Η Ιαπωνία ανακάλυψε στα χωρικά της ύδατα υποθαλάσσιο κοίτασμα σπάνιων γαιών, ικανό να καλύψει επί εκατοντάδες έτη τις ανάγκες της παγκόσμιας οικονομίας σε αυτά τα ακριβά μέταλλα και να καταργήσει το παγκόσμιο μονοπώλιο της Κίνας.
Οι σπάνιες γαίες είναι ομάδα 17 μετάλλων με εξωτικά ονόματα όπως γιούτριουμ (yttrium), γιουρόπιουμ (europium) και τέρμπιουμ (terbium), τα οποία είναι αναγκαία για την παρασκευή ηλεκτρονικών ειδών και ειδών υψηλής τεχνολογίας, όπως οι οθόνες των κινητών και των τηλεοράσεων, οι ηλεκτρικές συσκευές και οι μπαταρίες.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι υπάρχει αρκετό ύττριο για να καλύψει την παγκόσμια ζήτηση για 780 χρόνια, δυσπρόσιο για 730 χρόνια, ευρώπιο για 620 χρόνια και τέρβιο για 420 χρόνια.
Μολονότι αποκαλούνται σπάνιες γαίες, στην πραγματικότητα αυτά τα μέταλλα δεν είναι τόσο σπάνια όσο υποδηλώνει το όνομά τους. Αντιθέτως, βρίσκονται στο υπέδαφος αρκετών χωρών, αλλά η εξόρυξή τους είναι εξαιρετικά δαπανηρή και πολύ επιζήμια για το περιβάλλον.
Εν μέρει αυτός είναι και ο λόγος που η Κίνα έχει σχεδόν το παγκόσμιο μονοπώλιο με συντριπτική υπεροχή στην παγκόσμια παραγωγή, της οποίας αντιπροσωπεύει σχεδόν το 80%. Η ανακάλυψη, όμως, μπορεί να ανατρέψει τα δεδομένα στο εμπόριο σπάνιων γαιών και να καταργήσει το μονοπώλιο της Κίνας, καθώς η Ιαπωνία επιδιώκει να διασφαλίσει αυτάρκεια στις πρώτες ύλες για τις βιομηχανίες της και ειδικότερα για τις βιομηχανίες ηλεκτρονικών, που αντιπροσωπεύουν μεγάλο μέρος της οικονομίας της.
Εχει προηγηθεί προ οκτώ ετών η απόφαση του Πεκίνου να μειώσει κατά 40% τις εξαγωγές της σε σπάνιες γαίες, προκαλώντας αναταραχή μεταξύ των επιχειρήσεων τεχνολογίας ανά τον κόσμο, καθώς η μείωση της προσφοράς οδήγησε τότε σε δεκαπλασιασμό των τιμών.
Εκτοτε, η Ιαπωνία όχι μόνον αναζητούσε κοιτάσματα σπάνιων γαιών, αλλά παράλληλα περιόρισε το ποσοστό τους στην παραγωγή μπαταριών και ηλεκτρονικών ειδών. Ζητούμενο για την Ιαπωνία ήταν, άλλωστε, να μειώσει και την εξάρτησή της από την Κίνα, με την οποία τη χωρίζουν μονίμως εδαφικές διαφωνίες και γεωπολιτικές εντάσεις.
Δεδομένου ότι έχει αυξηθεί η κατανάλωση των σπάνιων γαιών από την ίδια την Κίνα, τόσο το αμερικανικό υπουργείο Ενέργειας όσο και η Ευρωπαϊκή Ενωση έχουν προειδοποιήσει για το ενδεχόμενο έλλειψης σπάνιων γαιών.
Το κοίτασμα βρέθηκε στον Ειρηνικό Ωκεανό, και συγκεκριμένα κοντά στη νήσο Minami-Tori-shima, που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 1.850 χλμ. από το Τόκιο. Η ανακάλυψη δημοσιεύθηκε στα επιστημονικά δελτία του εκδοτικού ομίλου Nature Publishing Group και η είδηση αναπαράγεται από την εφημερίδα Wall Street Journal και το αμερικανικό δίκτυο CNBC. Σύμφωνα με τα σχετικά δημοσιεύματα, το συγκεκριμένο κοίτασμα αλλάζει τα δεδομένα, καθώς περιέχει πάνω από 16 εκατ. τόνους σπάνιων γαιών που μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες της παγκόσμιας βιομηχανίας σε γιούτριουμ για 780 χρόνια, σε γιουρόπιουμ για 620 χρόνια, σε τέρμπιουμ για 420 χρόνια και σε δισπρόσιουμ (dysprosium) για 730 χρόνια.
Μιλώντας στην Wall Street Journal, ο Γιουτάρο Τακάγια, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Γουασέντα, που ήταν επικεφαλής των σχετικών ερευνών, τονίζει ότι «είναι σημαντικό για την Ιαπωνία να έχει τον έλεγχο των πρώτων υλών που χρειάζεται, δεδομένου ότι η Κίνα ελέγχει τις τιμές». Η Κίνα, βεβαίως, έχει κυριαρχήσει στην παραγωγή σπάνιων γαιών και επειδή διαθέτει τις κατάλληλες βιομηχανίες για την επεξεργασία των συγκεκριμένων μετάλλων και τη μετατροπή τους σε υλικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή συσκευών.
Ο ίδιος καθηγητής επισημαίνει, πάντως, ότι θα είναι δαπανηρή η εξόρυξη των σπάνιων γαιών μέσα από μια θαλάσσια ιλύ εκατοντάδων μέτρων. Τα κίνητρα είναι, όμως, ισχυρά, καθώς οι ερευνητές που εντόπισαν το κοίτασμα υποστηρίζουν ότι μπορεί να καλύψει την παγκόσμια κατανάλωση για εκατοντάδες χρόνια. Ηδη έχει σχηματισθεί κοινοπραξία από κυβερνητικούς φορείς, ιαπωνικές επιχειρήσεις, μεταξύ των οποίων και η Toyota MotorCorp, και ερευνητικές ομάδες, που σχεδιάζουν για την επόμενη πενταετία να κάνουν έρευνες για το αν είναι οικονομικά βιώσιμη η εξόρυξη.
19°
