Ισόβια κάθειρξη στον Κάρατζιτς από το Εφετείο των Ηνωμένων Εθνών

Το Εφετείο του ΟΗΕ αύξησε σε ισόβια την ποινή κάθειρξης 40 ετών που είχε επιβληθεί πρωτοδίκως στον πρώην πολιτικό ηγέτη των Σέρβων της Βοσνίας Ράντοβαν Κάρατζιτς για τη σφαγή της Σρεμπρένιτσα.

Το δικαστήριο αποφάνθηκε πως η ποινή που του επιβλήθηκε σε πρώτο βαθμό ήταν υπερβολικά ελαφριά και ο πως ο Κάρατζιτς προχώρησε εσκεμμένα στη γενοκτονία στη Σρεμπρένιτσα.

Υπενθυμίζεται ότι στις 11 Ιουλίου του 1995, οι δυνάμεις των Σερβοβοσνίων, υπό τις διαταγές του στρατηγού Ράτκο Μλάντιτς και την πολιτική κάλυψη του Ράντοβαν Κάρατζιτς και του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, προχώρησαν στη σφαγή 8.000 αμάχων μουσουλμάνων σε μία περιοχή της πρώην Γιουγκοσλαβίας που κυριαρχούσε το σερβικό στοιχείο.

Όσοι δεν εκτελέστηκαν, φορτώθηκαν σε λεωφορεία και στάλθηκαν σε περιοχές που κρατούσαν ακόμα οι Βόσνιοι, μεταξύ αυτών και 50 χιλιόμετρα βόρεια της Σρεμπρένιτσα, στα σύνορα με τη Σερβία.

Οι σφαγές συνεχίστηκαν τουλάχιστον μέχρι τις 16 Ιουλίου και τα πτώματα ήταν συνήθως δεμένα χειροπόδαρα ενώ κάποια έφεραν σημάδια ακρωτηριασμών και βασανιστηρίων.

Ο καταζητούμενος Κάρατζιτς και το χρονικό της σύλληψης

Οι αρχές απέτυχαν να συλλάβουν τον Κάρατζιτς το 1995, όταν είχε προσκληθεί στα Ηνωμένα Έθνη. Το Νοέμβριο του 2004, οι βρετανικές αρχές ανέφεραν ότι δε θα μπορούσαν να πετύχουν τη σύλληψη του Κάρατζιτς με στρατιωτικά μέσα αλλά με πολιτικά.

Το 2005 οι σερβοβόσνιοι ηγέτες κάλεσαν εις μάτην τον Κάρατζιτς να παραδοθεί, ενώ στις 7 Ιουλίου του ίδιου έτους στρατεύματα του NATO συνέλαβαν το γιο του Κάρατζιτς, Αλεξάντερ, και τον απελευθέρωσαν έπειτα από δέκα ημέρες.

Στις 28 Ιουλίου η σύζυγός του, Λιλιάνα, κάλεσε τον Κάρατζιτς να παραδοθεί έπειτα από «τεράστια πίεση» που είχε ασκηθεί σε αυτήν, όπως είχε πει η ίδια.

Το BBC μετέδωσε το 2005 ότι ο Κάρατζιτς είχε θεαθεί κοντά στη Φόκα. Το Φεβρουάριο του 2007 το Reuters μετέδωσε ότι ο Κάρατζιτς κρυβόταν στη Ρωσία, κάτι που η Μόσχα αρνήθηκε.

Τελικά, ο Ράντοβαν Κάρατζιτς συνελήφθη στο Βελιγράδι στις 21 Ιουλίου του 2008, όπως ανακοινώθηκε από επίσημες κυβερνητικές πηγές. H κυβέρνηση των ΗΠΑ τον είχε επικηρύξει όπως και τον άμεσο συνεργάτη του Ράτκο Μλάντιτς με 5 εκατομμύρια δολάρια.

Ο ίδιος δεν αρνήθηκε την ταυτότητά του, συνελήφθη και οδηγήθηκε σε ειδικό δικαστήριο στη Σερβία. Το Διεθνές Δικαστήριο επιβεβαίωσε τη σύλληψη.

Τότε αποκαλύφθηκε πως ο Κάρατζιτς ζούσε στην συνοικία Νόβι Μπέογκραντ («Νέο Βελιγράδι») και χρησιμοποιούσε πλαστή ταυτότητα με το όνομα Ντράγκαν Ντάμπιτς (Dragan Dabić).

Όταν συνελήφθη, η εμφάνισή του με λευκά μακριά μαλλιά και μακριά λευκή γενειάδα ήταν εντελώς διαφορετική από αυτή της δεκαετίας του '90.

Ασκούσε το ιατρικό επάγγελμα σε ιδιωτική κλινική, με ειδικότητα στην εναλλακτική ιατρική και την Ψυχολογία. Έδινε σεμινάρια, που κάποιες φορές καλύπτονταν απο την τηλεόραση, ενώ διαπιστώθηκε πως με το πλαστό διαβατήριό του είχε ταξιδεύσει σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αρχικά είχε διαδοθεί ότι διατηρούσε και προσωπική ιστοσελίδα ως Ντάμπιτς, αργότερα όμως αποδείχθηκε ότι η εν λόγω σελίδα είχε αναρτηθεί από τρίτους μετά την σύλληψή του. Τόσο ο σπιτονοικοκύρης του όσο και οι γείτονες δήλωσαν ότι δε γνώριζαν την πραγματική του ταυτότητα.

Τη νύχτα της σύλληψής του, εκατοντάδες Βόσνιοι πανηγύρισαν στους δρόμους του Σεράγεβο. Οι διεθνείς αντιδράσεις ήταν επίσης θετικές. Τα δυτικά μέσα προεξόφλησαν την ενοχή του, εντούτοις στη Σερβία δεν έλλειψαν οι εκδηλώσεις αλληλεγγύης προς το πρόσωπό του κυρίως από το σερβικό εθνικιστικό κόμμα SRS.

Στις 30 Ιουλίου του 2008 έγινε η έκδοση του Κάρατζιτς στη Χάγη, για να δικαστεί από το Διεθνές Δικαστήριο για τα Εγκλήματα στην πρώην Γιουγκοσλαβία (ICTY). Ο Κάρατζιτς οδηγήθηκε αεροπορικώς σε ειδικό χώρο κράτησης στο Σεβενίνγκεν, κοντά στη Χάγη, όπου και θα παραμείνει έως ότου να δικαστεί.

Στις 31 Ιουλίου παρουσιάστηκε ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου και εξέφρασε φόβους για τη ζωή του, κάνοντας λόγο για "παρατυπίες κατά τη σύλληψή του" στην περιοχή του Βελιγραδίου.

Εναντίον του Κάρατζιτς διατυπώθηκαν 11 διαφορετικές κατηγορίες - 2 κατηγορίες για Γενοκτονία, 5 κατηγορίες για Εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητας και 4 κατηγορίες για παραβιάσεις του Δικαίου του Πολέμου.

Στις 24 Μαρτίου 2016 κρίθηκε ένοχος για τις 10 από τις 11 κατηγορίες που αντιμετώπιζε σχετικά με εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και καταδικάστηκε σε κάθειρξη 40 ετών.

Η μόνη κατηγορία για την οποία απαλλάχτηκε ήταν αυτή της γενοκτονίας σε επτά κοινότητες της Βοσνίας (Κατηγορία 1), ενώ κρίθηκε ένοχος γενοκτονίας για τη σφαγή της Σρεμπρένιτσα το 1995 (Κατηγορία 2), στην οποία έχασαν τη ζωή τους 8.000 μουσουλμάνοι.

Μετά την ανακοίνωση της απόφαση του δικαστηρίου, η υπεράσπιση του Ράντοβαν Κάρατζιτς ανακοίνωσε πως θα ασκήσει έφεση αναφορικά με την καταδικαστική απόφαση για την γενοκτονία στην Σερμπρένιτσα.

Τότε, όπως εξήγησε ο δικηγόρος του, Πίτερ Ρόμπινσον, ο Κάρατζιτς «πιστεύει ότι καταδικάστηκε με βάση συμπεράσματα».