Στην Πόλη πρώτη φορά βρέθηκα Πάσχα, με βροχή και σχετική μουντάδα. Αυτή την φορά όμως είναι διαφορετικά. Ήδη από το αεροδρόμιο η έντονη ζέστη είναι κάτι παραπάνω απο αισθητή, και η μακρυμάνικη μπλούζα μου (βλέπε Άμστερνταμ) έχει ήδη λεκιάσει από τον ιδρώτα. Βαλίτσες, λίρες αντί για ευρώ, και ταξί για το κέντρο.
Στον δρόμο προς το Μπέγιογλου (Beyoğlu), την παλιά συνοικία του Πέραν, προσπαθώ να πιάσω κουβέντα με τον οδηγό. Τα αγγλικά του όμως είναι λιγότερο επαρκή ακόμα και από τα ανύπαρκτα τουρκικά μου. Έτσι, μια πολλά υποσχόμενη συζήτηση λήγει άδοξα, σχεδόν πριν καλά-καλά αρχίσει, και αντ’αυτού περιοριζόμαστε σε μερικά αμήχανα χαμόγελα. Το δροσερό αεράκι που μπαίνει από το παράθυρο και η θέα από τα δυτικά προάστεια της Πόλης μου κρατούν πάντως ευχάριστη συντροφιά. Μερικές φορές η σιωπή είναι ίσως προτιμότερη, σκέφτομαι.
II. Taksim
Αν η Πόλη ήταν άνθρωπος, νομίζω πως θα παρουσίαζε τάσεις σχιζοφρένειας. Δεν είναι άλλωστε και λίγο πράγμα να είσαι με το ένα πόδι στην Ευρώπη και το άλλο στην Ασία. Διχασμένη ανάμεσα στην ανατολίτικη φύση της και τις δυτικές της κλίσεις, η Πόλη πασχίζει να βρει τον εαυτό της στο έμπα του 21ου αιώνα. Σας θυμίζει κάτι;
Μπορεί στο Σουλταναχμέτ να συγκατοικούν μνημεία ανυπέρβλητης ιστορικής σημασίας που μαρτυρούν την διαδοχή πανίσχυρων αυτοκρατοριών και την συνάντηση διαφορετικών μεταξύ τους πολιτισμών, η καρδιά όμως της σύγχρονης Ιστανμπούλ βρίσκεται λιγάκι παραπέρα, γύρω από την πλατεία Ταξίμ.
Η γενναιόδωρη σε φάρδος και μήκος Ιστικλάλ (İstiklâl Caddesi) ενώνει την πλατεία Ταξίμ με την μεσαιωνική Γενοβέζικη συνοικία γύρω από τον πύργο του Γαλατά. Μέχρι να διανύσεις τα περίπου 3 χιλιόμετρα ανάμεσα στα δύο άκρα της, έρχεσαι σε επαφή με ένα ολόκληρο σύμπαν από ιδιόμορφες, πολύχρωμες φιγούρες: ντόπιους και αλλοδαπούς οργανοπαίχτες, καστανάδες και κουλουρτζήδες, πλανόδιους μικροπωλητές κάθε λογής, κράχτες και πορτιέρηδες καταστημάτων, και πάει λέγοντας... Και ανάμεσα σε αυτούς τους κομήτες η μεγάλη μάζα του παλλόμενου πλήθους να κινείται ασταμάτητα προς αντίθετες κατευθύνσεις, τροφοδοτώντας παράλληλα με ενέργεια τα αναρίθμητα σοκάκια που βρίσκονται μπλεγμένα εκατέρωθεν του πεζόδρομου.
III. Taksimi
Και όμως, από όλους τους θορύβους και τη βουή της Πόλης, ένα αίσθημα αρμονίας αρχίζει να αναδύεται σχεδόν μυστικά, ένας είδος συγκερασμού των ετερόκλητων συστατικών που αποτελούν τον πυρήνα του ιδιαίτερου άρωματός τηςˑ όπως για παράδειγμα όταν το μακρόσυρτο κάλεσμα του μουεζίνη μοιάζει να γίνεται ένα με την μελώδία που τραγουδάει μια παρέα μοδάτων νεαρών στην πλατεία. Ή όταν τα φώτα από κάποιο μακρινό τζαμί δίνουν τη θέση τους στην λάμψη του φωτεινού σήματος ‘taksi’ καθώς ένα από τα κίτρινα όχηματα πλησιάζει μέσα στην νύχτα.
Μια πιάτσα από τα τελευταία βρίσκεται δίπλα στο ιστορικό Pera Palace που, ανάμεσα σε άλλους επώνυμους, έχει φιλοξενήσει τους Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Άλφρεντ Χίτσκοκ και Αγκάθα Κρίστι. Καθώς γυρίζω προς το διαμέρισμά μου φαντάζομαι για μία στιγμή ένα αόρατο νήμα να ενώνει τις ζωές αυτών των ανθρώπων, αλλά και όλων των κατοίκων της Πόλης. Νιώθω να με διαπερνάει η ίδια εκείνη αίσθηση αρμονίας στην συνειδητοποίηση πως το όλο δεν είναι τίποτε περισσότερο από το άθροισμα των επιμέρους στοιχείων του.
Η μουσική κυριαρχεί στους ήχους της Πόλης. Καθώς περνάω δίπλα από έναν βιολιστή, ο αυτοσχεδιασμός του στην αρχή ενός λαϊκού κομματιού με κάνει και ανατριχιάζω. Ακούω τις νότες να αλληλοδιαδέχονται η μία την άλλη με τρόπο θαρρώ νομοτελειακό - και την ίδια στιγμή εντελώς τυχαίο. Όπως ακριβώς συμβαίνει και με τα μικρά εκείνα επεισόδια που απαρτίζουν τελικά την κατεξοχήν λαϊκή σύνθεση. Αυτή της ζωής.
Ο ίδιος δεν έχει αλλάξει σημαντικά τις θέσεις του για τα κρισιμότερα ζητήματα· αυτό που έχει αλλάξει είναι πως πλέον αποτελεί τον αδιαμφησβήτητο ιδεολογικό φορέα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται
13°
