Χαλάρωση περιοριστικών μέτρων - Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή

Αν η εφαρμογή περιοριστικών μέτρων για τα εκατομμύρια των Ευρωπαίων αποτελεί μία άνευ προηγουμένου πρόκληση, ο τρόπος επιστροφής στην οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα αποτελεί μία πολύπλοκη διαδικασία.

«Δεν υπάρχει διεθνές πρωτόκολλο για το θέμα», δήλωσε ο Σεμπάστιαν Κουρτς, ο καγκελάριος της Αυστρίας, ανακοινώνοντας ένα χρονοδιάγραμμα σταδιακής άρσης των περιορισμών.

Η Δανία και η Νορβηγία, που βρίσκονται σε καθεστώς σχετικά χαλαρών περιοριστικών μέτρων, ανακοίνωσαν επίσης ένα χρονοδιάγραμμα επανάληψης της οικονομικής δραστηριότητας. Η Πορτογαλία και η Ελλάδα εξαρτούν τα δικά τους σχέδια από τις συνθήκες.

Σε όλες τις περιπτώσεις, η άρση των περιοριστικών μέτρων θα γίνει κατά στάδια με την διατήρηση προληπτικών μέτρων. Η παγκόσμια κυκλοφορία του ιού, η οποία θα απαιτούσε συντονισμένες στρατηγικές, αποτελεί επιπλέον παράγοντα αβεβαιότητας.

Ο προσδιορισμός της κατάλληλης στιγμής

Η Αυστρία, η Νορβηγία, η Δανία ισχυρίζονται ότι σταθεροποίησαν την καμπύλη της μετάδοσης.

Στην Αυστρία, όπου περισσότερα από 12.500 άτομα διαγνώσθηκαν θετικά στον κορωνοϊό, η κυβέρνηση ανακοίνωσε το σχέδιο άρσης των περιοριστικών μέτρων έχοντας διαπιστώσει σαφή μείωση του ρυθμού εμφάνισης και του αριθμού των νέων κρουσμάτων. Ο ρυθμός ημερήσιας αύξησης των κρουσμάτων κυμαίνεται εδώ και πολλές ημέρες στο 2%, ενώ βρισκόταν στο 40% στα μέσα του Μαρτίου.

Η Νορβηγία θεώρησε ότι η επιδημία, με 5.863 καταγεγραμμένα συνολικά κρούσματα, βρίσκεται υπό έλεγχο στο έδαφός της. Σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία, στην Νορβηγία ένας φορέας της νόσου δεν την μεταδίδει παρά σε 0,7 άτομο (reproduction rate), έναντι 2,5 πριν από την επιβολή των περιοριστικών μέτρων.

Ο αριθμός των θανάτων στην Νορβηγία συγκρατήθηκε σε χαμηλά επίπεδα και το σύστημα υγείας δεν επιβαρύνθηκε.

Σταδιακή χαλάρωση

Για τις χώρες αυτές, δεν τίθεται θέμα άρσης των μέτρων από την μία ημέρα στην άλλη.

Στην Αυστρία, όπου μόνο τα σούπερ μάρκετ και τα φαρμακεία παρέμειναν ανοικτά, η κυβέρνηση θέλει να ανοίξει τα μικρότερα καταστήματα στις 14 Απριλίου και στην συνέχεια τα υπόλοιπα καταστήματα στις αρχές του Μαΐου. Ξενοδοχεία και εστιατόρια θα ακολουθήσουν στα μέσα του Μαΐου.

Οι Αυστριακοί θα πρέπει να εξακολουθούν να περιορίζουν τις μετακινήσεις τους στις απολύτως απαραίτητες και να δουλεύουν από το σπίτι τουλάχιστον μέχρι το τέλος του Απριλίου.

Τα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δεν θα επαναλειτουργήσουν στην Αυστρία πριν από τις 15 Μαΐου. Η Δανία θα ανοίξει σταδιακά τα σχολεία της από τις 15 Απριλίου μέχρι τις 15 Μαΐου.

Στην Νορβηγία, οι βρεφονηπιακοί σταθμοί θα επαναλειτουργήσουν στις 20 Απριλίου. Για ένα μέρος των σχολείων δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης η επαναλειτουργία τοποθετείται στις 27 Απριλίου.

Οι αυστριακοί φοιτητές δεν θα επανέλθουν στα πανεπιστήμια και θα τελειώσουν το έτος μέσω διαδικτυακών μαθημάτων.

Για την Δανία, δεν προβλέπεται ημερομηνία επαναλειτουργίας των μπαρ, εστιατορίων, κομμωτηρίων, εμπορικών κέντρων και ντισκοτέκ.

Και στις τρεις χώρες, δεν τίθεται θέμα να επιτραπούν μεγάλες συναθροίσεις ή αθλητικές και πολιτιστικές διοργανώσεις, οι οποίες αναβάλλονται για τον Ιούλιο, το νωρίτερον, ή τον Αύγουστο.

Επιφυλακτικότητα και πειθαρχία

Καμία χώρα δεν έχει θριαμβολογήσει, ενώ επαναλαμβάνονται οι προειδοποιήσεις για τον κίνδυνο νέας έκρηξης της επιδημίας.

«Θα ζήσουμε με πολλούς περιορισμούς για πολλούς μήνες», προειδοποίησε η πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρέντρικσεν απευθύνοντας έκκληση για ατομική υπευθυνότητα διότι «μία μικρή παρεκτροπή» μπορεί να έχει «μεγάλες επιπτώσεις» στην κοινωνία.

Η νορβηγίδα ομόλογός της Ερνα Σόλμπεργκ προειδοποίησε επίσης ότι η χαλάρωση των περιορισμών «δεν σημαίνει ότι μπορούμε να γίνουμε πιο απρόσεκτοι».

Στις δύο αυτές χώρες, όπως και στην Αυστρία, τονίζεται ότι οι περιορισμοί θα επιστρέψουν σε περίπτωση αναζωπύρωσης της επιδημίας. Ο αυστριακός καγκελάριος προειδοποίησε επίσης ότι η κυβέρνηση μπορεί «να πατήσει και πάλι το φρένο» , αν κριθεί αναγκαίο.

Πλύσιμο των χεριών, τήρηση της απόστασης τουλάχιστον ενός μέτρου στα καταστήματα, περιορισμός του αριθμού των πελατών: τα βασικά μέτρα προστασίας παραμένουν.

Την ώρα δε που ανάβει η συζήτηση για την χρησιμότητα της χρήσης προστατευτικής μάσκας ή καλύμματος προσώπου, η Αυστρία καθιστά της χρήση της υποχρεωτική στα σούπερ μάρκετ και στα μέσα μαζικής μεταφοράς, ενώ οι αρχές συνιστούν την χρήση της μάσκας την Νορβηγία και την Δανία, όπου δεν είναι καθόλου διαδεδομένη.

Ταξίδια, τεστ: αβεβαιότητα

Με τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης να βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια της πανδημίας, οι εθνικές στρατηγικές εξόδου από το καθεστώς των περιοριστικών μέτρων κινδυνεύουν να έχουν ως αποτέλεσμα μακροχρόνιους περιορισμούς στις διεθνείς μετακινήσεις.

Τα σύνορα της Δανίας παραμένουν κλειστά.

«Οσο δεν υπάρχει εμβόλιο ή αποτελεσματική θεραπεία, η ασθένεια αυτή θα μας ακολουθεί και δεν θα υπάρχει ελευθερία στα ταξίδια όπως την ξέραμε», προειδοποίησε ο Σεμάστιαν Κουρτς.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ήθελε η άρση των περιοριστικών μέτρων να μην γίνει κατά άτακτο τρόπο εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης και ανέβαλε την παρουσίαση οδικού χάρτη για μία συντονισμένη έξοδο ώστε να μην υπάρχει αποπροσανατολισμός για τις χώρες που ζητούν να μην χαλαρώσουν τα μέτρα.

Αν και η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει στην Βιένη και την Κοπεγχάγη, αυστηροποίηση των περιοριστικών μέτρων ανακοινώθηκε από τοπικές αρχές στην Γαλλία. Και ένας ιταλός αξιωματούχος προειδοποίησε χθες: «βρισκόμαστε μακριά από την έξοδο από την κρίση, από μία υποθετική ώρα Ω που θα μας επαναφέρει στην προηγούμενη κατάσταση».

Οι χώρες που αίρουν τα περιοριστικά μέτρα θα περπατούν σε τεντωμένο σχοινί, προειδοποιούν οι επιστήμονες , διότι η «ανοσία της αγέλης», η οποία θα εξασφάλιζε προστασία για το σύνολο του πληθυσμού, είναι ακόμη ασθενής.

«Μόλις χαλαρώσουν τα μέτρα, ο αριθμός των κρουσμάτων θα αυξηθεί και πάλι λίγο», προειδοποιεί η ιολόγος Elisabeth Puchhammer-Stöckl, της Ιατρικής Σχολής της Βιένης. «Ο στόχος είναι αυτό να γίνει κατά ελεγχόμενο τρόπο», με ένα νοσοκομειακό σύστημα ικανό να φροντίσει τα σοβαρά περιστατικά και με την ύπαρξη αρκετών τεστ ώστε να γίνει δυνατή η παρακολούθηση της εξέλιξης της επιδημίας».