Λονδίνο: Mind The Gap

Ο πιο παλιός υπόγειος σιδηρόδρομος στον κόσμο είναι ο καθρέφτης της cool βρετανικής ποπ κουλτούρας. Είναι το πιο εύχρηστο και εύκολο μετρό στην Ευρώπη. Έχει πάντα κόσμο και σφύζει από ζωή. Το πρωί κουστουμαρισμένα στελέχη του City διαβάζουν οικονομικές εφημερίδες και το απόγευμα ευφορία και κατάσταση μέθης από τις πολλές πίντες στα παμπάκια της βρετανικής πρωτεύουσας. Η ιστορία του λονδρέζικου μετρό ξεκίνησε στις 9 Ιανουαρίου του 1863.

Σημαντικές στιγμές στην ιστορία του London Underground

1863

O πρώτος συρμός του δικτύου πραγματοποίησε το δρομολόγιο μεταξύ των σταθμών Farringdon και Paddington στη γραμμή Metropolitan (μωβ), στο πρώτο υπόγειο ταξίδι στον κόσμο

1868

Εγκαινιάζεται η γραμμή που αργότερα θα αποτελέσει μέρος της σημερινής District (πράσινη). Η γραμμή μεταξύ Westminster και South Kensington άνοιξε στο κοινό παραμονή Χριστουγέννων

1884

Ανοίγει μια εσωτερική γραμμή – η σημερινή Circle (κίτρινη), η οποία επίσης συνδέεται με τις γραμμές Metropolitan και District

1900

Γραμμή Central (κόκκινη). Είναι η κεντρική γραμμή, παραμένει η πιο ζωντανή, πολυσύχναστη γραμμή του υπόγειου σιδηρόδρομου του Λονδίνου

1905

Ατμομηχανή τέλος. Τα πρώτα ηλεκτροκίνητα τρένα κινούνται στις γραμμές District και Circle

1906

Προστίθενται άλλες δύο γραμμές. Η Piccadilly (μπλε) από το Hammersmith μέχρι το Finsbury Park και η γραμμή Bakerloo (καφέ) από την Baker Street του Σέρλοκ στο σταθμό του Kennington Road

1911

Στο σταθμό Earl's Court εγκαθίστανται για πρώτη φορά οι σήμα κατατεθέν κυλιόμενες σκάλες του λονδρέζικου μετρό

1924

Η πάντα μυστήρια και σκληρή Northern (μαύρη)γραμμή ενώνεται με τους σιδηροδρομικούς σταθμούς Charing Cross, Euston και Hampstead

1933

Ο σχεδιαστής Harry Beck επινοεί τον πρώτο «διαγραμματικό» χάρτη του υπογείου, ο οποίος φυσικά δεν άλλαξε ποτέ. Είναι το σύμβολο της πόλης

1940

Οι σταθμοί χρησιμοποιούνται ως καταφύγια από τις αεροπορικές επιδρομές των ναζί στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο

1953

Πρώτη σύγκρουση συρμών στα τούνελ του υπογείου. Δώδεκα επιβάτες σκοτώθηκαν

1968

Εγκαινιάζεται η «βασιλική» γραμμή Victoria (γαλάζια). Χρειάστηκαν 25 χρόνια σχεδιασμών και εργασιών.

1969

Η βασίλισσα Ελισάβετ η Β΄ κατεβαίνει για πρώτη φορά στο μετρό για να εγκαινιάσει τη γραμμή Victoria.

1975

Η πλέον πολύνεκρη σύγκρουση στην ιστορία του υπόγειου σιδηρόδρομου τρένω στο σταθμό Moorgate. Σκοτώθηκαν 43 άνθρωποι

1979

Ανοίγει η γραμμή του ιωβηλαίου, Jubilee (γκρι)

1987

Ο δαιδαλώδης σταθμός σταθμός King's Cross τυλίγεται στις φλόγες με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 31 άνθρωποι

2003

Εμφανίζονται οι πρώτες ηλεκτρονικές κάρτες αντί εισιτηρίου. Επίσης νομιμοποιούνται οι πλανόδιοι μουσικοί. Ορίζονται για τους πλανόδιους μουσικούς ειδικές θέσεις στους διαδρόμους των μετρό. Οι περαστικοί δε τους δίνουν φιλοδώρημα, καθώς τα έξοδα των μουσικών καλύπτονται από χορηγό

2005

Μετά τη Νέα Υόρκη, τη Μαδρίτη η διεθνής τρομοκρατία χτυπάει τη βρετανική πρωτεύουσα. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις σε τρεις σταθμούς στοιχίζουν τη ζωή σε 39 επιβάτες. Οι Λονδρέζοι ανακαλύπτουν το ποδήλατο

2007

Ο υπόγειος σιδηρόδρομος σπάει ακόμα ένα ρεκόρ. Μέσα σ’ ένα χρόνο ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες του

Μετρό σε αριθμούς

1 στα 300 εκατομμύρια: πιθανότητες να καταλήξει το ταξίδι σου σε δυστύχημα

1.171δισεκατομμύρια: άτομα πέρασαν πέρυσι από τους σταθμούς του λονδρέζικου υπογείου

33 χλμ. την ώρα: μέση ταχύτητα των τρένων

9.5% ποσοστό λαθρεπιβατών

60 μέτρα: το μήκος των κυλιομένων σκαλών του σταθμού Angel. Κατέχει το ρεκόρ του μεγαλύτερου σε βάθος σταθμού στη δυτική Ευρώπη

270: ο συνολικός αριθμός των σταθμών του υπόγειου του Λονδίνου

5,5 ευρώ: κοστίζει το εισιτήριο. Τιμή ανά χιλιόμετρο μεγαλύτερη από αυτή του Οριάν Εξπρές

54,9 χλμ: Η πιο μεγάλη διαδρομή, χωρίς να χρειαστεί κάποιος να αλλάξει γραμμή ανάμεσα στο West Ruislip και το Epping στη γραμμή Central

300 μέτρα: η πιο κοντινή απόσταση μεταξύ των δύο γειτονικών σταθμών Leicester Square και Covent Garden

265: θάνατοι μέσα στον υπόγειο την τελευταία δεκαετία (χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι θάνατοι από φυσικά αίτια ή από τρομοκρατικές επιθέσεις)

320: σκαλοπάτια από την είσοδο έως την πλατφόρμα του σταθμού Hampstead

402 χλμ.: καλύπτει το δίκτυο του μετρό

500.000: τα ποντίκια που κυκλοφορούν στις γραμμές του μετρό

Trivial μετρό

Το μωρό του υπογείου: Τζέρι Σπρίνγκερ, ο πλέον διάσημος παρουσιαστής τηλεοπτικών ριάλιτι στις Ηνωμένες Πολιτείες. Γεννήθηκε στο σταθμό Highgate στο βόρειο Λονδίνο στις 13 Φεβρουαρίου του 1944, όπου η μητέρα του είχε βρει καταφύγιο από τους βομβαρδισμούς των ναζιστικών δυνάμεων.

Ο πατέρας του μετρό: Τσαρλς Πίρσον. Δικηγόρος πολιτευόμενος. Είναι ο Βρετανός που πρότεινε την κατασκευή σιδηροδρομικού σταθμού σε στοά και κάτω από την επιφάνεια της γης. Έκανε εκστρατεία για να πείσει τους συναδέλφους του στη Βουλή των Κοινοτήτων και το κατάφερε. Απεβίωσε το 1862, μία χρονιά πριν το άνοιγμα του πρώτου υπόγειου σιδηρόδρομου στον κόσμο.

Ο τρόμος του μετρό: τα κουνούπια του λονδρέζικου υπογείου είναι γενετικά τροποποιημένα σε σχέση με τα ξαδέλφια στην επιφάνεια της γης. Τα κουνούπια του μετρό Culex pipiens f. molestus τσιμπούν ποντίκια, αρουραίους, σκυλιά και ανθρώπους, όπως το έχουν νιώσει στο πετσί τους οι Λονδρέζοι. Είναι όχι μόνο ενοχλητικά αλλά και επικίνδυνα.

Τα δύο άκρα: Roding Valley ο σταθμός με τους λιγότερους σταθερά επιβάτες. Waterloo: το ακριβώς αντίθετο. Περίπου 82 εκατομμύρια επιβάτες μέσα σε ένα χρόνο. Όλα υπογείως: ο σταθμός Bank είναι από τους ελάχιστους σταθμούς χωρίς κάποιο κτίσμα στην επιφάνεια της γης. Τα πρώτα εκδοτήρια εισιτηρίων κατασκευάστηκαν στην κρύπτη της Αγίας Μέρι του Γούλνοθ. Η εκκλησία πούλησε το παρεκκλήσι στους κατασκευαστές του μετρό έναντι 340.000 στερλινών.

Η κασέτα του μέτρο

Going Underground – The Jam

Mornington Crescent – Belle & Sebastian

White City – The Pogues

King’s Cross – The Pet Shop Boys

Waterloo Sunset – The Kinks

Baker Street – Gerry Rafferty

Camden Town – Suggs

Guns of Brixton – The Clash

Up the Junction – Squeeze

Monument – Ultravox

Waiting in Walthamstow - The Cranberries

On Tooting Broadway Station- Kitchens of Distinction

Swiss Cottage Manoeuvres - Al Stewart

Mile End – Pulp

Dagenham Dave – Morrissey

Σινέ μετρό

Το πλέον ιδανικό σκηνικό για ταινίες μυστηρίου με δράση και κυνηγητό. Οι κινηματογραφικές δυνατότητες του λονδρέζικου μετρό είναι μυριάδες, όπως και οι σταθμοί του. Από τη βουβή ταινία Underground του 1928 μέχρι το Skyfall του 2012 ο υπόγειος του Λονδίνου παραμένει η απόλυτη σύγχρονη αστική εμπειρία. Κι αυτό αρέσει στον κινηματογράφο και στο κοινό του.

Η ταινία Underground του Άντονι Άσκουιθ επανακυκλοφόρησε φέτος. Η πρώτη σκηνή εκτυλίσσεται στο υπόγειο. Ο Βρετανός σκηνοθέτης έλεγε: «το μετρό είναι ιδανικό μέρος για τους σκηνοθέτες. Έχει ιδανικό φωτισμό και ισορροπία και παράλληλα είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας επάνω. Κυρίως, όμως, είναι ο ιδανικός τόπος για κινηματογραφικές συναντήσεις. Μου αρέσει οι ήρωες μου να συναντώνται τυχαία στο μετρό».

Το 1931 ο υπόγειος κόσμος του Λονδίνου εξάπτει τη φαντασία του Άλφρεντ Χίτσκοκ. Οι ήρωες του κυκλοφορούν στο μέτρο. Αλλά και όχι μόνο. Το 1929 στην ταινία Blackmail ο Χίτσκοκ έκανε την πρώτη του cameo εμφάνιση ως ένας επιβάτης του μετρό που προσπαθεί να διαβάσει το βιβλίο του, όταν ξαφνικά δύο αγόρια του κλέβουν το καπέλο.

Στον «Απρόσμενο Έρωτα» (Sliding Doors) ο υπόγειος καθορίζει την ερωτική τύχη της Έλεν (Γκουίνεθ Πάλτροου). Αν η Έλεν μπει στο τρένο, θα βρει το φίλο της να την απατά. Θα χωρίσει, θα ξαναερωτευθεί και θα φτιάξει μια νέα καριέρα. Αν η Έλεν χάσει το τρένο, δεν θα μάθει αν ο φίλος της την απατά, θα μείνει έγκυος.

Η σκοτεινή πλευρά του μετρό είναι η κατάλληλη για θρίλερ με τέρατα, ζόμπι και υπάνθρωπους. Στο «Ένας Αμερικανός Λυκάνθρωπος στο Λονδίνο» του Τζον Λάντις ανάμεσα στα πολλά θύματα του πρωταγωνιστή είναι ένας επιβάτης στο σταθμό Tottenham Court Road. Στο «28 Εβδομάδες» τα ζόμπι σπέρνουν τρόμο στο μετρό. Και στο εξωφρενικό Death Line του 1971 μια ομάδα παγιδευμένων στο μετρό εργατών του 19ου αιώνα μεταμορφώνονται σε κρεατοφάγους υπάνθρωπους που με τα χρόνια η μόνη φράση που λένε είναι το «Mind the Doors».

Ως καταφύγιο στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το μετρό έχει πρωταγωνιστήσει σε πολλές πολεμικές ταινίες όπως The Krays, The Edge of Love και πιο πρόσφατα το Atonement.

Σταθερό πλατό για ταινίες είναι ο μυστήριος σταθμός Aldwych (πρώην Strand) της γραμμής Piccadilly. Ο σταθμός σταμάτησε να λειτουργεί το 1994 μετά τη συγχώνευση δύο σιδηροδρομικών έργων. Λειτουργεί ως κινηματογραφικό πλατό αλλά και για πριβέ συναυλίες, κυρίως από τύπους σαν τον Πιτ Ντόχερτι. Στο V for Vendetta η σορός του επαναστάτη V και το παγιδευμένο με εκρηκτικά τρένο για την επίθεση στο κοινοβούλιο ξεκινούν από το σταθμό του Aldwych.

Τα αιτήματα για γυρίσματα είναι τόσα πολλά ώστε η διοίκηση του μετρό αναγκάστηκε να συστήσει ειδική υπηρεσία για να επιληφθεί του θέματος. Κατά μέσο όρο γυρίζονται 12 μεγάλες παραγωγές στον υπόγειο του Λονδίνου. Οι τιμές ξεκινούν από 500 λίρες την ώρα. Αν και ταινίες όπως το Skyfall τινάζουν την μπάνκα στον αέρα. Για τις σκηνές του τελευταίου Μποντ χρειάστηκαν πέντε νυκτερινά γυρίσματα στο σταθμό Charing Cross.

3 «πειραγμένοι χάρτες» χάρτες

Η δημιουργική ομάδα The Poke σχεδίασε το χάρτη του «Αίσχους» για την εφημερίδα Daily Mail.

Πειραγμένος χάρτης του 1974 με την αισθητική των Monty Python.

Ο χάρτης των οπαδών του ποδοσφαίρου.

Το τελευταίο πάρτι

2008 και ο δήμαρχος του Λονδίνου, Μπόρις Τζόνσον απαγορεύει την κατανάλωση αλκοόλ στον υπόγειο. Οι Λονδρέζοι το γιορτάζουν με πάρτι στη γραμμή Circle.