Μεξικό: εικόνες ενάντια στην κακοποίηση των γυναικών

Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ το Μεξικό βρίσκεται στην πρώτη 20άδα των πιο επικίνδυνων χωρών για τις γυναίκες. Η σεξουαλική παρενόχληση αλλά και η κακοποίηση έχουν γίνει σχεδόν ρουτίνα και οι εφημερίδες αφιερώνουν κάποια νυσταγμένα μικρά μονόστηλα που κάνουν λόγο για «εγκλήματα πάθους». Οι αστυνομικές έρευνες τις περισσότερες φορές δεν προχωρούν καν, ενώ και να φτάσει μία υπόθεση στα δικαστήρια, οι ποινές είναι μικρές – έως και αστείες.

Η λέξη κλειδί για τους γνωρίζοντες είναι το femicide, ένας συνδυασμός του «γυναίκα» και του «δολοφονία», ένας όρος που περιγράφει ακριβώς τις περιπτώσεις αυτές. Σύμφωνα με το Εθνικό Παρατηρητήριο Πολιτών για το Femicide έξι γυναίκες κατά μέσο όρο σκοτώνονται καθημερινά από τέτοιες επιθέσεις. Και κανείς δεν ξέρει και πόσες άλλες τραυματίζονται σωματικά ή ψυχολογικά αλλά δεν καταγράφονται για διάφορους λόγους. Πολλοί είναι και οι λόγοι που – σύμφωνα πάντα με τις έρευνες του Παρατηρητηρίου – η δικαιοσύνη σπανίως αποδίδεται. Κυρίως όμως όλοι μιλούν για τον μισογυνισμό και την διαφθορά, κυρίαρχα στοιχεία και τα δύο στην κοινωνία και τους θεσμούς της χώρας. Από τις έρευνες του Παρατηρητηρίου προκύπτει ότι από τις επιθέσεις το 2012 και το 2013 μόνο στο 24% ταυτοποιήθηκε ο δράστης, ενώ μόνο το 1,6% έφτασε στην δικαιοσύνη. Και μιλάμε για περίπου 4000 καταγεγραμμένες επιθέσεις τα δύο αυτά χρόνια.

Αφού φαίνεται όλοι να έχουν πάρει απόφαση ότι η δικαίωση και η δικαιοσύνη δεν θα έρθουν γρήγορα, στόχος πια αποτελεί η ευαισθητοποίηση του κόσμου. Ευαισθητοποίηση των ανδρών για τις γυναίκες τους, των πατεράδων για τις κόρες τους αλλά και των τυχαίων περαστικών που γίνονται αυτόπτες μάρτυρες τέτοιων επιθέσεων.

Μία τέτοια καμπάνια ξεκίνησε το κίνημα Nos Queremos Vivas (=Θέλουμε να μείνουμε ζωντανές) που πρόσφατα διοργάνωσε και την πρώτη μεγάλη διαδήλωση. Η καμπάνια που κράτησε αρκετές εβδομάδες ήταν κυρίως ηλεκτρονική, με τιτιβίσματα στο twitter και σε άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και περιλάμβανε σκίτσα, αφίσες και συνθήματα. Κάποια από αυτά:

Tέσσερις διαφορετικές σκηνές αλλά όλες χαρακτηριστικές και σχεδόν καθημερινές. Στην πρώτη ένας εργάτης καμακώνει δήθεν μία γυναίκα σφυρίζοντας. Στη δεύτερη ο περαστικός της λέει «Είσαι πολύ όμορφη». Στην τρίτη ο οδηγός περνώντας δίπλα από την γυναίκα λέει «Θα σε σκίσω στα δύο». Στην τελευταία και ενώ η γυναίκα κρατάει ένα πλακάτ που λέει «όχι στην παρενόχληση», ο τύπος σχολιάζει κάτι σαν «Οι feminazis (ειρωνικός χαρακτηρισμός για τις ακτιβίστριες φεμινίστριες) κάνουν θέμα το παραμικρό».

Με το σύνθημα «Η παρενόχληση δεν είναι κομπλιμέντο. Κατήγγειλε το γουρούνι!», η πιο γνωστή εικόνα που κυκλοφόρησε είναι η ακόλουθη και άκρως παραστατική.

Το επόμενο σκίτσο δείχνει τάφους από γυναίκες – θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης με τις επιγραφές επάνω στα μνήματα να γράφουν φράσεις όπως «Ήταν ντυμένη προκλητικά», «Τι έκανε έξω τέτοια ώρα;» και «Ήταν μία πόρνη».

Το σύνθημα που κάποια έγραψε πάνω σε τοίχο της πόλης του Μεξικού και που έγινε επίσης viral στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης λέει «Στο δρόμο για το σπίτι μου, θέλω να είμαι ελεύθερη, όχι γενναία». 

Μία εικαστική αφίσα φωτογραφημένη στην έδρα μίας γυναικείας οργάνωσης στο Μεξικό γράφει: «Μία μέρα δεν θα φοβάμαι να περπατήσω έξω στον δρόμο. Δεν θα φοβάμαι να πεθάνω από το αντριλίκι σου»

Σε αυτήν την αφίσα με το έντονο εικαστικό όπου το αίμα σχηματίζει το σύμβολο της γυναίκας, διαβάζουμε «Όταν μία κακοποιημένη γυναίκα ματώνει, η πληγή είναι όλων μας»