Πέθανε ο Σεργκέι Μαυροδής, ο Ελληνορώσος επιχειρηματίας που πούλησε «αέρα» σε εκατομμύρια επενδυτές

Την τελευταία του πνοή σε ηλικία 63 ετών άφησε ο άνθρωπος που οργάνωσε μια από τις μεγαλύτερες οικονομικές απάτες στη σύγχρονη ιστορία της Ρωσίας.

Ο ελληνικής καταγωγής επιχειρηματίας Σεργκέι (Μαυροντί) Μαυροδής έγινε διάσημος τη δεκαετία του '90, καθώς κατάφερε να εξαπατήσει χιλιάδες πολίτες μέσω της διαβόητης οικονομικής πυραμίδας ΜΜΜ.

Ο Μαυροδής μεταφέρθηκε με ασθενοφόρο σε κλινική της Μόσχας, όταν αισθάνθηκε αδιαθεσία και πόνους στο στήθος την ώρα που περίμενε το λεωφορείο στη στάση. Η εισαγωγή του έγινε ως «άτομο αγνώστων στοιχείων», ωστόσο λίγο αργότερα έγινε γνωστό ποιος πραγματικά ήταν.

Η ΜΜΜ θεωρείται η κλασική και η μεγαλύτερη στη σύγχρονη ιστορία της Ρωσίας οικονομική πυραμίδα, ως προς τον αριθμό των ατόμων που εξαπατήθηκαν. Η φήμη της εξαπλώθηκε σε όλη τη ρωσική επικράτεια της Ρωσίας, την περίοδο που η χώρα έκανε τα πρώτα της βήματα στην οικονομία της ελεύθερης αγοράς, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.

Ποια ήταν η ΜΜΜ

Η ΜΜΜ ιδρύθηκε το 1989 σαν συνεταιρισμός και το 1992 μετατράπησε σε ανώνυμη εταιρεία.

Το όνομα της προέρχεται από τα αρχικά των επιθέτων των ιδρυτών της. Των αδελφών Σεργκέι και Βιτσισλάβ Μαυροδής και της Όλγας Μέλνικοβα. Ο Βιτσισλάβ Μαυροδής και η Μένικοβα δεν έπαιζαν κανένα ρόλο στην εταιρεία. Απλώς, εκείνα τα χρόνια, για τη σύσταση εταιρείας έπρεπε να υπάρχουν τρεις ιδρυτές.

Πραγματικός ιδιοκτήτης και ψυχή της επιχείρησης, που μετεξελίχθηκε σε μια από τις μεγαλύτερες υποθέσεις οικονομικής απάτης όλων των εποχών, ήταν ο προγραμματιστής Σεργκέι Μαυροδής.

Εν αρχή ην ο οικιακός εξοπλισμός

Την πρώτη περίοδο της λειτουργίας της η εταιρεία εισήγαγε ηλεκτρονικά είδη. Την 1η Φεβρουαρίου του 1994 άρχισαν να πωλούνται οι μετοχές της ΑΕ ΜΜΜ (η ονομαστική αξία της κάθε μετοχής ήταν 1.000 ρούβλια, τα οποία αντιστοιχούσαν τότε σε περίπου 65 σεντς).

Επίσημα η ΜΜΜ ήταν μια συνηθισμένη μετοχική εταιρεία που υπόσχονταν στους μετόχους της ότι θα αποδίδει κάθε χρόνο τα μερίσματά τους. Πρότεινε, μάλιστα, στους μετόχους να αγοράζουν τις μετοχές, με βάση την τιμή που ο ίδιος όριζε. Η τιμή της μετοχής ανέβαινε διαρκώς, με αποτέλεσμα τον Ιούλιο η τιμή της μετοχής να φθάσει τα 125.000 ρούβλια!

Φρενίτιδα

Την αξία της μετοχής της ΜΜΜ όπως και προβλέψεις για την αξία της με προοπτικές δύο εβδομάδων άρχισαν να δημοσιεύουν τα μέσα ενημέρωσης, με αποτέλεσμα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα το κοινό να δείχνει το ίδιο ενδιαφέρον για τη μετοχή της ΜΜΜ με το ενδιαφέρον που έδειχνε για την ισοτιμία δολαρίου-ρουβλίου.

Στις δραστηριότητες της ΜΜΜ δεν περιελαμβάνονταν καμία παραγωγική δραστηριότητα ούτε κάποια μεταπώληση προϊόντων. Ήταν μια κλασική οικονομική πυραμίδα, που βασίζονταν στο εξής σκεπτικό: εφόσον η τιμή της μετοχής διαρκώς ανεβαίνει, οι μέτοχοι δεν θα βιάζονται να τις ρευστοποιήσουν.

Η κατάρρευση της ΜΜΜ

Το 1994, σύμφωνα με δημοσίευμα της ρώσικης υπηρεσίας του BBC, η Αντιμονοπωλιακή Επιτροπή απαίτησε από τα τηλεοπτικά κανάλια να σταματήσουν να μεταδίδουν διαφημίσεις της ΜΜΜ.

Μερικές ημέρες αργότερα οι φορολογικές αρχές ζήτησαν από μια από τις θυγατρικές εταιρείες του Μαυροδήκ, την «Ινβέστ Κονσάλτινγκ», να καταβάλει οφειλές προς την εφορία, και συγκεκριμένα το ποσό των 49,69 δισεκατομμυρίων ρουβλίων, κάνοντας άμεσα απαιτητό το χρέος της.

Ο τότε αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης Σεργκέι Σαχράι δήλωσε ότι η ΜΜΜ αντιμετωπίζει προβλήματα στις σχέσεις της με το κράτος και προανήγγειλε τον ενδεχόμενο της πτώχευσής της. Στις 28 Ιουλίου οι μέτοχοι συγκεντρώθηκαν έξω από τα κεντρικά γραφεία της ΜΜΜ ζητώντας τα χρήματά τους, αλλά οι περισσότεροι βρήκαν τις πόρτες κλειστές.

Ακολουθεί η ανακοίνωση από τον Μαυροδή ότι η μετοχή της ΜΜΜ λόγω της διαμορφωθείσας κατάστασης επανέρχεται στα 1.000 ρούβλια και υπόσχεται στους μετόχους ότι πολύ σύντομα θα ανακτήσει και πάλι την αξία της.

Ζήτησε και τα ρέστα

Δήλωνε, μάλιστα, τότε τα εξής: «Εμείς, σε αντίθεση με το κράτος, ποτέ δεν σας κοροϊδέψαμε. Και ποτέ δεν θα σας κοροϊδέψουμε!». Κανένας, ωστόσο, δεν πήρε πίσω τα χρήματά του και γενικά κανείς δεν γνωρίζει τι έγιναν τα χρήματα που συγκέντρωσε ο Μαυροδής.

Η μοίρα του Μαυροδή

Στις 3 Αυγούστου ο Μαυροδής συλλαμβάνεται με την κατηγορία της απάτης. Στις 19 Αυγούστου πραγματοποιείται έξω από τη ρωσική Βουλή μια μεγαλειώδης διαδήλωση, με τη συμμετοχή χιλιάδων που ζητούν την απελευθέρωσή του.

Στις 30 Οκτωβρίου, με την υποστήριξη της ομάδας πρωτοβουλίας υπό την επωνυμία «Ένωση προστασίας των μετόχων και επενδυτών της ΑΕ ΜΜΜ», ο Μαυροδής εκλέγεται στις επαναληπτικές εκλογές για τη Ρωσική Δούμα, όπου είχε θέσει υποψηφιότητα στην περιφέρεια Μιτισίνσκι της Μόσχας και αφήνεται ελεύθερος.

Ωστόσο, ο ίδιος δεν εμφανίζεται σε καμία συνεδρίαση της Βουλής. Στις 6 Οκτωβρίου του 1995 η Ρωσική Δούμα τού αφαιρεί τη βουλευτική του ιδιότητα και όχι την ασυλία, όπως είχε ζητήσει η γενική εισαγγελία.

Μετά την εξέλιξη αυτή ο Μαυροδής ίδρυσε το «Κόμμα του Λαϊκού Κεφαλαίου» και θέτει εκ νέου υποψηφιότητα για βουλευτής, συγκεντρώνοντας όμως το 0,5%. Ανεπιτυχής υπήρξε και η προσπάθειά του να θέσει υποψηφιότητα για τη ρωσική προεδρία το 1996, καθώς η Κεντρική Εκλογική Επιτροπή θεώρησε άκυρες τις υπογραφές που είχε συγκεντρώσει και οι οποίες απαιτούνταν για να θέσει υποψηφιότητα.

Ένταλμα σύλληψης και φυλακή

Η ΑΕ ΜΜΜ χρεοκόπησε επίσημα στις 22 Σεπτεμβρίου του 1997. Στις 17 Δεκεμβρίου του 1997 εκδόθηκε ένταλμα σύλληψής του και μετά από περίπου ένα χρόνο διεθνές ένταλμα σύλληψης.

Στις 31 Ιανουαρίου του 2003 ο Μαυροδής συλλαμβάνεται στη Μόσχα και το 2007 καταδικάζεται για απάτη και του επιβάλλεται ποινή 4 ½ χρόνων φυλάκισης. Ωστόσο, τη στιγμή που του απαγγέλλεται επίσημα η κατηγορία ο Μαυροδής είχε εκτίσει όλη του την ποινή.

Στις 22 Μαΐου του 2007, την ημέρα που βγαίνει από τη φυλακή, περίπου 50 δημοσιογράφοι και μερικές δεκάδες οπαδοί του τον περιμένουν στην έξοδο της φυλακής.

Το 2008 κυκλοφορεί το βιβλίο που έγραψε στη φυλακή με τίτλο «Ο Πειρασμός».