Bloomberg: Διάλυση ή σωτηρία της ευρωζώνης – 3 σενάρια

Τα σενάρια διάλυσης 

Πρώτο σενάριο: Η Λεπέν κερδίζει τις εκλογές της Γαλλίας

Η Μαρίν Λεπέν κερδίζει τις προεδρικές εκλογές, διενεργεί –και κερδίζει− δημοψήφισμα για την έξοδο της Γαλλίας από την Ευρωζώνη.

Πυροδοτείται μια τεράστια φυγή κεφαλαίων, οπότε αρχίζει η εφαρμογή ελέγχων στην κίνηση των κεφαλαίων. Εισάγεται το φράγκο και η αξία του βυθίζεται. Χάος κατακλύζει τις αγορές.

Άλλες κυβερνήσεις ακολουθούν το παράδειγμα της Γαλλίας, αφήνοντας μόνο λίγες χώρες του πυρήνα της Βόρειας Ευρώπης με το κοινό νόμισμα. Οι ειδικοί δίνουν σε αυτό το σενάριο πιθανότητες 15%.

Δεύτερο σενάριο: Η Ιταλία παραδίδεται στον ευρωσκεπτικισμό

Από τα όρια της κατάρρευσης όπου βρίσκεται, το ιταλικό τραπεζικό σύστημα δέχεται το τελειωτικό χτύπημα όταν οι ρυθμιστικές αρχές της ΕΕ απορρίπτουν μια κυβερνητική γραμμή στήριξης 20 δισ. ευρώ, με το επιχείρημα ότι αποτελεί κρατική βοήθεια.

Τα spreads των ιταλικών ομολόγων εκτοξεύονται σε ιστορικά υψηλά και οι τράπεζες μαστίζονται από την εκροή καταθέσεων που αναγκάζει τη νέα κυβέρνηση να επιβάλει capital controls προτού παραιτηθεί με συνοπτικές διαδικασίες.

Η Ιταλία πλέον διακατέχεται από ευρω-σκεπτικισμό. Το Κίνημα Πέντε Αστέρων κερδίζει τις εκλογές και σχηματίζει κυβέρνηση συνασπισμού με τη Λέγκα του Βορρά, στη βάση μιας κοινής πλατφόρμας για επαναφορά της λίρας. Κερδίζουν το δημοψήφισμα σχετικά με τη συμμετοχή στην Ευρωζώνη, δίνοντας τέλος στη σχέση  της Ιταλίας με το ευρώ. Oι ειδικοί δίνουν σε αυτό το σενάριο πιθανότητες 30%.

Τρίτο σενάριο: Η Ελλάδα δεν αντέχει άλλο

Με τους πιστωτές να ζητούν επιπλέον σκληρά μέτρα και περικοπές, ο Αλέξης Τσίπρας προκηρύσσει πρόωρες εκλογές.

Η κίνηση αυτή τον βοηθά να ανακτήσει τη στήριξη των αποξενωμένων ψηφοφόρων του και να κερδίσει τις εκλογές με την κατηγορηματική δέσμευση να εγκαταλείψει τη λιτότητα

Με την έξαρση του λαϊκισμού να αναγκάζει τις άλλες κυβερνήσεις της Ευρωζώνης να τηρούν σκληρή στάση απέναντι στην Ελλάδα, η χώρα δεν τα καταφέρνει. Η Αθήνα χρεοκοπεί, εκδηλώνοντας αδυναμία να πληρώσει το χρέος της προς την ΕΚΤ και ωθεί την ΕΚΤ να «τραβήξει την πρίζα» από τις ελληνικές τράπεζες.

Οι καταθέσεις μετατρέπονται σε υποσχετικούς τίτλους, μια μορφή IOU, καθώς οι εταιρείες και οι κυβερνήσεις αναγκάζονται να ανταλλάξουν προϊόντα και υπηρεσίες, ενώ τυπώνονται νέα χαρτονομίσματα.

Αυτό ανοίγει το δρόμο για την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Oι ειδικοί δίνουν σε αυτό το σενάριο πιθανότητες 50%.

Τα σενάρια διάσωσης 

Πρώτο σενάριο: Μια παγκόσμια κρίση ενώνει την Ευρώπη

Οι ηγεσίες της Ευρώπης επικεντρώνονται στις δίδυμες κρίσεις στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και έξω από τα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης.

Ο Ντόναλντ Τραμπ ξεκινά έναν εκδικητικό εμπορικό πόλεμο με τη Γερμανία, ενώ ο Ρώσος Πρόεδρος Βλάντιμιρ Πούτιν αρχίζει να προκαλεί σοβαρά το ΝΑΤΟ.

Αντιμέτωπη με τη μεγαλύτερη υπαρξιακή απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Γερμανία αποφασίζει να ενωθεί με την υπόλοιπη Ευρώπη.

Η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ συναινεί σε μία δημοσιονομική ένωση με την υπόλοιπη Ευρωζώνη, σε αντάλλαγμα για γερμανική πειθαρχία στον προϋπολογισμό. Δίνεται τέλος στην αμφιβολία γύρω από τους χρημαοοικονομικούς δεσμούς που κρατούν ενωμένη τη νομισματική ένωση.

Η αξία του ευρώ εκτινάσσεται. Oι ειδικοί δίνουν σε αυτό το σενάριο πιθανότητες 10%.

Δεύτερο σενάριο: Ο Σουλτς κερδίζει στη Γερμανία

Οι Γερμανοί καταλήγουν πως ήρθε τελικά ώρα για αλλαγή. Η Μέρκελ αντικαθίστανται από τον Μάρτιν Σουλτς, τον υποψήφιο των Σοσιαλδημοκρατών.

Ο Σουλτς αποδεικνύεται πολύ πιο πρόθυμος να αποδεχτεί ηπιότερη δημοσιονομική πολιτική και οι Ευρωπαίοι πιστωτές χαλαρώνουν τους στόχους της Ελλάδας για λιτότητα. Η χώρα ολοκληρώνει το πρόγραμμα στήριξης το 2018 και επιστρέφει στις αγορές ομολόγων.

Ο Σουλτς στηρίζει τη λύση των  τα ευρωομολόγων και συναινούν οι υπόλοιποι ηγέτες. Ο Σουλτς σταδιακά εγκαινιάζει μια περίοδο ήπιας δημοσιονομικής επέκτασης στη Γερμανία, δίνοντας ώθηση στην εγχώρια ζήτηση.

Μία ήπια δημοσιονομική ένωση γίνεται πραγματικότητα, με τους Γερμανούς φορολογούμενους να στηρίζουν κατά περιπτώσεις τις δαπάνες των κυβερνήσεων του ευρωπαϊκού Νότου. Ο Τσίπρας υποδέχεται τον Σουλτς στην Αθήνα.

Επευφημούντα πλήθη καλωσορίζουν τον Καγκελάριο ο οποίος φιγουράρει στα πρωτοσέλιδα ως ο σωτήρας της Ελλάδας και του ευρώ.

Oι ειδικοί δίνουν σε αυτό το σενάριο πιθανότητες 25%.

Τρίτο σενάριο: Τα καταφέρνουν με το ζόρι

Η Λεπέν χάνει, η Ελλάδα δεν χρεοκοπεί, οι ιταλικές τράπεζες παραπαίουν και η Μέρκελ κερδίζει, παρατείνοντας το ρόλο της ως de facto ηγέτης της Ευρωζώνης.

Με τα φώτα να είναι στραμμένα στην κάλυψη των τραυματικών διαπραγματεύσεων για το Brexit και τους πρώτους μήνες θητείας του Τραμπ, η ΕΕ γιορτάζει απαρατήρητη τα 60 της χρόνια, καταρτίζοντας έναν άτολμο οδικό χάρτη για το μέλλον του ευρώ.

Απαλλαγμένοι από τις πιέσεις των εκλογικών αναμετρήσεων, η Μέρκελ και οι άλλοι ηγέτες συζητούν τη θέσπιση του ρόλου ενός υπουργού Οικονομικών της Ευρωζώνης – αλλά σε μερικά χρόνια από σήμερα.

Η αδυναμία της Ελλάδας να εφαρμόσει τη λιτότητα για να «ξεκλειδώσει» τα κεφάλαια στήριξης δημιουργεί μία μίνι κρίση κάθε χρόνο, αλλά κάθε φορά λαμβάνει χώρα μια 11ωρη τελική διαπραγμάτευση και η ελληνική οικονομία σταδιακά βελτιώνεται.

Οι σποραδικές ανησυχίες για την υγεία των τραπεζών ενθαρρύνουν την Ευρωζώνη να κάνει επιτέλους βήματα στην κατεύθυνση της ολοκλήρωσης της τραπεζικής ένωσης και να εισαγάγει έναν κοινό μηχανισμό εγγύησης καταθέσεων.

Δέκα χρόνια μετά το πρώτο μνημόνιο της Ελλάδας και η Ευρωζώνη είναι ακόμη ανέπαφη. Διευρύνεται, μάλιστα, με την είσοδο περισσότερων χωρών. Δεν υπάρχει ακόμη δημοσιονομική ένωση – αλλά αυτή μπορεί να περιμένει.