Brexit - Ώρα μηδέν: Η ΕΕ δεν αλλάζει τη συμφωνία και η Μέι μετρά τις δυνάμεις της

Μετά την επιβίωσή της χθες από την πρόταση μομφής που κατέθεσαν εναντίον της βουλευτές του Συντηρητικού Κόμματός της, η Τερέζα Μέι πηγαίνει σήμερα στις Βρυξέλλες με στόχο να προσπαθήσει να εξασφαλίσει νέες εγγυήσεις από την ΕΕ για την συμφωνία της για το Brexit, έχοντας να αντιμετωπίσει τους Ευρωπαίους οι οποίοι δηλώνουν έτοιμοι να την «βοηθήσουν» να πείσει το κοινοβούλιό της, αλλά την ίδια ώρα αποκλείουν το ενδεχόμενο να επαναδιαπραγματευτούν τους όρους του διαζυγίου.

Η Βρετανή πρωθυπουργός θα απευθυνθεί το απόγευμα στους ομολόγους της στην ΕΕ, οι οποίοι συναντώνται σήμερα στις Βρυξέλλες για μια διήμερη σύνοδο κορυφής. Οι 27 θα έχουν στη συνέχεια απόψε διαβουλεύσεις χωρίς τη Μέι για να εξετάσουν «τι μπορούν να της προσφέρουν», εξήγησε ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ διαβεβαίωσε ότι οι ηγέτες των χωρών μελών της ΕΕ θέλουν «να βοηθήσουν» την Μέι, αλλά δεν ξέρουν πώς. «Το περιθώριο που υπάρχει είναι εξαιρετικά στενό, πρόκειται για μια άσκηση επικοινωνίας», σημείωσε σήμερα υψηλόβαθμος διπλωμάτης κράτους μέλους.

Η ηγέτης των Συντηρητικών επέζησε χθες της πρότασης μομφής που είχαν καταθέσει εναντίον της βουλευτές του κόμματός της, που στην πλειονότητά τους τάσσονται εναντίον της συμφωνίας που διαπραγματεύτηκε με την ΕΕ. Ωστόσο επρόκειτο για μια πύρρειο νίκη της Βρετανής πρωθυπουργού καθώς πολύ μεγάλο μέρος των συναδέλφων της (περισσότερο από το ένα τρίτο) ψήφισε εναντίον της, το οποίο δείχνει ότι εμμένουν οι δυσκολίες στο κοινοβούλιό της, στο οποίο θα πρέπει να διοργανωθεί ψηφοφορία για την έγκριση της συμφωνίας της για το Brexit πριν από τις 21 Ιανουαρίου.

«Ήταν και είναι ένας αξιόπιστος εταίρος στις διαπραγματεύσεις. Τώρα είναι σημαντικό να συγκεντρωθούμε σε μια συντεταγμένη αποχώρηση», έγραψε στο Twitter ο Γκέρνοτ Μπλίμελ, ο Αυστριακός υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, η χώρα του οποίου ασκεί το τρέχον εξάμηνο την προεδρία της ΕΕ, εκφράζοντας τα συγχαρητήριά του στην Μέι μετά την ψηφοφορία.

Οι υποστηρικτές του Brexit στους κόλπους των Συντηρητικών, όπως και οι Βορειοϊρλανδοί σύμμαχοί τους του μικρού ενωτικού κόμματος DUP αμφισβητούν ιδιαίτερα τη λύση του λεγόμενου «backstop», δηλαδή το «δίχτυ ασφαλείας» που προβλέπεται από την συμφωνία διαζυγίου της Μέι με την ΕΕ για να αποφευχθεί η επιστροφή σε ένα φυσικό σύνορο ανάμεσα στην Ιρλανδία και την Βόρεια Ιρλανδία.

Αυτό το «δίχτυ ασφαλείας» προβλέπει τη δημιουργία ενός «ενιαίου τελωνειακού εδάφους» που θα περιλαμβάνει την ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο μετά την μεταβατική περίοδο που θα ακολουθήσει του Brexit.

Αυτό θα εφαρμοστεί μόνον αν οι επερχόμενες διαπραγματεύσεις για τις μελλοντικές εμπορικές σχέσεις μεταξύ του Λονδίνου και των 27 της ΕΕ δεν επιτρέψουν να υπάρξουν εγγυήσεις για την απουσία «σκληρού» συνόρου ανάμεσα στην Ιρλανδία και την Βόρεια Ιρλανδία. Ωστόσο, οι υπέρμαχοι της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ φοβούνται ότι η Βρετανία θα παραμείνει για πάντα προσδεδεμένη στην ΕΕ.

Για να τους καθησυχάσει η Μέι ελπίζει να εξασφαλίσει μια εγγύηση ότι αυτό το backstop θα είναι μόνο προσωρινό.

«Αυτό δεν θα συμβεί»

«Η ιδέα μιας ημερομηνίας λήξης για την εγγύηση είναι κάτι που δεν θα συμβεί» από ευρωπαϊκής πλευράς, έχει ωστόσο προειδοποιήσει ήδη από χθες ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης.

Οι Ευρωπαίοι δεν θα μπορέσουν να προβούν σε περαιτέρω παραχωρήσεις στη Μέι πέραν μιας μικρής παραγράφου «διευκρίνισης», η οποία «δεν θα είναι νομικά δεσμευτική», προειδοποίησε επίσης ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος.

Κι αυτό διότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες στις Βρυξέλλες όπως και στα κράτη μέλη το έχουν πει επανειλημμένως σε όλους τους τόνους: δεν τίθεται θέμα επαναδιαπραγμάτευσης της συμφωνίας για το διαζύγιο μεταξύ της Βρετανίας και της ΕΕ, για την οποία χρειάστηκαν 17 μήνες διαβουλεύσεων ώστε να οργανωθεί η έξοδος της Βρετανίας, η οποία έχει προγραμματιστεί για τις 29 Μαρτίου του 2019.

«Δεν θα πρέπει να περιμένει κανείς ότι θα εξέλθουμε με κάποιες αλλαγές» από την σύνοδο κορυφής, προειδοποίησε επίσης η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ. «Δεν θα υπάρξει επαναδιαπραγμάτευση, αλλά μόνον “παρατηρήσεις”», υπερθεμάτισε ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν.

Χθες το βράδυ στις Βρυξέλλες, ο Αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς δήλωσε ότι αν και είναι «σαφές ότι η συμφωνία αποχώρησης δεν θα ξανανοίξει και δεν θα τροποποιηθεί», υπάρχει παρ' όλα αυτά «ένα κάποιο περιθώριο ελιγμού για μια προσέγγιση μεταξύ των δύο πλευρών».

Εκτός από το ιρλανδικό θέμα, η συμφωνία για το Brexit ρυθμίζει επίσης το θέμα της εκκαθάρισης του λογαριασμού που θα πρέπει να εξοφλήσει το Ηνωμένο Βασίλειο στην ΕΕ για να τιμήσει τις δεσμεύσεις του. Προβλέπει επίσης ποια θα είναι τα δικαιώματα των Ευρωπαίων πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου και των Βρετανών στην ΕΕ μετά το Brexit.

Αν και το Brexit αναμένεται για άλλη μια φορά να μονοπωλήσει το ενδιαφέρον κατά την σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ θα συζητήσουν επίσης κι άλλα σημαντικά ζητήματα, μεταξύ των οποίων ορισμένα που εξακολουθούν και σήμερα να αποτελούν πηγή συγκρούσεων, όπως το μεταναστευτικό.

Οι ευρωπαίοι ηγέτες προβλέπουν επίσης να κάνουν έναν απολογισμό των διαπραγματεύσεων για τον μετά το Brexit προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2021-2027, ο οποίος βρίσκεται στο επίκεντρο ενός δεινού μπρα ντε φερ ανάμεσα στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.

Επίσης αναμένεται να ανανεώσουν τις κυρώσεις που έχουν επιβάλει στην Ρωσία για την προσάρτηση της Κριμαίας.

Αύριο Παρασκευή, κατά τη δεύτερη ημέρα της συνόδου κορυφής, οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται επίσης να εγκρίνουν μεταρρυθμίσεις για την ευρωζώνη, οι οποίες έχουν ως στόχο την καλύτερη προστασία της νομισματικής ένωσης από μελλοντικές κρίσεις.

Γενικός Εισαγγελέας: Δεν ξέρουμε τι θα κάνουμε με το άρθρο 50

Την ίδια ώρα, ο Γενικός Εισαγγελέας Τζέφρι Κοξ, ο οποίος είναι επικεφαλής των νομικών συμβούλων της κυβέρνησης δήλωσε πως το Ηνωμένο Βασίλειο δεν έχει εξετάσει λεπτομερώς το πώς μπορεί να ανακαλέσει την αναγγελία περί αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στην οποία προέβη βάσει του Άρθρου 50, καθώς η κυβέρνηση δεν σχεδιάζει να προχωρήσει σε κάτι τέτοιο.

Τη Δευτέρα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκε πως η βρετανική κυβέρνηση μπορεί να ανακαλέσει την αναγγελία αποχώρησης βάσει του Άρθρου 50 μονομερώς, χωρίς διαβουλεύσεις με τα άλλα κράτη μέλη.

«Η αναγγελία βάσει του Άρθρου 50 δεν μπορεί να ανακληθεί απλώς με το πάτημα ενός κουμπιού», δήλωσε ο Κοξ στο κοινοβούλιο.

Ερωτηθείς αν πιστεύει πως θα χρειαστεί νομοθεσία για να ανακληθεί το Άρθρο 50 ή αν αυτό μπορεί να γίνει με ψηφοφορία στο κοινοβούλιο, ο Κοξ δήλωσε: «Αυτό είναι ένα ζήτημα το οποίο βρίσκεται υπό εξέταση. Βεβαίως μπορώ να πω με μεγάλη σαφήνεια πως το ζήτημα της νομικής οδού που θα πρέπει να ακολουθηθεί δεν είναι ένα ζήτημα που έχει εξεταστεί επειδή δεν υπάρχει πρόθεση για κάτι τέτοιο».