Κάθε Δεκαπενταύγουστο και για δέκα περίπου μέρες, η γραφική συνοικία της Γκράθια στην Βαρκελώνη βάζει τα γιορτινά της και μεταμορφώνεται σε ένα συνεχές και πολύχρωμο πανηγύρι. Είναι η περίφημη Fiesta Mayor de Gracia («Μεγάλη Γιορτή της Γκράθια»), μία από τις σημαντικότερες και πιο δημοφιλείς τοπικές γιορτές της Βαρκελώνης με μακρά ιστορία, καθώς και πόλος έλξης τόσο των κατοίκων της πόλης όσο και διαφόρων τουριστών που είτε αναζητούν ένα πιο τοπικό χρώμα είτε απλώς τυχαίνει να περνούν ανυποψίαστοι από την γειτονιά τις μέρες των εορτασμών, έκπληκτοι από τα όσα βλέπουν να συμβαίνουν γύρω τους.
Οι εορτασμοί περιλαμβάνουν πλήθος εκδηλώσεων όπως συναυλίες με διάφορα είδη μουσικής, παραδοσιακοί και μοντέρνοι χοροί, ανθρώπινες πυραμίδες (castellers), προβολές ταινιών ποικίλου ενδιαφέροντος, μαθήματα και εργαστήρια εκπαιδευτικού χαρακτήρα για μικρούς και μεγάλους, και διάφορα άλλα τοπικά έθιμα όπως η περιφορά γιγαντιαίων κουκλών (gigantes y cabezudos) που αναπαριστούν ιστορικές και αρχετυπικές μορφές της τοπικής κοινότητας.
Το κυριότερο και πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό της πολυήμερης γιορτής όμως είναι ‒χωρίς αμφιβολία‒ η ευφάνταστη διακόσμηση πολλών μπαλκονιών αλλά και ολόκληρων δρόμων σε διάφορα σημεία της γειτονιάς. Οι διακοσμήσεις αυτές, που η προετοιμασία τους απαιτεί μήνες εντατικής εργασίας και τον συντονισμό πολλών κατοίκων που αναλαμβάνουν εξ ολοκλήρου την προετοιμασία τους, δίνουν στη γιορτή ένα ξεχωριστό χρώμα δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα σχεδόν μαγική, καθώς βεράντες, στενάκια, οδοί και πλατείες που κανονικά θα προσπερνούσε κάποιος χωρίς να τους ρίξει δεύτερη ματιά, μετατρέπονται ξαφνικά σε ονειρικούς μικρόκοσμους με παραμυθένια όψη, γεμάτους ζωή και ενέργεια.
Όπως κάθε χρονιά, έτσι και φέτος οι κάτοικοι που επωμίστηκαν το στόλισμα των δρόμων και που συναγωνίζονται μεταξύ τους για την ψήφο τόσο μιας κριτικής επιτροπής όσο και του κοινού, επέδειξαν μεγάλη εφευρετικότητα αλλά και φαντασία στη θεματολογία τους: από πειρατικά καράβια, τον Ιούλιο Βερν και τον βυθό της θάλασσας ως τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, το Χόλιγουντ και το Game of Thrones, οι φετινές θεματικές επιλογές δεν πρέπει να άφησαν αδιάφορο σχεδόν κανέναν από τους παρευρισκόμενους που πήραν τον χρόνο να εξερευνήσουν τις διάφορες αυτοσχέδιες δημιουργίες των κατοίκων της Γκράθια.
Τη μεγαλύτερη εντύπωση, ωστόσο, μου έκανε ένα μικρό δρομάκι που βρήκα εντελώς τυχαία πέφτοντας πάνω του για πρώτη φορά, χωρίς να μου το έχει πει κάποιος ή να το έχω δει στον χάρτη με τους δρόμους των εκδηλώσεων. Σε μήκος μόλις λίγο μέτρων, οι ντόπιοι κάτοικοι-διοργανωτές είχαν καταφέρει να χωρέσουν με ευφάνταστο τρόπο και αξιοζήλευτη οικονομία μέσων όλο το ανθρωπιστικό και κοινωνικοπολιτικό δράμα των ημερών μας. Η εικόνα απλή αλλά εξαιρετικά δυνατή: μια μεταφορά-παρωδία της πασίγνωστης Γκερνίκα σε τρεις διαστάσεις με τους χαρακτήρες του διάσημου πίνακα να βρίσκονται στριμωγμένοι μέσα σε μία λέμβο ως σύγχρονοι πρόσφυγες, με διάφορα ανθρώπινα μέλη διασκορπισμένα να επιπλέουν γύρω τους και ορισμένους να πνίγονται, απελπιστικά μόνοι και αβοήθητοι, ενώ ένα κρουαζερόπλοιο συνεχίζει την πορεία του στο βάθος.
Δύσκολο να φανταστεί κανείς πιο αποτελεσματική μεταφορά για την έξαρση της ξενοφοβίας και του ρατσισμού, και την παράλληλη έλλειψη αλληλεγγύης αλλά και κοινής λογικής που μαστίζουν την Ευρώπη (και όχι μόνο) των ημερών μας...
18°
