«Ο εκφοβισμός και η παρενόχληση δημοσιογράφων, οι απειλές και οι βιαιότητες σε βάρος τους και η ατιμωρησία των δραστών αυτών των πιέσεων περιλαμβάνονται στις πιο σοβαρές προκλήσεις τις οποίες αντιμετωπίζει σήμερα η ελευθερία του Τύπου», καταγγέλλει σε έκθεση του το Συμβούλιο της Ευρώπης.
Πάρα πολλοί ευρωπαίοι δημοσιογράφοι υφίστανται εκφοβισμό με τη μορφή ψυχολογικής ή σωματικής βίας, παρενόχλησης στο Ίντερνετ ή δικαστικών διώξεων και μεγάλο ποσοστό εξ αυτών αυτολογοκρίνεται φοβούμενο αυτές τις πιέσεις, σύμφωνα με τη σχετική έκθεση.
Στη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών, 40% των δημοσιογράφων που ερωτήθηκαν στο πλαίσιο της έκθεσης αυτής είπαν πως είχαν υποστεί αδικαιολόγητες επεμβάσεις στη δουλεία τους, αρκετά σοβαρές ώστε να έχουν επίδραση στην ιδιωτική ζωή τους.
Στην πρώτη γραμμή αυτών των πιέσεων βρίσκεται η ψυχολογική βία, την οποία υπέστη το 69% των ερωτηθέντων, και ακολουθεί η παρενόχληση στο Ίντερνετ (53%). Εκφοβισμό από την αστυνομία αντιμετώπισε το 35% των ερωτηθέντων δημοσιογράφων και σεξουαλική παρενόχληση το 13%.
Το 23% των ερωτηθέντων δημοσιογράφων βρέθηκε αντιμέτωπο με σύλληψη, διεξαγωγή έρευνας σε βάρος του, απειλές διώξεων ή πραγματικές διώξεις.
Αν και οι νόμοι που χρησιμοποιούνται για την άσκηση αυτών των διώξεων είναι στην πλειονότητά τους νόμοι κατά της δυσφήμησης, στην Τουρκία οι δημοσιογράφοι διώκονται συχνότερα στο πλαίσιο αντιτρομοκρατικών νόμων ή νόμων για την κρατική ασφάλεια και τα κρατικά συμφέροντα, υπογραμμίζεται στην έκθεση.
Οι τούρκοι δημοσιογράφοι που ερωτήθηκαν είναι επίσης οι πιο πολλοί που κατήγγειλαν ότι αποτελούν θύματα στοχευμένης παρακολούθησης (σχεδόν το 87% εξ αυτών).
Αυτές οι διάφορες πιέσεις και ο φόβος ότι θα τις αντιμετωπίσουν προκαλούν στρες, που μπορεί να φθάσει μέχρι την κατάθλιψη και την παράνοια, και οδηγούν το 31% των ερωτηθέντων δημοσιογράφων να περιορίζουν την κάλυψη ορισμένων θεμάτων, το 15% να εγκαταλείπουν τα θέματα αυτά και το 23% να μην μεταδίδουν ορισμένες πληροφορίες.
Αντίθετα, το 36% των ερωτηθέντων λένε πως οι πιέσεις αυτές τους καθιστούν λιγότερο επιρρεπείς στην αυτολογοκρισία και τους κάνουν να θέλουν περισσότερο να δημοσιοποιήσουν ορισμένες πληροφορίες.
Οι περισσότερες από τις πιέσεις αυτές παραμένουν σε κάθε περίπτωση άγνωστες στην αστυνομία: το 57% των δημοσιογράφων που τις δέχονται δεν τις καταγγέλλουν.
Μήνυμα από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι:
Πραγματική δημοκρατία δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την ελευθερία του τύπου.
Ως πρώην δημοσιογράφος, αναγνωρίζω πόσο απαραίτητο είναι να μπορεί κάποιος να εργάζεται ανεξάρτητα. Χωρίς αυτή την ελευθερία δεν μπορεί να υπάρχει πολιτικός έλεγχος, διαφάνεια, καταπολέμηση της διαφθοράς, χρηστή διακυβέρνηση, ελευθερία λήψης αποφάσεων.
Για το λόγο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο ισχυρότερος υπερασπιστής αυτού του θεμελιώδους δικαιώματος σε ολόκληρο τον κόσμο.
Δυστυχώς, οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα προειδοποιούν ότι η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης απειλείται όσο ποτέ άλλοτε! Σύμφωνα με διάφορες εκθέσεις, οι δημοσιογράφοι εκφοβίζονται – όχι μόνο σε αυταρχικά καθεστώτα – αλλά και σε χώρες που συνήθως θεωρούνται δημοκρατικές.
Στην άμεση γειτνίαση μας, η Τουρκία φέρεται να έγινε η «μεγαλύτερη φυλακή του κόσμου για το δημοσιογραφικό επάγγελμα». Σύμφωνα με το Κέντρο για την Ελευθερία της Στοκχόλμης περίπου 200 δημοσιογράφοι φυλακίστηκαν και 150 μέσα μαζικής ενημέρωσης έκλεισαν μετά το περσινό πραξικόπημα.
Πολλοί δημοσιογράφοι βρίσκονται στη φυλακή και καταπιέζονται στην Κίνα, τη Ρωσία, τη Λευκορωσία και σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, της Αφρικής και της Ασίας.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα υπερασπίζεται πάντα αυτούς που εκθέτουν τις αδικίες, καταδικάζοντας κάθε και όλες τις προσπάθειες λογοκρισίας των δημοσιογράφων!
Επομένως, για άλλη μια φορά, ζητώ την άμεση απελευθέρωση όχι μόνο του Γερμανού Τούρκου δημοσιογράφου Deniz Yücsel, αλλά και όλων εκείνων που αδίκως κρατούνται σε όλο τον κόσμο επειδή κάνουν τη δουλειά τους.
Όταν εξετάζουμε την ελευθερία του Τύπου, πρέπει επίσης να εξετάζουμε και το Διαδίκτυο. Είναι μια πηγή γνώσης αλλά και πηγή ανησυχίας. Σχεδόν οι μισοί Ευρωπαίοι ενημερώνονται από τα κοινωνικά μέσα ενημέρωσης.
Αυτό έχει καταστήσει πάρα πολύ εύκολη τη διάδοση ψεύτικων ειδήσεων. Υπάρχουν αυξανόμενες ανησυχίες για την παραπληροφόρηση και την ρητορική του μίσους, που χρησιμοποιούνται για προώθηση της ριζοσπαστικοποίησης και του φονταμενταλισμού, ιδίως μεταξύ των νέων.
Μαζί με τους δημοσιογράφους, οι οποίοι δεσμεύονται από δεοντολογικές κατευθυντήριες γραμμές, πρέπει να προωθήσουμε μεγαλύτερη ευθύνη των διαδικτυακών πλατφορμών.
Σήμερα, πρέπει να θυμόμαστε και να αποτίσουμε φόρο τιμής σε όλους τους δημοσιογράφους που έχουν πεθάνει ή έχουν φυλακιστεί για τη δέσμευσή τους να ενημερώνουν τους πολίτες.
Η ελευθερία τους είναι το κλειδί για να γίνει ο κόσμος καλύτερος. Σήμερα θέλω να ξέρετε ότι δεν είστε μόνοι σε αυτόν τον αγώνα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα βρίσκεται πάντα στο πλευρό σας.
Σχετικά με την ενημέρωση από την οργάνωση Reporters Without Borders
Η ελευθερία του Τύπου αντιμετωπίζει σήμερα τη μεγαλύτερη απειλή, στη «νέα αυτή εποχή της μεταλήθειας (posttruth) και των ψευδών ειδήσεων» μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην αμερικανική προεδρία, προειδοποίησε σήμερα η οργάνωση Reporters Without Borders.
Στην ετήσια έκθεσή τους με τίτλο World Press Freedom Index οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα προειδοποιούν για την "εξαιρετικά τοξική" επίθεση στα μέσα ενημέρωσης κατά την προεκλογική εκστρατεία του Τραμπ και το δημοψήφισμα στη Βρετανία για το Brexit.
Η κατάσταση βρίσκεται σε «κρίσιμο σημείο», τονίζει η οργάνωση.
Οι ΗΠΑ και η Βρετανία έπεσαν αμφότερες δύο θέσεις στην κατάταξη - 43η και 40η αντίστοιχα - σύμφωνα με την οργάνωση που εδρεύει στο Παρίσι και είναι γνωστή με τα αρχικά της στα γαλλικά RSF.
Από τις 180 χώρες της λίστας, η ελευθερία του Τύπου κινδυνεύει ή βρίσκεται σε «πολύ σοβαρή κατάσταση» σε 72 χώρες περιλαμβανομένων της Ρωσίας, της Ινδίας και της Κίνας, διαπιστώνει η RSF.
«Οι επιθέσεις στα μέσα ενημέρωσης έχουν γίνει κοινός τόπος, ενώ αυξάνεται ο αριθμός των αυταρχικών ηγετών. Έχουμε εισέλθει σε μια εποχή μεταλήθειας, προπαγάνδας και καταστολής των ελευθεριών--ειδικά στις δημοκρατίες».
«Η άνοδος στην εξουσία του Ντόναλντ Τραμπ...και η εκστρατεία για το Brexit σημαδεύτηκαν από μια επίθεση εναντίον των μέσων ενημέρωσης, μια εξαιρετικά τοξική και αντιδημοσιογραφική πολεμική, η οποία έχει οδηγήσει τον κόσμο σε μια νέα εποχή μεταλήθειας, παραπληροφόρησης και ψευδών ειδήσεων».
Έντονη κριτική στην έκθεση δέχονται Πολωνία και Ουγγαρία.
Η εθνικιστική κυβέρνηση της Βαρσοβίας κατηγορείται ότι «έχει μετατρέψει τη δημόσια ραδιοφωνία και τους τηλεοπτικούς σταθμούς σε προπαγανδιστικά όργανα" και ότι επιχειρεί να φιμώσει τις ανεξάρτητες εφημερίδες».
«Η ελευθερία του Τύπου έχει υποχωρήσει εκεί όπου έχει θριαμβεύσει το αυταρχικό μοντέλο ηγεσίας».
Η Τουρκία, που βρίσκεται στην 155η θέση, «μετακινήθηκε προς το στρατόπεδο του απολυταρχικού καθεστώτος» έπειτα από το αποτυχημένο πραξικόπημα κατά του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τον Ιούλιο, σημειώνει η οργάνωση που επισημαίνει ότι η χώρα "σήμερα αναδεικνύεται στη μεγαλύτερη φυλακή στον κόσμο για τους εκπροσώπους του Τύπου».
Επτά θέσεις μπροστά από την Τουρκία «η Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν παραμένει σταθερά στην τελευταία πεντάδα της κατάταξης», στην 148η θέση.
«Ο ρυθμός με τον οποίο οι δημοκρατίες πλησιάζουν το σημείο καμπής είναι ανησυχητικός για όλους όσοι το αντιλαμβάνονται. Αν η ελευθερία του Τύπου δεν είναι διασφαλισμένη, τότε δεν μπορεί να διασφαλιστεί καμία άλλη ελευθερία", δήλωσε ο γενικός γραμματέας της RSF Κριστόφ Ντελουάρ και αναρωτήθηκε "πού θα μας οδηγήσει αυτή η καθοδική πορεία;».
Η έκθεση διαπιστώνει ότι κατά τον τελευταίο χρόνο σχεδόν στα δύο τρία των χωρών η κατάσταση επιδεινώθηκε.
«Λιγότερο ελεύθερη» η Βόρεια Κορέα
Ο μεγαλύτερος βαθμός στην ελευθερία του Τύπου παρατηρείται στη Νορβηγία, η οποία βρίσκεται στην πρώτη θέση της κατάταξης έχοντας πάρει τα πρωτεία από την γειτονική της Φινλανδία, κάτοχο του τίτλου επί έξι χρόνια.
Όπως και τον περασμένο χρόνο, οι σκανδιναβικές χώρες (Νορβηγία, Σουηδία, Φινλανδία, Δανία) βρίσκονται στις πρώτες θέσεις της κατάταξης.
Η Ελλάδα βρίσκεται στην 88η θέση, έχοντας ανεβεί μία θέση σε σχέση με το 2016.
Στον αντίποδα, η Βόρεια Κορέα κατέλαβε την τελευταία θέση στον κατάλογο, την οποία κατείχε για μια δεκαετία ένα άλλο απολυταρχικό κράτος, η Ερυθραία.
Η Βόρεια Κορέα εξακολουθεί να κρατά «τον πληθυσμό της στην άγνοια και τον τρόμο».
«Ακόμη και αν ακούσει κάποιος ειδήσεις σε ξένο ραδιοφωνικό σταθμό μπορεί να καταλήξει σε στρατόπεδο συγκέντρωσης».
Η Κίνα, η σπαρασσόμενη από τον πόλεμο Συρία--η φονικότερη χώρα για τους δημοσιογράφους (177η θέση)--και το Τουρκμενιστάν (178η) συμπληρώνουν την τελευταία πεντάδα.
Η Πολωνία βρίσκεται στην 54η θέση, η Ουγγαρία στην 71η, η Τανζανία στην 83η, οι ΗΠΑ στην 43η (δύο θέσεις κάτω), η Βρετανία στην 40η (επίσης δύο θέσεις κάτω), η Χιλή στην 33η (δύο θέσεις κάτω), η Νέα Ζηλανδία στην 13η (οκτώ θέσεις κάτω).
Μεγαλύτερη βελτίωση έχει καταγραφεί στην Ιταλία, η οποία ανέβηκε 25 θέσεις--στην 52η--χάρη στην αθώωση των δημοσιογράφων που δικάστηκαν για την υπόθεση Vatileaks II, η οποία αποκάλυψε σκάνδαλο στην κορυφή της ηγεσίας της Καθολικής Εκκλησίας.
Η Νικαράγουα σημείωσε την μεγαλύτερη πτώση--17 θέσεις--με την αμφιλεγόμενη επανεκλογή του προέδρου Ντανιέλ Ορτέγκα, η οποία «σημαδεύτηκε από πολλά κρούσματα λογοκρισίας, εκφοβισμού και αυθαίρετων συλλήψεων».
Μεγάλη πτώση κατέγραψε και η Τανζανία, όπου ο πρόεδρος Τζον Μαγκουφούλι «σφίγγει τον κλοιό γύρω από τα μμε».
Στην Ασία, οι Φιλιππίνες βρίσκονται στην 127η θέση, 11 θέσεις ψηλότερα στη λίστα, χάρη στη μείωση του αριθμού των θανάτων δημοσιογράφων το 2016.
Η οργάνωση χαρακτηρίζει «φυλακή για τους δημοσιογράφους» την Αίγυπτο και το Μπαχρέιν, ενώ απειλές δέχονται εκπρόσωποι του Τύπου και στο Ουζμπεκιστάν, το Αζερμπαϊτζάν, το Βιετνάμ, το Λάος, την Κούβα, το Σουδάν και την Ισημερινή Γουινέα.
Εξάλλου η οργάνωση καταγγέλλει τις περισσότερες χώρες της Μέσης Ανατολής, όπως το Ιράν (165η θέση), που φυλακίζουν «κατά δεκάδες» τους δημοσιογράφους ή τους καταδικάζουν σε μαστίγωση, μία πρακτική που συνηθίζεται στη Σαουδική Αραβία (168η θέση), όπως συνέβη στην περίπτωση του μπλόγκερ Ραϊφ Μπαντάουι, ο οποίος καταδικάστηκε επίσης και σε δεκαετή ποινή κάθειρξης.
Η Γαλλία ανέβηκε από την 45η θέση, όπου βρισκόταν το 2016, στην 39η.
13°
