Τα στολισμένα μπαλκόνια της Βαρκελώνης

Η ιστορία κάθε πόλης γράφεται καθημερινά στους δρόμους και τις πλατείες της, τα μπαρ και τα κάθε λογής στέκια, ενώ παράλληλα αποτυπώνεται με διάφορες μορφές (συνθήματα, αφορισμοί, γκραφίτι) στους τοίχους των κτιρίων της. Στην περίπτωση της Βαρκελώνης, συναντά κανείς μία ακόμη μορφή δημόσιας έκφρασης του ιδιαίτερου χαρακτήρα της: τη διαρρύθμιση και τον (σημαιο)στολισμό των πολυάριθμων μπαλκονιών της.

Έχοντας σαφή προτίμηση στην πλατεία ως το μέρος που θα χαλαρώσουν, θα ρουφήξουν λίγο ήλιο και θα πιουν ένα ποτό με φίλους, οι ντόπιοι κρατάνε για τα μικρά και ούτως ή άλλως άβολα μπαλκόνια τους έναν διαφορετικό ρόλο – τα χρησιμοποιούν ως πλατφόρμα ιδεολογικής και δημιουργικής έκφρασης, καθώς και κοινωνικής και πολιτικής διαμαρτυρίας.

 

Είναι σχεδόν αδύνατον σαν περιδιαβαίνεις την πρωτεύουσα της Καταλονίας να μην παρατηρήσεις το ξεχωριστό αυτό φαινόμενο. Καθώς το βλέμμα σου στρέφεται προς τα πάνω, συναντάει -πέρα από εντυπωσιακές προσόψεις και περίτεχνα αρχιτεκτονικά στιλ που χαρακτηρίζουν τα διάφορα κτίρια της πόλης- πάμπολλες σημαίες να κρέμονται από τα βαρκελωνέζικα μπαλκόνια με τα χαρακτηριστικά βαμμένα παντζούρια τους, τις περσίδες μισοκατεβασμένες και τα -μονίμως κλειστά, θαρρείς- παράθυρα.

Σημαίες από χώρες όλου του κόσμου, τοποθετημένες σε κοινή θέα από αλλοδαπούς ενοίκους για να εκφράσουν έτσι την περηφάνεια ή και απλώς την νοσταλγία για την χώρα καταγωγής τους. Ενίοτε δε, διάφοροι συνδυασμοί από δύο ή και περισσότερες σημαίες υποδηλώνουν την αρμονική συνύπαρξη διαφορετικών εθνικοτήτων κάτω από την ίδια στέγη.

Εκτός από μέσο εθνικού αυτοπροσδιορισμού, τα μπαλκόνια της πόλης γίνονται ακόμα χώρος για έκφραση αλληλεγγύης απέναντι σε κοινωνικές ομάδες αλλά και όχημα διαμαρτυρίας για φλέγοντα ζητήματα όπως η ανεξέλεγκτη αύξηση του τουρισμού και οι συνέπειές της για τον ντόπιο πληθυσμό.





Εξέχουσα θέση ανάμεσα στις πολυάριθμες σημαίες, άλλες κατατσακισμένες και άλλες κυματίζοντας περήφανα, κατέχουν αναμφισβήτητα η σημαία της Καταλωνίας και η «εστελάδα», η μονάστερη κιτρινοκόκκινη σημαία-σύμβολο της καταλανικής ανεξαρτησίας, με τις διάφορες παραλλαγές της.





Η δημοτικότητα και η χρησιμοποίηση της «εστελάδα» είναι στενά συνυφασμένη με το κίνημα για την καταλανική ανεξαρτησία. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα, το φαινόμενο της εμφάνισής της στα μπαλκόνια της πόλης έχει ενταθεί, παράλληλα με την άνοδο των ποσοστών υπέρ της ανεξαρτησίας και τον εντεινόμενο καταλανικό εθνικισμό (συχνά ως αντίδραση στον αυταρχικό και αδιάλλακτο χαρακτήρα της ισπανικής κυβέρνησης), με αποκορύφωμα το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Καταλονίας της 1ης Οκτωβρίου 2017, όπου ένας πραγματικός επικοινωνιακός πόλεμος έλαβε χώρα στα μπαλκόνια της Βαρκελώνης με σημαίες και πανό ως κύρια μέσα προπαγάνδας - μια τακτική, άλλωστε, που συνεχίζει να είναι εξαιρετικά δημοφιλής.





Φορείς κοινωνικοπολιτικών μηνυμάτων και χώροι πολύμορφης έκφρασης, τα στολισμένα βαρκελωνέζικα μπαλκόνια δίνουν έτσι έναν ιδιαίτερο τόνο στο αστικό τοπίο, προσφέροντας μια ματιά στις ανησυχίες, τους προβληματισμούς, και τους πόθους των κατοίκων της πόλης. Πόθους κρυφούς ή και φανερούς, συχνά αντικρουόμενους, αλλά πάντοτε έντονους.