Αντόνιο Γκουτέρες: Ένας Πορτογάλος στο τιμόνι του ΟΗΕ

«Ο Αντόνιο Γκουτέρες ήταν ξεκάθαρα ο επικρατέστερος», ανακοινώνει ο πρέσβης της Ρωσίας στα Ηνωμένα Έθνη, Βιτάλι Τσούρκιν. Τα μόνιμα κράτη-μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας συμφώνησαν στο πρόσωπο του πρώην πρωθυπουργού της Πορτογαλίας για να αναλάβει το αξίωμα του γενικού γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Την Πέμπτη θα πραγματοποιηθεί η επίσημη επικύρωση της υποψηφιότητας στο Συμβούλιο Ασφαλείας και στη συνέχεια ακολουθεί η έγκριση από τη γενική συνέλευση.

Ο κ. Γκουτέρες, επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες για μια δεκαετία, θα αναλάβει τα ηνία από τον Νοτιοκορεάτη Μπαν Κι Μουν στις αρχές του επόμενους έτους.

Ποιος είναι ο Αντόνιο Γκουτέρες

Μηχανικός στο επάγγελμα, ο κ. Γκουτέρες εισήλθε στην πολιτική το 1976 κατά τη διάρκεια των πρώτων δημοκρατικών εκλογών μετά την «Επανάσταση των Γαρυφάλλων» που τερμάτισε την 50χρονη κυριαρχία του δικτατορικού καθεστώτος στην Πορτογαλία.

Ανήλθε γρήγορα σε υψηλά αξιώματα και το 1992 ήταν ο επικεφαλής του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Πορτογαλίας. Εξελέγη πρωθυπουργός το 1995.

Το 2005 ανέλαβε την ηγεσία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και κατά τη διάρκεια της δεκαετούς θητείας κλήθηκε να αντιμετωπίσει μεγάλες ανθρωπιστικές και προσφυγικές κρίσεις, όπως αυτές στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ και στην Συρία.

Ο Αντόνιος Γκουτέρες δεν σταματήσει να πιέζει τις ηγεσίες της διεθνούς κοινότητας να κάνουν περισσότερα για την αντιμετώπιση των προσφυγικών ροών από εμπόλεμες καταστάσεις. «Έχει αφήσει τεράστια παρακαταθήκη στην Ύπατη Αρμοστείας. Είναι ένα πρόσωπο που εμπνέει σεβασμό και η διεθνής κοινότητα τον ακούει», δήλωσε προσφάτως για τον Γκουτέρες ο πρώην πρόεδρος της Πορτογαλίας, Ανιμπάλ Καβάσο Σίλβα.

Οι πρώτες αντιδράσεις

«Όλοι οι υποψήφιοι είναι άνθρωποι με γνώσεις, κατανόηση και ανησυχίες για την τύχη του κόσμου. Έχουμε όμως έναν ξεκάθαρο προβάδισμα στο πρόσωπο του Αντόνιο Γκουτέρες», τόνισε ο πρέσβης της Ρωσίας και επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, Βιτάλι Τσούρκιν.

Ωστόσο, υπήρχε μια μικρή απογοήτευση καθώς πολλοί ήλπιζαν ο νέος γενικός γραμματέας να είναι για πρώτη φορά μια γυναίκα ή ένας υποψήφιος από χώρα της ανατολικής Ευρώπης.

Η διαδικασία ήταν «εξαιρετικά» συναινετική, όπως τόνισε η εκπρόσωπος των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Σαμάνθα Πάουερ. «Στην τελική υπήρχε μόνος ένας υποψήφιος με την εμπειρία, το όραμα και την ευστροφία που απαιτείται σε μια ευρεία γκάμα ζητημάτων. Υπήρξε μεγάλη ενότητα γύρω από το πρόσωπο που μας εντυπωσίασε περισσότερο καθ' όλη τη διάρκεια της διαδικασίας», τόνισε η Αμερικανίδα αξιωματούχος.

Στην άτυπη, μυστική ψηφοφορία της Τετάρτης στο 15μελές Συμβούλιο Ασφαλείας κανένα από τα πέντε μόνιμα κράτη-μέλη με δικαίωμα βέτο δεν καταψήφισε την υποψηφιότητα Γκουτιέρες.

Το 15μελές Συμβούλιο διεξάγει μυστικές ψηφοφορίες για κάθε μία από τις 10 υποψηφιότητες, με τις επιλογές να είναι η «ενθάρρυνση», η «αποθάρρυνση» και η μη έκφραση γνώμης. Ο Γκουτιέρες έλαβε 13 θετικές ψήφους, ενώ δύο κράτη μέλη του ΣΑ δεν εξέφεραν γνώμη. Ο Αντόνιο Γκουτιέρες είχε το προβάδισμα και στις πέντε προηγούμενες ψηφοφορίες στο Συμβούλιο Ασφαλείας.