Πέθανε το Νο2 των Κόκκινων Χμερ στην Καμπότζη

Την τελευταία του πνοή, σε ηλικία 93 ετών, άφησε ο Νουόν Τσέα, ευρύτερα γνωστός ως «Αδελφός, Νο 2» στο στυγερό καθεστώς των Κόκκινων Χμερ στην Καμπότζη. Είχε καταδικαστεί δις ισόβια «για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, γενοκτονία, εξανδραποδισμό, βασανιστήρια, διώξεις για πολιτικούς, φυλετικούς και θρησκευτικούς λόγους». Θεωρείται ο «ιδεολόγος» του καθεστώτος που στόχο είχε να δημιουργήσει μια αγροτική κοινωνία χωρίς προνόμια, τάξεις και διανοούμενους. Ιεραρχικά ήταν κάτω μόνο από τον επικεφαλής Πολ Ποτ.

Μαζί με τον πρώην πρόεδρο Χιέου Σαμπχάν, ο οποίος είναι 88 ετών σήμερα, ο Τσέα ήταν ένας από τους δύο τελευταίους ηγέτες του Κομμουνιστικού Κόμματος της «Δημοκρατικής Καμπουτσέα» που υπενθύμιζαν στην ανθρωπότητα τη φρικαλεότητα ενός καθεστώτος, το οποίο ευθύνεται για μια από τις μεγαλύτερες γενοκτονίες στη σύγχρονη ιστορία.

Ένας στους τέσσερις κατοίκους δολοφονήθηκαν

Εκτιμάται ότι σε λιγότερο από μία πενταετία (1975-1979) δολοφονήθηκε το 1/4 του συνολικού πληθυσμού (2-3 εκατομμύρια άνδρες, γυναίκες και παιδιά).

Ο Τσέου, που γεννήθηκε ως Λάου Κιμ Λορν στις 7 Ιουλίου 1926 από ευκατάστατους Σινο-Χμερ γονείς, και ήταν επίσης γνωστός με τα προσωνύμια Λονγκ Μπουνρουότ και Ρουνγκλοέτ Λαοντί, συνελήφθη μόλις το 2007 και καταδικάστηκε δις σε ισόβια το 2014, και μετά το 2018 από το Ειδικό Δικαστήριο του ΟΗΕ στην πρωτεύουσα Πνομ Πενχ. Ο ίδιος είχε εκφράσει «οδύνη», αλλά ποτέ μεταμέλεια, για τα εγκλήματα που -όπως τόνισε- διαπράχθηκαν «σκόπιμα ή χωρίς πρόθεση, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι το γνώριζε ή όχι».

Σύμφωνα με τους δικαστές, ήταν ένας από τους κύριους υπευθύνους για τη γενοκτονία των Βιετναμέζων και των πληθυσμών Χαμ, που σφαγιάσθηκαν πριν από την άφιξη των δυνάμεων του Βόρειου Βιετνάμ. Η εισβολή των ξένων στρατευμάτων είχε ως αποτέλεσμα την πτώση του καθεστώτος του Λον Νολ.

Βάσει των σοβιετικών αρχείων, εκείνος που κάλεσε τους Βορειοβιετναμέζους να εισβάλουν δεν ήταν ο Πολ Ποτ, αλλά ο συνεργάτης του, Νουόν Τσέα. Μάλιστα, όπως γράφει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, οι Βιετναμέζοι εμπιστεύονταν περισσότερο τον Τσέα αντί του Πολ Ποτ και ήλπιζαν πως θα πρωτοστατούσε στην ανατροπή του. Οι ελπίδες τους διαψεύσθηκαν και όταν οι Βιετναμέζοι κατέλαβαν την Πνομ Πενχ το 1979 ο Τσέα εξαναγκάσθηκε σε παραίτηση από πρόεδρος της Διαρκούς Επιτροπής του Κόμματος και κατέφυγε στο Παϊλίν, ένα από τα τελευταία προπύργια των Κόκκινων Χμερ, όπου ζούσε και ο Πολ Ποτ (μέχρι τον θάνατό του το 1998 κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες).

Αρνήθηκε τα εγκλήματα

Απέναντι στον Πολ Ποτ ο Τσέα διατηρούσε πάντοτε τη φήμη του πιο ευγενικού και μετριοπαθούς πολιτικού. Ο ίδιος, μάλιστα, θέλησε να υπερασπιστεί τον ρόλο των Κόκκινων Χμερ στην ιστορία της χώρας του. «Δεν θέλω οι επόμενες γενιές να παρερμηνεύσουν την Ιστορία. Δεν θέλω να πιστεύουν πως οι Κόκκινοι Χμερ ήταν κακοί κι εγκληματίες» είχε δηλώσει το 2011.

Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, ούτε οι ομαδικοί τάφοι ήταν έργο των Χμερ. Αυτοί που ευθύνονται ήταν οι δυνάμεις του Βόρειου Βιετνάμ που εισέβαλαν στην Καμπότζη.

Ο Νουόν Τσέα παραδόθηκε με τους τελευταίους πιστούς άνδρες του το 1998, αφού εξασφάλισε από τον πρόεδρο Χουν Σεν την υπόσχεση πως δεν επρόκειτο να δικασθεί. Μία υπόσχεση που τηρήθηκε για 9 χρόνια, έως την παρέμβαση του ΟΗΕ και τη σύσταση του Ειδικού Δικαστηρίου.

Ο εκπρόσωπος του Ειδικού Δικαστηρίου ήταν εκείνος που μετέδωσε την είδηση του θανάτου του Νουόν Τσέα στο «Νοσοκομείο της Φιλίας Χμερ Σοβιέτ», όπου εξέτιε λόγω ασθένειας την ποινή του.