Πώς συμπεριφέρεται κάθε χώρα στους εγκληματίες της

Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Ποινικής Πολιτικής (ICPR) περισσότεροι από 10 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο βρίσκονται στη φυλακή, είτε ως προφυλακιστέοι είτε ως κατάδικοι, με τον αριθμό αυτό συνεχώς να αυξάνεται· σε σύγκριση με το 2000 το ποσοστό των γυναικών που εκτίουν κάποια ποινή έχει ανέβει κατά 50% και των αντρών κατά 18%. Συγκεκριμένα στην Ευρώπη ο αριθμός των φυλακισμένων ξεπερνά το ενάμισι εκατομμύριο, ενώ στην Ελλάδα πλησιάζει τις 12 χιλιάδες – στους 100 χιλιάδες κατοίκους οι 109 βρίσκονται στη φυλακή.

Με αφορμή τα δεδομένα αυτά, η ιστοσελίδα Bored Panda μοιράστηκε φωτογραφίες από κελιά φυλακών σε όλο τον κόσμο, ώστε να καταδείξει με ποιον τρόπο συμπεριφέρονται διαφορετικές χώρες στους κρατούμενους των σωφρονιστικών τους ιδρυμάτων. Κάποιες αντιμετωπίσεις είναι εκ διαμέτρου αντίθετες και προβληματίζουν ως προς το αν οι διαφορές οφείλονται σε οικονομικούς λόγους ή στο πόση αξία δίνει η κάθε κοινωνία στην ανθρώπινη ζωή.

Φυλακή Aranjuen, Aranjuez, Ισπανία

Η φυλακή Aranjuez στην Ισπανία επιτρέπει σε γονείς και παιδιά να μένουν μαζί με τα φυλακισμένα άτομα της οικογένειας. Με χαρακτήρες της Disney στους τοίχους, ένα βρεφοκομείο και μία παιδική χαρά, ο στόχος τους είναι εμποδίσουν τα παιδιά, για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, από το να καταλάβουν ότι ο γονιός βρίσκεται στη φυλακή.

Φυλακή του Ciudad Barrios, Ciudad Barrios, San Miguel, Ελ Σαλβαδόρ

Αυτά τα κελιά έχουν μόλις τρεισήμισι μέτρα πλάτος και τεσσεράμισι μέτρα ύψος, αλλά συνήθως στοιβάζουν σε αυτά περισσότερους από τριάντα ανθρώπους. Αρχικά είχαν κατασκευαστεί ως κελιά κράτησης 72 ωρών, αλλά πολλοί κρατούμενοι μένουν σε αυτά για περισσότερο από έναν χρόνο. Τις περισσότερες μέρες τους τις περνάνε σκίζοντας τα ρούχα τους, ώστε να φτιάξουν με αυτά αιώρες στις οποίες κοιμούνται τοποθετημένοι ο ένας πάνω στον άλλον.

Αστική Φυλακή της Αϊτής, Arcahaie, Αϊτή

H Αστική Φυλακή της Αϊτής στην παραλιακή πόλη Arcahaie είναι υπερβολικά γεμάτη. Το 2016, 174 κρατούμενοι κατάφεραν να αποδράσουν κατά τη διάρκεια μίας εξέγερσης αφήνοντας πίσω τους έναν νεκρό φρουρό και πολλούς τραυματίες.

Φυλακή Norgerhaven, Veenhuizen, Ολλανδία

Οι κρατούμενοι της φυλακής Norgerhaven της Ολλανδίας έχουν κρεβάτι, έπιπλα, ψυγείο και τηλεόραση στα κελιά τους, καθώς και ένα ιδιωτικό μπάνιο. Τα ποσοστά της εγκληματικότητας στην Ολλανδία είναι τόσο χαμηλά, που οι φυλακές αντιμετωπίζουν μία κρίση υποπληθυσμού. Για να αντιμετωπιστεί αυτό το «πρόβλημα», η χώρα έκανε το 2015 μία συμφωνία με τη Νορβηγία, η οποία αντιμετωπίζει το ακριβώς αντίθετο πρόβλημα. Έτσι, μέρος των νορβηγών κρατούμενων εκτίουν την ποινή τους στη φυλακή Norgerhaven.

Φυλακή Halden, Halden, Νορβηγία

Η Φυλακή Halden είναι υψίστης ασφαλείας φυλακή στη Νορβηγία. Έχει τρία βασικά επίπεδα και δέχεται κρατούμενους από όλο τον πλανήτη, αλλά δεν έχει συμβατικές συσκευές ασφαλείας. Αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη φυλακή στη Νορβηγία και ιδρύθηκε το 2010 με μία εστίαση στην αναμόρφωση· ο σχεδιασμός της προσομοιώνει τη ζωή εκτός φυλακής. Μεταξύ άλλων δραστηριοτήτων, οι κρατούμενοι μπορούν να ασχοληθούν με τη μουσική και τα αθλήματα, ενώ αλληλεπιδρούν με ένα μη οπλισμένο προσωπικό, ώστε να τους δημιουργείται η αίσθηση της κοινότητας. Η Φυλακή Halden έλαβε το Βραβείο Arnstein Arneberg το 2010 για τις ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης που προσφέρει, αλλά έχει δεχτεί και κριτική ως υπερβολικά φιλελεύθερη.

Φυλακή Evin, Τεχεράνη, Ιράν

Αν και το καθεστώς του Ιράν το έχει επανειλημμένα αρνηθεί, η Φυλακή Evin είναι γνωστή ως ένα εργοστάσιο εικονικών βασανιστηρίων. Η φυλακή είναι υπερβολικά γεμάτη, η υγιεινή είναι σχεδόν ανύπαρκτη και το καλοκαίρι η θερμοκρασία της μπορεί να ξεπεράσει και τους 45 βαθμούς Κελσίου. Δεν υπάρχει κανένα είδος κλιματισμού, ενώ ο αέρας των κελιών γεμίζει από ανθρώπινο ιδρώτα και απόβλητα. Η ποιότητα του νερού είναι κακή και το ελάχιστα βρώσιμο φαγητό έρχεται σε πενιχρές μερίδες, ενώ οι ιατρικές εγκαταστάσεις είναι ουσιαστικά ανύπαρκτες. Στην πραγματικότητα, όλη η φυλακή έχει σχεδιαστεί ώστε να «σπάσει» τους πολιτικούς κρατούμενους κατά την πίεση μίας ανάκρισης. Επιπρόσθετα στο όλο κλίμα, η επαφή με τον έξω κόσμο καταργείται πλήρως, οι επισκέψεις και η τηλεφωνική επικοινωνία με την οικογένεια απαγορεύονται και ακόμα και οι φρουροί έχουν την εντολή να μη μιλάνε μπροστά στους φυλακισμένους.

Φυλακή Champ - Dollon, Γενεύη, Ελβετία

Η βασική λειτουργία της φυλακής Champ - Dollon στη Γενεύη, η οποία ιδρύθηκε το 1977, είναι η προφυλάκιση. Ο αριθμός των κρατούμενών της συνεχώς αυξάνεται, γεγονός που έχει οδηγήσει σε ένα χρόνιο πρόβλημα υπερπληθυσμού. Το 2010 οι κρατούμενοι της Champ - Dollon αντιπροσώπευαν 115 διαφορετικές εθνικότητες με μόλις το 7,2% αυτών να είναι Ελβετοί.

Φυλακή Γυναικών Μεσαίας Ασφαλείας του Σαν Ντιέγκο, Cartagena, Κολομβία

Οι κρατούμενες στη Φυλακή Γυναικών του Σαν Ντιέγκο παίρνουν μία γεύση ελευθερίας κάθε βράδυ, καθώς μεταμορφώνονται σε μαγείρισσες, σερβιτόρες και λαντζέρισσες στο «Interno», ένα πολύχρωμο εστιατόριο που άνοιξε σε μία από τις εσωτερικές αίθουσες των εγκαταστάσεων της φυλακής. Οι 25 από τις 180 περίπου κρατούμενες επιλέχτηκαν ως μέρος ενός προγράμματος, το οποίο αποσκοπεί στο να βοηθήσει γυναίκες που πλησιάζουν στο τέλος της ποινής τους, σε μία ομαλή μετάβαση στην κοινωνία. Οι κρατούμενες σε αυτή τη φυλακή έχουν καταδικαστεί για εγκλήματα, όπως κλοπή, διακίνηση ναρκωτικών και εκβιασμό.

Φυλακή της Πόλης Quezon, Φιλιππίνες

Μέσα στη φυλακή της Πόλης Quezon στη Μανίλα, την πρωτεύουσα των Φιλιππίνων, υπάρχει μία αμείλικτη και αδιάκοπη μάχη για χώρο, νερό και φαγητό στο πλαίσιο μίας ανθυγιεινής εγκατάστασης. Με 160 έως 200 κρατούμενους να στριμώχνονται σε ένα κελί φτιαγμένο για 20 άτομα, οι άνθρωποι εκεί εναλλάσσονται σε αυτούς που κοιμούνται στο ραγισμένο τσιμεντένιο πάτωμα ενός ανοιχτού γηπέδου μπάσκετ, στις σκάλες, κάτω από κρεβάτια και σε αιώρες κατασκευασμένες από παλιά σεντόνια.

Σωφρονιστικό Ίδρυμα Otago, Milburn, Νέα Ζηλανδία

Με το προσωνύμιο «Milton Hilton», το σωφρονιστικό αυτό ίδρυμα είναι ένα μέρος όπου οι κρατούμενοι μπορούν να χαλαρώνουν με απόλυτη άνεση, όσο εκτίουν την ποινή τους. Το Σωφρονιστικό Ίδρυμα Otago στη Νέα Ζηλανδία μοιάζει περισσότερο με το υπνοδωμάτιο ενός έφηβου παρά με φυλακή. Υπάρχουν εγκαταστάσεις υγείας και μία βιβλιοθήκη σχεδιασμένα να δίνουν στους κρατούμενους την αίσθηση ότι αποτελούν μέλη της κοινωνίας.

Φυλακή Rikers Island, Νέα Υόρκη, ΗΠΑ

Η Rikers Island έχει ανακηρυχθεί μία από τις 10 χειρότερες φυλακές των ΗΠΑ από το περιοδικό Mother Jones. Η συγκεκριμένη φυλακή είναι διάσημη εδώ και δεκαετίες και είναι υπό ομοσπονδιακή παρακολούθηση για την αντιμετώπιση των κρατουμένων. Το 2015 ξεκίνησε ένα νέο κύμα κριτικής της φυλακής μετά την αυτοκτονία του Kalief Browder, ενός έφηβου που είχε περάσει τρία χρόνια στην Rikers Island περιμένοντας να δικαστεί για την κλοπή ενός σακιδίου. Φέτος ο πληθυσμός της είναι −για πρώτη φορά στα 25 χρόνια− κάτω από εννέα χιλιάδες, ενώ έχουν αρχίσει να γίνονται σχέδια για να κλείσει οριστικά.

Φυλακή Dartmoor, Princetown, Αγγλία

Όντας φυλακή Κατηγορίας Γ’, στην Dartmoor κρατούνται κυρίως αυτουργοί μη βίαιων και οικονομικών εγκλημάτων. Επιπλέον, υπάρχουν και σεξουαλικοί εγκληματίες στους οποίους προσφέρεται θεραπευτικό πρόγραμμα που αποσκοπεί στο να κατανοήσουν το απαράδεκτο των πράξεών τους. Κάποιοι από τους κρατούμενους ζητούν από μόνοι τους μία θεραπεία αλλαγής συμπεριφοράς με φαρμακευτική αγωγή στο πλαίσιο ενός πιλοτικού προγράμματος της Dartmoor, το οποίο φαίνεται να έχει ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

Φυλακή Maula, Lilongwe, Μαλάουι

Η φυλακή Maula στο Μαλάουι είναι εξαιρετικά υπερπληθής· το 2015 περίπου 200 άνθρωποι στοιβάχτηκαν σε ένα κελί 60 ατόμων. Οι κρατούμενοι, από τους οποίους οι περισσότεροι είναι μετανάστες από την Αιθιοπία, αναγκάζονται να μοιράζονται μία τουαλέτα ανά 120 άτομα και μία βρύση ανά 900, ενώ τρώνε μόνο μία φορά τη μέρα λόγω του χαμηλού προϋπολογισμού της κυβέρνησης του Μαλάουι. Μία από τις λίγες ευχάριστες στιγμές των κρατούμενων είναι τα αθλήματα· στους άντρες επιτρέπεται να παίζουν ποδόσφαιρο και στις γυναίκες μπάσκετ.

Φυλακή Μαύρο Δελφίνι, Sol - Iletsk, Ρωσία

Στο διαβόητο Μαύρο Δελφίνι της Ρωσίας στα σύνορα με το Καζακστάν, οι κρατούμενοι μοιράζονται μικρά τετράγωνα κελιά τα οποία περιβάλλονται από τρεις ατσάλινες πόρτες. Ζουβ ουσιαστικά «σε ένα κελί μέσα στο κελί» με εικοσιτετράωρη παρακολούθηση. Στο Μαύρο Δελφίνι βρίσκονται οι πιο βίαιοι εγκληματίες, μεταξύ των οποίων κατά συρροή δολοφόνοι, κανίβαλοι και τρομοκράτες. Ένας υπολοχαγός της φυλακής δήλωσε σε ένα ντοκιμαντέρ του National Geographic ότι ο μόνος τρόπος κάποιος να αποδράσει είναι με το να πεθάνει.

Φυλακή Landsberg, Landsberg Am Lech, Γερμανία

Σε αυτή τη φυλακή ο Χίτλερ έγραψε το «Ο Αγών Μου» και 278 ναζί εκτελέστηκαν για εγκλήματα πολέμου. Σήμερα, οι συνθήκες είναι αρκετά καλύτερες στην Landsberg. Η προοδευτική αυτή φυλακή προσφέρει 36 μαθήματα στο εκπαιδευτικό της κέντρο για επαγγέλματα, όπως φούρναρης, ηλεκτρολόγος, ζωγράφος, χασάπης, ξυλουργός, ράφτης, τσαγκάρης και χτίστης.