμίες για το πρόσωπό του πηγάζουν κυρίως από την περίοδο της πολυετούς –πάνω από 50 έτη– αιματηρής σύρραξης με τους αριστερούς αντάρτες των FARC που άφησε πίσω της πάνω από 200 χιλιάδες νεκρούς. Η σκληρή πολιτική που ακολούθησε τον έκαναν ήρωα για το συντηρητικό τμήμα του πληθυσμού και αποδιοπομπαίο τράγο για τους εκσυγχρονιστές.

Η πιο αμφιλεγόμενη πολιτική του θεωρείται η ανοχή στις παραστρατιωτικές οργανώσεις και σε μία συμμορία εγκληματιών γνωστή ως οι «12 Απόστολοι» που είχαν επωμισθεί τον ρόλο της «κοινωνικής κάθαρσης», δηλαδή εκτέλεσης μελών και υποστηρικτών του αντάρτικου κινήματος. Επίσης το όνομά του συνδέεται με την πολιτική των «ψεύτικων ταυτοποιήσεων» (falsos positivοs). Πρόκειται για πολιτική συστηματικής εκτέλεσης αμάχων από τις στρατιωτικές δυνάμεις που μετά παρουσίαζαν τους δολοφονημένους ως αντάρτες προκειμένου να εξασφαλίσουν οι στρατιωτικοί διάφορα μπόνους.

 Πάντοτε ήταν εναντίον των διαπραγματεύσεων με τους αντάρτες, στάση που πήγαζε και από προσωπικά βιώματα: Oι αντάρτες είχαν δολοφονήσει τον πατέρα του, έναν κτηνοτρόφο. Αναμφίβολα η πικρία του ήταν τεράστια όταν τον Νοέμβριο του 2016 ο τότε πρόεδρος (και πρώην υπουργός του), Juan Manuel Santos, υπέγραφε τη συμφωνία με τις FARC που οδήγησαν στο τέλος του εμφυλίου και τη μετατροπή της οργάνωσης σε ένα πολιτικό κόμμα (με ελάχιστη επιρροή στην πολιτική ζωή της χώρας σήμερα). Στο δημοψήφισμα που ακολούθησε, ο λαός άκουσε τις προτροπές του Uribe και καταψήφισε τη συμφωνία, η οποία ωστόσο πέρασε μέσω του κοινοβουλίου.

Οι πράξεις για τις οποίες διώκεται σήμερα σχετίζονται με εκείνη την πολυτάραχη περίοδο. Συγκεκριμένα κατηγορείται ότι προσπάθησε να επηρεάσει μάρτυρες παρέχοντάς τους διάφορα οφέλη για να αλλάξουν τις καταθέσεις τους που τον ενέπλεκαν με παραστρατιωτικές οργανώσεις. Ο ίδιος αρνείται τις κατηγορίες.

Για πολλούς αναλυτές στην Κολομβία η πράξη του Ανώτατου Δικαστηρίου της χώρας να ασκήσει δίωξη εναντίον ενός τόσο ισχυρού πολιτικού παράγοντα όπως ο Uribe δείχνει τα σημαντικά βήματα που έχει κάνει τα τελευταία έτη η χώρα στην προσπάθεια διαμόρφωσης ανεξαρτήτων θεσμών όπως η δικαιοσύνη. Ιδιαίτερα αν ληφθεί υπ’ όψη ότι ο σημερινός πρόεδρος της χώρας, Ivan Duque, αν και πιο μετριοπαθής ανήκει στον ίδιο πολιτικό χώρο με αυτό του τ. προέδρου και έχει εκφράσει την πίστη του στην αθωότητα του διωκομένου.

Όμως όλα αυτά αποτελούν λεπτομέρειες άνευ σημασίας για τον Κάρλος που ήταν και παραμένει ένας φανατικός «uribista»: «Εγώ αυτό που ξέρω είναι ότι σήμερα κάθονται στο κοινοβούλιο οι δολοφόνοι των FARC και το παίζουν βουλευτές, ενώ ο πρόεδρός μας που τους πολέμησε θα πάει φυλακή!» μας λέει καθώς προσπαθεί να παρκάρει στο πολυσύχναστο Poblado.