Μπορεί οι κλασικοί γεωγραφικοί χάρτες να μας καθοδηγούν ανά τον κόσμο και να μας δείχνουν τα σύνορά του, αλλά αυτό δεν αρκεί αν θες να καταλάβεις καλύτερα τις συνθήκες ζωής της κάθε χώρας. Με αυτή τη σκέψη ο οικονομολόγος και συγγραφέας στο Our World In Data Μαξ Ρόσερ αποφάσισε να κάνει ένα χαρτογράφημα, στο οποίο το μέγεθος των χωρών είναι αντιπροσωπευτικό του μεγέθους του πληθυσμού τους και όχι του γεωγραφικού τους πλάτους.
Τα δεδομένα για το εγχείρημα αυτό πήρε από το Τμήμα Πληθυσμού των Ηνωμένων Εθνών (UN Population Division) και τα οπτικοποίησε μέσα από τετράγωνα - pixels, από τα οποία το καθένα αντιστοιχεί σε 500.000 ανθρώπους. Έτσι, βλέπουμε χώρες, όπως ο Άγιος Μαρίνος (33.000 κάτοικοι) και το Βατικανό (600 κάτοικοι), να καταλαμβάνουν μόλις μισό τετράγωνο η κάθε μία και άλλες 2.830 (Κίνα - 1.425.000.000 κάτοικοι), ενώ -για τα πρακτικά- η Ελλάδα αποτελείται από 22 τετράγωνα, δηλαδή από 11.000.000 κατοίκους.
Με τον πληθυσμό όλου του πλανήτη να αντιπροσωπεύεται από 15.266 τετράγωνα (7.633.000.000 κάτοικοι) βλέπουμε ότι στην πραγματικότητα μόνος του ο πληθυσμός της Κίνας ισοδυναμεί με το 18,5% όλου του πλανήτη, ενώ επιπλέον το 17,7% αποτελούν αποκλειστικά οι κάτοικοι της Ινδίας (1.354.000.000). Με άλλα λόγια, η Κίνα και η Ινδία μαζί είναι το σπίτι για μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων από ό,τι είναι οποιαδήποτε ολόκληρη ήπειρος πέραν της Ασίας.
Την ίδια στιγμή, μεγάλη συγκέντρωση πληθυσμού συναντάμε και σε μεμονωμένες πόλεις.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι το Πεκίνο και το Τόκιο, με το πρώτο να έχει τόσους κατοίκους όσους έχει ολόκληρη η Αυστραλία, και το δεύτερο να έχει ισάριθμο πληθυσμό με την Ωκεανία.
Μία άλλη παρατήρηση που κάνει ο Ρόσερ είναι ότι χώρες που καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος του γεωγραφικού χώρου, έχουν πολύ μικρό ποσοστό στην παγκόσμια πληθυσμιακή πίτα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Ρωσία, η οποία κατέχει το 11% της Γης, αλλά αποτελεί το σπίτι για λιγότερο από το 2% της ανθρωπότητας. Το ίδιο, βέβαια, συμβαίνει και στην αντιστροφή του και το βλέπουμε σε χώρες όπως το Ταϊβάν και η Ολλανδία, που το πληθυσμιακό τους μέγεθος είναι μεγαλύτερο του γεωγραφικού τους.
Τη χρησιμότητα των παραπάνω στοιχείων θα κατανοήσουμε καλύτερα αν προσπαθήσουμε να αναλύσουμε στατιστικά που σχετίζονται με γεωγραφικές περιοχές. Για παράδειγμα, αν μελετήσουμε ένα γράφημα γραμμών σχετικά με τις βελτιώσεις στη ζωή των ανθρώπων σε όλες τις χώρες της Αφρικής ή της Αμερικής και ένα πανομοιότυπο γράφημα για την Κίνα, το δεύτερο θα αναφέρεται σε περισσότερους ανθρώπου από ότι το πρώτο, ακόμα και αν οι γραμμές είναι φαινομενικά ίδιες. Κατά την ίδια λογική, και μία αύξησή του στο προσδόκιμο της ζωής στη Δανία αναφέρεται στη βελτίωση της μέσης υγείας 5.800.000 ανθρώπων, ενώ κάτι ανάλογο στην Ινδία σημαίνει καλύτερη μέση υγεία για 1.354.000.000 ανθρώπους.
Για να δείτε αναλυτικά τον χάρτη του Μαξ Ρόσερ μπορείτε να πατήσετε εδώ, ενώ μπορείτε να δείτε την πληθυσμιακή εξέλιξη του πλανήτη από το 1961 έως το 2016 εδώ.
18°
