Λουλούδια της Άπω Ανατολής

Τους ιαπωνικούς κήπους (nihon teien) μπορεί να τους συναντήσει κανείς παντού όχι μόνο στην Ιαπωνία αλλά και ανά τον κόσμο. Τα καλύτερα δείγματα τους ωστόσο βρίσκονται στη γενέτειρά τους.

Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες κήπων, με κάθε μία να έχει ακολουθήσει διαφορετική εξέλιξη, να έχει επηρεαστεί από διαφορετικές ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες και με κάθε μία να έχει προοριστεί για διαφορετικές χρήσεις. Εντελώς επιγραμματικά από τους παραδοσιακούς τύπους, οι κήποι Keransui, χαρακτηρίζονται από την έλλειψη του υγρού στοιχείου που βρίσκεται σε αφθονία σε άλλους τύπους, οι κήποι Tsukiyama προσπαθούν να αναπαράγουν τοπία από την ιαπωνική εξοχή, ενώ οι κήποι Chaniwa προορίζονται κυρίως για τελετές τσαγιού (chanoyu) .

Ένα κοινό χαρακτηριστικό όλων των κήπων είναι οι έντονες επιρροές του βουδισμού (Ζεν και όχι μόνο) στην αρχιτεκτονική τους. Συνήθως δεν λείπουν από αυτούς οι ιαπωνικοί σφένδαμοι, το κοκκίνισμα των οποίων σηματοδοτεί τον ερχομό του χειμώνα. Άλλο σημαντικό δέντρο είναι οι κερασιές, κατά το άνθισμα των οποίων μαθητές και εργαζόμενοι αφήνουν τις υποχρεώσεις τους και σπεύδουν να απολαύσουν τη φύση. Υπάρχει μέχρι και λέξη για αυτό: Hanami! Η επίσκεψη δηλαδή σε κήπους για να απολαύσει κανείς τις ανθισμένες κερασιές.

Με την εξαίρεση των κήπων τύπου Keransui, έντονη είναι η παρουσία του νερού με τη μορφή τεχνητών λιμνών, καταρρακτών ή όταν αυτό είναι εφικτό στη φυσική τους μορφή. Εξαιρετικό παράδειγμα είναι οι κήποι Hamarikyu, στους οποίους διεισδύει εν μέρει ο κόλπος του Τόκιο.

Παραδόξως, ένας από τους πιο καλοφτιαγμένους (παρά το μέγεθός του) ιαπωνικούς κήπους, βρίσκεται στις ακτές του Βοσπόρου (δώρο της αδερφής πόλης Shimonoseki).

Στην περιορισμένη του έκταση μπορεί κανείς να βρει σφενδάμους, κερασιές, μια μικρή λιμνούλα, ένα ξύλινο κιόσκι, πέτρινα μονοπάτια και φανούς. Την άνοιξη λαμβάνει χώρα εκεί η Γιορτή των Παιδιών, ιαπωνική γιορτή η οποία αποτελεί μέρος της Χρυσής Εβδομάδας (κάτι αντίστοιχο του δικού μας Πάσχα).

Ας επιστρέψουμε στην Ιαπωνία όμως. Οι κήποι δεν υπάρχουν μόνο για τις γιορτές. Σε αυτούς μπορεί κανείς να βρει κόσμο καθημερινά. Παιδιά κάτων των 6 με τις μαμάδες τους, ηλικιωμένοι (οι οποίοι είναι οι μοναδικοί που πληρώνουν μειωμένη είσοδο) αλλά και φοιτητές που κάνουν μια βόλτα για να ξελαμπικάρουν από τους τρελούς ρυθμούς των σπουδών τους είναι μερικοί μόνο από τους συχνούς επισκέπτες. Ας μην ξεχνάμε τους τουρίστες και τους εργαζομένους που αποφασίζουν να φάνε εκεί το μεσημεριανό τους. Στους μόνιμους κατοίκους βρίσκει κανείς τα (γιγαντιαίων διαστάσεων) ψάρια , τις πάπιες και διάφορα άλλα πετούμενα.

Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό τους, τέλος, είναι το γεγονός πως μπορεί να τους βρει κανείς παντού. Όχι μόνο στο έτσι και αλλιώς όμορφο Kyoto, ή στα προάστια των μεγαλουπόλεων. Είναι στο εμπορικό κέντρο, στη βιομηχανική περιοχή, στις παλιές συνοικίες και στην καρδιά των συγκροτημάτων ουρανοξυστών. Οι προαναφερθέντες Hamarikyu για παράδειγμα είναι περικυκλωμένοι αφενός από τα νερά του κόλπου, αφετέρου από τα φουτουριστικής έμπνευσης κατασκευάσματα της περιοχής Shiodome.