Εκλογές των ψευδαισθήσεων

Από τη γαλλική Les Echos

Επανάσταση, προστατευτισμός και έξοδος από το ευρώ: η προεκλογική εκστρατεία και ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών της 22ης Απριλίου σηματοδοτήθηκαν από ιδέες λαοφιλείς αλλά πολύ μακριά από την πραγματικότητα. Ο αρθρογράφος της γαλλικής εφημερίδας αποδοκιμάζει αυτό που θεωρεί πως είναι το χαρακτηριστικό σύνδρομο της Γαλλίας: μια χώρα ανίκανη να κάνει πολιτική αυτοκριτική.

«Η Γαλλία είναι μια χώρα με αξιοζήλευτες φυσικές ομορφιές και γαστριμαργικές απολαύσεις. Το ίδιο δεν μπορεί να ειπωθεί για το επίπεδο της πολιτικής συζήτησης, το οποίο πρέπει να είναι το χαμηλότερο στον Δυτικό κόσμο. Οι εκστρατείες όλων των υποψηφίων ενόψει του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών αποτύπωσαν το μάταιο της διαδικασίας.

Καταρχήν, η εκλογική διαδικασία θα έπρεπε θεωρητικά να ανοίγει το παράθυρο του διαλόγου, θα έπρεπε να είναι η αφορμή για να εξεταστούν προβλήματα και να προταθούν λύσεις. Εν αντιθέσει στην υφιστάμενη προεκλογική περίοδο κυριάρχησε η παρουσίαση δυσανάλογων - ελέω εντυπωσιασμού - μέτρων που επιμελώς απείχαν από τις πραγματικές ανάγκες της χώρας. Και δεν είναι τυχαίο ότι ο προεκλογικός λόγος απέτυχε να συναρπάσει τους ψηφοφόρους.

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις το 50% των ψηφοφόρων άλλαζαν συνεχώς προτιμήσεις τους τελευταίους έξι μήνες. Οι δημοσκόποι κοιτώντας τα ποσοστά των υποψηφίων – περίπου 30% για τον Σαρκοζί, 30% για τον Ολάντ και ένα ακόμα 30% για ένα ανομοιογενές μίγμα υποψηφίων – υποστηρίζουν ότι αυτός ο κατακερματισμός του εκλογικού σώματος είναι ενδεικτικός της τυχαίας και αυθαίρετης ψήφου. Το γαλλικό εκλογικό σώμα ολοφάνερα ψήφισε μόνο με υποκειμενικά κριτήρια.

Οι εκστρατείες ήταν απογοητευτικές. Κανείς δεν ασχολήθηκε με τα άνευ προηγουμένου προβλήματα που αντιμετωπίζουμε: μια εξαιρετικά επικίνδυνη οικονομική κρίση, τρομακτικά επίπεδα ανεργίας και μια ευρωπαϊκή κρίση χωρίς διαφαινόμενη έξοδο.

Σε μια περίοδο που οι δύο βασικές πολιτικές ιδεολογίες: αυτή του φιλελευθερισμού (ο οποίος είναι αρκετά άδικος) και αυτή της κοινωνικής δημοκρατίας (που είναι υπερβολικά δαπανηρή) φαίνονται ελλιπείς, το λιγότερο που θα περίμενα από τους υποψήφιους είναι να επιδείξουν ταπεινοφροσύνη και να παραδεχτούν ότι ζούμε σε δύσκολους καιρούς. Αλλά όχι, η Γαλλία για άλλη μια φορά επέλεξε να ακολουθήσει τον μύθο της ‘εξαίρεσης’.

Το 2007 μας υπόσχονταν ελπίδα. Οι αρχηγοί χρησιμοποιούσαν συνεχώς την λέξη ‘μέλλον’. Ο Νικολά Σαρκοζί ευαγγελιζόταν ραγδαίες αλλαγές που θα ενθάρρυναν την ανάπτυξη και θα επιβράβευαν τον σκληρά εργαζόμενο. Η Σεγκολέν Ρουαγιάλ μιλούσε για ‘συμμετοχική δημοκρατία’ και για τη δύναμη του ίντερνετ. Το 2012 οι προεδρικοί υποψήφιοι δίνουν αναχρονιστικές λύσεις λες και δεν έδουν συνειδητοποιήσει ότι ζούμε σε μια νεοφιλελεύθερη εποχή. Ανατρέχουν συνέχεια στο παρελθόν για να αναζητήσουν λύσεις για το δύσκολο παρόν. Κι αντί να μιλούν για κάτι ουσιαστικό και πρακτικό, προτιμούν να εξυμνούν το ένδοξο παρελθόν της Γαλλίας. Όπως έλεγε στην εκστρατεία του, ο Μελανσόν ‘το παρελθόν μας κάνει ακόμα να ονειρευόμαστε’.

Με λίγα λόγια αυτή η εκστρατεία δεν ασχολήθηκε με την πολυπλοκότητα του σύγχρονου κόσμου. Δεν μάθαμε τίποτε παραπάνω για την αναπόφευκτη ανάγκη λήψης μέτρων λιτότητας, την ανάγκη να παράγουμε, την απαραίτητη αναδιάρθρωση του ευρωπαϊκού ιδεώδους, τις μετριοπαθείς λύσεις στα πολύπλοκα κοινωνικά προβλήματα. Ούτε έχουμε αίσθηση των ευκαιριών που μας επιφυλάσσει το μέλλον. Τουναντίον ο γαλλικός πληθυσμός έχει πέσει σε ουτοπικό κώμα χάρις σε μια υπερβολική δόση μύθων και μαγικών συνταγών. Μάλλον θα ξυπνήσει απότομα στις 7 Μαΐου.