Η ιστορία του χαρτιού υγείας είναι μεγάλη

Yπάρχει ένας πανικός αυτήν την εποχή στην ατμόσφαιρα, μαζί με αρκετά άλλα επικίνδυνα
στοιχεία που παραμονεύουν εκεί έξω. Oι δρόμοι των πόλεων ερημώνουν σταδιακά υπό την απειλή του αόρατου εχθρού Covid-19 και θυμίζουν post-apocalyptic σκηνικά από ταινίες με ζόμπι και εξωγήινους.

Σε τέτοιες στιγμές κρίσης, το ανθρώπινο είδος λειτουργεί με το ένστικτο της επιβίωσης, φροντίζοντας να προστατεύσει τον εαυτό του και την αγέλη του από εξωτερικές απειλές. Τι πιο λογικό δηλαδή από το να τρέξει στο κοντινότερο σούπερ μάρκετ και να αγοράσει μαζεμένα σαράντα πακέτα χαρτί υγείας;

Ναι, στις περίεργες αυτές ημέρες το φαινόμενο Ψωνίζω Μακαρόνια και Χαρτί Υγείας Σαν Να Με Πληρώνουν Για Αυτό είναι αρκετά συχνό, όχι μόνο στην ένδοξη χώρα μας αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο. Άγριοι καβγάδες στήνονται πάνω στα ράφια με τα λευκά ρολά και οι πανικόβλητοι καταναλωτές συμπεριφέρονται λες και το αντίδοτο της πανδημίας βρίσκεται στον κω-καλύτερα να μην ολοκληρωθεί αυτή η πρόταση.

Τι υπήρχε όμως πριν το πολυπόθητο toilet paper;
Από την αρχή των πάντων, οι άνθρωποι πάντα έβρισκαν τρόπους να καθαριστούν μετά το κάλεσμα της φύσης. Η πιο συνηθισμένη τακτική ήταν να αρπάζουν ό,τι υπήρχε πιο κοντα: καρύδες, κοχύλια, χιόνι, γρασίδι, σανό, προβιές και μετέπειτα σελίδες από βιβλία, περιοδικά και εφημερίδες (κάπου εδώ απλά ΠΡΕΠΕΙ να γίνει το αστείο «κίτρινος τύπος»).
Οι πρόγονοί μας αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν πηλό και πέτρα. Οι Ρωμαίοι σφουγγάρια και αλατόνερο. Η ιδέα όμως ενός προϊόντος που είναι αποκλειστικά σχεδιασμένο για την τουαλέτα; Αυτή προέκυψε μόλις πριν 150 χρόνια στην Αμερική και, μέσα σε λιγότερο από έναν αιώνα, ο Uncle Sam κατάφερε να την εδραιώσει σε ολόκληρο τον κόσμο.

Πώς ξεκίνησαν όλα

Μια φορά και έναν καιρό, το 1857 για να είμαστε πιο συγκεκριμένοι, ο Nεουρκοκέζος
επιχειρηματίας Joseph Gayetty σχεδίασε φύλα από μανίλα κάνναβης, τα οποία είχε ποτίσει με αλόη, με σκοπό να τα πουλήσει ως τα κατάλληλα προϊόντα καθαρισμού των απόκρυφων σημείων του σώματος. Ισχυριζόταν μάλιστα πως αυτή του η εφεύρεση μπορούσε να προστατέψει τον καταναλωτή από αιμορροΐδες. Τόσο περήφανος ήταν ο Gayetty για το θεραπευτικό χαρτί του που παρήγγειλε να τυπωθεί το όνομά του σε κάθε ένα φύλο ξεχωριστά. Οι Αμερικάνοι καταναλωτές παρόλα αυτά είχαν συνηθίσει να σκουπίζονται με σελίδες του Sears Roebuck καταλόγου και δεν βρήκαν κανένα νόημα στο να ξοδέψουν λεφτά για κάτι όταν υπήρχε μία δωρεάν εναλλακτική λύση. Λογικό. Στενάχωρο για τον καημένο τον Joseph.

Το 1890, οι αδερφοί Clarence και E. Irvin Scott λάνσαραν την ιδέα του χαρτιού τουαλέτας σε ρολό. Το brand τους γνώρισε πολύ μεγαλύτερη επιτυχία από την απόπειρα του Gayetty, κυρίως επειδή έχτισαν ένα σταθερό εμπόριο με ξενοδοχεία και φαρμακεία της εποχής. Παρόλα αυτά δεν ήταν καθόλου εύκολο να πείσουν τους απλούς πολίτες να αγοράσουν το προιόν τους, κυρίως γιατί οι Αμερικάνοι εξακολουθούσαν να ντρέπονται ιδιαιτέρως για τις φυσικές ανάγκες τους. Μάλιστα, οι ίδιοι οι Scotts ένιωθαν τόση ντροπή για το είδος της δουλειάς τους που δεν έλαβαν τα δικαιώματα της εφεύρεσής τους μέχρι το 1902.

Το χαρτί υγείας ήταν τόσο taboo που κανείς δεν τολμούσε να το ζητήσει με το όνομά του από το φαρμακείο της γειτονιάς. Μέχρι που το 1930, η γερμανική εταιρία χαρτιού Hakle ξεκίνησε να προτρέπει τους πελάτες της να ζητάνε ένα «ρολό Hakle», έτσι ώστε να μην χρειαστεί να ξεστομίσουν τις λέξεις «χαρτί τουαλέτας».

Μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα, τα περισσότερα σπίτια είχαν χτιστεί με καζανάκια. Έτσι πλέον υπήρχε απαίτηση για ένα υλικό που θα μπορούσε να πεταχτεί στον μπιντέ χωρίς να κάνει ζημιά στους σωλήνες. Η ώρα του χαρτιού υγείας είχε επιτέλους φτάσει. Οι αγανακτισμένοι υδραυλικοί από μόνοι τους ήταν όλη η διαφήμιση που χρειαζόταν.

Το χαρτί υγείας είναι σέξι

Το 1928, η εταιρία χαρτιού Hoberg αποφάσισε να στήσει την δική της παραγωγή χαρτιού υγείας, δημιουργώντας ένα brand με τίτλο Charmin. Κάνοντας μία πανέξυπνη
διαφημιστική κίνηση, το Charmin ξεκίνησε να κυκλοφορεί με ένα χαριτωμένο, κοριτσίστικο λόγκο και την φωτογραφία μιας όμορφης γυναίκας στο μπροστινό μέρος. Με τον τρόπο αυτό, συστήνοντας την θηλυκότητα στο προϊόν τους, η εταιρία μπορούσε τέλεια να αποφύγει την αναφορά στην πραγματική χρήση του. Η τακτική αυτή είχε τεράστια επιτυχία και βοήθησε την μάρκα να επιβιώσει την παγκόσμια οικονομική ύφεση του 1930. Σε αυτό το γεγονός βοήθησε και το ότι η Charmin ξεκίνησε να διαθέτει οικονομικές συσκευασίες των τεσσάρων ρολών από το 1932 και έπειτα. Αρκετές δεκαετίες αργότερα, οι εικόνες των όμορφων γυναικών αντικαταστάθηκαν από μωρά και μικρά αρκουδάκια-διαφημιστικά κόλπα που πιάνουν ακόμα και σήμερα βεβαίως, βεβαίως.

Αμερική+ Χαρτί Υγείας=Love for Ever

Με το τέλος των 70s, η Αμερική δεν μπορούσε πια να φανταστεί την ζωή της χωρίς χαρτί υγείας. To 1973 ο Johnny Carson, παρουσιαστής του Tonight Show, έκανε ένα αστείο για μία έλλειψη σε ρολά στον αρχικό μονόλογο της εκπομπής του, αλλά κανένας δεν γέλασε. Αντιθέτως ένα μεγάλο ποσοστό των τηλεθεατών έτρεξε την επόμενη ημέρα στα σούπερ μάρκετ και αγόρασε τα πακέτα με τις δεκάδες. Μας θυμίζει τίποτα; Σήμερα η Αμερική ξοδεύει πάνω από έξι δισεκατομμύρια δολάρια σε χαρτί υγείας-περισσότερο από κάθε άλλο έθνος στον κόσμο. Πάντα πρωτοπόροι, οι Αμερικάνοι χρησιμοποιούν κατά μέσο όρο 57 τετράγωνα καθημερινά και 30 τόνους τον χρόνο. Και όλα αυτά υπό φυσιολογικές συνθήκες!