Στέφανος Σταγκουράκης: Ο Έλληνας που «λύνει» τον γρίφο της επιθετικότητας του εγκεφάλου

Τους εγκεφαλικούς βιολογικούς μηχανισμούς πίσω από την επιθετική συμπεριφορά φωτίζει μια νέα επιστημονική έρευνα με επικεφαλής ένα νέο Έλληνα ερευνητή της διασποράς.

Η επιθετικότητα είναι μια συμπεριφορά που συναντάται σε όλο το ζωικό βασίλειο και είναι παρούσα στον άνθρωπο από τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Όπως όλες οι συμπεριφορές, η επιθετικότητα πηγάζει από τον εγκέφαλο. Μέχρι σήμερα όμως παραμένει σε μεγάλο βαθμό μυστήριο η ταυτότητα των συγκεκριμένων νευρώνων που εμπλέκονται στην επιθετική συμπεριφορά.

Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον Στέφανο Σταγκουράκη του Τμήματος Νευροεπιστήμης του ιατρικού Ινστιτούτου Καρολίνσκα του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης, που πειραματίσθηκαν με αρσενικά ποντίκια και έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό νευροεπιστήμης «Nature Neuroscience», ανακάλυψαν ότι μια προηγουμένως άγνωστη ομάδα νευρώνων (PMv), που βρίσκεται στον υποθάλαμο του εγκεφάλου, παίζει ρόλο-κλειδί στην έναρξη και στην οργάνωση της επιθετικότητας.

Μάλιστα, ο Σταγκουράκης και οι συνεργάτες του χρησιμοποίησαν στους συγκεκριμένους νευρώνες τη σύγχρονη τεχνική της οπτογενετικής («χειραγώγηση» των γονιδίων μέσω φωτός) και κατάφεραν να ελέγξουν την επιθετικότητα των πειραματόζωων, ενεργοποιώντας ή αναστέλλοντας τη δράση αυτών των εγκεφαλικών κυττάρων. Έτσι, είτε ώθησαν τα ποντίκια να επιτεθούν, είτε αντίθετα «φρέναραν» μια επίθεσή τους.

Τα αρσενικά ποντίκια, όπως και άλλα ζώα, συχνά επιτίθενται το ένα στο άλλο με στόχο να επιβληθούν ως ανώτερα στην άτυπη ιεραρχία της κοινωνίας τους. Οι ερευνητές κατόρθωσαν να αντιστρέψουν τους ρόλους, με το να αναστείλουν τη δραστηριότητα των συγκεκριμένων νευρώνων στα κυριαρχικά πειραματόζωα και αντίστροφα να ενεργοποιήσουν τα ίδια εγκεφαλικά κύτταρα στα υποτακτικά ποντίκια, με αποτέλεσμα να επιβεβαιωθεί το ρητό του Ευαγγελίου «ούτως έσονται οι έσχατοι πρώτοι και οι πρώτοι έσχατοι».

 «Βρήκαμε ότι ακόμη και μια σύντομης διάρκειας ενεργοποίηση αυτών των νευρώνων PMv μπορεί να πυροδοτήσει μια παρατεταμένη έξαρσή τους, πράγμα το οποίο πιθανώς εξηγεί κάτι που όλοι αναγνωρίζουμε, ότι μετά τη λήξη μιας φιλονικίας το αίσθημα του ανταγωνισμού μπορεί να παραμείνει για πολλή ώρα», δήλωσε κ. ο Σταγκουράκης.

Ο Έλληνας ερευνητής σπούδασε μοριακή βιολογία και βιοτεχνολογία στο ΤΕΙ Κρήτης (2005-2009), έκανε μεταπτυχιακά στο Τμήμα Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και τώρα διεξάγει διδακτορική έρευνα στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα. 

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ