Διάσημες γυναίκες σε αποστολές του ΟΗΕ

Κάθε χρόνο στις 11 Οκτωβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Κοριτσιού. Όπως όλες οι παγκόσμιες ημέρες, έτσι και αυτή λειτουργεί σαν υπενθύμιση. Θυμίζει σε όλους εμάς που κοιτάμε το ημερολόγιο από το ωραίο μας σπίτι ή το τακτοποιημένο μας γραφείο διάφορα πράγματα που συνήθως ξεχνάμε όλον τον υπόλοιπο χρόνο. Κι αν αναρωτιόμαστε γιατί υπάρχει παγκόσμια μέρα για τα κορίτσια, η απάντηση σίγουρα δεν είναι όσο «κοριτσίστικη» θα περίμενε κανείς.

Η ποπ τραγουδίστρια Σελένα Γκόμεζ, πρέσβειρα της UNICEF από το 2009, σε αποστολή στο Νεπάλ το 2014. Courtesy of U.S. Fund for UNICEF/Josh Estey/MatiHati

Στα αγγλικά η ημέρα αυτή ονομάζεται «Day of the girl child» και είναι αφιερωμένη σε όλα τα κορίτσια αυτού του κόσμου που δεν έχουν παιδική ηλικία, δεν ζουν σαν παιδιά, παντρεύονται στα 11, δεν πάνε σχολείο και αναλαμβάνουν εξ ολοκλήρου τις δουλειές του σπιτιού. Συγκεκριμένα, σχετική έκθεση της UNICEF αναφέρει ότι τα κορίτσια δαπανούν καθημερινά 160 εκατομμύρια περισσότερες ώρες από τα αγόρια σε δουλειές του σπιτιού. Έτσι, για πολλά κορίτσια μεταξύ 5 και 14 ετών η ζωή αποτελείται από μη αμειβόμενες οικιακές εργασίες, μεταφορά νερού και καυσόξυλων, φροντίδα μικρότερων παιδιών, βαριές εργασίες και πολλά άλλα. Παράλληλα εκτίθενται σε κινδύνους σεξουαλικής βίας, ενώ η έκθεση παρουσιάζει και στοιχεία για γάμους σε παιδική ηλικία, ακρωτηριασμό γυναικείων γεννητικών οργάνων και εκπαίδευση.

Η Shakira στο Μπανγκλαντές το 2007. Πρέσβειρα Καλής Θέλησης της UNICEF από το 2003 σε θέματα εκπαίδευσης, παιδικής προαστασίας, AIDS και HIV. © UNICEF/NYHQ2007-2056/Shehzad Noorani

Στοιχεία & αριθμοί:

• 1 στις 7 έφηβες μεταξύ 15-19 ετών παγκοσμίως είναι σήμερα παντρεμένη
• 1 στα 3 κορίτσια παντρεύεται πριν τα 18 στις αναπτυσσόμενες χώρες, με εξαίρεση την Κίνα. Αυτό σημαίνει ότι το μέλλον 47.700 κοριτσιών εκτροχιάζεται καθημερινά
• Τα κορίτσια που παντρεύονται νωρίς συχνά αντιμετωπίζουν μια σειρά από άλλες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θα είναι πιο ευάλωτα σε σωματική και σεξουαλική βία. Συχνά αποτραβιούνται από το σχολείο για να αναλάβουν οικογενειακές και οικιακές ευθύνες και δεν είναι σε θέση να υποστηρίξουν τον εαυτό και τα δικαιώματά τους.
• Καθημερινά πάνω από 20.000 ανήλικα κορίτσια αποκτούν παιδί στις αναπτυσσόμενες χώρες, δηλαδή περισσότερα από 7 εκατ. κορίτσια το χρόνο. Η εγκυμοσύνη είναι η συνηθέστερη κατάληξη ενός γάμου ακόμα κι αν η νεαρή κοπέλα δεν είναι σωματικά ή ψυχικά έτοιμη.
• Τα μορφωμένοι κορίτσια είναι πιο πιθανό να καθυστερήσουν τον γάμο και την εγκυμοσύνη. Κορίτσια με δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι έως και έξι φορές λιγότερο πιθανό να παντρευτούν σε παιδική ηλικία σε σύγκριση με κορίτσια που έχουν λίγη ή καθόλου εκπαίδευση.
• Σε όλο τον κόσμο, τα μεγαλύτερα ποσοστά γάμων σε παιδική ηλικία εντοπίζονται στην υποσαχάρια Αφρική, όπου περίπου 4 στα 10 κορίτσια παντρεύονται πριν την ηλικία των 18. Περίπου 1 στις 8 κοπέλες παντρεύεται πριν τα 15. Ακολουθεί η Λατινική Αμερική, η Καραϊβική, καθώς και η Μέση Ανατολή και η Βόρεια Αφρική, όπου 24% και 18% αντίστοιχα των γυναικών μεταξύ 20-24 έχουν παντρευτεί σε παιδική ηλικία.

Η Νάνα Μούσχουρη το 2015 στη Μαδαγασκάρη. Επίσκεψη στα παιδιά του νησιωτικού κράτους που είναι τα μεγαλύτερα θύματα της παρατεταμένης οικονομικής και πολιτικής κρίσης της χώρας. Φωτογραφία ©UNICEF/NYHQ2015-0287/Matas

«Το φορτίο της μη αμειβομένης οικιακής εργασίας αρχίζει στην πρώιμη παιδική ηλικία και εντείνεται καθώς τα κορίτσια φτάνουν στην εφηβεία» δήλωσε η Κύρια Σύμβουλος Φύλων της UNICEF Anju Malhotra. «Ως αποτέλεσμα, τα κορίτσια θυσιάζουν σημαντικές ευκαιρίες για να μάθουν, να αναπτυχθούν και απλά να χαρούν την παιδική τους ηλικία. Αυτή η άνιση κατανομή της εργασίας μεταξύ των παιδιών διαιωνίζει επίσης τα στερεότυπα των φύλων και τη διπλή επιβάρυνση για τις γυναίκες και τα κορίτσια από γενιά σε γενιά».

Η Νικόλ Κίντμαν διατελεί Πρέσβειρα Καλής Θέλησης του ΟΗΕ από τον Ιανουάριο του 2006 με κύριο στόχο την ευαισθητοποίηση σε θέματα βίας και παραβίασης γυναικείων δικαιωμάτων ανά τον κόσμο.

Πρωτοβουλίες της Unicef, του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και άλλων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων στοχεύουν στην ενδυνάμωση των κοριτσιών με γνώσεις, δεξιότητες και πόρους που χρειάζονται για να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους. Αυτό φυσικά δεν βοηθά μόνο τα κορίτσια, αλλά είναι καλό για ολόκληρες κοινωνίες, αφού μπορεί να οδηγήσει την οικονομική ανάπτυξη, την προώθηση της ειρήνης και τη μείωση της φτώχειας.

Η τραγουδίστρια της ποπ Κέιτι Πέρι σε αποστολή της UNICEF στη Μαδαγασκάρη το 2013. Φωτό: UNICEF/UN020186/Quan

Ανάλογη είναι και η δράση των Πρεσβευτών και των Πρεσβείρων Καλής Θελήσεως, ανθρώπων που μπορούν μέσω της αναγνωρισιμότητάς τους να αυξήσουν το παγκόσμιο ενδιαφέρον για σημαντικά ζητήματα και να έρθουν σε επαφή με ανθρώπους και κοινότητες που αντιμετωπίζουν προβλήματα προωθώντας δράσεις, πρωτοβουλίες  με απώτερο –πάντα– στόχο την ευαισθητοποίηση της ευρύτερης κοινής γνώμης.

Στις 13 Ιουνίου του 2006 η Πρέσβειρα Καλής Θέλησης της UNICEF Mia Farrow φυσά σαπουνόφουσκες για να διασκεδάσει τα παιδιά στο στρατόπεδο Zam Zam. Προοριζόταν για τους ανθρώπους που εκτοπίστηκαν από τη σύγκρουση κοντά στο El Fasher, πρωτεύουσα του Βορείου Νταρφούρ. Credits: StateUNICEFCranston

Καλώς ή κακώς, με αποτέλεσμα ή χωρίς, πολλοί σταρ της οθόνης και του θεάματος έχουν αναλάβει τέτοιους «διπλωματικούς» ρόλους βοηθώντας το έργο διεθνών οργανώσεων. Mε αφορμή τη χθεσινή παγκόσμια ημέρα και την πρόσφατη επίσκεψη της Έμμα Γουάτσον στο Μαλάουι ως Πρέσβειρα Καλής Θελήσεως του Τμήματος Γυναικών του ΟΗΕ, θυμόμαστε αντίστοιχα ταξίδια-αποστολές διασήμων γυναικών σε χώρες που οι υπόλοιποι συνήθως ξεχνάμε ή επιλέγουμε να αγνοούμε.

Η Αντζελίνα Τζολί Πρέσβειρα Καλής Θέλησης και ειδική απεσταλμένη του ΟΗΕ για θέματα μετανάστευσης, έχει βρεθεί πολλές φορές σε χώρες όπως η Συρία και το Ιράκ. ©UNHCR/A.McConnell

Η ηθοποιός Σούζαν Σάραντον έχει αφιερώσει πολύ χρόνο σε δράσεις της UNICEF διατελώντας Πρέσβειρα Καλής Θέλησης από το 1999. Εδώ φωτογραφήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου του 2000 στο Μουμπάι της Ινδίας σε εκστρατεία ενημέρωσης γυναικών σχετικά με θέματα γάμου σε παιδική ηλικία, ασφαλούς αναπαραγωγής και τόνωσης αυτοεκτίμησης. Φωτό: Roger Lemoyne

Η Mia Farrow στο Τσαντ

Η ηθοποιός Έμμα Γουάτσον στη χθεσινή της επίσκεψη -11 Οκτωβρίου- στο Μαλάουι Αφρικής, όπου συνάντησε, ως Πρέσβειρα Καλής Θέλησης του ΟΗΕ, κορίτσια που επέστρεψαν στο σχολείο μετά από ακύρωση του γάμου τους. Φωτό: Michael Dumler

Selena Gomez. Courtesy of U.S. Fund for UNICEF/Josh Estey/MatiHati

Κέιτι Πέρι, Φωτό: UNICEF/UN020186/Quan

Φωτό: Michael Dumler

H Αντζελίνα Τζολί μαζί με Σύριους Πρόσφυγες στον Λίβανο, Μάρτιος 2015 © UNHCR/L.Knott 

Φωτό: Michael Dumler

Φωτό: Michael Dumler

Κεντρική φωτογραφία: Η ηθοποιός Έμμα Γουάτσον στη χθεσινή της επίσκεψη -11 Οκτωβρίου- στο Μαλάουι Αφρικής, όπου συνάντησε, ως Πρέσβειρα Καλής Θέλησης του ΟΗΕ, κορίτσια που επέστρεψαν στο σχολείο μετά από ακύρωση του γάμου τους.