Χονγκ Κονγκ: 100 ημέρες διαδηλώσεων για δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις

Τραγούδια, ανθρώπινες αλυσίδες, θεάματα με λέιζερ... Η μακρά διάρκεια της κινητοποίησης στο Χονγκ Κονγκ, η οποία βρίσκεται σήμερα στην 100η ημέρα της, εξηγείται και από την εντυπωσιακή δημιουργικότητα των διαδηλωτών υπέρ της δημοκρατίας.

Η πρώην βρετανική αποικία διέρχεται από τον Ιούνιο τη χειρότερη πολιτική κρίση μετά την επιστροφή της το 1997 στην Κίνα, με σχεδόν καθημερινές κινητοποιήσεις για να καταγγελθεί η οπισθοχώρηση των ελευθεριών και να απαιτηθούν δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις.

«Ας είμαστε σαν το νερό»

Η επινοητικότητα των διαδηλτών θα μπορούσε να συνοψισθεί στη διατύπωση «Be water» («Να είσαι σαν το νερό») του σταρ του κουνγκ φου που καταγόταν από το Χονγκ Κονγκ, του Μπρους Λι (1940-1973), την οποία και χρησιμοποίησε το κίνημα σαν μότο. Οι διαδηλωτές πρέπει δηλαδή να είναι απρόβλεπτοι, ασύλληπτοι, να προσαρμόζονται.

Συγκεκριμένα το ζήτημα είναι να παραμένουν σε κίνηση και να πολλαπλασιάζουν τους τρόπους δράσης τους ώστε να θέτουν σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη δοκιμασία τις δυνατότητες των αστυνομικών δυνάμεων.

Όμως αυτό σημαίνει επίσης πως πρέπει να αποδεικνύονται δημιουργικοί όσον αφορά τους τρόπους δράσης ώστε να ξεπερνούν τις απαγορεύσεις των διαδηλώσεων. Έτσι ορισμένοι οργανώνουν μαζικές συγκεντρώσεις πολιτών για να δουν... βιτρίνες καταστημάτων, άλλοι γιγάντια πικ-νικ ή δήθεν θρησκευτικές συγκεντρώσεις.

Και είναι εντελώς φυσικό το γεγονός ότι το σαββατοκύριακο αυτό, με την ευκαιρία της γιορτής των μέσων του φθινοπώρου, τα παραδοσιακά γλυκίσματα δεν είναι πλέον διακοσμημένα με κινεζικά ιδεογράμματα, αλλά με το σύνθημα «Be Water».

Τραγουδώντας

Όπως και στη διάρκεια του «Κινήματος των ομπρελών», το 2014, η μουσική είναι πανταχού παρούσα.

Στην αρχή της κινητοποίησης, ακουγόταν συνεχώς ο ύμνος «Ψάλλε Αλληλούια στον Κύριο», ο οποίος φανέρωνε εξάλλου τον ρόλο στην κινητοποίηση που διαδραμάτιζε η χριστιανική κοινότητα.

Στους διαδηλωτές αρέσει επίσης να τραγουδούν το «Do You Hear the People Sing?», ένα από τα πιο διάσημα τραγούδια του μιούζικαλ «Οι Άθλιοι».

Όμως εδώ και δύο εβδομάδες η κινητοποίηση φαίνεται να έχει βρει τον ύμνο της: το τραγούδι «Δόξα στο Χονγκ Κονγκ», ενός ανώνυμου συνθέτη, το οποίο εμφανίσθηκε στο YouTube στις 31 Αυγούστου.

Θέαμα λέιζερ

Δείκτες λέιζερ είχαν χρησιμοπιηθεί αρχικά στην πρώτη γραμμή από τους διαδηλωτές που ήθελαν να δείξουν στους συντρόφους τους τις θέσεις των δυνάμεων της τάξης, να διαταράξουν την αστυνομική επιτήρηση ή τις συσκευές αναγνώρισης προσώπων.

Η χρήση τους γενικεύθηκε όταν σ' έναν φοιτητή, που συνελήφθη με δέκα λέιζερ, απαγγέλθηκαν κατηγορίες για οπλοκατοχή.

Έκτοτε οι διαδηλωτές οργανώνουν τακτικά «θεάματα λέιζερ» στο περιθώριο των συγκεντρώσεων, όπως έκαναν στις αρχές Αυγούστου κατευθύνοντας τους δείκτες τους στον θόλο του Μουσείου του Διαστήματος.

Ανθρώπινες αλυσίδες

Οι πρώτες σχηματίσθηκαν στα τέλη Αυγούστου για την 30η επέτειο της διάσημης «Baltic Way», της αλυσίδας που οι κάτοικοι βαλτικών χωρών είχαν σχηματίσει το 1989 με αίτημα να ανακτήσουν την ανεξαρτησία τους.

Η πρωτοβουλία επανελήφθη, κυρίως από μαθητές Λυκείων που είδαν σ' αυτήν έναν τρόπο για να συνεχίσουν την κινητοποίηση μετά την έναρξη του νέου σχολικού έτους.

«Τοίχοι του Λένον»

Είναι κι αυτοί μια κληρονομία του «Κινήματος των ομπρελών». Πολλές γέφυρες και σήραγγες πεζών διακοσμήθηκαν με πολύχρωμα αυτοκόλλητα χαρτάκια σημειώσεων (post-it), αφίσες, φανάρια και διάφορα συνθήματα.

Αυτοί οι «Lennon Walls» («Τοίχοι του Λένον») είναι εμπνευσμένοι απ' αυτούς της Πράγας, ένας φόρος τιμής στα γκράφιτι για το θρυλικό πρώην μέλος των Μπητλς που δολοφονήθηκε το 1980.

Όταν στην αρχή αυτής της πρωτοβουλίας υποστηρικτές της κυβέρνησης πήγαν να σκίσουν τα έργα που ήταν κρεμασμένα στους τοίχους αυτούς κοντά στο τοπικό κοινοβούλιο, η απάντηση δεν άργησε. Άλλοι «τοίχοι» έκαναν την εμφάνισή τους και πολλαπλασιάσθηκαν σ' όλη την πόλη.

Η τέχνη της διαφωνίας

Ζωγραφιές, καλλιγραφία γλυπτά, κόμικς, στένσιλ... Καλλιτέχνες φαίνεται πως εργάζονται 24 ώρες το 24ωρο για την παραγωγή ενός έργου πολύ πλούσιου που ανανεώνεται αδιάκοπα.

Οι δημιουργίες αυτές διαδίδονται με τον πιο σύγχρονο τρόπο, στα φόρουμ στο Ίντερνετ και από smartphones σε smartphones μέσω του bluetooth ή της εφαρμογής Airdrop.

Αναπαράγονται επίσης σε φυλλάδια που διανέμονται στο μετρό ή αναρτώνται στους «Τοίχους του Λένον», που αποτελούν και οι ίδιοι ένα έργο διαφωνίας σε διαρκή εξέλιξη.

Το ραντεβού των 22:00

«Απελευθερώστε το Χονγκ Κονγκ!», «Επανάσταση τώρα!»... Έχει γίνει ένα καθημερινό ραντεβού που, κυρίως στις περιοχές αμιγούς κατοικίας, σπάει τη νυκτερινή ησυχία.

Στις 22:00 ακριβώς, διαδηλωτές υπέρ της δημοκρατίας βγαίνουν στο μπαλκόνι τους ή βγάζουν το κεφάλι από το παράθυρό τους για να φωνάξουν συνθήματα, σε νυκτερινές «μάχες» που αντηχούν ανάμεσα στους ουρανοξύστες.

Η δράση αυτή είναι εμπνευσμένη από τα ηχηρά «κασερολάσος» στη λατινική Αμερική, όταν η αντιπολίτευσή σημαίνει τη δυσαρέσκειά της χτυπώντας κατσαρόλες.