«Ο εκβιασμός αντικατέστησε την αλληλεγγύη»

Στην καλύτερη των περιπτώσεων «επικίνδυνο προηγούμενο» και στη χειρότερη των περιπτώσεων «εκβιασμό» χαρακτηρίζει ο ευρωπαϊκός Τύπος την πρόθεση των ηγετών της ευρωζώνης για φορολόγηση των καταθέσεων στην Κύπρο σε αντάλλαγμα για τη χορήγηση δανείου δέκα δισεκατομμυρίων ευρώ.

«Άλλη μια κακοτεχνία διάσωσης της Ευρώπης», είναι ο τίτλος της βρετανικής οικονομικής εφημερίδας ‘Financial Times’ με τον οποίο καταγγέλλει την «αναπάντεχη» φορολόγηση των καταθέσεων ενώ επισημαίνει ότι «πάνω που η ευρωζώνη είχε μπει σε μια σωστή πορεία αντιμετώπισης μιας κρίσης χρέους που συνεχώς μεταλλάσσεται, υποτροπίασε στη μέγκενη της ύφεσης».

Σε γενικές γραμμές οι Ευρωπαίοι αναλυτές χαρακτηρίζουν το μέτρο «αυθαίρετο», «ριψοκίνδυνο», το οποίο θέτει σε κίνδυνο όχι μόνο την αλληλεγγύη ανάμεσα στα κράτη μέλη της ευρωζώνης, αλλά και την ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Αν και απολύτως νόμιμη, αυτή η παραβίαση του πνεύματος στην ασφάλεια των καταθέσεων, προδίδει ασυγχώρητα αυτούς που έχουν να χάσουν τα περισσότερα και τα λιγότερα για να λογοδοτήσουν. Αντιμέτωποι με ένα κράτος-μέλος που βυθιζόταν, αντί να ρίξουν στην Κύπρο σωσίβιο οι ηγέτες της ευρωζώνης πέρασαν μια μυλόπετρα γύρω από το λαιμό της. Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, χαρακτηρίζει την έλλειψη εναλλακτικού σχεδίου διάσωσης προσβλητική για τους μικροκαταθέτες και μικρομεσαίους επιχειρηματίες της Κύπρου. Οι κίνδυνοι είναι, όμως, εξίσου, σημαντικοί για όλη την Ευρώπη. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι πολιτικός. Η συνταγή της καθολικής λιτότητας σε συνδυασμό με την ήπια μεταχείριση των μεγαλοεπενδυτών αποδεικνύεται ολοένα και πιο τοξική για τους Ευρωπαίους ψηφοφόρους. Οι ηγέτες μόλις έριξαν λάδι στη φωτιά», σχολιάζει η βρετανική ‘Financial Times’.

Η καθημερινή εφημερίδα της Λισσαβόνας, ‘Publico’ υποστηρίζει ότι το πακέτο διάσωσης δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια «κατάχρηση» του Eurogroup, το οποίο κατηγορεί για την υιοθέτηση «αυθαίρετων πρακτικών» και «κατασχέσεων» στην πολιτική σκηνή της Ε.Ε. «Η φρασεολογία είναι ήδη γνωστή. Για άλλη μια φορά, δεν υπήρχε εναλλακτική λύση. Από όλες τις προτεινόμενες λύσεις, αυτή ήταν η λιγότερο επώδυνη. Ωστόσο, η ακατονόμαστη διάσωση της Κύπρου από το Eurogroup, καταδεικνύει ότι η αξία των λέξεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ανεπανόρθωτα υποτιμηθεί. Εκεί που κάποτε υπήρχαν Ευρωπαίοι πολίτες με δικαιώματα, σήμερα υπάρχουν πολίτες των οποίων οι καταθέσεις φορολογούνται χωρίς προειδοποίηση. Η αυθαιρεσία και η απόλυτη περιφρόνηση των κανόνων και των αξιών από την Ε.Ε. έχει γίνει ο κανόνας. Ως εκ τούτου, αυτό που συνέβη το Σαββατοκύριακο είναι μια μαύρη σελίδα στην ευρωπαϊκή ιστορία. Η Δημοκρατία είναι πια σχετική. Ο εκβιασμός αντικατέστησε την αλληλεγγύη. Οι λέξεις άλλαξαν. Κι αυτή είναι η πραγματική κρίση της Ευρώπης», σημειώνει η πορτογαλική εφημερίδα.

Κάπως διαφορετική είναι η προσέγγιση της ολλανδικής εφημερίδας, ‘Trow’. «Ένα είδος φορολόγησης των καταθέσεων είναι θεμιτό, αλλά η απαλλοτρίωση χρημάτων από τους Κύπριους μπορεί να αποβεί καταστροφική». Η εφημερίδα του Άμστερνταμ κατανοεί την οργή των Κυπρίων, αλλά επισημαίνει ότι οι κυπριακές εισπρακτικές αρχές παραήταν ένα «φιλικό και απάνεμο» λιμάνι για καταθέσεις και ότι το νησί φαίνεται να ήταν «ο πλέον δημοφιλής προορισμός του μαύρου χρήματος». Ωστόσο, σημειώνει η εφημερίδα, «η συμφωνία των Βρυξελλών αυτό το Σαββατοκύριακο μοιάζει με απαλλοτρίωση. Οι καταθέτες έχασαν μέρος των χρημάτων τους. Κι αυτό ισχύει τόσο για τους πλούσιους Ρώσους, όσο και για τους Κύπριους μικροκαταθέτες».

Ζήτημα αξιοπιστίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης εγείρει η εφημερίδα του Μιλάνου, ‘Il Sole 24 Ore’. «Τι θα γίνει τώρα με την ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση;», αναρωτιέται η ιταλικής εφημερίδα. Προσθέτει, «Αδιαμφισβήτητα ο βασικός εισφορέας θα είναι το ρωσικό κεφάλαιο, το οποίο παρασύρθηκε στο νησί από το γενναιόδωρο φορολογικό σύστημα και τον ασαφή νόμο για το ξέπλυμα χρήματος. Αλλά αυτό δεν αρκεί για να διασκεδάσει τις αμφιβολίες μιας επικίνδυνης κίνησης, η οποία είναι δεδομένο ότι θα αφήσει το αποτύπωμά της στους καταθέτες. Σημειωτέον, δε, ότι οι καταθέτες έχουν γρήγορα πόδια σαν του λαγού και μνήμη σαν του ελέφαντα», καταλήγει η ιταλική, ‘Il Sole 24 Ore’.

«Εκμηδένισαν τη διάσωση», συνοψίζει η ρωσική εφημερίδα, ‘Kommersant’ και υποστηρίζει ότι με τη φορολόγηση των καταθέσεων, «η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να σώσει το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου πλήττοντας τη ρωσική οικονομία – χωρίς πρότερη διαβούλευση με τη Ρωσία». Η εφημερίδα, η οποία κυκλοφορεί στη Μόσχα, υπολογίζει τις ρωσικές καταθέσεις στην Κύπρο στα 15,43 δισεκατομμύρια ευρώ επί συνόλου 69,46 δισεκατομμυρίων ευρώ. Παρόλο που ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν χαρακτήρισε το πακέτο διάσωσης «άδικο, αντιεπαγγελματικό και επικίνδυνο», η ‘Kommersant’ πιστεύει ότι η ρωσική ηγεσία έκανε λόγο να σταματήσει η Κύπρος να αποτελεί κοιτίδα των offshore από το 2011. Δηλαδή σύμφωνα με την εφημερίδα η ρωσική κυβέρνηση ήθελε τον επαναπατρισμό των ρωσικών κεφαλαίων που είχαν επενδυθεί σε χώρες όπως η Κύπρος.

Στη Γαλλία, η εφημερίδα ‘Le Monde’ εκτιμά ότι κανείς δεν είναι σε θέσει να «υπολογίσει τις συνέπειες αυτής της απόφασης, όπως την πιθανότητα μετάδοσης της κυπριακής κρίσης». Σύμφωνα με την εφημερίδα, οι Ευρωπαίοι και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο πήραν το ρίσκο εξάπλωσης του κλίματος δυσπιστίας στην ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα. Τη Δευτέρα το πρωί, τα χρηματιστήρια και το ευρώ ξεκίνησαν με απώλειες. Χρειάζεται προσοχή ώστε οι επενδυτές σε Ισπανία, Πορτογαλία, Ιρλανδία και Ιταλία να μην αποσύρουν τις καταθέσεις του, οι οποίες έχουν γίνει αναμφισβήτητα πιο επισφαλείς.

«Έπεσε και το τελευταίο οχυρό, το τελευταίο ταμπού στην κρίση του ευρώ», δηλώνει η γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung. «Βέβαια», επισημαίνει η γερμανική εφημερίδα, «η κατάσταση ήταν περίπλοκη. Οι διαπραγματεύσεις για το πακέτο διάσωσης της Κύπρου διεξάγονταν εδώ και εννέα μήνες και καμία πλευρά να κάνει το βήμα. Η Γερμανία είναι η ισχυρότερη οικονομία της ευρωζώνης και άρα έχει τη μεγαλύτερη οικονομική ευθύνη και γνωρίζει ότι αν αμφισβητηθεί θα κληθεί να πληρώσει περισσότερο από όλους. Αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι το Βερολίνο μπορεί να αποφασίζει εξ ονόματος όλων για το ευρώ. Η Γερμανία είναι ένα ακόμα κράτος μέλος ανάμεσα στα 17 της ευρωζώνης. Τα ποσά που θα κληθούν να πληρώσουν οι Γάλλοι, οι Ιταλοί και οι Ισπανοί είναι λίγο μικρότερα από αυτά των Γερμανών. Καμία από αυτές τις χώρες δεν απαίτησε να χρησιμοποιηθεί η μικρή Κύπρος ως πειραματόζωο για να δούμε τι γίνεται όταν σπάει ένα ταμπού».

Ο Γερμανός οικονομολόγος, Πέτερ Μπόφινγκερ, υποστηρίζει ότι απειλείται ολόκληρο το ευρω-σύστημα. «Και για τους καταθέτες σε άλλες χώρες υπάρχει ο κίνδυνος να αισθανθούν ανασφάλεια και να αποσύρουν κι εκείνοι τις καταθέσεις τους» λέει ο Μπόφινγκερ σε συνέντευξή του προς την εφημερίδα Passauer Neue Presse.

«Με τη φορολόγηση της Κύπρου χάνουμε τα εκατομμύριά μας. Κι αυτό πρέπει να σταματήσει», γράφει η εφημερίδα ‘Pravda’ της Σλοβακίας. «Το ζήτημα των πακέτων διάσωσης στην Ε.Ε. είναι ιδιαίτερο ευαίσθητο σε μια χώρα που βρέθηκε ακυβέρνητη το 2011 εξαιτίας του πακέτου βοήθειας προς την Ελλάδα», υποστηρίζει η σλοβακική εφημερίδα. Η Σλοβακία καλείται να δώσει 80 εκατομμύρια από δέκα δισεκατομμύρια ευρώ για τη διάσωση της Κύπρου. «Ένας επιπλέον όρος στο πακέτο διάσωσης είναι η αλλαγή φορολόγησης των επιχειρήσεων στην Κύπρο από 10 σε 12,5%. Αυτό σημαίνει ότι στο μέλλον η Ολλανδία, η Μάλτα θα γίνουν οι δημοφιλείς προορισμού του ξένου συναλλάγματος στη θέση της Κύπρου», καταλήγει η ‘Pravda’.

Τέλος, το Ινστιτούτο Bruegel Zsolt Darvas υποστηρίζει ότι η απόφαση επιβολής εισφοράς στις καταθέσεις κινείται μεν προς τη σωστή κατεύθυνση αλλά με δυο σημαντικά λάθη που απειλούν να τινάξουν τα πάντα στον αέρα. «Το πρώτο λάθος είναι ότι αφορά τις καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ, διότι αυτή η κίνηση ενδέχεται να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη των καταθετών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το δεύτερο μεγάλο μειονέκτημα είναι η άδικη σιωπή των Ευρωπαίων απέναντι στους ομολογιούχους».