Belgique, ne me quitte pas

Την Κυριακή 23 Ιανουαρίου, γύρω στις 34 χιλιάδες -σύμφωνα με την αστυνομία- ή 45 χιλιάδες κόσμου -σύμφωνα με τους διοργανωτές- διαδήλωσαν στην πόλη των Βρυξελλών για τη συνεχιζόμενη για πάνω από 200 ημέρες αδυναμία των βελγικών κομμάτων να καταλήξουν στο σχηματισμό κυβέρνησης. Με κυρίαρχο το σύνθημα "Ντροπή" και "No government, great country", η διαδήλωση οργανώθηκε διαδικτυακά και μέσω του Facebook με πρωτοβουλία κυρίως φοιτητών, ολλανδόφωνων και γαλλόφωνων, και χωρίς τη συμμετοχή των κομμάτων, τα οποία άλλωστε θεωρούνται εδώ και καιρό ως μέρος του προβλήματος παρά της λύσης. Η διαδήλωση ήταν ειρηνική, γεμάτη με παιδάκια στους ώμους μπαμπάδων, καρότσια με μωρά και πολλά...σκυλιά, ενώ η διακριτική παρουσία της αστυνομίας πιο πολύ είχε ως σκοπό να κατευθύνει την κίνηση στους δρόμους παρά να διαφυλάξει την όποια τάξη. Τα περισσότερα πανό και πλακάτ ήταν δίγλωσσα και σε μάλλον χιουμοριστικό και σουρεαλιστικό τόνο με συνθήματα όπως "Ceci n'est pas un slogan", (αυτό δεν είναι σλόγκαν), "Ne me quitte pas" (μη με αφήνεις) και "Chuck Norris conciliateur" ( Ο Τσακ Νόρις διαμεσολαβητής). Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι ένα φέιλ βολάν καλούσε τον πολιτικό κόσμο να παρατείνει το κενό εξουσίας έως τις 17 Φεβρουαρίου, ημερομηνία κατά την οποία το Βέλγιο θα ξεπεράσει σε διάστημα ακυβερνησίας το Ιράκ ώστε να κερδίσει επάξια ένα βραβείο Γκίνες...

Η πιο μακρόχρονη πολιτική κρίση στην ιστορία του Βελγίου έχει αναζωπυρώσει τη συζήτηση για το μέλλον της χώρας, τόσο στο επίπεδο των κοινοτήτων όσο και σε ευρωπαϊκό, ενώ δεν είναι λίγοι πλέον αυτοί που εξισώσουν τα εσωτερικά προβλήματα του Βελγίου (ο πλούσιος, προηγμένος βορράς της Φλάνδρας - ο φτωχός, διεφθαρμένος νότος της Βαλονίας) με τη συζήτηση η οποία γίνεται για το μέλλον της ευρωζώνης. Πρόσφατα, ο πρόεδρος της σοσιαλιστικής ομάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, γερμανός κ. Μάρτιν Σουλτς, επαίνεσε τους βέλγους μιλώντας στον επικεφαλής των Φιλελευθέρων βέλγο πρώην π/θ κ. Γκυ Φερχόφσταντ, λέγοντάς του ότι "δεν έχετε κυβέρνηση, δεν έχετε προϋπολογισμό και όμως τα πράγματα ακόμη λειτουργούν!". Ωστόσο, καθίσταται όλο και πιο σαφές ότι εκτός από την κοινή διαχείριση των πραγμάτων, είναι αδύνατον πλέον στη χώρα να ληφθούν οι οποιεσδήποτε μεγάλες πολιτικές αποφάσεις για το μέλλον της. Εξάλλου, το υψηλό δημόσιο χρέος και η επισφαλής θέση του βελγικού τραπεζικού συστήματος δεν επιτρέπουν πλέον στον κόσμο να αντιμετωπίζει την ακυβερνησία του Βελγίου ως μια χαριτωμενιά.

Σε πρόσφατο άρθρο του, ο αρχισυντάκης της εβδομαδιαίας εφημερίδας European Voice κ. Tim King, αναφερόμενος στον παραλληλισμό μεταξύ Φλάνδρας-Βαλονίας και πλούσιων-φτωχών χωρών της ευρωζώνης, τόνισε ότι και στις δύο περιπτώσεις ακούγεται το επιχείρημα ότι δεν μπορεί πλέον ο πλούσιος εργατικός βορράς να συντηρεί τον τεμπέλη φτωχό νότο. Υπογράμμισε ότι το πολιτικό παιχνίδι αυτό είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για τους ευρωπαίους ηγέτες και ουσιαστικά θέτει εν αμφιβόλω τον σκληρό πυρήνα της περιφερειακής πολιτικής και πολιτικής συνοχής της Ένωσης, οι οποίες εδώ και δεκαετίες συνίστανται ακριβώς στη μεταφορά δημοσιονομικών πόρων από τις πιο εύπορες περιοχές της Ένωσης στις πιο φτωχές προκειμένου ακριβώς να επιτευχθεί κάποια σύγκλιση, μια σύγκλιση που βεβαίως αποτελεί έναν από τους λόγους ύπαρξης της Ένωσης.

Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι τα πράγματα στο Βέλγιο ήταν κάποτε αντίστροφα: ήταν οι φτωχοί Φλαμανδοί που επιζητούσαν εργασία στα ορυχεία της Βαλονίας, κάτι που εξηγεί και το γιατί υπάρχουν χιλιάδες Βαλόνοι με φλαμανδικά ονόματα, όπως τονίζει ο πρόσφατα εκλιπών Tony Judt στο δοκίμιό του "Stateless state: why Belgium matters". Ο πατέρας του Judt γεννήθηκε στην Αμβέρσα, ενώ ο ίδιος έζησε κάποιο διάστημα της ζωής του σε ένα μικρό χωριό της Φλάνδρας έξω από την Μπρυζ. Στο δοκίμιό του αυτό που γράφτηκε το 1999, ο Judt τονίζει κάτι που αν μη τι άλλο ισχύει ακόμη περισσότερο σήμερα: μπαίνοντας κανείς στο Βέλγιο με αυτοκίνητο, μόλις που θα διακρίνει τις πινακίδες "België" και "Belgique" στα σύνορά του, προχωρώντας πιο μέσα στη χώρα όμως αποκλείεται να μη δει τις υπερμεγέθεις πινακίδες που τονίζουν ότι μπήκε αντίστοιχα στην Φλάνδρα, στην περιοχή των Βρυξελλών ή στην Βαλονία. Είναι λοιπόν σαν να έχουν αντιστραφεί στην περίπτωση του Βελγίου τα εξωτερικά με τα εσωτερικά σύνορα: τα διεθνή σύνορα της χώρας είναι μια τυπικότητα, ενώ τα εσωτερικά σύνορα πραγματικά και καθόλα απτά. Ας σημειωθεί ότι μόλις βγήκε στις βελγικές αίθουσες η αναμενόμενη νέα ταινία του Dany Boon (γνωστού μεταξύ άλλων για την τεράστια στην Γαλλία επιτυχία του με την κωμωδία Bienvenue chez les Ch'tis) με τίτλο "Rien à declarer". Στην ταινία αυτή, η οποία εκτυλίσσεται τις παραμονές της κατάργησης των τελωνειακών διατυπώσεων την 1η Ιανουαρίου 1993 σε ένα μεθοριακό χωριό Βελγίου-Γαλλίας, ο Benoît Poelvoorde παίζει τον βελγάρα τελωνειακό ο οποίος απεχθάνεται τους Γάλλους και δεν μπορεί να διανοηθεί πως τα σύνορα με την Γαλλία καταργούνται. Ο βέλγος ηθοποιός συμμετείχε με τον δικό του τρόπο στην πρόσφατη διαμαρτυρία, δηλώνοντας ότι θα αφήσει γένια μέχρι να σχηματιστεί κυβέρνηση στο Βέλγιο και καλώντας τους συμπατριώτες του να κάνουν το ίδιο. Όπως φάνηκε την περασμένη Κυριακή, ήταν αρκετοί αυτοί που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά του...