Υπάρχουν μέρη στον κόσμο που αν κάνεις δώρο σε μια κοπέλα ποδήλατο θα είναι ευτυχισμένη, γιατί γυρνώντας από το σχολείο θα μπορεί, ίσως, να ξεφεύγει από τους επίδοξους βιαστές της. Αλλού, οι κλειτοριδεκτομές και οι γάμοι ανηλίκων θεωρούνται φυσιολογικά πράγματα. Σε άλλα μέρη όταν μια γυναίκα έχει περίοδο θεωρείται μιαρή και σε άλλα φτιάχνουν φυλακές για μάγισσες.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, ζητήσαμε από την ActionAid να μας διηγηθεί 8 πραγματικές ιστορίες απ’ όλο τον κόσμο. Οκτώ ιστορίες που συνοδεύονται από μία φωτογραφία η καθεμία.
Ινδία – Διακοπή κύησης
Τοπικά παραδοσιακά γλυκά, χορός και τυμπανοκρουσίες στους δρόμους του Νέου Δελχί για το Beti Utsav, μια γιορτή για τη γέννηση των κοριτσιών, που έρχεται να σπάσει το κατεστημένο της ινδικής κοινωνίας. Σύμφωνα με την παράδοση, καλύτερα να γεννιέσαι αγόρι παρά κορίτσι. Για τους Ινδούς, τα αγόρια έχουν κύρος και δύναμη, ενώ τα κορίτσια δεν είναι παρά «βάρος» για την οικογένειά τους. Έτσι, πολλές γυναίκες δέχονται πίεση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης να μάθουν το φύλο του εμβρύου, κάνοντας ιατρικές εξετάσεις που θεωρούνται παράνομες στη χώρα, και να σταματήσουν την κύηση σε περίπτωση που πρόκειται να γεννήσουν κορίτσι.
Η ActionAid πρωτοστατεί στις εορταστικές εκδηλώσεις του Beti Utsav, γιατί η γέννηση ενός κοριτσιού πρέπει να φέρνει χαρά και όχι σκοτούρες. Και βέβαια, στηρίζει τις γυναίκες να κρατήσουν τα κορίτσια που κυοφορούν, εκπαιδεύοντάς τες ώστε να αποκτήσουν εισόδημα και δίνοντάς τους τη δυνατότητα να προικίσουν αργότερα τις κόρες τους.
Η 14χρονη Abigail και η 13χρονη Purity μελετούν για το σχολείο στην ασφάλεια ενός ξενώνα για κορίτσια όπου κατέφυγαν για να γλιτώσουν από την κλειτοριδεκτομή στην οποία προγραμμάτιζαν να τις υποβάλουν οι οικογένειές τους. Η βλαβερή αυτή παραδοσιακή πρακτική, πέρα από τους κινδύνους που συνεπάγεται για την υγεία των κοριτσιών, σηματοδοτεί τη βίαιη ενηλικίωσή τους σε μια εξαιρετικά τρυφερή ηλικία και την προετοιμασία τους για τον γάμο.
Η ActionAid εξηγεί στους κατοίκους τις συνέπειες της κλειτοριδεκτομής και πείθει τις γυναίκες που αναλαμβάνουν να «κόψουν» τα κορίτσια να σταματήσουν να εξασκούν το επάγγελμα. Γνωρίζοντας, μάλιστα, πως η τελετή της κλειτοριδεκτομής τούς αποφέρει υψηλά κέρδη, τους προτείνει εναλλακτικές πηγές εισοδήματος. Παράλληλα, στηρίζει τα κορίτσια με ασφαλείς ξενώνες στους οποίους μπορούν να καταφύγουν και να συνεχίσουν το σχολείο.
Μπανγκλαντές – γάμοι ανηλίκων
Η 16χρονη Sarmin από το Μπανγκλαντές τόλμησε να αμφισβητήσει τους γάμους ανηλίκων και οι γέροι του χωριού παρότρυναν τον πατέρα της «να της δώσει ένα καλό μάθημα, παντρεύοντάς την». Η Sarmin δεν πτοήθηκε: ενημέρωσε τους αρμόδιους για τα σχέδια του πατέρα της και κατάφερε να γλιτώσει τον γάμο. Όλα αυτά, σε μια χώρα όπου περισσότερα από τα μισά κορίτσια (52%) παντρεύονται προτού κλείσουν τα 18, παρότι η νομοθεσία απαγορεύει τους γάμους ανηλίκων.
Η ActionAid ενημερώνει τα κορίτσια για τα δικαιώματά τους και παροτρύνει τους κατοίκους να καταγγέλλουν τους γάμους ανηλίκων, εξηγώντας τους πώς επηρεάζουν τη σωματική και ψυχική υγεία των νεαρών κοριτσιών.
Γκάνα – απαγωγές κοριτσιών
Οι μαθήτριες ενός γυμνασίου της Γκάνας παρατάσσονται μπροστά από τις σχολικές αίθουσες, ποζάροντας με τα ποδήλατά τους. Για εκείνες, το ποδήλατο θεωρείται συνώνυμο της ασφάλειας και της ελευθερίας, αφού τους επιτρέπει να ξεφεύγουν από επίδοξους βιαστές και απαγωγείς, που τους επιτίθενται στη μοναχική διαδρομή για το σχολείο και τις «κλέβουν» με σκοπό να τις παντρευτούν.
Η ActionAid ενθαρρύνει τους κατοίκους να καταγγέλλουν τις απαγωγές κοριτσιών και, με τη βοήθεια της αστυνομίας και των τοπικών αρχών, φροντίζει για τον εντοπισμό των θυμάτων και την επιστροφή τους στο σπίτι και την οικογένειά τους. Παράλληλα, μοιράζει ποδήλατα στα κορίτσια για να μετακινούνται ταχύτερα και με μεγαλύτερη ασφάλεια από ό,τι με τα πόδια.
Νεπάλ – κοινωνικός αποκλεισμός λόγω περιόδου
Οι γυναίκες του Νεπάλ ανακτούν σταδιακά το δικαίωμα στο σώμα τους που η παράδοση τούς έχει στερήσει. Σύμφωνα με το έθιμο του chhaupadi, οι γυναίκες που έχουν περίοδο, όπως επίσης και οι λεχώνες, θεωρούνται ακάθαρτες και μιαρές. Έτσι, υποχρεώνονται σε απομόνωση σε πρόχειρες καλύβες ή σε υπόστεγα και απαγορεύεται να έρχονται σε επαφή με ανθρώπους, ζώα, θρησκευτικά σύμβολα ή με το φαγητό της οικογένειας, αφού η παράβαση του άγραφου αυτού κανόνα επιφέρει –σύμφωνα πάντα με την παράδοση- κακοτυχία ή θεομηνία.
Η ActionAid άσκησε σημαντική πίεση στην κυβέρνηση του Νεπάλ, ώστε τον Αύγουστο του 2017 ψηφίστηκε νόμος που απαγορεύει το chhaupadi κι επιβάλλει ποινή φυλάκισης 3 μηνών ή πρόστιμο 3.000 NPR (24€) στους παραβάτες. Παράλληλα, μέχρι να εφαρμοστεί πλήρως ο νόμος, δίνει τέλος στις προκαταλήψεις χάρη στη σωστή ενημέρωση και βοηθάει τις γυναίκες να επιστρέψουν στα σπίτια τους.
Ρουάντα – οικονομικός έλεγχος
Οι γυναίκες της Ρουάντας γιορτάζουν τη χειραφέτησή τους. Λόγω του “inkwano”, των χρημάτων δηλαδή που πληρώνουν για μια νύφη, οι άνδρες θεωρούσαν τις γυναίκες υποδεέστερες. Κάπως έτσι, οι γυναίκες δεν μπορούσαν να έχουν στην ιδιοκτησία τους ή να κληρονομήσουν γη, όπως επίσης δεν μπορούσαν να πραγματοποιήσουν οικονομικές συναλλαγές ή να εργαστούν χωρίς τη συγκατάθεση κάποιου άνδρα, κατά κανόνα του πατέρα ή του συζύγου τους. Ο οικονομικός έλεγχος μάλιστα που τους ασκούσαν, αλλά και η απόλυτη οικονομική τους εξάρτηση από τους άνδρες, δεν τους άφηνε το περιθώριο να εγκαταλείψουν τη συζυγική στέγη ακόμα κι όταν έπεφταν θύματα βίας.
Η ActionAid ενημερώνει τις γυναίκες για τα δικαιώματά τους και τις βοηθάει να τα διεκδικήσουν. Παράλληλα, τις συσπειρώνει σε συνεταιρισμούς και τις βοηθάει να αποκτήσουν εισόδημα και, μέσω αυτού, την ανεξαρτησία τους.
Η Anelisa από τη Νότιο Αφρική ονειρεύεται μια ασφαλή πόλη, όπου, όπως λέει, «οι γυναίκες θα μπορούν να περπατήσουν μέχρι την πιάτσα των ταξί ή να πάνε για ψώνια χωρίς να παρενοχλούνται από τους άνδρες ή να δέχονται επίθεση».
Η ActionAid διοργανώνει την εκστρατεία Safe Cities, διεκδικώντας ασφαλείς πόλεις για όλους, ιδίως για τις γυναίκες και τα κορίτσια. Στο πλαίσιο αυτό, ασκεί πίεση στις αρχές για αστυνόμευση και επαρκή φωτισμό κατά τις βραδινές ώρες.
Γκάνα – καταυλισμοί γυναικών που κατηγορούνται για μαγεία
Στην Γκάνα, ηλικιωμένες, τις περισσότερες φορές, γυναίκες κατηγορούνται από συγγενείς και γείτονες ως υποτιθέμενες μάγισσες και βρίσκονται να περνούν το υπόλοιπο της ζωής τους σε καταυλισμούς μαγισσών στο βόρειο τμήμα της χώρας, ώστε «να μη φέρουν άλλο κακό». Ένα όνειρο, ένα τάχα μου περίεργο βλέμμα ή μια αρρώστια αρκούν για την κατηγορία και τον μετέπειτα εξοστρακισμό τους. Αν μείνουν στο χωριό τους, η ζωή τους κινδυνεύει.
Η ActionAid προσπαθεί, μέσα από την ενημέρωση και τη γνώση, να θέσει τέλος στις προκαταλήψεις και τις ψευδείς κατηγορίες περί μαγείας. Παράλληλα, στηρίζει τις γυναίκες που βρίσκονται στους καταυλισμούς γυναικών και μιλάει με τους συγγενείς τους, ώστε να επιστρέψουν με ασφάλεια στις οικογένειές τους.
Φαντάσου: Σύμφωνα με έρευνα της ActionAid, 119 γυναίκες δολοφονούνται κάθε μέρα από τον σύντροφό τους ή κάποιο μέλος της οικογένειάς τους. Με αυτό τον ρυθμό μέχρι το 2030 θα μετράμε πάνω από μισό εκατομμύριο δολοφονημένες γυναίκες. Για τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας η ActionAid λέει ότι η απάντηση σε κάθε μορφή βίας εναντίον των γυναικών είναι η μηδενική ανοχή. Και μας καλεί να φορέσουμε έναν διαφορετικό «Μάρτη», ένα βραχιόλι με άσπρη και μωβ, αντί κόκκινη, κλωστή (γιατί το μωβ είναι το χρώμα που συμβολίζει το γυναικείο φύλο) για να πούμε Ποτέ και Πουθενά.
Δείτε το βίντεο της ActionAid για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας.
11°
