Ο κόσμος το 2020

Δεν ξέρουμε αν έχει δίκιο ο συντάκτης της «Καθημερινής» Μιχάλης Τσιντσίνης που στην ειδική έκδοση της εφημερίδας «Η Ελλάδα και ο Κόσμος το 2020» τιτλοφορεί το άρθρο του «Έτος πρώτο μ.Κ».

Θα είναι το 2020 για την Ελλάδα το πρώτο έτος μετά την κρίση; Είναι νωρίς να το πούμε αυτό. Το βέβαιο πάντως είναι ότι όλες οι προβλέψεις που δημοσιεύθηκαν φέτος στον ελληνικό και διεθνή Τύπο αλλά και στις ετήσιες εκδόσεις μεγάλων think tanks, συμφωνούν σε τούτο: ζούμε μια εποχή τόσο ρευστή που οι προβλέψεις για το μέλλον ίσως και να είναι κενές νοήματος.

Εμείς, όπως κάθε χρόνο, διαβάσαμε και ανθολογούμε τις πιο ενδιαφέρουσες. Επιλέξαμε προβλέψεις για θέματα που απασχολούν την ελληνική ειδησεογραφία και κοινή γνώμη, θέματα από τον «θεσμικό» ξένο Τύπο στα πεδία που τέμνονται με την πολιτική επικαιρότητα και επειδή παρακολουθούμε αυτές τις προβλέψεις εδώ και πολλά χρόνια είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ποιοι αρθρογράφοι «πέφτουν μέσα» σε αυτές οπότε τους προτιμήσαμε.

Πρώτος σταθμός η Ελλάδα με οδηγό την ειδική έκδοση της «Καθημερινής» με τον τίτλο «Η Ελλάδα και ο Κόσμος το 2020» με επιμελητή της έκδοσης τον δημοσιογράφο Γιάννη Παλαιολόγο. Από την ειδική έκδοση της «Καθημερινής» επιλέγουμε δύο αναλύσεις.

Στις λιγότερο ορατές προκλήσεις που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η χώρα μας το 2020 αναφέρεται στην ανάλυσή του ο καθ. Δημήτρης Α. Σωτηρόπουλος και ξεχωρίζει πέντε τέτοιες προκλήσεις τις οποίες βέβαια στο άρθρο τις αναλύει διεξοδικά:

1. Ο πειρασμός της επανάληψης παλαιών λαθών ως προς τη διαμόρφωση μέτρων δημοσιονομικής πολιτικής.
2. H ολίσθηση σε πολύ συντηρητικές επιλογές όσον αφορά τα ατομικά δικαιώματα και την κουλτούρα (περιορισμοί της ανεκτικότητας στην ελευθερία της έκφρασης, επιρροή της εκκλησίας στην εκπαίδευση και στον πολιτισμό κ.α.).
3. Η περιχαράκωση και η διαχείριση ολόκληρων θεσμών από ισχυρούς παίκτες με την πολιτεία απούσα να τους παρακολουθεί.
4. Η μετατόπιση του κύριου βάρους του πολιτικού ανταγωνισμού εκτός του κοινοβουλίου.
5. Η απόκρυψη αληθινών ειδήσεων ή στοιχείων με παράλληλη διάδοση ψευδών.

Σε προκλήσεις αλλά για την οικονομία αναφέρεται και ο καθ. Νίκος Βέττας, Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, ο οποίος αξιολογεί το 2020 ως μια σημαντική χρονιά για τη διεθνή και την ελληνική οικονομία.

Γράφει, μεταξύ άλλων ο Νίκος Βέττας:

«Θα είναι λοιπόν ιδιαίτερα χρήσιμο να γίνει κατανοητό πως η πορεία ενδυνάμωσης της οικονομίας δεν έχει τελειώσει ούτε θα είναι αυτόματη. Αντίθετα, θα έχει ορίζοντα περίπου δεκαετίας. Στο επίκεντρο αυτής της πορείας δεν θα είναι η περαιτέρω δημοσιονομική προσαρμογή, που ήταν το κυρίαρχο χαρακτηριστικό των προγραμμάτων προσαρμογής. Θα είναι η ενίσχυση των προοπτικών ανάπτυξης μεσοπρόθεσμα μέσα από δομικές προσαρμογές που θα οδηγήσουν σε αύξηση της παραγωγικότητας και της αμοιβής της εργασίας και ενίσχυση της επιχειρηματικότητας. Η ευκαιρία υπάρχει καθώς η τεχνολογία επιταχύνει αλλά στο διεθνή καταμερισμό της εργασίας. το ανθρώπινο κεφάλαιο αποκτά μεγαλύτερη σημασία από το φυσικό και χώρες που θα δημιουργήσουν ένα περιβάλλον που ευνοεί την καινοτομία μπορεί να οδηγηθούν γρήγορα σε αύξηση ευημερίας μέσα από τη μετατροπή τους σε διεθνή κέντρα».

Όμως, ο Νίκος Βέττας, όπως και ο Δημ. Σωτηρόπουλος, νωρίτερα δεν παραλείπει να αναφερθεί στον κίνδυνο που σοβεί και δεν είναι άλλος από τις ιδεοληψίες του παρελθόντος που οδήγησαν τη χώρα στην καταστροφή:

«Αν και οι οικονομίες δεν αλλάζουν σε μία χρονιά, η επόμενη λοιπόν θα είναι ιδιαίτερα κρίσιμη. Θα διαφανεί καθαρά αν η τρέχουσα ανάκαμψη και η γενικά ευνοϊκή συγκυρία θα αντιμετωπιστούν ως ευκαιρία προσωρινής ανόδου αλλά και μαζί ενδυνάμωσης χαρακτηριστικών παρόμοιων με αυτά που οδήγησαν σταδιακά στην κρίση ειδικότερα μέσα από μία ισχυρή σχέση παθογένειας ανάμεσα σε ένα αναποτελεσματικό δημόσιο τομέα και μία εξωστρεφή επιχειρηματικότητα. Ή, όπως κανείς ελπίζει, εάν θα σηματοδοτήσει την αρχή μιας συστηματικής ανάπτυξης της οικονομίας και πραγματικής σύγκλισης με τις υπόλοιπες χώρες».

Κόσμος: Reuters – Breaking views

Ένα πολύ διαφορετικό «σετ προβλέψεων» δημοσιεύει το Reuters. Το Breakingviews είναι μια από τις συνδρομητικές υπηρεσίες του πρακτορείου την οποία για να διαφημίσει, στην αρχή κάθε έτους, δημοσιεύει και διαθέτει δωρεάν στο διαδίκτυο κάποιες από τις προβλέψεις που έχει συντάξει για τους συνδρομητές της τους προηγούμενες μήνες. Μάλιστα, κάθε χρονιά κάνει και έναν απολογισμό, μια... αυτοαξιολόγηση για το ποιες προβλέψεις επιβεβαιώθηκαν και ποιες έπεσαν εντελώς έξω.

Φέτος, ορίζει τα «πάνω», τα «κάτω», τους κινδύνους και ό,τι δείχνει υποσχόμενο με λογοπαίγνια (στα Αγγλικά, εννοείται) με τη φωτιά. Αυτό βέβαια δεν μας φάνηκε και πολύ καλόγουστο με δεδομένη τη συγκυρία.

Οι αγορές «πρασινίζουν»

Με το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή να είναι υψηλά στην ειδησεογραφία, οι «Πράσινες Αγορές» (ο όρος είναι δικός μας) δίνουν τη δική τους μάχη κατά των αρνητών της κλιματικής αλλαγής.

Οι Climate 100, μια ομάδα 370 επενδυτών, με πόρους 35 τρισεκατομμυρίων, σκοπεύουν να ασκήσουν πολύ μεγαλύτερη πίεση σε εταιρείες, CEOs και εφοδιαστικές αλυσίδες που δεν σπεύδουν να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις για τις απαιτήσεις της πράσινης ατζέντας.

Την ίδια στιγμή, τα μεγάλα ασφαλιστικά funds καθώς και τα funds των ασφαλιστικών ταμείων έχουν αρχίσει να κινούν τα κεφάλαια των τρισεκατομμυρίων τους προς τις πράσινες επενδύσεις. Στη Net-Zero Asset Owner Alliance υπό την αιγίδα του ΟΗΕ έχουν συστρατευθεί παίκτες όπως η Allianz, η CalPERS (το «ΙΚΑ» της Πολιτείας της Καλιφόρνια), ενώ o Hiro Mizuno, επικεφαλής στο Επενδυτικό Ταμείο της κυβέρνησης της Ιαπωνίας (με κεφάλαιο $1,5 τρις) επιβραβεύει εργασία που σχετίζεται με το περιβάλλον, την κοινωνική προσφορά. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα κεφάλαια αυτής της κατηγορίας που διαχειρίζεται η Black Rock και ήταν σε επενδυτική ακινησία μειώθηκαν κατά το ήμισυ. Αυτό το trend κινητοποιεί και παλαιότερους, παραδοσιακότερους επενδυτικούς παράγοντες προς την ίδια κατεύθυνση. Το «αόρατο χέρι των αγορών» γίνεται «πράσινο» και πιέζει προς τη σωστή κατεύθυνση.

Τα σόσιαλ μίντια εν μέσω πυρών
Επιλέγουμε κι ένα «σοσιαλμιντιακό» θέμα από αυτά που το Reuters βλέπει «να ανεβαίνουν» τη χρονιά που μας έρχεται. Σύμφωνα με τους αναλυτές, λοιπόν, το «αφεντικό» του Τwitter Jack Dorsey θα προσθέσει και μια τρίτη ιδιότητα στο βιογραφικό του: αυτή του «αντι-facebook ήρωα» που απαγόρευσε τις πολιτικές διαφημίσεις στην πλατφόρμα του ενώ δεν δέχτηκε προπαγανδιστικές διαφημίσεις από το κινεζικό καθεστώς κατά των διαδηλώσεων στο Χονγκ-Κονγκ. Η πίεση στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης αναμένεται να είναι μεγάλη το 2020 ενόψει των αμερικανικών εκλογών τον Νοέμβριο.

Στην κόψη του ξυραφιού η Ρωσία
Οι ευρωπαϊκές κυρώσεις στη Ρωσία για την Ουκρανία και η ποιότητα της δημοκρατίας στη χώρα αναμένεται να κρατήσουν μακριά τις μεγάλες επενδύσεις που χρειάζεται η ρωσική οικονομία για να μπει (κι αυτή!) σε τροχιά ανάπτυξης. Το 2020 δεν θα είναι η χρονιά της ρωσικής οικονομίας, προβλέπει το Reuters.

Νέα εμπόδια στην ΕΕ για τους αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς
Στις Βρυξέλλες, η νέα επίτροπος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είναι αποφασισμένη να προχωρήσει στην οικονομική ολοκλήρωση της ΕΕ. Επειδή όμως γνωρίζει ότι η φιλοδοξία της προσκρούει στην κόντρα Ιταλίας - Γερμανίας για τον τρόπο διαχείρισης του ιταλικού χρέους, θα επιχειρήσει να υπερβεί την αντιπαλότητα δημιουργώντας έναν «κοινό εχθρό» απέναντι στον οποίο τα κράτη-μέλη της ΕΕ δεν έχουν πρόβλημα να ενωθούν. Ο «εχθρός» αυτό δεν είναι άλλος από τις αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας όπως η Facebook και η Amazon τις οποίες και θα επιδιώξει.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού θα εντείνει τον πόλεμο
Δεν είναι μόνο οι φιλοδοξίες της φον ντερ Λάιεν που οι τεχνολογικοί κολοσσοί θα έχουν να αντιμετωπίσουν στην Ευρώπη. Η Επίτροπος Ανταγωνισμού Μαγκρέτε Βεστάγκερ είναι ήδη «ο φόβος και ο τρόμος» για τη Σίλικον Βάλεϊ. Μετά τα θηριώδη πρόστιμα που επέβαλε το 2018 για μονοπωλιακές πρακτικές στην Apple και την Amazon, η Βεστάγκερ εξετάζει το ενδεχόμενο να επιβάλει τη διαλειτουργικότητα, δηλαδή κοινά τεχνικά χαρακτηριστικά σε συστήματα που παρέχουν τις ίδιες υπηρεσίες ως ανταγωνιστές. Παράδειγμα, οι βρετανικές τράπεζες δημιουργούν τα συστήματά τους με τρόπο που να μπορούν να χτιστεί πάνω σε αυτά η λειτουργία applications από άλλες εταιρείες. Το εγχείρημα θα είναι δύσκολο αλλά όχι απίθανο.

The Economist - Ο κόσμος το 2020

Το τεύχος του Economist με τις προβλέψεις για τη νέα χρονιά δεν μπορεί κανείς να το συμπτύξει σε μερικές παραγράφους. Είναι δε θέμα χρόνου να κυκλοφορήσει, όπως κάθε χρόνο και στα Ελληνικά. Θα πάρετε όμως μια ιδέα αν αναφέρουμε κάποια τα θέματα που οι συντάκτες του τεύχους αναλύουν διεξοδικά.

Το 2020 για τον Economist είναι, πάνω απ’ όλα, «η ώρα της κρίσεως» για τον Πρόεδρο Τραμπ. Μπορεί να γλιτώσει την παραπομπή αλλά έχει μπροστά του τις εκλογές του Νοεμβρίου οι οποίες, όπως προβλέπει το περιοδικό, θα διεξαχθούν σε περιβάλλον ακραίας πόλωσης. Ο Economist συμβουλεύτηκε εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης για να προβλέψει το αποτέλεσμα των εκλογών η οποία προέβλεψε ότι ο Τραμπ θα χάσει!

«Ώρα της κρίσεως» και για τη Βρετανία. Οι συντάκτες προβλέπουν ότι το Brexit θα την αφήσει αποδυναμωμένη και διχασμένη.

Η οικονομία παγκοσμίως θα πρέπει να παλέψει με αρνητικές προβλέψεις. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα πρέπει να διαχειριστούν τα αρνητικά επιτόκια και η αμερικανική οικονομία θα φλερτάρει με την ύφεση. Όμως, δεν θα πρέπει να εκπλαγούμε αν τελικώς οι αρνητικές προβλέψεις για την αμερικανική οικονομία δεν θα επαληθευτούν και οι αγορές επανακάμψουν δριμύτερες.

Η Κίνα για τον Economist θα καταφέρει να μην τα πάει όσο άσχημα θα μπορούσε, ενώ ο υπόλοιπος κόσμος θα έχει δυσκολία να πλοηγηθεί στο τοπίο που δημιουργεί η ανοιχτή διένεξή της με τις ΗΠΑ κυρίως στα πεδία της τεχνολογίας και του εμπορίου.

Η ανησυχία για τα πυρηνικά όπλα θα μεγαλώσει, καθώς σοβεί ο κίνδυνος να ξεκινήσει μια νέα εποχή πυρηνικών εξοπλισμών, τη στιγμή που οι συμφωνίες για τον περιορισμό τους θα παραπαίουν.

«Βιωσιμότητα» είναι η λέξη της εποχής.Τουλάχιστον είναι της μόδας να συζητάμε γι’ αυτήν. Στις επαρχίες της Κίνας θα συζητάνε για τη βιοποικιλότητα, στη Σκωτία θα την εννοούν ως μείωση των ρύπων του διοξειδίου του άνθρακα. Η επιχειρηματική ελίτ θα δίνει όρκους πίστης στον βιώσιμο καπιταλισμό. Αν τους αφήσουν οι μέτοχοι των εταιρειών τους, βέβαια…

Η τεχνολογία το 2020 θα έχει τα «πάνω» και τα «κάτω» της. Στα «πάνω» περιλαμβάνονται τα ιπτάμενα ταξί, ηλεκτρικά υπεραυτοκίνητα και εξατομικευμένη ιατρική. Τα «κάτω» αφορούν τους τεχνολογικούς κολοσσούς οι οποίοι θα έρθουν αντιμέτωποι με περισσότερους περιορισμούς, περισσότερους φόρους, μεγαλύτερη καχυποψία ενώ το Instagram είναι η πλατφόρμα που θα βρεθεί στο μάτι του τυφώνα σε αυτές τις αμερικανικές εκλογές.

Το 2020 είναι μια χρονιά σημαντικών επετείων, με μεγαλύτερη τα 250 από τη γέννηση του Μπετόβεν.

Ακόμα συμπληρώνονται:

• 500 χρόνια από το θάνατο του ζωγράφου Ραφαήλ
• 400 χρόνια από την ημερομηνία που τ για τις ΗΠΑ, 200 χρόνια από τη γέννηση της Φλόρενς Νάιτινγκεϊλ (ο ΟΗΕ έχει ανακηρύξει το 2020 ως «Έτος της Νοσοκόμας»)
• 100 χρόνια από την Ποταπαγόρευση
• 75 χρόνια από την ίδρυση του ΟΗΕ
• 50 χρόνια από τη διάλυση των Beatles!

Το 2020 έχει ήδη ξεκινήσει επεισοδιακά κι αν πιστέψουμε τις προβλέψεις, ακόμα δεν έχουμε δει τίποτα.

* Η Βίβιαν Ευθυμιοπούλου καθημερινά επιμελείται το Fact News, το μοναδικό ελληνικό ειδησεογραφικό newsletter που καταγράφει τις σημαντικότερες ειδήσεις της ημέρας, φιλτράροντας τα fake news και τον άχρηστο ειδησεογραφικό θόρυβο.