Αστυνομία και δικαστές κατά της νέας νομοθεσίας για την αυτοάμυνα

«Τώρα οι ληστές θα γνωρίζουν πως το επάγγελμά τους έχει γίνει πιο δύσκολο ακόμη» θριαμβολογούσε ο Ματέο Σαλβίνι. Ο νέος νόμος για την αυτοάμυνα, ο οποίος δίνει μεγαλύτερη «ελευθερία» σε όσους επιτίθενται σε εισβολείς, αποτελούσε προσωπικό στοίχημα για τον επικεφαλής της Λέγκας του Βορρά και υπουργό Εσωτερικών της Ιταλίας.

Ωστόσο, τον ενθουσιασμό του υπουργού δεν συμμερίζονται ούτε οι δικαστές, οι οποίοι πλέον στις αίθουσες θα έχουν περιορισμένες δυνατότητες εκτίμησης και ερμηνείας της πράξης, αλλά και οι αστυνομικοί, οι οποίοι κινδυνεύουν να δουν να από-νομιμοποιείται στην πράξη ο ρόλος τους στην τήρηση της τάξης, ενώ παράλληλα θα αυξηθεί κατακόρυφα η δουλειά τους ένεκα της αναμενόμενης αύξησης της κυκλοφορίας των όπλων μέσα στην κοινωνία.

Στις φωνές των δύο ομάδων αυτών προστίθεται και αυτή των δικηγόρων, καθώς η νέα νομοθεσία ενδεχομένως να ανατρέψει τις πρακτικές των δικαστηρίων, αφού -όπως υποστηρίζουν- «παρεμβαίνει στο πλαίσιο μίας εικονικής κατάστασης ανάγκης».

Το κείμενο της νομοθετικής τροποποίησης είχε αποτελέσει αντικείμενο έντονης πολιτικής και κοινωνικής διαμάχης ήδη προτού κατατεθεί στη Γερουσία. Κάποιοι μιλούσαν (και εξακολουθούν να μιλούν) για μία «ανώφελη και επικίνδυνη» διάταξη, προειδοποιώντας πως δεν προστατεύει, αλλά αντίθετα εκθέτει σε σοβαρότερους κινδύνους τους πολίτες.

Άλλοι υπογραμμίζουν, επίσης, πως το γράμμα του νέου νόμου έχει υπαγορευθεί από μία παρωχημένη ιδέα για τη δικαιοσύνη.

Γιατί αντιδρούν οι αστυνομικοί

Σύμφωνα με τους αστυνομικούς, δεν ήταν αναγκαία η διεύρυνση του δικαιώματος της αυτοάμυνας.

Όπως τόνισε ο γενικός γραμματέας του σωματείου Silp-Cgil, Ντανιέλε Τισόνε, η ψήφισή της δεν δικαιολογείται από κανένα υπαρκτό στοιχείο, που να τεκμαίρει ότι υπάρχει έκτακτη ανάγκη.

«Οι στατιστικές για τα εγκλήματα δείχνουν μείωσή τους. Πρόκειται για ένα πολιτισμικό λάθος, που οφείλεται σε πολιτική "μυωπία" και πιστεύω πως συνιστά μία ήττα για το κράτος και όλους τους μηχανισμούς του, την ασφάλεια και τη δικαιοσύνη. Με αυτόν τον τρόπο κάποιος θα σκεφθεί πως το κράτος δεν είναι σε θέση να υπερασπισθεί τους πολίτες του. Δεν είναι όμως έτσι» εξήγησε.

Και πρόσθεσε: «Οι πολίτες θα φαντάζονται πως θα μπορούν να μείνουν ατιμώρητοι και δεν θα δικαστούν για πιθανές ευθύνες τους, εάν τραυματίσουν, ή σκοτώσουν κάποιον μέσα στο σπίτι τους -ακόμη και αν αυτός δεν έχει θέσει σε κίνδυνο τη ζωή κανενός. Δεν είναι όμως έτσι: Δεν υπάρχει άδεια για να σκοτώνεις».

Κατά τη διάρκεια της τοποθέτησής του έδωσε έμφαση και σε μία άλλη πτυχή του θέματος.

Όπως είπε, σε ορισμένες περιπτώσεις «οι αστυνομικοί κινδυνεύουν να προστατεύονται λιγότερο από τους απλούς πολίτες, που έχουν ένα πιστόλι στο σπίτι τους, καθώς η νέα νομοθεσία δημιουργεί μία ασυμμετρία όσον αφορά τη δικαιολόγηση της χρήσης βίας».

Τι πιστεύουν οι ποινικολόγοι

Ιδιαίτερα ανήσυχοι για τη νέα νομοθεσία είναι και οι ποινικολόγοι.

Για τον Τζαντομένικο Καγιάτσα, της Ένωσης των Ποινικολόγων, «πρόκειται για έναν ανώφελο κι επικίνδυνο νόμο, που εδράζεται επί μίας εικονικής και ανυπόστατης έκτακτης ανάγκης, δεδομένου πως οι υποθέσεις της νόμιμης αυτοάμυνας είναι το πολύ δύο κάθε χρόνο και αυτές αθωώνονται στο δικαστήριο».

Σύμφωνα με τον ίδιο, βάσει του νέου νόμου, δεν απαλλάσσονται από τις έρευνες και τη δίκη όποιοι πυροβολούν.

«Είναι μία ανώφελη διάταξη, γιατί κανένα γράμμα του νόμου δεν μπορεί να παρακάμψει τη διακριτική εκτίμηση κάποιου δικαστή για μία ανθρωποκτονία που έγινε σε οικιακό χώρο. Και είναι επικίνδυνη γιατί διαδίδει στον κόσμο την πεποίθηση πως μπορεί στο σπίτι του να πράξει ό,τι θέλει ατιμωρητί. Δεν είναι όμως έτσι» σχολίασε.

Έξαλλοι οι δικαστές

Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει και η Ένωση Δικαστών ANM) της ευρωπαϊκής χώρας.

Συγκεκριμένα, ο πρόεδρός της, Φραντσέσκο Μινίσι, διευκρινίζει: «Ανεξαρτήτως της τροποποίησης του νόμου, όσο και να έχει διασταλεί η αναλογικότητα μεταξύ άμυνας και επίθεσης, όποιος πυροβολεί κάποιον που εισήλθε στο σπίτι του, θα έλθει αντιμέτωπος με τις διωκτικές και ανακριτικές αρχές. Δεν θα τιμωρηθεί μόνον, αφού οι έρευνες αποδείξουν, ακόμη και με βάση τη νέα νομοθεσία, πως επρόκειτο για απολύτως δικαιολογημένη νόμιμη αυτοάμυνα».

Και συμπληρώνει: «Δίνει λάθος μηνύματα, που εγκυμονούν μεγάλους κινδύνους, προσφέροντας κακές υπηρεσίες στην κοινότητα των πολιτών».

Για την Ένωση Δικαστών η νέα νομοθεσία δεν προσφέρει εγγυήσεις για την ασφάλεια των πολιτών και περιορίζει τις δικανικές δυνατότητες των δικαστών.

«Απεναντίας, εισάγει έννοιες, που μικρή σχέση έχουν με το Δίκαιο. Προβλέπει επικίνδυνους αυτοματισμούς και περιορίζει το περιθώριο ερμηνείας των δικαστών, εάν δεν δημιουργεί μεγάλες δυσκολίες στην εκτίμηση της κάθε υπόθεσης. Όπερ σημαίνει ότι όλοι μας θα είμαστε λιγότερο εξασφαλισμένοι» επισημαίνεται στην ανακοίνωση.

Στο ίδιο μήκος κύματος και το κείμενο της Ένωσης Δημοκρατικών Δικαστών που κατήγγειλε τη νέα νομοθεσία, την οποία χαρακτήρισε «μεταρρύθμιση μανιφέστο».

Όπως ανέφερε, εμπνέεται από μία «αρχαϊκή ιδέα για τη δικαιοσύνη», η οποία γίνεται αντιληπτή όχι ως εγγύηση και προστασία του πολίτη, ακόμη και όποιου διαπράττει ένα έγκλημα, αλλά «νοείται ως εκδίκηση και βεντέτα».