Θέλει σατανικό μυαλό για να καταφέρεις να δείξεις ότι υποχωρείς, ενώ ουσιαστικά κάνεις ακριβώς αυτό που θέλεις. Και ο Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα προφανώς το διαθέτει.
Παρά τα 82 του χρόνια και την βεβαρημένη υγεία του, ο Μπουτεφλίκα έχει καταφέρει να κυβερνά την Αλγερία εδώ και 20 χρόνια και να φέρνει συνεχώς στα μέτρα του τις εξελίξεις. Δεν είναι τυχαίο ότι άλλαξε ολόκληρο το Σύνταγμα για να μπορέσει να διεκδικήσει τρίτη προεδρική θητεία, όταν αυτή απαγορευόταν αυστηρά.
Πρόεδρος από το 1999
Εκλέχτηκε πρώτη φορά το 1999 με το 74% των ψήφων και με την πολύτιμη υποστήριξη του στρατού. Έκτοτε τα ποσοστά του μόνο ανεβαίνουν σε κάθε προεδρικές εκλογές που διεξάγονται στην χώρα κάθε πέντε χρόνια. Το 2004 επανεξελέγη με 85%, το 2009 με 90,2% και το 2014 με 81,53%.
Το κόμμα του, το Εθνικό Μέτωπο Απελευθέρωσης, ιδρύθηκε το 1954 με στόχο την απελευθέρωση της Αλγερίας από την Γαλλία στην οποία και έπαιξε μεγάλο ρόλο έχοντας και δικό του ένοπλο τμήμα, τον Εθνικό Απελευθερωτικό Στρατό. Το ίδιο κόμμα δημιούργησε και την πρώτη προσωρινή κυβέρνηση με την οποία διαπραγματεύτηκε η Γαλλία την εκεχειρία των Συμφωνιών του Εβιάν.
Ο Μπουτεφλίκα συμμετείχε ως υπουργός στην πρώτη ανεξάρτητη κυβέρνηση το 1962 και παρέμεινε υπουργός έως ότου έχασε την μάχη της διαδοχής και αναγκάστηκε, την δεκαετία του ’80 να καταφύγει στο εξωτερικό για μία εξαετία, πριν επιστρέψει και ξαναμπεί στο πολιτικό παιχνίδι που το 1999 τον οδήγησε στη θέση του προέδρου.
Ένας αόρατος πρόεδρος
Η βεβαρημένη υγεία του Μπουτεφλίκα αποτελεί μυστήριο, αφού επίσημα οι πληροφορίες που δίνονται είναι ελάχιστες. Το σίγουρο είναι ότι από το 2005 ξεκινάει να γίνεται θαμώνας νοσοκομείων κυρίως της Γαλλίας και της Ελβετίας. Σύμφωνα με αποκαλύψεις του WikiLeaks που επικαλείται τηλεγραφήματα της αμερικάνικης διπλωματίας, εγχειρίστηκε για καρκίνο στο στομάχι.
Το 2013 εξαφανίζεται για μήνες και το περιβάλλον του προσπαθεί να αποσιωπήσει το γεγονός ενώ κυκλοφορεί ευρέως ότι ο πρόεδρος έχει πάθει βαρύ εγκεφαλικό και έχει πέσει σε κώμα. Επιστρέφει στην Αλγερία μετά από περίπου 80 μέρες σε αναπηρικό αμαξίδιο, αφού σύμφωνα με δημοσιεύματα εξαιτίας του εγκεφαλικού έχει παραλύσει εντελώς η αριστερή του πλευρά.
Όλα αυτά όμως είναι προϊόντα διαρροών και ανακοινώσεων αφού ο ίδιος έχει να κάνει δημόσια εμφάνιση από τον Μάιο του 2012 και εμφανίζεται ξανά το 2014 για να ψηφίσει στις προεδρικές εκλογές. Από το 2016 και μετά δεν έχει πραγματοποιήσει καμία απολύτως δημόσια εμφάνιση, γεγονός που ξεσηκώνει έντονες αντιδράσεις από την πλευρά των δημοσιογράφων και των πολιτών που καταγγέλλουν ότι η χώρα δεν έχει πρόεδρο αλλά διοικείται από μία συμμορία εκλεκτών που δρουν εν κρυπτώ.
Η θητεία του
Ολόκληρη η 20ετής θητεία του Μπουτεφλίκα χαρακτηρίστηκε από υπέρμετρο συγκεντρωτισμό και μεγάλες δόσεις αυταρχισμού. Ήδη από το 1999 οι περισσότεροι υπουργοί του κατάγονταν από την ίδια περιοχή με αυτόν, αν γινόταν δε και από την ίδια πόλη. Και αυτό δεν είναι αποκλειστικά ένδειξη τοπικισμού αλλά μία μανία για εξουσία σε «δικούς του ανθρώπους». Η μανία αυτή δεν περιορίζονταν μόνο στους υπουργούς αλλά και σε σειρά άλλων κρίσιμων πόστων όπως οι αρχηγοί της αστυνομίας, ο πρόεδρος της δημόσιας τηλεόρασης ή ο πρόεδρος του συνταγματικού συμβουλίου.
Οικονομικά, η Αλγερία το μόνο που κατάφερε είναι να γίνει ακόμα πιο εξαρτημένη από το πετρέλαιο που παράγει και που αντιπροσωπεύει περίπου το 95% των συνολικών εξαγωγών της. Η νεολαία που πρώτη ξεσηκώθηκε εναντίον του και που έχει μεγαλώσει γνωρίζοντας μόνο αυτόν για πρόεδρο, τον κατηγορεί ότι οδήγησε την οικονομία και την παραγωγή σε αδράνεια, επενδύοντας αποκλειστικά στο πετρέλαιο και έτσι κατήργησε ουσιαστικά κάθε έννοια της επιχειρηματικότητας. Του προσάπτει επίσης ότι η μέθοδος που είχε επιλέξει - να εξαγοράζει δηλαδή την κοινωνική ειρήνη με τα λεφτά που έφερναν τα πετρέλαια - δεν είχε κανέναν μακροπρόθεσμο στόχο και δεν έλυσε κανένα ουσιαστικό πρόβλημα της χώρας.
Στον τομέα των δικαιωμάτων, δεν σημείωσε και μεγάλες επιτυχίες ο Μπουτεφλίκα αφού η Αλγερία βρίσκεται στην 129η θέση από τις συνολικά 180 στην παγκόσμια κατάταξη των Δημοσιογράφων χωρίς Σύνορα (RSF) σε σχέση με την ελευθερία του Τύπου. Δεκάδες δημοσιογράφοι έχουν φυλακισθεί ενώ το 2016 ένας εξ αυτών πέθανε μετά από 3 μήνες σε κώμα από απεργία πείνας.
Προεδρικές εκλογές 2019
Οι προεδρικές εκλογές είχαν προγραμματιστεί φέτος για τις 18 Απριλίου. Ο Μπουτεφλίκα διαρρέει από τον Φεβρουάριο ότι επιθυμεί να διεκδικήσει μία νέα, πέμπτη θητεία. Αμέσως, αρχικά μαθητές, φοιτητές και στη συνέχεια μαζικά πολίτες και συνδικάτα βγαίνουν στους δρόμους και διαμαρτύρονται ζητώντας την απόσυρση της υποψηφιότητάς του. Η Αλγερία βρίσκεται αντιμέτωπη με τις πιο μαζικές διαδηλώσεις μετά από δεκαετίες οι οποίες χαρακτηρίζονται ειρηνικές ωστόσο η βίαια αντίδραση της αστυνομίας καταλήγει σε τραυματισμούς και επεισόδια.
Λίγες μόλις ημέρες μετά την ανακοίνωση, ο Μπουτεφλίκα φεύγει πάλι για την Ελβετία όπου νοσηλεύεται για βδομάδες. Ενώ η τελική ημερομηνία για την κατάθεση των υπογραφών στο συνταγματικό συμβούλιο που είναι απαραίτητες για την συμμετοχή στις προεδρικές εκλογές πλησιάζει, ο πρόεδρος βρίσκεται ακόμα στο νοσοκομείο στη Γενεύη. Ενώ ο νόμος προβλέπει ότι η κατάθεση πρέπει να γίνει από τον ίδιο τον υποψήφιο, ο Μπουτεφλίκα καταθέτει τις υπογραφές δια αντιπροσώπου. Παρόλα αυτά γίνονται δεκτές, γεγονός που εξοργίζει ακόμα περισσότερο και οδηγεί σε νέες, μεγαλύτερες διαδηλώσεις. Παράλληλα, πολιτικοί αντίπαλοι του Μπουτεφλίκα σε ένδειξη διαμαρτυρίας αποσύρουν τις δικές τους υποψηφιότητες.
Εκατομμύρια πολίτες βγαίνουν στους δρόμους σχεδόν καθημερινά ενώ οργανώνονται γενικές απεργίες στη χώρα. Χιλιάδες δικαστικοί συνυπογράφουν μία επιστολή ξεκαθαρίζοντας ότι αρνούνται να επιβλέψουν την εκλογική διαδικασία αν ο Μπουτεφλίκα παραμείνει υποψήφιος.
Η μπλόφα
Ενώ ο πρόεδρος αντιμετωπίζει πλέον εκτός από κοινωνικό και πολιτικό πρόβλημα με βουλευτές και δημάρχους του κόμματός του να παραιτούνται, επιστρέφει από την Ελβετία μετά τη νοσηλεία του. Ήδη, βλέποντας τις μαζικές αντιδράσεις και προσπαθώντας να κατευνάσει τον θυμό των διαδηλωτών έχει ξεκαθαρίσει ότι εάν επανεκλεγεί στη θέση του, δεν επιθυμεί να ολοκληρώσει την θητεία του αλλά απλώς να περάσει μία σειρά μεταρρυθμίσεων και στην συνέχεια να προκηρύξει νέες πρόωρες εκλογές στις οποίες δεν θα συμμετέχει.
Στις 11 Μαρτίου, μία μόλις μέρα μετά την επιστροφή του στην Αλγερία, η κρατική τηλεόραση μεταδίδει το διάγγελμά του σύμφωνα με το οποίο οι εκλογές της 18ης Απριλίου αναβάλλονται επ’αόριστον Συγχρόνως ανακοινώνει ότι δεν θα είναι ξανά υποψήφιος αλλά διευκρινίζει ότι οι εκλογές θα διεξαχθούν ως συνέχεια μίας εθνικής διάσκεψης που θα είναι επιφορτισμένη με την μεταρρύθμιση του πολιτικού συστήματος και την κατάρτιση νέου Συντάγματος έως το τέλος του 2019.
Με λίγα λόγια: Ο Μπουτεφλίκα έχει κατορθώσει, όπως νομίζει τουλάχιστον, να εκπληρώσει έναν διπλό στόχο. Από την μία να φανεί ότι σέβεται την λαϊκή βούληση και υποχωρεί και από την άλλη να εξασφαλίσει ακριβώς αυτό που ήθελε και μάλιστα ακόμα πιο εύκολα. Να παραμείνει δηλαδή πρόεδρος – χωρίς καν να χρειαστεί να περάσει από την δοκιμασία της κάλπης– και να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που θέλει.
Η διεθνής κοινότητα χαιρετίζει την απόφασή του μουδιασμένα. Κάποιοι πολίτες το πρώτο βράδυ βγαίνουν και πανηγυρίζουν κορνάροντας. Οι Αλγερινοί όμως τον γνωρίζουν πολύ καλά και καταλαβαίνουν αμέσως το παιχνίδι που παίζει. Ο Μπουτεφλίκα επιχειρεί να παραμείνει πρόεδρος χωρίς εκλογές, τουλάχιστον μέχρι το τέλος του χρόνου. Νομικοί τονίζουν την αντισυνταγματικότητα της παράτασης της θητείας του. Οι διαδηλώσεις συνεχίζονται αρχικά πιο περιορισμένες, και όσο περνούν οι μέρες, όλο και πιο μαζικές.
Το μέλλον της χώρας που παράγει 1 εκατομμύριο βαρέλια πετρελαίου την μέρα έχοντας έναν αόρατο και ανήμπορο πρόεδρο παίζεται στους δρόμους ενώ πρέπει να κριθεί στις εκλογές. Και αυτό είναι κάτι που αργά ή γρήγορα θα πρέπει να το παραδεχτεί και ο ίδιος ο Μπουτεφλίκα είτε θέλει, είτε δεν θέλει. Και κυρίως: Είτε τον συμφέρει, είτε δεν τον συμφέρει.
6°
