Κοσμος

Ο Φιντέλ Κάστρο σε εικόνες

Πούρα, επανάσταση και συγκέντρωση εξουσιών

Πλήρες όνομα: Φιντέλ Αλεχάντρο Κάστρο Ρους. Γεννηθείς στις 13 Αυγούστου 1926 στο Μπιράν της νοτιοανατολικής Κούβας. Πέθανε στις 26 Νοεμβρίου 2016.

Ήταν ο τρίτος και νόθος γιος του Ανχέλ Κάστρο και της Λίνα Ρους, η οποία ήταν η οικονόμος της νόμιμης συζύγου, Μαρία Λουίζα Αργκότα. Μετά από 15 χρόνια ο Ανχέλ αποφάσισε να διαλύσει το γάμο του και να αποκαταστήσει τη Λίνα Ρους. Σε ηλικία 17 ετών ο Φιντέλ αποκτά το επίθετο Κάστρο.

«Καλέ μου φίλε, Ρούζβελτ...». Το 1940 ο 12χρονος Φιντέλ έστειλε γράμμα στον πρόεδρο των ΗΠΑ Φραγκλίνο Ρούσβελτ, από τον οποίο ζητούσε να του στείλει για τη συλλογή του ένα χαρτονόμισμα των 10 δολαρίων. Την εποχή εκείνη θεωρούνταν συνηθισμένο να αποστέλλουν τα παιδιά γραπτώς τις επιθυμίες τους προς τον Αμερικανό πρόεδρο.

Η οικογένεια Κάστρο είναι εύπορη σε μια Κούβα που ζει μέσα στην ανέχεια . Ο Ισπανός μετανάστης Ανχέλ είναι ιδιοκτήτης φυτείας ζάχαρης και ο Φιντέλ έχει την οικονομική ευμάρεια για να μαθητεύσει εσώκλειστος σε ιδιωτικό καθολικό λύκειο του τάγματος των Ιησουιτών μέχρι το 1945. Θεωρείται μέτριος μαθητής με ιδιαίτερη κλίση στον αθλητισμό και δη στο μπέιζμπολ. Η «Πράβντα» γράφει σχετικά με την ανατροφή του Κάστρο: «Μεγάλωσε με τις αυστηρές αρχές των Ιησουιτών δασκάλων του, από τους οποίους ο ίδιος θεωρεί ότι διδάχθηκε τις έννοιες της αυτοθυσίας και της απόλυτης αφοσίωσης στην εκπλήρωση στόχων και φιλοδοξιών ασχέτως των όποιων αντιξοοτήτων. Ο πατέρας του ήταν σκληρός και αυταρχικός. Είχε την απαίτηση να δουλεύουν όλοι σκληρά όπως έκανε κι ο ίδιος φθάνοντας ως φτωχός οικονομικός μετανάστης από τη Γαλικία της Ισπανίας στην Κούβα. Λέγεται πως έτρεφε παθολογικό μίσος για τους Αμερικανούς, οι οποίοι είχαν το μονοπώλιο στη βιομηχανία ζάχαρης του νησιού. Το μίσος του δεν είχε κανένα ιδεολογικό υπόβαθρο αλλά ήταν η οργή του επιχειρηματία που έβλεπε τους ντόπιους παραγωγούς να εξαπατώνται και να αισθάνονται αδύναμοι απέναντι στους Γιάνκηδες. Οι συγκρούσεις του Ανχέλ Κάστρο με τον έφηβο Φιντέλ ήταν συχνές. Λέγεται πως ο Φιντέλ απείλησε να κάψει το πατρικό του και πρωτοστάτησε σε απεργία των εργατών του πατέρα του, οι οποίοι ζητούσαν αύξηση των απολαβών τους».

Μετά την αποφοίτησή του το 1945, ο Κάστρο γίνεται δεκτός στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αβάνας, όπου θα αρχίσει να ασχολείται ενεργά με την πολιτική, μέσα στο ταραγμένο κλίμα της εποχής: κουβανικός εθνικισμός, αντι-ιμπεριαλισμός και σοσιαλισμός.

Το 1946 εκφώνησε τον πρώτο του λόγο ως πολιτικός ηγέτης για να διαμαρτυρηθεί για την αύξηση των εισιτηρίων στα λεωφορεία. Έκτοτε φημίζεται για τη συχνότητα και τη διάρκεια των ομιλιών του. Το 1947 παθιασμένος με την έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης ταξίδεψε στη Δομινικανή Δημοκρατία για να προσχωρήσει στο κίνημα ανατροπής του εκεί δικτάτορα Ραφαέλ Τρουγίλο. Το πραξικόπημα απέτυχε πριν καν ξεκινήσει.

Στις 12 Οκτωβρίου του 1948 παντρεύτηκε τη Μίρτα Ντίαζ-Μπαλάρτ αλλά ο γάμος κράτησε μέχρι το 1955.

Στην εξέγερση του Σαντιάγκο (26 Ιουλίου 1953) ήταν από τους αρχηγούς στην επίθεση κατά των στρατιωτικών καταυλισμών. Συνελήφθη και καταδικάστηκε σε φυλάκιση 15 ετών. Το 1955 αμνηστεύτηκε και κατέφυγε στις ΗΠΑ. Εκεί προσπάθησε να μυήσει στην επανάσταση τους εξόριστους Κουβανούς. Η αμερικάνικη κυβέρνηση όμως αντέδρασε κι έτσι ο Κάστρο διέφυγε στο Μεξικό. Από κει, με λίγους άντρες, αποβιβάστηκε στην Κούβα (2 Δεκεμβρίου 1956) και ανέβηκε στα βουνά όπου έγινε και η συνάντηση με τον Τσε Γκεβάρα.

Οι αντάρτες, μετά από πολλές επιτυχίες, κατέλαβαν την 1η Ιανουαρίου 1959 την πρωτεύουσα Αβάνα. Ο Μπατίστα απέδρασε από την Κούβα και πρωθυπουργός ανέλαβε ο Φιντέλ Κάστρο, αξίωμα το οποίο διατήρησε ως το 1976.

Ο Φαμπιάν Εσκαλάντε διετέλεσε υπεύθυνος της προσωπικής φρουράς του πρωθυπουργού Κάστρο. Διατείνεται ότι οι αντίπαλοι του αποπειράθηκαν να δολοφονήσουν τον Κάστρο περισσότερες από 600 φορές. Συγκεκριμένα έχει γράψει ότι η κυβέρνηση Αϊζενχάουερ προσπάθησε 38 φορές να σκοτώσει τον Κάστρο, του Κένεντι 42, του Τζόνσον 72, του Νίξον 184, του Ρέιγκαν 197 και του Κλίντον 21. Οι ισχυρισμοί του Εσκαλάντε δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ.

Φωτογραφία του 1960. Ο φακός «συλλαμβάνει» τον Κάστρο να τρώει κινέζικο πίνοντας Κόκα-Κόλα!!

Η εποχή του συγκεντρωτισμού εξουσιών. Το 1965 έγινε γενικός γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Κούβας. Το 1976 ανακηρύχθηκε πρόεδρος του κράτους και ο αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων. Το 1991 επανεκλέχθηκε γενικός γραμματέας του κόμματος όπως και το 1993 και 1998. Το 2003 το Συμβούλιο των Αντιπροσώπων ανανέωσε για πέντε χρόνια την προεδρική του θητεία.

Στις 17-19 Απριλίου του 1961 έγινε η ανεπιτυχής προσπάθεια απόβασης 1400 αντικαθεστωτικών στον Κόλπο των Χοίρων.

Το 1975 ο Κάστρο έστειλε στρατεύματα στην Ανγκόλα στο πλευρό του Λαϊκού Κινήματος για την Απελευθέρωση της χώρας και το 1978 στην Αιθιοπία για την αντιμετώπιση της εισβολής της Σομαλίας. Το γεγονός αυτό επιδείνωσε ακόμη περισσότερο τις διμερείς σχέσεις με τις ΗΠΑ.

Ο Κάστρο υποβλήθηκε σε εγχείρηση στο έντερο στις 31 Ιουλίου 2006 και μεταβίβασε προσωρινά την εξουσία στον αδελφό του, Ραούλ. Στις 19 Φεβρουαρίου του 2008, έπειτα από μισό αιώνα στην εξουσία, ανακοίνωσε την οριστική παραίτησή του.

Πούρα και πρωτοσέλιδα

Ο Φιντέλ και οι «φίλοι» του

Ο Κάστρο με τον Έρνεστ Χέμινγουεϊ στην Κούβα, όπου ο Αμερικανός συγγραφέας ζούσε από τα τέλη του '30 μέχρι το 1959.

Ο Κάστρο με τον τότε πρωθυπουργό της ΕΣΣΔ Νικίτα Χρουτσόφ τον Μάιο του 1963.

Το 1973 ο Κάστρο δοκιμάζει τον εξοπλισμό των ανταρτών του βορείου Βιετνάμ.

Το 1986 με τον ηγέτη της Λιβύης Μουαμάρ Καντάφι και τον πρόεδρο της Νικαράγουα, Ντανιέλ Ορτέγα σε σύνοδο κορυφής στη Ζιμπάμπουε.

Το 1989 ο Γκορμπατσόφ και η σύζυγός του στο πάρκο Λένιν της Κούβας. Η οικονομία της Κούβας καταρρέει και ο Κάστρο ψάχνεται στην εποχή της Περεστρόικας.

Το 2002 ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Τζίμι Κάρτερ παίζει μπέιζμπολ με τον Κάστρο και τον καλεί να προχωρήσει σε δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις.