Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δηλώνει ότι είναι «σίγουρη» ότι θα προχωρήσουν οι διαδικασίες ώστε το Next Generation EU να είναι έτοιμο ως το τέλος της χρονιάς.
«Είναι κρίσιμης σημασίας να αρχίσουν τα κράτη-μέλη να καταρτίζουν αμέσως τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης» βάσει των οποίων θα αιτηθούν χρηματοδότηση από το Next Generation EU, το Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ: αυτό είναι το μήνυμα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε αποκλειστικές της δηλώσεις στην «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ». «Με αυτόν τον τρόπο θα διασφαλιστεί ότι τα κονδύλια θα μπορέσουν να εκταμιευθούν γρήγορα», τονίζει η κ. Φον ντερ Λάιεν, η οποία σήκωσε το τεχνοκρατικό βάρος της σύνταξης του έκτακτου εργαλείου – με τη σχετική εισήγηση της Επιτροπής στα τέλη Μαΐου να επιβιώνει σε μεγάλο βαθμό της σκληρής διαπραγμάτευσης των τελευταίων δύο μηνών.
Το ότι το Ταμείο Ανάκαμψης θα ήταν μέρος του πλαισίου του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου ή ΠΔΠ (του επταετούς προϋπολογισμού της Ε.Ε.) ήταν κάθε άλλο παρά προδιαγεγραμμένο. Η Γαλλία, που εισήγαγε στον ευρωπαϊκό διάλογο την ιδέα ενός τέτοιου Ταμείου, επιθυμούσε να είναι ένας αυτόνομος μηχανισμός, εκτός του πλαισίου και των συχνά αρτηριοσκληρωτικών διαδικασιών του ΠΔΠ. Η κ. Φον ντερ Λάιεν ήταν αυτή που επέμεινε ότι μόνο σε αυτό το πλαίσιο μπορούσε να οικοδομηθεί το νέο Ταμείο, αξιόπιστα αλλά και γρήγορα.
«Είμαστε πολύ ευτυχείς που το Next Generation EU είναι μέρος του ΠΔΠ, είναι ακριβώς αυτό που προτείναμε», εξηγεί στην «Κ» η πρόεδρος της Επιτροπής. «Το γεγονός αυτό εγγυάται την πραγματική ευρωπαϊκή διακυβέρνηση του προγράμματος» τονίζει (δεν σχολιάζει ωστόσο την επιμονή χωρών όπως η Ολλανδία για πιο ισχυρό λόγο των κρατών-μελών στη διακυβέρνηση του Ταμείου, η οποία ήταν προϊόν της δυσπιστίας τους απέναντι στην Επιτροπή ως επιτηρητή). Χάρη στον τρόπο με τον οποίο έχει διαμορφωθεί το Ταμείο, ισχυρίζεται η κ. Φον ντερ Λάιεν, «θα είναι εφικτό να διασφαλίσουμε ότι τα εθνικά προγράμματα ανάκαμψης θα λάβουν υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά της κάθε χώρας και ταυτόχρονα θα προωθήσουν τους ευρύτερους στόχους της Ε.Ε. που συνδέονται με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, την ψηφιακή μετάβαση και, γενικότερα, τον εκσυγχρονισμό της ευρωπαϊκής οικονομίας».
Πώς κρίνει ωστόσο τις περικοπές που έγιναν σε σειρά προγραμμάτων που αφορούν τον εκσυγχρονισμό αυτό, από τη δραστική συρρίκνωση των επιπλέον πόρων για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (από 32,5 σε 10 δισ. ευρώ), τη μείωση των συμπληρωματικών κονδυλίων για το ερευνητικό πρόγραμμα Horizon Europe, τους μειωμένους πόρους και τη διαχείριση της μετανάστευσης και την κατάργηση του EU4Health, που θα αναβάθμιζε τη συλλογική ικανότητα για υγειονομική δράση της Ε.Ε.;
«Λυπούμαστε για τις περικοπές που έγιναν σε κάποια προγράμματα σε σχέση με τις αρχικές μας προτάσεις» απαντά. «Τα προγράμματα της Ε.Ε. για την υγεία, την έρευνα, τη διαχείριση της μετανάστευσης, όλα παρέχουν προστιθέμενη αξία πολύ υψηλότερη από το κόστος που συνεπάγονται. Αλλά δεν πρέπει να χάνουμε τη μεγάλη εικόνα: το ΠΔΠ και το Next Generation EU μαζί παρέχουν 1,8 τρισ. ευρώ, περισσότερο από το 13% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος της Ε.Ε. το οποίο θα συμβάλει στην υπέρβαση της κρίσης, την επιστροφή στην ανάπτυξη και στον εκσυγχρονισμό. Περισσότερο από το 50% των κονδυλίων αυτών θα κατευθυνθεί σε πολιτικές εκσυγχρονισμού. Μιλάμε για σημαντική οικονομική δύναμη πυρός».
Υπενθυμίζεται ότι η συμφωνία σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που επετεύχθη την περασμένη Τρίτη τα ξημερώματα έπειτα από σκληρότατες διαπραγματεύσεις που διήρκεσαν πάνω από 90 ώρες, είναι το πρώτο (αν και το πιο κρίσιμο) βήμα για τη μετατροπή του νέου επταετούς κοινοτικού προϋπολογισμού και του Ταμείου Ανάκαμψης σε νόμο της Ε.Ε.
Το επόμενο βήμα είναι οι διαβουλεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο έχει εκφράσει σημαντικές διαφωνίες τόσο για τις περικοπές στο ΠΔΠ σε σύγκριση με την πρόταση της Επιτροπής όσο και για την ασαφή διασύνδεση της παροχής χρηματοδότησης με τη συμμόρφωση των κρατών-μελών με τις αρχές του κράτους δικαίου. Στη συνέχεια τα Κοινοβούλια των κρατών-μελών πρέπει να κυρώσουν την αναγκαία αύξηση της οροφής των ιδίων πόρων (κατά 0,6% του ΑΕΕ της Ε.Ε.) η οποία θα επιτρέψει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δανειστεί 750 δισ. ευρώ από τις αγορές με χαμηλά επιτόκια.
«Πάγωμα» χρηματοδότησης
Μιλώντας στην ολομέλεια του Κοινοβουλίου την Πέμπτη, η κ. Φον ντερ Λάιεν είπε ότι το Ταμείο Ανάκαμψης «μπορεί να αποτελέσει ένα από τα μεγαλύτερα προγράμματα τόνωσης των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων στον κόσμο». Επιπλέον, σχετικά με το κράτος δικαίου, είπε ότι η Επιτροπή θα εξετάσει «την πρόταση που κάναμε το 2018» και θα συνεργαστεί με το Κοινοβούλιο ώστε «να προωθηθεί και, αν χρειάζεται, να βελτιωθεί». Η πρόταση αυτή προέβλεπε «πάγωμα» χρηματοδότησης με εισήγηση της Κομισιόν, εκτός αν υπήρχε ειδική πλειοψηφία εναντίον αυτού στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο – μία διατύπωση πολύ πιο αυστηρή από εκείνη του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, που πρότεινε ειδική πλειοψηφία για έγκριση της εισήγησης (και άρα διευκόλυνε χώρες όπως την Ουγγαρία και την Πολωνία να μπλοκάρουν το «πάγωμα» των κονδυλίων).
Η πρόεδρος της Κομισιόν δηλώνει στην «Κ» ότι είναι «σίγουρη» ότι θα προχωρήσουν οι αναγκαίες διαδικασίες ώστε το Next Generation EU να είναι έτοιμο να ενεργοποιηθεί ώς το τέλος της χρονιάς.
14°
