Mail από την Ινδία

Νομίζω, μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχει το πώς γράφω αυτό το κομμάτι και όχι τι σκοπεύω να γράψω. Έξω έχει 41 βαβμούς Κελσίου. Μέσα όμως έχει διακοπή ρεύματος. Δεν λειτουργεί το κλιματιστικό ούτε ο ανεμιστήρας οροφής. Αν ανοίξω το παράθυρο θα ψηθώ, λες και έχω μπει στα μικροκύματα. Παίρνω τον υπολογιστή και κατεβαίνω ξυπόλυτος τα σκαλιά κάτω, στον χώρο υποδοχής. Βρίσκω μία γωνιά δίπλα στην κουρτίνα. Το ντουβάρι καίει. Ακουμπάω πάνω του και το σημαδεύω με ιδρώτα. Κάθομαι σε έναν παλιό επιβλητικό καναπέ. Ενοχλήθηκε μία κατσαρίδα. Μύγες επιτίθενται με όρεξη για το λίπος που γενναιόδωρα έχει να τους προσφέρει το κορμί μου. Από τη φαλάκρα μου μια σταγόνα ιδρώτα κυλάει στην τάφρο των ρυτίδων και προσγειώνεται πάνω στο πληκτρολόγιο. Ακούω έναν άνδρα να γελάει. Με ρωτάει αν μπορεί να δυναμώσει τη μουσική. Κανένα πρόβλημα. Μία γυναίκα, στο ύφος της Πάολας μου λέει κάτι ακατάληπτο από το ηχείο. Ένα τυφλό σκυλί μπήκε στο χώρο. Ο άνδρας που δυνάμωσε τη μουσική τη διώχνει έξω. «Μην ανησυχείς» μου λέει. «Δεν θα πάθει τίποτα, ξέρει το μέρος». Εγώ τώρα το μαθαίνω το μέρος. Και τρομάζω ή στέκομαι με δέος μπροστά σε πράγματα που δεν μπορώ και δεν θα καταφέρω να καταλάβω ποτέ. Είμαι στο Βαρανάσι. Στα βορειοανατολικά της Ινδίας. Καμιά τριακοσαριά χιλιόμετρα από τα σύνορα του Νεπάλ. Πάνω στην όχθη του μεγάλου Γάγγη. Στην ιερή πόλη του ινδουισμού, με χιλιάδες χρόνια ιστορίας επάνω της. Εκεί όπου τα κρεματόρια καίνε με την ιερή φωτιά του Σίβα. Και αν σε κάψουν στο Βαρανάσι θα κόψεις δρόμο στο ταξίδι σου προς τη νιρβάνα. Δεν θα μετενσαρκωθείς. Δεν θα γίνεις νεροβούβαλος να σέρνεσαι στα νερά του Γάγγη. Ούτε γελάδι να τρως σκουπίδια στους δρόμους. Ούτε λιπόσαρκος λεπρός σκύλος. Αν σε κάψουν στο Βαρανάσι θα γίνεις ενέργεια. Και αν πεθάνεις νέος και σε φέρουν εδώ, θα σε ρίξουν με μια σανίδα και μια πέτρα όρθιο στον Γάγγη, να σε φάνε τα ψάρια για να μετενσαρκωθείς μέσα στο ποτάμι. Η κυβέρνηση το κυνηγάει αυτό, αλλά αν θέλεις, πάντα υπάρχει τρόπος να φροντίσεις τον άνθρωπό σου.

Δεν ξέρω πόσοι από σας έχετε έρθει στο Βαρανάσι. Αν όμως φτάσατε εδώ τότε επαναπροσδιορίσατε βασικές έννοιες της ύπαρξης ή, τέλος πάντων, θα γνωρίσατε όχι απλώς τη διαφορετική, αλλά την ακραία εκδοχή τους. Να, τα βασικά. Η ζωή και ο θάνατος. Έχουν άλλη αξία εδώ, πολύ μικρότερη από αυτή που τους αποδίδουμε στη Δύση. Και ο θάνατος γίνεται εύκολα αποδεκτός. Εμείς ζούμε σαν να μην υπάρχει θάνατος. Η φτώχεια. Η έννοια της φτώχειας είναι τόσο διαφορετική εδώ που ντρέπεσαι να χρησιμοποιείς την ίδια λέξη με αυτή που έχεις για τον δικό σου κόσμο. Ένας φτωχός στο Βαρανάσι έχει για περιουσία μόλις ένα στρωσίδι. Τρώει όπου βρει και συχνά διεκδικεί την τροφή του από τα σκυλιά και τις αγελάδες. Κοιμάται μόλις πέσει η νύχτα. Όπου βρει, συνήθως μπροστά στην πόρτα κάποιου καταστήματος, κάτω από υπόστεγο. Και είναι και άλλοι, δεκάδες στην ίδια σειρά. Στο Βαρανάσι αλλάζει και η άποψή σου για τον πλούτο. Ρώτα εδώ ποιος είναι πλούσιος και θα σου πουν ότι είναι αυτός που έχει ένα κανονικό σπίτι με μπάνιο, αυτοκίνητο και παιδιά στο σχολείο.

Και έλα στο Βαρανάσι για να συζητήσουμε τι είναι καθαρό και τι βρώμικο. Μάλλον μπορούμε να συζητήσουμε τι θεωρείται καθαρό. Αν κρίνω από αυτά που βλέπω, τίποτα δεν θεωρείται βρώμικο. Δεν το πλένεις γιατί βαριέσαι. Γιατί ξέρεις ότι ακόμα και αν το πλύνεις, θα έρθει να το λερώσει κάποιος άλλος. Και γιατί, τέλος πάντων, κατάλαβες ότι οι ανησυχίες των δυτικών είναι υπερβολικές.

Έλα στο Βαρανάσι για να δεις και τι άλλο, εκτός από αυτό που ξέρεις, σημαίνει η διασκέδαση. Στα Γκατ, στα σκαλιά μπροστά στον Γάγγη με καθημερινές, επιδοτούμενες ινδουιστικές τελετές. Και χιλιάδες ανθρώπους να χαζεύουν το μόνο θέαμα που θα δουν σε όλη τους τη ζωή. Αγόρια να ανάβουν φωτιές, ύμνους προς τον Σίβα και τον Γάγγη να στέκεται για λίγο ακίνητος, περιμένοντας να πάρει καμιά ψυχή μαζί του.