Ντόμινο εξελίξεων στο Κατάρ: Διακυμάνσεις στο πετρέλαιο - Έκλεισε το Al Jazeera – Τι θα γίνει με Qatar Airways και Μουντιάλ

Ο διπλωματικός κι εμπορικός αποκλεισμός του Κατάρ από τον Αραβικό Κόσμο φέρνει ντόμινο εξελίξεων σε όλους τους τομείς.

Διακύμανση στις τιμές του πετρελαίου

Οι τιμές του πετρελαίου μειώνονται σήμερα στις ασιατικές αγορές, μετά τις ανησυχίες των επενδυτών ότι η διπλωματική ένταση που έχει προκληθεί μεταξύ του Κατάρ κι άλλων αραβικών χωρών θα υπονομεύσει την προσπάθεια του ΟΠΕΚ για τη μείωση της παραγωγής του πετρελαίου.

Οι τιμές του πετρελαίου τύπου Brent καταγράφηκαν στα 49,27 δολάρια το βαρέλι μειωμένες κατά 20 σεντς ή 0,4% από το τελευταίο κλείσιμο.

Οι τιμές του αμερικανικού αργού πετρελαίου μειώθηκαν κατά 18 σεντς ή 0,2% στα 47,21 δολάρια το βαρέλι.

Χθες, σημειώθηκε ράλι ανόδου, με άνοδο της τάξης του 1%, λόγω των εντάσεων στη Μέση Ανατολή, όπου κορυφαίος εξαγωγέας πετρελαίου, η Σαουδική Αραβία, αλλά και άλλα αραβικά κράτη διέκοψαν τους δεσμούς με το Κατάρ.

Ανακλήθηκε η άδεια του Al Jazeera

Σχεδόν άμεσα, ο αραβικός τηλεοπτικός κολοσσός Al Jazeera που έχει έδρα το Κατάρ, έκλεισε τα γραφεία του.

«Το υπουργείο Ενημέρωσης έκλεισε τα γραφεία του τηλεοπτικού δικτύου Al Jazeera και ανακάλεσε την άδειά του» μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Spa.

Διακόπτεται η μία πτήση μετά την άλλη

Την ίδια ώρα, η αεροπορική εταιρεία του Κατάρ Qatar Airways ανακοίνωσε στην επίσημη ιστοσελίδα της πως αναστέλλει όλες τις πτήσεις προς τη Σαουδική Αραβία.

Στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που έχουν επίσης διακόψει τις σχέσεις τους με το Κατάρ, οι εταιρείες Etihad, Emirates και flydubai ανακοίνωσαν ότι διακόπτουν από σήμερα, Τρίτη τις πτήσεις τους προς και από το Κατάρ.

Στο μεταξύ, η Saudi Arabia Airlines (Saudia) ανακοίνωσε στον επίσημο λογαριασμό της στο Twitter ότι διακόπτει όλες της τις πτήσεις προς το Κατάρ.

Απειλείται και η διοργάνωση του Μουντιάλ

Τα πρωτοφανή μέτρα απειλούν και τη διοργάνωση του Παγκόσμιου Κυπέλλου ποδοσφαίρου που πρόκειται να φιλοξενηθεί στο Κατάρ το 2022.

«Δεν μπορώ να σκεφτώ ένα συγκρίσιμο παράδειγμα. Ασκείται μεγάλη πίεση στο Κατάρ», δήλωσε ο Robin Mills, Διευθύνων Σύμβουλος της Qamar Energy με έδρα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. «Δεν είμαι σίγουρος πόσο εύκολα μπορούν να αντικαταστήσουν τις εισαγωγές με άλλες αεροπορικές ή θαλάσσιες διαδρομές» πρόσθεσε.

Ιράν: «Ο εκφοβισμός δεν είναι ποτέ λύση»

«Ο εκφοβισμός δεν είναι ποτέ λύση» διαμηνύει από την πλευρά της, η Τεχεράνη στις χώρες που διέκοψαν διπλωματικές σχέσεις και επέβαλαν κυρώσεις στο Κατάρ. Το Ιράν έχει αναλάβει έντονες διπλωματικές πρωτοβουλίες για την εκτόνωση της κρίσης.

Στο πλαίσιο αυτό, ο υπουργός Εξωτερικών Μοχάμεντ Χαβάτ Ζαρίφ έχει αλλεπάλληλες επαφές με τους ομολόγους του, ωστόσο ξεχωρίζει η επικοινωνία με του με την Ύπατη Εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής Φεντερίκα Μογκερίνι αλλά και με τον καταρινό ομόλό του Μοχάμεντ Μπιν Αμπνουλραχμάν αλ Θάνι τη Δευτέρα.

Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν επικοινώνησε με τους ομολόγους του της Τυνησίας και της Μαλαισίας τη Δευτέρα το βράδυ. Ο Ζαρίφ επικοινώνησε ακόμα με τον υπουργό Εξωτερικών του Κουβέιτ και τους ομολόγους του από το Λίβανο και την Αλγερία. Ο Ζαρίφ αντάλλαξε επίσης απόψεις με τους ομολόγους του της Τουρκίας, της Ινδονησίας, του Ιράκ και του Ομάν.

Νωρίτερα, ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν κάλεσε τα κράτη του Περσικού Κόλπου να επιλύσουν τα προβλήματα μέσω διαλόγου, καθώς υποστήριξε ότι «πιέσεις και απειλές» δεν θα έχουν αποτέλεσμα. «Οι γείτονες είναι μόνιμοι, η γεωγραφία δεν μπορεί να αλλάξει. Ο εκφοβισμός δεν είναι ποτέ λύση. Η ανάγκη διαλόγου είναι επιτακτική, ειδικά κατά τη διάρκεια του ευλογημένου Ραμαζανιού» δήλωσε ο Μοχάμεντ Ζαρίφ στο λογαριασμό του στο Twitter.

Οι τηλεφωνικές συνομιλίες του Ζαρίφ έρχονται μετά την απόφαση ορισμένων κρατών του Αραβικού Περσικού Κόλπου να διακόψουν διπλωματικές σχέσεις με το Κατάρ, κατηγορώντας το ότι υποστηρίζει την τρομοκρατία. Η Ντόχα απέρριψε τις κατηγορίες ως αβάσιμες. 

Τηλεφωνική διπλωματία από τον Ερντογάν

Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η χώρα του οποίου έχει επίσης κατηγορηθεί για σχέσεις με τους τζιχαντιστές, είχε τηλεφωνικές συνομιλίες με τους ηγέτες του Κατάρ, της Ρωσίας, του Κουβέιτ, αλλά και της Σαουδικής Αραβίας, για την αποκλιμάκωση της διπλωματικής έντασης στην περιοχή του Περσικού Κόλπου, σύμφωνα με πηγές της τουρκικής προεδρίας.

«Η σημασία της περιφερειακής σταθερότητας και ειρήνης, υπογραμμίστηκε στις συνομιλίες, όπως επίσης και η σημασία επικέντρωσης των προσπαθειών στην διπλωματία και τον διάλογο, προκειμένου να αποκλιμακωθεί η ένταση» ανέφεραν στην ανακοίνωσή τους, πηγές της τουρκικής προεδρίας.

Ουάσινγκτον: Δεν θέλουμε απομόνωση του Κατάρ

Οι ΗΠΑ θα προσπαθήσουν να αποκλιμακώσουν διπλωματικά την ένταση μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ, σύμφωνα με δηλώσεις Αμερικανών αξιωματούχων. Οι ίδιοι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι το Κατάρ είναι ιδιαιτέρως σημαντικό για την εξυπηρέτηση των αμερικανικών συμφερόντων στην περιοχή του Κόλπου. Έτσι, ενδεχόμενη απομόνωσή του, θα έχει συνέπειες για την Ουάσιγκτον.

Διπλωματικοί κύκλοι στην αμερικανική πρωτεύουσα αφήνουν να εννοηθεί ότι η Ουάσιγκτον αρχικά αιφνιδιάστηκε από την απόφαση της Σαουδικής Αραβίας να επιδεινώσει τις διπλωματικές της σχέσεις με το Κατάρ, σε μία συντονισμένη κίνηση με τη συμμετοχή της Αιγύπτου, του Μπαχρέιν και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ).

Ανακοινώνοντας την απόφαση για την διακοπή των διπλωματικών σχέσεων, η Σαουδική Αραβία κατηγόρησε το Κατάρ για την παροχή υποστήριξης στο σιϊτικό Ιράν, το οποίο βρίσκεται σε παραδοσιακή γεωπολιτική διαμάχη μαζί της, για τον έλεγχο της περιοχής του Κόλπου.

Παράλληλα, το Κατάρ κατηγορείται ότι παρέχει υποστήριξη σε ακραίες ισλαμιστικές οργανώσεις.

Η Ουάσιγκτον έχει σημαντικά γεωστρατηγικά συμφέροντα ώστε να επιδιώκει την αποκλιμάκωση της διπλωματικής έντασης με επίκεντρο το Κατάρ, το οποίο φιλοξενεί την μεγαλύτερη αεροπορική βάση των ΗΠΑ στην περιοχή της Μέσης Ανατολής (Al Udeid). Η αεροπορική βάση αξιοποιείται επιχειρησιακά για την πραγματοποίηση αεροπορικών βομβαρδισμών κατά στόχων του Ισλαμικού Κράτους, τόσο στη Συρία, όσο και το Ιράκ.

Από την πλευρά του, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει καταστήσει την ήττα του Ισλαμικού Κράτους μία από τις ουσιαστικές προτεραιότητες της προεδρίας του.

Σε μία ουσιαστική διπλωματική διάσταση, η διάθεση του Κατάρ να υποδεχθεί οργανώσεις όπως η Χαμάς (την οποία η Ουάσιγκτον θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση) αλλά κι ένοπλα κινήματα όπως αυτό των Ταλιμπάν που αντιμάχονται τις αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις στο Αφγανιστάν για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 15 ετών, επιτρέπει την πραγματοποίηση επαφών, όταν αυτό απαιτείται από τις καταστάσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη.

«Υπάρχει ένας συγκεκριμένος βαθμός σκοπιμότητας» δήλωσε ανώνυμα Αμερικανός αξιωματούχος, διατηρώντας την ανωνυμία του. «Πρέπει να υπάρχει μία περιοχή για μας, στην οποία, θα μπορούμε να συναντούμε τους Ταλιμπάν. Από την άλλη μεριά, η Χαμάς, χρειάζεται επίσης μία περιοχή στην οποία να μπορεί να πηγαίνει τόσο για να απομονώνεται, όσο και για να συνομιλεί» δήλωσε χαρακτηριστικά ο ίδιος διπλωμάτης.

Από την πλευρά τους, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι δεν μπορούν να προσδιορίσουν με ακρίβεια την αιτία που προκάλεσε την συντονισμένη προσπάθεια των τεσσάρων αραβικών χωρών να προχωρήσουν στην διακοπή των σχέσεών τους με το Κατάρ, ενώ αργότερα ακολούθησε η Υεμένη, η κυβέρνηση που εδρεύει στα ανατολικά της Λιβύης, αλλά και οι Μαλδίβες.

Κατά μία εκδοχή, οι Σαουδάραβες αισθάνθηκαν ενισχυμένοι από την ουσιαστική αποδοχή που έχουν στην Ουάσιγκτον, όπως έγινε αντιληπτό από την πρόσφατη επίσκεψη του προέδρου Τραμπ, στο Ριάντ, μέσω της σκληρής πολιτικής γραμμής έναντι του Ιράν που τηρεί η νέα αμερικανική κυβέρνηση υπό τον Τραμπ.

«Υποψιάζομαι ότι αισθάνονται ενισχυμένοι από τις δηλώσεις του Τραμπ στην διάρκεια της επίσκεψής του κι έτσι έχει διαμορφωθεί η εντύπωση (στο Ριάντ) ότι έχουν ένα είδος υποστήριξης (από την Ουάσιγκτον). Δεν γνωρίζω εάν χρειάζονταν περισσότερη αποδοχή από αυτήν που έλαβαν δημοσίως» δήλωσε χαρακτηριστικά Αμερικανός αξιωματούχος.

Υψηλόβαθμος Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε στο Reuters ότι οι ΗΠΑ δεν είχαν κάποια ένδειξη ότι οι Σαουδάραβες θα προχωρούσαν σε μία τέτοια ενέργεια διπλωματικής απομόνωσης του Κατάρ. Από την πλευρά του, ο Λευκός Οίκος δημοσιοποίησε την δέσμευσή του για την αποκλιμάκωση της έντασης στην περιοχή του Κόλπου.

Στο Ριάντ, ο πρόεδρος Τραμπ είχε παρορμητικά προτρέψει του Άραβες ηγέτες, αλλά και τους θρησκευτικούς ηγέτες του Ισλάμ ν' απομονώσουν τους τρομοκράτες, αφού είχε ξεκαθαρίσει ότι το Ιράν αποτελεί κεντρική εστία υποστήριξης ένοπλων ομάδων.

Από την μεριά τους, Αμερικανοί αξιωματούχοι σε όλο το φάσμα των υπηρεσιών της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, εξέφρασαν την υποστήριξή τους για την ομαλοποίηση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ του Κατάρ, αλλά και της ομάδας των αραβικών χωρών υπό την Σαουδική Αραβία. «Δεν επιθυμούμε να δούμε κάποιο είδος μόνιμου διπλωματικού ρήγματος και υποψιάζομαι ότι δεν θα δούμε» δήλωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος της κυβέρνησης Τραμπ διατηρώντας την ανωνυμία του. Παράλληλα, τόνισε ότι οι ΗΠΑ θα προχωρήσουν στην αποστολή εκπροσώπου, στην περίπτωση που συνεδριάσει το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου (GCC) για να συζητήσει την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί με το Κατάρ. Στο Συμβούλιο συμμετέχουν η Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ, τα ΗΑΕ, το Κατάρ, το Μπαχρέιν, αλλά και το Ομάν.

«Υπάρχει μία εντύπωση ότι η συμπεριφορά του Κατάρ σε πολλά θέματα προκαλεί ανησυχία όχι μόνο στους συμμάχους μας στον Κόλπο, αλλά και στις ΗΠΑ. Θέλουμε να τους επαναφέρουμε στην σωστή κατεύθυνση» δήλωσε χαρακτηριστικά ο υψηλόβαθμος αξιωματούχος της κυβέρνησης Τραμπ.

Η Μαρσέλ Γουάχμπα, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στα ΗΑΕ, αλλά και πρόεδρος του Ινστιτούτου των Αραβικών Κρατών του Κόλπου στην Ουάσιγκτον, εκτιμά ότι η Ουάσιγκτον μπορεί ν' ασκήσει πιέσεις, αρκεί να το πράξει με τον κατάλληλο τρόπο. «Οι ΗΠΑ θα επέμβουν, αλλά πώς θα το κάνουν; Νομίζω ότι θα γίνει σιωπηρά και στο παρασκήνιο. Δε νομίζω ότι θα καθίσουμε στο περιθώριο, αφήνοντας την κρίση αυτή να λάβει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις» συμπληρώνει η ίδια.

Την εκπροσώπηση της Αιγύπτου στο Κατάρ αναλαμβάνει η Ελλάδα

Εν τω μεταξύ, τη διπλωματική εκπροσώπηση της Αιγύπτου στο Κατάρ αναλαμβάνει η Ελλάδα, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας.

Σε τηλεφωνική επικοινωνία του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Σαμέχ Χασάν Σούκρι, διατυπώθηκε, από αιγυπτιακής πλευράς, το αίτημα να αναλάβει η Πρεσβεία της Ελλάδας στη Ντόχα τη διπλωματική εκπροσώπηση της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου στο Κατάρ.

Στο πλαίσιο των παραδοσιακά φιλικών σχέσεων που διατηρεί η Ελλάδα με τον αραβικό κόσμο, ο κ. Κοτζιάς ανταποκρίθηκε θετικά στο αίτημα του Αιγύπτιου ομολόγου του, ενώ στην ανακοίνωση υπογραμμίζεται πως «η Ελλάδα είναι στη διάθεση όλων των πλευρών, ώστε να συμβάλλει με κάθε τρόπο προς όφελος της περιφερειακής συνεργασίας και σταθερότητας».

Η προσφυγή της Αιγύπτου στην Ελλάδα έρχεται ως περίπου φυσιολογική κίνηση, καθώς η Αθήνα έχει αναλάβει ουκ ολίγες φορές την εκπροσώπηση του Καΐρου σε διεθνείς θεσμούς.

Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα αποτέλεσε από τους σταθερούς υποστηρικτές της Αιγύπτου κατά την προηγούμενη χρονική περίοδο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο διακοπής των σχέσεων ανάμεσα σε Βρυξέλλες και Κάιρο με αφορμή τις πολιτικές εξελίξεις στην μεγάλη αραβική χώρα.

Επίσης, ο ΥΠΕΞ της Αιγύπτου διατηρεί πολύ στενές προσωπικές σχέσεις με τον ομόλογό του κ. Κοτζιά και το Κάιρο είναι από τους σταθερούς υποστηρικτές της Διάσκεψης για την Ασφάλεια και τη Σταθερότητα της Ρόδου, η οποία πραγματοποιήθηκε πριν λίγες ημέρες για δεύτερη συνεχή χρονιά στο νησί των Δωδεκανήσων.