Πώς ζει την καραντίνα ένας Αμερικανός γερουσιαστής στην Ιταλία

Ζητήσαμε από έναν ξένο, πολίτη των ΗΠΑ και πρώην γερουσιαστή, τον κ. Shawn-Michael Malone να μας περιγράψει τη δική του εμπειρία, ζώντας με τον αντίκτυπο της παγκόσμιας πανδημικής κρίσης COVID-19 στο επίκεντρο της Ευρώπης, στην Ιταλία.

«Με εξαίρεση μερικούς μόνο από τον πληθυσμό του πλανήτη, οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε βιώσει ποτέ κάτι τέτοιο, παρά τα πρόσφατα outbreaks όπως το Ebola, το SARS, η γρίπη των χοίρων και το H1N1. Πιστεύω ότι μόνο η ισπανική γρίπη του 1918 είχε παρόμοια επίδραση στον κόσμο.

Είμαι συνταξιούχος Αμερικανός πολιτικός και κυβερνητικός υπάλληλος με 30 συνολικά χρόνια εμπειρίας σε τοπικό, κρατικό και ομοσπονδιακό επίπεδο. Τώρα μένω μεταξύ Ιταλίας και Ηνωμένων Πολιτειών.

Έχω βιώσει κι εγώ μια αρκετά μεγάλη σειρά φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών, τόσο ως διαχειριστής όσο και ως θύμα ταυτόχρονα. Υπηρέτησα στην Αμερικάνικη Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Εκτάκτων Αναγκών (FEMA) για τον τυφώνα Marilyn το 1995, εργάστηκα ως επίσημος νομοθετικός βοηθός σε έναν πρώην αντιπρόσωπο του Κογκρέσου των ΗΠΑ των Παρθένων Νήσων στην Ουάσιγκτον αμέσως μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Επίσης διετέλεσα Πρόεδρος της Συμμαχίας των Παρθένων Νήσων των ΗΠΑ το 2013-15, επιβλέποντας μια μεγάλη τοπική χρηματοπιστωτική κρίση ενώ η τελευταία μου σχετικά σημαντική ανάθεση πριν από τη συνταξιοδότησή μου ήταν επικεφαλής Συντονιστής κατά της Κλιματικής Αλλαγής και Σύμβουλος Πολιτικής στον πρώην κυβερνήτη των Αμερικανικών Παρθένων Νήσων.

Πρέπει να ομολογήσω ότι μια επιδημία ενός νέου ιού της γρίπης δεν ήταν ακριβώς το είδος της καταστροφής που είχα φανταστεί ότι θα βίωνα όσο ζω στην Ιταλία. Περίμενα κάτι σαν σεισμό, χιόνι ή χαλάζι, αυτά που συνήθως πλήττουν την Ιταλία. Παρά τις εμπειρίες και τις προσδοκίες μου, δεν ήμουν εντελώς έτοιμος για κάτι τέτοιο. Αυτή η πανδημία είναι καινούργια, συνεχώς εξελίσσεται, εγώ είμαι σε μια ξένη χώρα, δεν μιλάω καλά τη γλώσσα, υπάρχουν πολλές άγνωστες μεταβλητές και καμία οριστική ημερομηνία λήξης.

Βρίσκoμαι σε ένα μικρό χωριό 32 χλμ. ανατολικά της Ρώμης. Το χωριό βρίσκεται 4 χλμ. από τον κεντρικό δρόμο, στα βουνά, κι έχει πληθυσμό περίπου 400 ανθρώπων. Αισθάνομαι πολύ μακριά από τη σκληρή πραγματικότητα που αναφέρουν καθημερινά τα ΜΜΕ που συμβαίνει σε άλλα μέρη της χώρας, κυρίως στις βόρειες περιοχές. Η κοινότητα εδώ δεν είναι πυκνοκατοικημένη, οπότε η πιθανότητα να μεταδοθεί ο νέος ιός COVID-19 είναι αρκετά χαμηλή.

Εντούτοις, με τον ιό να φτάνει σε αυτά τα επίπεδα στη χώρα αυτή, βασιζόμενος στην προσωπική και επαγγελματική μου εμπειρία στην πριν και μετά αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, άρχισα να προειδοποιώ φίλους και γείτονες για την ενδεχόμενη καταστροφή που έβλεπα να έρχεται, παρακολουθώντας όσα συνέβαιναν στην Κίνα, το Ιράν και τη Βόρεια Ιταλία. Αμέσως συγκέντρωσα φάρμακα και άλλα απαραίτητα πράγματα που θα χρειαζόμασταν από το φαρμακείο και, πραγματικά, το Σάββατο πριν τις 9 Μαρτίου που έκανε την ανακοίνωση ο Ιταλός Πρωθυπουργός για καραντίνα, μιά μέρα πριν, ολοκληρώσαμε με τους φίλους τα ψώνια μας και σε τρόφιμα, προλαβαίνοντας όλο αυτό που γνωρίζουμε τώρα ότι συμβαίνει. Ευτυχώς ενεργήσαμε εγκαίρως.

Την Παρασκευή 6 Μαρτίου πήγα στο τοπικό κουρείο στο χωριό και διαπίστωσα ότι οι άνθρωποι δεν έπαιρναν σοβαρά το COVID-19, ακόμα και γνωρίζοντας πολύ καλά τα θλιβερά νέα που έρχονταν από τη Βόρεια Ιταλία. Καθώς περπατούσα προς το κουρείο, παρατηρούσα τον κόσμο στη διαδρομή, μερικοί ήταν και γνωστοί μου, που χαιρετιόταν ακόμα με αγκαλιές και φιλιά στα μάγουλα. Φυσικά απέφυγα να κάνω το ίδιο, χωρίς να φανώ αγενής, λέγοντας απλώς ότι είχα αργήσει για το ραντεβού μου. Αυτό ήταν ο πρώτος μου μεγάλος συναγερμός. Ήταν ηλικιωμένες γυναίκες που είναι ευάλωτες και δεν φαίνονταν να λαμβάνουν τις απαραίτητες προφυλάξεις.

Ο δεύτερος συναγερμός ήρθε κατά τη διάρκεια του κουρέματος. Μετά από τα πρώτα πέντε λεπτά κι αφού παρατήρησα την κατάσταση, άρχισα να δίνω στους ιδιοκτήτες του κουρείου συμβουλές για την ελαχιστοποίηση της εξάπλωσης του ιού, καθώς διαπίστωσα ότι και αυτοί επίσης δεν φαινόταν να πιστεύουν ότι θα μπορούσε να υπάρχει μεγάλη έκθεση στο χωριό στον ιό. Έβλεπα ότι δεν χρησιμοποιούσαν επιπλέον προφυλάξεις, όπως ο καθαρισμός των επιφανειών, η χρήση των απολυμαντικών για τα χέρια και μάσκες. Πρότεινα, με τα ελάχιστα ιταλικά μου, να απολυμαίνουν συνεχώς τα πόμολα και με σπρέι τον μικρό χώρο στον οποίο δούλευαν.

Ο τρίτος συναγερμός ήρθε συζητώντας με τους ίδιους ιδιοκτήτες του κουρείου για την απουσία οποιασδήποτε ανακοίνωσης στο χωριό εκ μέρους του Δημάρχου. Μου είπαν ότι υπάρχει μία ανακοίνωση που περιέχει πληροφορίες για τον COVID-19 και τελικά κατάλαβα ότι η ειδοποίηση αυτή δεν ήταν καθόλου ορατή από τον κόσμο. Πραγματικά, ερχόμενος στο κουρείο, πέρασα κι εγώ δίπλα από την ανακοίνωση χωρίς να τη δω. Εξέφρασα επίσης την ανησυχία μου για το γεγονός ότι δεν έχουμε ή δεν λαμβάνουμε καμία επικοινωνία από οποιονδήποτε εκλεγμένο ή ορισμένο κυβερνητικό υπάλληλο που να μας ενημερώνει για το τι πρέπει να αναμένουμε, την υλικοτεχνική υποστήριξη σχετικά με το τεστ για τον ιό και τι πρέπει να κάνουμε αν κάποιος βρεθεί σε έκτακτη ανάγκη καθώς το χωριό έχει σημαντικό αριθμό ηλικιωμένων που είναι από τους πλέον ευάλωτους. Επιπλέον, ποιά είναι τα πράγματα που πρέπει να κάνουμε για να αποφύγουμε την εξάπλωση του ιού από την κοινότητα και ενημερώσεις ή ανακοινώσεις σχετικά με τη λειτουργία των μπαρ, των εστιατορίων, των κομμωτηρίων, του φαρμακείου, της αγοράς και του νοσοκομείου. Πριν φύγω, έδωσα στους ιδιοκτήτες το μπουκαλάκι με το αποστειρωτικό χεριών που είχα για τον εαυτό μου και τους ενθάρρυνα να ακολουθήσουν τις συμβουλές για να διατηρήσουν το χώρο εργασίας τους όσο το δυνατόν πιο καθαρό, και να πάρουν σοβαρά την προσπάθεια να προστατευθούν οι ίδιοι και οι πελάτες τους.

Ακόμα και ο γιατρός που υπηρετεί στο χωριό είπε στον οικοδεσπότη μου, κατά τη διάρκεια μιας τακτικής επίσκεψης πριν από την καραντίνα και τις αναφορές της εξάπλωσης στη Βόρεια Ιταλία, ότι αυτό το πράγμα είναι απλώς μια γρίπη που δεν του δίνει μεγάλη σημασία. Αυτό ήταν ο τέταρτος συναγερμός μου.

Ευτυχώς, στην κοινότητά μας δεν εξαπλώθηκε ο COVID-19, με μόνο ένα επιβεβαιωμένο κρούσμα μέχρι σήμερα. Αυτή η μη-ετοιμότητα με ανησύχησε περισσότερο απ' ό,τι ο ίδιος ο ιός όσον αφορά τους κατοίκους που θα μπορούσαν να κολλήσουν αν και θα υπήρχαν αρκετές πληροφορίες για να αποφευχθεί ή, τουλάχιστον, να ελαχιστοποιηθεί η εξάπλωσή του στο μικρό μας χωριό.

Στη θετική πλευρά αυτού του ιστορικού γεγονότος, κατά την έναρξη της καραντίνας, παρατήρησα έναν πολύ υψηλό βαθμό συμμόρφωσης από τους κατοίκους του χωριού. Ένα αξιοσημείωτο επίπεδο συνεργασίας χωρίς την παρακίνηση από τους ανθρώπους της ηγεσίας του χωριού που απουσίαζαν φυσικά μέχρι και τις 23 Μαρτίου και ήταν, εκτός από μια δημοσίευση στο Facebook με μια ενημέρωση, ουσιαστικά σιωπηλοί. Έχω παρατηρήσει προσωπικά τον κόσμο, όταν αγοράζουν φρέσκα φρούτα και λαχανικά από τον περιοδεύοντα μανάβη που έρχεται κάθε Τρίτη και Σάββατο, είτε φορούν μάσκες και γάντια είτε και τα δύο. Ο καθένας τους βρίσκεται 1 με 1,5 μέτρο μακριά από τον άλλο και όλοι περιμένουν πολύ υπομονετικά τη σειρά τους για να αγοράσουν αυτά που χρειάζονται. Εντυπωσιάστηκα που οι κάτοικοι ακολουθούσαν αυτά τα μέτρα κοινωνικής απόστασης και αναρωτιόμουν πώς μάθαιναν να το κάνουν αυτό; Σίγουρα δεν οφειλόταν σε επίσημες ανακοινώσεις γιατί δεν εγώ δεν έλαβα τέτοιες οδηγίες ούτε από τον δήμαρχο, ούτε από το γραφείο του ή ούτε ακόμα και από τον γιατρό του χωριού.

Τυχαίνει να γνωρίζω φιλικά τη δήμαρχο ενός άλλου, επίσης μικρού χωριού στην ίδια περιοχή με τη δική μας, το Λάτσιο, η οποία είναι σταθερά παρούσα εκεί, με τη φυσική της παρουσία ενώ επικοινωνεί σε τακτική βάση με τους συμπολίτες της. Όποτε προσπαθώ να της τηλεφωνήσω είναι πάντα απασχολημένη ενώ μπορεί κανείς να παρακολουθήσει όλες της τις δραστηριότητες στο Facebook.

Θα αισθανόμουν πιο ασφαλής αν υπήρχε ηγετική παρουσία στο χωριό. Το να ακούω τον πλανόδιο μανάβη περισσότερο από τον δήμαρχο δεν ήταν η ιδέα που είχα για τον τρόπο που δρα ο επικεφαλής της κοινότητας μπροστά στην πιο σοβαρή κρίση που αντιμετωπίζει αυτή η χώρα μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ευτυχώς υπάρχουν οι ειδήσεις στο Internet και στην τηλεόραση. Αυτές είναι οι πηγές που έχουμε για να πληροφορούμαστε για τον ιό στην Ιταλία, εγώ και σχεδόν όλοι οι κάτοικοι του χωριού. Οπότε, είτε υπάρχει έλλειψη αρμοδιότητας είτε διακοπή της επικοινωνίας και του συντονισμού μεταξύ του προέδρου και των δημάρχων όλων των χωριών αυτής της περιοχής. Γιατί δύο διαφορετικά χωριά παρόμοιων πληθυσμών στην ίδια περιοχή αντιδρούν διαφορετικά σε μια εθνική κρίση; Προφανώς υπήρχε έλλειψη πρωτοκόλλου για το χειρισμό μίας τέτοιας κατάστασης ενώ δεν θα έπρεπε να ήταν τόσο δύσκολο αφού τα περισσότερα χωριά έχουν πολύ μικρό πληθυσμό όπως το δικό μας.

Πώς αντιμετωπίζω εγώ την καραντίνα; Από την ημέρα που άρχισε, στις 9 Μαρτίου, οι οικοδεσπότες μου και εγώ περνάμε ώρα παρακολουθώντας τις ειδήσεις στο Διαδίκτυο και την τηλεόραση, δουλεύουμε σε θέματα που σχετίζονται με την εργασία μας, βλέπουμε ταινίες και απολαμβάνουμε νόστιμη ιταλική κουζίνα σε γεύματα που ετοιμάζονται δύο φορές τη μέρα. Για το πρωινό ετοιμάζει ο καθένας μόνος του ό,τι θέλει! Επίσης περνάμε το χρόνο μας στον όμορφα διαμορφωμένο κήπο του σπιτιού, όταν ο καιρός είναι κατάλληλος για να αναπνεύσουμε τον καθαρό αέρα του βουνού, να ρουφήξουμε τη ζεστασιά του ήλιου και να χαρούμε τους μελωδικούς ήχους των πουλιών και των εντόμων γύρω μας.

Εγώ προσωπικά γυμνάζομαι στο γυμναστήριο του σπιτιού τα απογεύματα για να διατηρώ την υγεία μου ακούγοντας μουσική από την πατρίδα μου, την Καραϊβική, στα Virgin Islands της Αμερικής. Περνάω επίσης πολλή ώρα αναλογιζόμενος τη ζωή μου και κρατώντας επαφή με την οικογένεια και τους φίλους μου, τους ενημερώνω για την κατάσταση εδώ και μοιράζομαι μαζί τους χρήσιμες συμβουλές και πληροφορίες για τον ιό και πώς μπορούμε όλοι να βοηθήσουμε στην αντιμετώπιση αυτού. Αυτό, πάνω απ 'όλα, μου δίνει τη μεγαλύτερη δύναμη να περάσω αυτή την περίοδο καραντίνας.

Μακροπρόθεσμα, παρακολουθώντας το ξέσπασμα του ιού στην Ιταλία, αν και η αντίδραση ήρθε πολύ αργά, ιδίως στο επίκεντρο του βορρά, έχω παρατηρήσει μερικές ενδιαφέρουσες διαφορές μεταξύ Αμερικανών και Ιταλών όσον αφορά τη στάση τους σε αυτή την πανδημία.

Πρώτον, εδώ, δεν έχω βιώσει ούτε ακούσει για αυτό το είδος της "αγοράς πανικού" όπως συμβαίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες όταν πλησιάζουν καταστροφές. Αν και υπήρξαν κάποιες εξαιρέσεις, φαίνεται ότι ο ιταλικός λαός είναι αρκετά συμμορφούμενος και αξιοσημείωτα πολιτικός κάτω από τους περιορισμούς της καραντίνας.

Για παράδειγμα, στις 7 Μαρτίου, πριν από την έναρξη της καραντίνας, μία φίλη μου πήγε για ψώνια στο κοντινό χωριό. Στην επιστροφή της, μας έλεγε ότι το σούπερ μάρκετ επέτρεπε μόνο 10 άτομα τη φορά μέσα στο κατάστημα, έδιναν σε όλους γάντια και εκείνοι που περίμεναν έξω είχαν ήδη αρχίσει να τηρούν την «κοινωνική απόσταση», και να στέκονται 1,5 μέτρο ο ένας από τον άλλο. Η αναμονή, όπως μας είπε, ήταν μεγάλη αλλά οι άνθρωποι δεν διαμαρτύρονταν. Το ίδιο που είχα παρατηρήσει κι εγώ νωρίτερα όταν είχε έρθει στο χωριό ο πλανόδιος μαναβης. Βρήκα αυτή τη συμπεριφορά να είναι πολύ αξιόλογη σε αυτή την εποχή της αβεβαιότητας και του φόβου. Δεύτερον, εκτός από το ότι είναι τόσο πολιτισμένοι, οι άνθρωποι είναι και πολύ υπάκουοι στους νόμους. Είναι μεγάλη η ανάγκη πειθαρχίας σε μια τέτοια πανδημία, αν θέλουμε να δούμε αποτελέσματα στη συγκράτηση αυτού του ταχέως εξαπλούμενου ιού.

Στην πραγματικότητα αυτός είναι ο φόβος μου για τις ΗΠΑ. Πιστεύω ότι, σε αντίθεση με την Κίνα και τους ανθρώπους εδώ στην Ιταλία, οι Αμερικανοί δεν είναι τόσο πειθαρχημένοι σε τέτοιου είδους καταστάσεις. Τέλος, από την εμπειρία και την ευαισθητοποίησή μου, φαίνεται ότι δεν υπάρχει πρόβλεψη ελέγχου για την υπερκοστολόγηση των πραγμάτων που χρειάζονται οι άνθρωποι σε αυτή την κρίση. Τώρα που οι αριθμοί θα αρχίσουν να μειώνονται και η κλίση της καμπύλης να κατεβαίνει, φαίνεται ότι η στάση του ιταλικού λαού θα καταγραφεί ως αξιέπαινη για τη συμμόρφωση και την ευγένεια μεταξύ τους.

Η κυβέρνηση, μέχρι τώρα, επικοινωνεί συχνά και είναι πολύ διαφανής σχετικά με τα στατιστικά στοιχεία της χώρας για τα επιβεβαιωμένα κρούσματα και τα ποσοστά θνησιμότητας. Αν και ο οικονομικός αντίκτυπος θα είναι σοβαρός, νομίζω ότι ο ιταλικός λαός θα επιμείνει και θα επιβιώσει τελικά χάρη στη γενική στάση του πληθυσμού απέναντι στην επιδημία.

Προσωπικά, γράφοντας αυτό το κείμενο, ο φόβος μου θα έλεγα ότι βρίσκεται στο 2 σε κλίμακα μέχρι το 10, όντας ξένος σε μία ξένη χώρα, χωρίς να είμαι πολίτης της, χωρίς να μιλάω με ευχέρεια τη γλώσσα αλλά με έναν σταθερό και έντιμο αρχηγό της κυβέρνησης, και ανθρώπους που με περιβάλλουν με τις δικές τους αξίες.

Ίσως είμαι τυχερός που βρίσκομαι στο σωστό μέρος στην κατάλληλη στιγμή στην Ιταλία, όπου η εμπειρία μου είναι εντελώς αντίθετη από κάποιον που ζει στις βόρειες περιοχές. Για αυτό και ευχαριστώ τον Θεό, τους οικοδεσπότες μου και τους πολλούς φίλους που με στηρίζουν εδώ στο χωριό, μαζί και με αμέτρητους συγγενείς και φίλους από το εξωτερικό με τους οποίους συνδεόμαστε μέσω Facebook και WhatsApp. Αυτοί οι υπέροχοι άνθρωποι βρίσκονται συνεχώς σε επαφή μαζί μου και προσεύχονται για την ασφάλειά μου ενώ μοιραζόμαστε χρήσιμες πληροφορίες και χιουμοριστικά μηνύματα που με κάνουν να γελάω λίγο.

Αυτή, λοιπόν, είναι η εμπειρία μου και χαίρομαι που τη μοιράστηκα με τον κόσμο. Ελπίζω ο Θεός να ευλογήσει τη φυλή των ανθρώπων πλουτίζοντας τη σκέψη τους, τη συμπόνια και τον σεβασμό αναμεταξύ τους, πάνω από τα ψεύδη της απληστίας, της εξουσίας, του υλισμού και του εγωισμού».

Honorable Shawn-Michael Malone