«Όχι στα ψευτοδιλήμματα του ’96»

Από τη ρωσική Νovaya Gazeta

Ο πρώην πρόεδρος της ΕΣΣΔ, Μιχαήλ Γκορμπατσόφ συζητά με τον αρχισυντάκτη Ντμίτρι Μουράτοφ για τις βουλευτικές εκλογές της 4ης Δεκεμβρίου και τις επικείμενες προεδρικές της 4ης Μαρτίου. Αναφέρονται στην καταγγελία των παρατηρητών του Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Συνεργασία στην Ευρώπη και του Συμβουλίου της Ευρώπης περί νοθείας της εκλογικής διαδικασίας που ευνόησε το κυβερνών κόμμα «Ενωμένη Ρωσία» του πρωθυπουργού, Βλαντιμίρ Πούτιν.

ΝΜ: Από τα τέλη του Δεκέμβρη ο κόσμος με συνέπεια κατεβαίνει στους δρόμους για να διαμαρτυρηθεί; Γιατί γίνεται αυτό;

Γκορμπατσόφ: Ήθελα πρώτος να σου κάνω αυτή την ερώτηση.

ΝΜ: Αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι σύσσωμη η συντακτική ομάδα διαδήλωσε στην πλατεία Μπολοτνάγια και τουλάχιστον όπως το βλέπω εγώ θέλαμε να δείξουμε ότι εκπροσωπούμε τη σύγχρονη Ρωσία και ότι δεν είμαστε διατεθειμένοι να μας εκμεταλλεύονται. Γι’ αυτό πιστεύω ότι ο κόσμος συρρέει στις πορείες. Διεκδικούν την ελευθερία τους. Η διαδήλωση είναι ο τόπος για να διακηρύξουν τα πιστεύω τους. Θέλουν να ακουστούν και όχι να κάθονται στις κουζίνες τους και να μιλούν ψιθυριστά για την ελευθερία.

Γκορμπατσόφ: Θαυμάζω την στάση του ρωσικού λαού και είμαι πεπεισμένος ότι αυτή την φορά οι αρχές δε θα μας εκφοβίσουν.

ΝΜ: Βλέπετε μια αλλαγή στη νοοτροπία του κόσμου;

Γκορμπατσόφ: Ναι, η νοοτροπία έχει αλλάξει και η κοινωνία έχει αρχίσει να βγαίνει από το καβούκι της και επομένως θεωρώ ότι όλος αυτός ο χρόνος δεν πήγε χαμένος. Ήμασταν καταραμένοι, παιδευτήκαμε και γίναμε κομμάτια για την Περεστρόικα. Σήμερα, όμως, αυτός ξεκινήσαμε μόνοι μας, ο λόγος που ριψοκινδυνέψαμε φαίνεται να ανακάμπτει. Αυτό που διεκδικούσαμε ήταν ελευθερία και αξιοπρέπεια. Δεν καταφέραμε να ολοκληρώσουμε την Περεστρόικα.

ΝΜ: Έχουν δηλαδή οι Ρώσοι το ‘γονίδιο’ της ελευθερίας; Ένα γονίδιο που είχε κάπου θαφτεί και σήμερα, μια γενιά, μετά ξαναζωντανεύει;

Γκορμπατσόφ: Αδιαμφισβήτητα. Μπορεί να αποπειράθηκαν κάποιοι να πυροδοτήσουν ένα νέο κύμα βίας και αναταραχών αλλά δεν τα κατάφεραν. Κι αυτό είναι κάτι που πρέπει συνεχώς να έχουμε υπ’ όψιν για το μέλλον.

ΝΜ: Είσαστε από τους πρώτους που είπε ότι πρέπει να απορριφθεί το εκλογικό αποτέλεσμα των κοινοβουλευτικών εκλογών της 4ης Δεκεμβρίου.

Γκορμπατσόφ: Ακόμα αισθάνομαι αποσβολωμένος από τα όσα έγιναν. Παρακολουθούσα τις εξελίξεις της 4ης Δεκεμβρίου από το πρωί μέχρι το βράδυ. Άκουγα τις πληροφορίες που έρχονταν από όλες τις πλευρές και είδα πώς και πόσο νόθευσαν την εκλογική διαδικασία. Οι αρχές έκλεψαν από το λαό το δικαίωμα της επιλογής. Και ξαφνικά ο ‘μάγος’ εμφανίστηκε. Αναφέρομαι στον πρόεδρο της εφορευτικής επιτροπής.

ΝΜ: Στο ίντερνετ του έδωσαν το παρατσούκλι ΄’Χουντίνι’

Γκορμπατσόφ: Έλεγε ξανά και ξανά ότι θα διεξαχθούν οι πιο ‘δίκαιες εκλογές’ στην ιστορία της χώρας. Ήθελε να πειστεί ο ίδιος γι’ αυτό και με κάποιον τρόπο το μετέδωσε και στο λαό. Νομίζω ότι σάστιζε μαζί του ακόμα και ο πρόεδρος της Ρωσίας.

ΝΜ: Συνεχάρη το προσκείμενο στο Κρεμλίνο κόμμα της Ενωμένης Ρωσίας επειδή κέρδισε την είσοδό του στο κοινοβούλιο.

Γκορμπατσόφ: Και όχι μόνο, είπε στα μέσα ενημέρωσης ότι ‘δεν έχει να κάνει κανένα σχόλιο ή αμφιβολίες για το εκλογικό αποτέλεσμα’. Αυτό νομίζω ότι ήταν η ταφόπλακα στην ηγεσία του Μεντβέντεφ.

ΝΜ: Είναι το αίτημα για ακύρωση των εκλογών εφικτό;

Γκορμπατσόφ: Η παρούσα κατάσταση είναι αδιέξοδη. Πώς μπορούμε να συνεχίσουμε μ’ αυτή την σύνθεση της άνω βουλής (Δούμα) για τα επόμενα πέντε χρόνια σε μια τόσο κρίσιμη και ιστορική περίοδο; Ο κόσμος πρέπει να μάθει την αλήθεια. Ο Σολζενίτσιν είχε δίκιο: ‘κανένα μέλλον δεν μπορεί να βασιστεί πάνω σ’ ένα ψέμα’.

ΝΜ: Ο Μεντβέντεφ δήλωσε ικανοποιημένος με το εκλογικό αποτέλεσμα και ο Πούτιν απέκλεισε κάθε ενδεχόμενο ακύρωσής του. Ποιος θα πάρει την πρωτοβουλία για την ακύρωση;

Γκορμπατσόφ: Οι αρχές της χώρας. Είναι ένα διάστημα για να πάρουμε κάποια μαθήματα.

ΝΜ: Τι είδους μαθήματα;

Γκορμπατσόφ: Για τη χώρα, τις αρχές, το λαό. Ο κόσμος έχει μπει σε μια φάση ανανέωσης και αλλαγής. Ο λαός βρυχάται. Πιστεύω ότι ο ρωσικός λαός πρέπει να συνδέσει τα γεγονότα της 4ης Δεκεμβρίου με τις προεδρικές εκλογές της 4ης Μαρτίου. Δηλαδή πρέπει να εμπιστευτούμε την ψήφο μας μόνο στους προεδρικούς υποψηφίους που θα υποσχεθούν να επανεξετάσουν το αποτέλεσμα των κοινοβουλευτικών εκλογών.

ΝΜ: Ποιοι είναι αυτοί που διαμαρτύρονται στις πλατείες;

Γκορμπατσόφ: Είναι η νέα γενιά. Είναι οι ψηφοφόροι. Είναι ήδη μια ισχυρή συμμαχία ψηφοφόρων.

ΝΜ: Στα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, είναι εμφανές ότι ο κόσμος επιλέγει να εκπροσωπείται στις πορείες από ανθρώπους που δεν έχουν σχέση με την πολιτική. Ο κόσμος δεν εμπιστεύεται τους πολιτικούς συνολικά και όχι αυτούς του κυβερνώντος κόμματος. Γιατί;

Γκορμπατσόφ: Διότι η πλειονότητα των πολιτικών δε θέλει να ακούσει το λαό. Για παράδειγμα, ο Γκενάντι Ζουγκάνοφ αποκαλεί τους διαδηλωτές ‘πορτοκαλί λοίμωξη’. Δηλώνει ότι η μη- συστημική αντιπολίτευση ζητωκραυγάζει και ότι δεν πρέπει να της δώσουμε σημασία. Αυτός εξασφάλισε καλά – καλά την έδρα του στη Δούμα και αποκαλεί όλους τους μη-συστημικούς. Έτσι καλλιεργείται η έλλειψη εμπιστοσύνης.

ΝΜ: Οι αρχές λένε ότι οι ελεύθερες εκλογές θα αναδείξουν στην εξουσία είτε τους κομμουνιστές είτε τους εθνικιστές και μόνο τότε θα καταλάβουν οι Ρώσοι πόσο πιο ασφαλείς είναι με την παρούσα κυβέρνηση.

Γκορμπατσόφ: Όλες οι χώρες, όλες οι κοινωνίες έχουν εθνικιστές.

ΝΜ: Για μένα εθνικιστές είναι αυτοί που δολοφόνησαν την δημοσιογράφο Νάστια Μπαμπούροβα και τον δικηγόρο Στάνισσλαβ Μαρκέλοφ. Είναι αυτοί που σκοτώνουν Τατζίκους και μετανάστες.

Γκορμπατσόφ: Δε συμφωνώ μαζί σας. Αυτοί δεν είναι εθνικιστές. Είναι εγκληματίες. Οι τακτικές εκφοβισμού από τις ρωσικές αρχές δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο. Το ίδιο ψευτόδιλημμα χρησιμοποίησαν το 1996: ‘Ψηφίστε Γέλτσιν αλλιώς οι κομμουνιστές θα έρθουν στην εξουσία’.

ΝΜ: Θα ήταν καλύτερα αν οι κομμουνιστές ανέρχονταν στην εξουσία;

Γκορμπατσόφ: Αυτό το παιχνίδι εκβιασμού το έχουμε ξαναζήσει. Είναι μια απάτη. Η εξασφάλιση μιας δίκαιης εκλογικής διαδικασίας σημαίνει ότι δεν έχεις λόγο να φοβάσαι το αποτέλεσμα. Οι δίκαιες εκλογές οδηγούν στην αλλαγή.