PLANET VOICE: Η άνοιξη έρχεται ποδηλατώντας

Άνεμος, βροχή, παγωνιά. Να τι θα έρθει αμέσως στο μυαλό κάποιου ντόπιου όταν ερωτηθεί για το τι καιρό έχει συνήθως στο Άμστερνταμ. Η αναφορά δε στην τυπική αυτή καιρική μιζέρια συνοδεύεται σχεδόν πάντα με μια εμφανή δυσαρέσκεια, μαζί και με κάποιον λεπτό υπαινιγμό ή μια προληπτικής φύσης ευχή, στηριγμένη στην πάντα υποβόσκουσα ελπίδα για τυχόν καλυτέρευση και άνοιγμα του καιρού.

Οι Ολλανδοί παρακολουθούν με μανία και σχολαστικότητα τα μετερεωλογικά δελτία. Δεν υπάρχει απολύτως καμία πιθανότητα να πιάσεις έναν αυτόχθονα αδιάβαστο σχετικά με το τι καιρό θα επικρατήσει το υπόλοιπο της ημέρας αλλά και στο άμεσο μέλλον. Αυτό βέβαια αποτελεί κάτα κάποιο τρόπο ένα παράδοξο, καθώς η κατάσταση που μόλις αναφέραμε παραπάνω είναι στατιστικά δεδομένη, και σπάνια συμβαίνουν απότομες μεταβολές ή μη αναμενόμενη και απότομη άνοδος της θερμοκρασίας. Θα έλεγε λοιπόν κανείς πως η εμμονή στον συνεχή έλεγχο και προγραμματισμό (αναπόσπαστο κομμάτι της ολλανδικής ιδιοσυγκρασίας, όπως φαίνεται άλλωστε και από την εκτενέστατη χρήση της ατζέντας) χαρακτηρίζεται όσον αφορά τον καιρό όχι μόνο από μια παθολογική σχεδόν λαχτάρα για την επιβεβαίωση κάτι ήδη γνωστού, αλλά και από μια βαθύτερη ανάγκη να εκφραστεί η προσδοκία (έστω και σε λανθάνουσα μορφή) μιας ανέλπιστης αλλαγής. Κάτι σαν τον φουκαρά που κοιτάει ξανά και ξανά το πορτοφόλι του μπας και βρει περισσότερα χρήματα...

Και όμως, έρχεται μερικές φορές η εξαιρετική εκείνη συγκυρία να επιβεβαιώσει όλους όσους χωρίς σοβαρό λόγο επιμένανε σε αισιόδοξα σενάρια και σαν πιστοί κάποιας αφανούς σέκτας προσμέναν καρτερικά το μεγάλο συμβάν. Και πραγματικά, έτυχε φέτος να συμβεί ένα από αυτά τα σπάνια μετερεωλογικά θαύματα: ο ουρανός χρωματίστηκε ολούθε καταγάλανος πριν την ώρα του, τα σύννεφα έφυγαν για πρόωρες διακοπές, ενώ ο ήλιος ήρθε να ζεστάνει πανηγυρικά το τοπίο βγάζοντας απότομα την ολλανδική πρωτεύουσα από την κατάψυξη όπου βρισκόταν τους τελευταίους μήνες. Ήδη από τα μέσα Απρίλη ο υδράργυρος είχε χτυπήσει ιστορικό υψηλό, πιάνοντας απροετοίμαστους ακόμα και τους πλέον αισιόδοξους παρατηρητές που καιρο-φυλακτούσαν ώστε πρώτοι αυτοί να δράξουν την ηλιόλουστη μέρα και να καταχωνιάσουν τα χειμωνιάτικα ρούχα.

Υπάρχει ωστόσο κατά το τοπικό φολκλόρ ένα αλάνθαστο σημάδι πως η άνοιξη ήρθε για να μείνει. Και σχετίζεται με το κατεξοχήν σύμβολο της υπαίθριας δραστηριότητας στην Ολλανδία: το ποδήλατο. Θα μου πείτε, ποδήλατο εδώ κάνουν όλο τον χρόνο , αν περιμέναν την άνοιξη... Σωστά, αλλά ο άμοιρος ποδηλατιστής είναι κατά κανόνα φορτωμένος με κάθε είδους αντιανεμικά αξεσουάρ, αδιάβροχα, ομπρέλες, κτλ., με αποτέλεσμα να δίνει την εικόνα ετοιμοπόλεμου που κινεί με μανία κατά του θεού Αίολου ή του αργικέραυνου Δία. Όλα αυτά όμως αλλάζουν ξαφνικά ένα όμορφο πρωινό τις απαρχές της άνοιξης, όταν κάτι συμβαίνει που σηματοδοτεί οριστικά πια το πέρασμα από το κρύο και την μουντάδα στην ηλιοφάνεια και την γενικότερη ευφορία.

Οι αγγελιοφόροι του χαρμόσυνου μηνύματος δεν είναι άλλοι από τους θηλυκούς αναβάτες των δίτροχων οχημάτων που αναλαμβάνουν να διαδώσουν το νέο σε όλα τα μήκη και πλάτη της πόλης. Πώς; Mα απλούστατα με την παρουσία τους και μόνο, αυτήν την φορά όμως απαλλαγμένη από τα διάφορα περιττά βάρη, και με μια χάρη αβάσταχτης ελαφρότητας και απέραντης γοητείας. Σύμφωνα με την πολύ εύστοχη παρατήρηση του πρόσφατα εκλιπόντος συγγραφέα Μάρτιν Μπρίλ (1959-2009), η μετάβαση στην συλλογική διάθεση συντελείται ως δια μαγείας όταν -χωρίς προηγούμενη συννενόηση- όλες οι κοπέλες αποφασίζουν να φορέσουν κοντές φούστες αφήνοντας από κάτω τα πόδια τους γυμνά, κάνοντας έτσι την συγχρονισμένη εμφάνισή τους στους δρόμους της πόλης. Και όταν η παρουσία τους αυτή συνδυάζεται με ανέμελες ποδηλατάδες στα πάρκα ή κατά μήκος των καναλιών, το αποτέλεσμα είναι όντως μαγευτικό.

Η σχέση δε ανάμεσα στο ποδήλατο και την γυναικεία χειραφέτηση έχει γερές ιστορικές ρίζες, και ξεκινά ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα. Στην μακρά αυτή και συχνά ανώμαλη πορεία μέχρι και τις μέρες μας, πολλά λάστιχα ξεφούσκωσαν, χερούλια ξεχαρβαλώθηκαν και σέλες χαλάρωσαν. Πολλές μόδες διαδέχτηκαν η μία την άλλη, ενώ ο άνεμος των αλλαγών δεν ήταν πάντα ευνοϊκός για την ποδηλάτισσά μας. Η αέναη όμως αυτή αναβάτρια, σύμβολο του καινούργιου και της ανανέωσης, καταφέρνει πάντα να προλαβαίνει τις εξελίξεις και πρώτη αυτή να μας μπάζει στην νέα εποχή με σταθερό πετάλι. Έτσι και φέτος, η άνοιξη ήρθε νωρίς - και ήρθε ποδηλατώντας.