Κοσμος

Το χρονικό ενός τρελού πάρτυ

Ο Μίμης Χρυσομάλλης γιόρτασε στο Amsterdam την ημέρα της βασίλισσας

Μίμης Χρυσομάλλης
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Την Παρασκευή που μας πέρασε το 'Αμστερνταμ φόρεσε τα καλά του, σε χρώμα πορτοκαλί,  στα πλαίσια των εορτασμών για την ημέρα της βασίλισσας  (γνωστή και ως Queens's Day ή "Koninginnedag" στα ολλανδικά), την μεγαλύτερη γιορτή του χρόνου τόσο σε τοπικό όσο και εθνικό επίπεδο. Για όσους έχουν βρεθεί στην ολλανδική πρωτεύουσα την ημέρα αυτή, είναι σίγουρα γνωστό τι  σημαίνει αυτό: Απέραντες λαοθάλασσες ντυμένες και στολισμένες στο εθνικό χρώμα ("oranjegekte", κάτι σαν πορτοκαλο-μανία), υπαίθριες αγορές όπου όποιος θέλει βγάζει στο σφυρί ό,τι θέλει ("vrijmarkt"), μποτιλιάρισμα στα κανάλια από τα γεμάτα με κόσμο party-boats, συνεχής μπυροποσία, πολύ μουσική, και πολλές καλλιτεχνικές εκδηλώσεις όλη την ημέρα σε διάφορα σημεία της πόλης.

Οι ρίζες της μακράς αυτής παράδοσης βρίσκονται κάπου στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν με στόχο την σύσφιξη της εθνικής ενότητας καθιερώθηκε ο εορτασμός των γενεθλίων της τότε βασίλισσας Βιλελμίνας (1880-1962). Καθώς τα γενέθλια της Βιλελμίνας έπεφταν την τελευταία ημέρα του Αυγούστου συνέπιπταν σχεδόν πάντα με καλοκαιρία. Ως εκ τούτου, προσφέρονταν θαυμάσια για διοργάνωση υπαίθριων εκδηλώσεων, πράγμα που κατέστησε την γιορτή πολύ δημοφιλή ανάμεσα στα ευρύτερα λαϊκά στρώματα.  

Από το 1949, και ενώ στο θρόνο είχε ήδη ανέβει η βασίλισσα Γιουλιάνα (1909-2004), η ημερομηνία των εορτασμών μεταφέρθηκε αναλόγως στα γενέθλια της τελευταίας, ήτει 30 Απριλίου. Παράλληλα, η δημοτικότητα της γιορτής και το πλήθος των εκδηλώσεων εξακολούθησαν να αυξάνονται - αν και όχι ακριβώς καλοκαίρι, 30 Απρίλη σημαίνει κατά κανόνα καλό καιρό ακόμα και  για την Ολλανδία. Όλο και περισσότερος κόσμος, λοιπόν, άρχισε σιγά-σιγά να παίρνει άδεια από τη δουλειά του ώστε να μπορεί να πάρει μέρος στο πανηγύρι. Ως αποτέλεσμα, η  Queens's Day καθιερώθηκε και επίσημα ως εθνική αργία, σαν ημέρα εθνικής ενότητας και αλληλεγγύης ("saamhorigheid").

Οι βασίλισσες όμως συνέχισαν να αλλάζουν και έτσι, όταν το 1980 η Βεατρίκη (γεν. 1938) διαδέχτηκε την μητέρα της Γιουλιάνα, βρέθηκε μπροστά στο αναπόφευκτο δίλημμα: Θα έπρεπε να αλλάξει και πάλι την ημερομηνία των εορτασμών ώστε να συμπίπτει με τα δικά της γενέθλια ή όχι; Η βασίλισσα αποφάσισε τελικά να κρατήσει την υπάρχουσα ημερομηνία (30 Απρίλη) σαν φόρος τιμής στην μητέρα της. Καθώς βέβαια τα γενέθλια της Βεατρίκης πέφτουν μέσα στην βαρυχειμωνιά (31 Ιανουαρίου),  ο πρακτικός λόγος πίσω από την απόφασή της ήταν προφανώς οι καλύτερες καιρικές συνθήκες που επικρατούν γύρω στα τέλη Απρίλη και που ευνοούν τις υπαίθριες εορταστικές εκδηλώσεις.    

Λόγοι εθνικής, γενεθλιακής, εορταστικής, αλλά και μετερεωλογικής φύσης βρίσκονται λοιπόν πίσω από την καθιέρωση του χρόνου και τρόπου εορτασμού της Queens's Day. Τίποτε άλλωστε δεν είναι τυχαίο εδώ, στην χώρα της ατζέντας και του συνεχούς προγραμματισμού. Αν πάλι με ρωτήσετε τι στο καλό την θέλουν οι Ολλανδοί τη βασίλισσα και όλο της το σόι στην αυγή του 21ου αιώνα θα σας γελάσω. Νοσταλγία, αναμνήσεις από περασμένα μεγαλεία, εθνικά σύμβολα; Και μιλώντας για σύμβολα, ας κλείσουμε υπενθυμίζοντας ότι η Εργατική Πρωτομαγιά, μια μέρα ακριβώς μετά από την Queens's Day, δεν αποτελεί επίσημη αργία στην Ολλανδία.