Μία απάντηση των γυναικών των αραβικών χωρών στη συζήτηση για τη σεξουαλική παρενόχληση

Το ακόλουθο άρθρο υπογράφει η Diana Moukalled, μια λιβανέζα δημοσιογράφος που ζει στη Βηρυτό και ασχολείται εδώ και χρόνια με θέματα της αραβικής χερσονήσου ενώ έχει αποκτήσει ειδίκευση στα ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μειονοτήτων σε Αφγανιστάν, Ιράκ, Λίβανο και άλλες χώρες. Το άρθρο έρχεται σαν απάντηση στο «διατλαντικό ντιμπέιτ», όπως το χαρακτηρίζει, ανάμεσα στην Ευρώπη (κυρίως τη Γαλλία) και την Αμερική για το επίκαιρο θέμα της σεξουαλικής παρενόχλησης. Η Moukalled καταθέτει τη δική της ματιά, τη ματιά δηλαδή του αραβικού κόσμου, όπως τονίζει, και αποκαλεί τη διαμάχη αυτή «μία διαμάχη πολυτέλειας» που αφορά αποκλειστικά τη «δυτική ελίτ». Το αρχικό άρθρο γράφτηκε στην αραβική γλώσσα και δημοσιεύθηκε πριν λίγες μέρες στο παναραβικό ειδησεογραφικό portal Daraj.

Κάποιοι λίγοι, θα πρέπει να ευχαριστούμε τη βουλευτή του Ιρακ Jamila Al-Ebeidi που έγινε ξαφνικά διάσημη επειδή πρότεινε να νομιμοποιηθεί η πολυγαμία και μάλιστα με ένα σκεπτικό που βασιζόταν στην προστασία της γυναίκας. Γιατί, όταν κατέθεσε στη βουλή την πρότασή της, την τεκμηρίωσε λέγοντας ότι «έτσι προστατεύεται η αξιοπρέπεια των χήρων, των χωρισμένων ή των ηλικιωμένων γυναικών που δεν μπορούν να παντρευτούν». Η βουλευτής σήκωσε το θέμα ψηλά και βγήκε σε όλα τα κανάλια για να υποστηρίξει τη θέση της και να μιλήσει για τη μάχη που δίνει «υπέρ των γυναικών». Αρχικά η ιδέα της ξεσήκωσε μόνο σαρκασμό, αλλά να που τελικά είναι έτοιμη να υλοποιηθεί αφού το σχετικό νομοσχέδιο ετοιμάζεται να κατατεθεί στο ιρακινό κοινοβούλιο.

Κάποιοι λίγοι πρέπει να την ευχαριστούμε λοιπόν, γιατί η πρωτοβουλία της αυτή ήρθε τη στιγμή που όλες οι γυναίκες ήταν απασχολημένες με μία άλλη διαμάχη, αυτή που παιζόταν ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Γαλλία. Μιλάω για όσα ακολούθησαν την καμπάνια #MeToo που απομυθοποίησε διάσημους των μίντια, των τεχνών και της πολιτικής. Έφτασε μέχρι και στις Χρυσές Σφαίρες και τη λαμπερή τελετή της βράβευσης με τη σχετική ομιλία της Oprah Winfrey. Μετά, η έκπληξη ήρθε από το Παρίσι, με μία ανοιχτή επιστολή που υπογράφουν 100 γυναίκες, μεταξύ αυτών και η ηθοποιός Catherine Deneuve.

Ελιτισμός αμφιβόλου ποιότητας
Σε λίγες μόνο ώρες, ο δυτικός κόσμος παθιάστηκε από τη διαμάχη αυτή για τα όρια ανάμεσα στην ελευθερία που πρέπει να έχουν οι άνθρωποι και στο σημείο που αυτό δυναμιτίζεται από μία μάτσο μανία που, εκμεταλλευόμενη μία θέση εξουσίας και επιρροής, φτάνει στη συστηματική παρενόχληση.

Πού σταματάει η ατομική ελευθερία και από ποιο σημείο πρέπει να μιλάμε για παρενόχληση; Η καλλιτεχνική δημιουργία χρησιμοποιείται άραγε σαν κάλυψη σε πρακτικές παρενόχλησης; Ο δυτικός αυτός διάλογος είχε ανάψει για τα καλά όταν έμαθα για την Al-Ebeidi και την μάχη της υπέρ της πολυγαμίας στο Ιράκ. Και αυτό με επανέφερε στην πραγματικότητα, με προσγείωσε και μου θύμισε πού βρισκόμαστε εμείς, οι γυναίκες του αραβικού κόσμου, εδώ, στην περιοχή αυτή της γης που είναι η δικιά μας.

Εμείς, εδώ στην περιοχή μας, ερχόμαστε αντιμέτωπες με αιτήματα φεμινιστικά άλλου είδους και άλλης εποχής. Δεν δικαιούμαι να διαγράφω με μία κίνηση του χεριού έναν διάλογο που αναπτύχθηκε σε τόσες χώρες πάνω στις σεξουαλικές ελευθερίες, αλλά η αλήθεια είναι ότι δυσκολεύομαι να μη νιώθω προσβεβλημένη από τον ελιτισμό της κακιάς ώρας όλης αυτής της ρητορικής που συνίσταται από τη μία πλευρά –δηλαδή στην Αμερική– στο να τιμήσουμε τα θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης, και από την άλλη πλευρά –δηλαδή στη Γαλλία– στο να πάψουμε να βλέπουμε τη γυναίκα μόνο ως θύμα. Εγώ δεν μπορώ να κάνω αλλιώς παρά μόνο να τοποθετηθώ σαν Ιρακινή, Σύρα, Λιβανέζα, Αιγύπτια, Τυνήσια, σαν γυναίκα της Σαουδικής Αραβίας, της Υεμένης και άλλων χωρών.

Συστηματικοί βιασμοί
Εδώ και επτά χρόνια, οι γυναίκες δολοφονούνται και βιάζονται στη Συρία μαζικά και εμείς είμαστε ανίκανοι να τις υποστηρίξουμε. Είναι όπως το έχει πει και η Mariam Kalaf, μία Σύρα που εμφανίζεται στο ντοκιμαντέρ «Συρία, η πνιγμένη κραυγή» που πραγματεύεται τους συστηματικούς βιασμούς από το καθεστώς του Bashar Al-Assad: «Οι δυτικοί θα δουν αυτό το έργο, θα νιώσουν άσχημα και ύστερα θα ασχοληθούν με κάτι άλλο».

Έτσι βασικά αντιδρά ο κόσμος απέναντι στη φυσική και ηθική ισοπέδωση χιλιάδων και χιλιάδων γυναικών στη Συρία, για να μη μιλήσουμε για τους άνδρες και τα παιδιά που έχουν επίσης πληρώσει ένα βαρύ τίμημα.

Η Αμερική συγκινήθηκε από το είδος των θυμάτων παρενόχλησης που ήταν και θύματα χολιγουντιανής βεντέτας. Οι παριζιάνες διανοούμενες συγκινήθηκαν με αυτό που θεωρούν σαν πουριτανισμό και σαν παραβίαση της θηλυκότητας. Αλλά ο κόσμος όλος δεν συγκινείται καθόλου από την ιστορία που έχει ζήσει η Μαριάμ και χιλιάδες –μα τι λέω; εκατομμύρια!– άλλες συμπατριώτισσές της που έχουν υποστεί τις χειρότερες μορφές βίας.

Δεν γνωρίζω καμία γυναίκα που δεν έχει υποστεί παρενόχληση. Και εγώ η ίδια είμαι μία από αυτές. Ναι, εγώ και κάποιες γυναίκες μπορούμε να το ξεπεράσουμε όλο αυτό και να πάμε παρακάτω. Αλλά βλέπω καλά ότι υπάρχουν άλλες γυναίκες που δεν γνωρίζουν πώς να προχωρήσουν παρακάτω. Ξέρω καλά ότι δεν πρέπει να τα μπερδεύουμε όλα. Τα πράγματα είναι, αλήθεια, ήδη περίπλοκα και δύσκολα ξεμπερδεύονται. Αλλά πώς να μην θεωρούμε αυτόν τον διατλαντικό διάλογο σαν ένα προνόμιο που προορίζεται μόνο σε μία ελίτ; Μία πολυτέλεια που δεν μπορούμε να μας επιτρέψουμε, εμείς που ζούμε σε χώρες που φρικτές βιαιότητες διαπράττονται επάνω στα κορμιά και τις ψυχές των γυναικών. Όσο δεν ασχολούμαστε με το να σώσουμε τις γυναίκες αυτές, αυτός ο διάλογος που εκτυλίσσεται, φαίνεται στα μάτια μας να έχει κάτι το περίεργο, για να μην πω απρεπές.