H τουρκική ταινία «Unutma beni İstanbul», δε θα διαγωνιστεί φέτος στο 51ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Δυστυχώς, δεν πρόλαβε να υποβάλλει την υποψηφιότητα της, καθώς ακόμα οι σκηνοθέτες της βρίσκονται στο σκοτεινό δωμάτιο του μοντάζ. Η μοίρα της, όμως είναι αλληλένδετη με τον «μεσήλικα» ελληνικό θεσμό.
Ο Χουσείν Καράμπει (Φεύγω: Ο δικός μου Μάρλον Μπράντο, 2008), σκηνοθέτης, σεναριογράφος και ακτιβιστής, κάποια χρόνια πριν, στα πλαίσια του φεστιβάλ, γνωρίζεται με τον συγγραφέα Πέτρο Μάρκαρη (Αστυνόμος Χαρίτος), ο οποίος τότε ήταν μέλος της κριτικής επιτροπής. Οι δυο άνδρες συζητώντας ανακαλύπτουν, ότι ο Αρμένης στην καταγωγή Μάρκαρης, που μεγάλωσε στην Κων/πολη, έμενε κάποτε στο ίδιο κτήριο (στο ακριβώς από κάτω διαμέρισμα), στην περιοχή Κουρτουλούς, που μένει τώρα ο σκηνοθέτης. Η σύμπτωση αυτή και οι κοινές αναμνήσεις, στάθηκαν η αφορμή να γεννηθεί η ιδέα για αυτή την ταινία, όπου ο Μάρκαρης είναι και ο βασικός επιμελητής του σεναρίου.
Έξι άγνωστοι μεταξύ τους σκηνοθέτες, και από διαφορετική χώρα προέλευσης, ο Χάνι-Αμπού Ασάντ (Παλαιστίνη), ο Στέφαν Αρσενίγεβιτς (Σερβία), η Αϊντα Μπέγκιτς (Βοσνία-Ερζεγοβίνη), ο Στέργιος Νιζίρης (Ελλάδα), ο Αρμένιος Έρικ Ναζάριαν (Αμερική) και ο Ομάρ Σαργκάουι (Παλαιστίνη), ύστερα από πρόσκληση του Τούρκου φίλου τους, συναντιούνται για πρώτη φορά στην αιώνια Πόλη, της «καθ΄ημάς ανατολής» και γυρίζουν 6 ιστορίες των 15 λεπτών μόνο για αυτήν. Στην πραγματικότητα οι ιστορίες είναι 6.5, όπως μου αποκαλύπτει ο Καράμπει, η μισή ανήκει στη Ζοζεφίνα Μαρκαριάν, που σκηνοθετεί τον πρόλογο την ταινίας, όπου περιγράφεται η γνωριμία των δυο ανδρών και η επιστροφή του συγγραφέα στο σπίτι του.
Ντροπαλός ο Καράμπεϊ, στην αρχή κουμπωμένος μέσα στο μπουφάν του μοτοσικλετιστή, μου εκμυστηρεύεται ότι δεν του αρέσει να τον φωτογραφίζουν, «προτιμώ να βρίσκομαι πάντα πίσω από την κάμερα και να επιβλέπω». Όντας σκηνοθέτης θέλει να έχει πάντα τον έλεγχο του αποτελέσματος. Απλός και συντηρητικός στις κινήσεις του σώματος του, με περίσσια απληστία ζητάει από την Πόλη να μη ξεχνά. Ποιούς όμως και τι; «Ο τίτλος της ταινίας είναι ευρηματικά επινοημένος, λόγω των λέξεων που τον πλαισιώνουν. Ο τρόπος που έχουν συνταχθεί, δημιουργεί μια δυσδιάκριτη δισημία. Η πρώτη απόδοση θα μπορούσε να είναι «μη ξεχνάς εμένα» και να εκφράζει ένα καθαρά ατομικό αίτημα και η δεύτερη «μη με ξεχνάς» που ίσως δείχνει μια πιο συλλογική ανάγκη. Η Πόλη και όλα αυτά που τη συνοδεύουν, η ιστορία της εμφανής στις προσόψεις και στο εσωτερικό των κτηρίων, τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων, οι μπερδεμένες γεύσεις, ερμηνεύει την πραγματική έννοια του κοσμοπολιτισμού. Ιστορίες γραμμένες και ειπωμένες κυκλοφορούν εδώ και χρόνια στα σοκάκια και η δυναμική τους είναι τέτοια, που έχουν καταφέρει να γίνουν η ψυχή της. Οι 6 φίλοι μου, θέλουν να διηγηθούν ξανά και ίσως και για πρώτη φορά αυτές και άλλες ιστορίες. Στα 16 μου, νόμιζα ότι ήμουν εθνικά μόνο Τούρκος, μέχρι που ανακάλυψα ότι οι γονείς μου μιλάνε ακόμα μια γλώσσα, τα κούρδικα. Το ίδιο συνέβη και όταν συνάντησα τον Πέτρο Μάρκαρη. Η προσωπική του ιστορία, δεν ταίριαζε με αυτά που είχα μάθει. Άγνοια. Μια καταστρατηγημένη και επιβαλλόμενη άγνοια εις βάρος των άλλων, αλλά και εις βάρος του ίδιου σου του εαυτού. Η ταινία με τις «ανακόλουθες» (καθώς δε συνδέονται μεταξύ τους) ιστορίες, που εκφράζουν τις διαφορετικές εκδοχές της μνήμης μας και φορτισμένη με το αλυσιδωτό συναίσθημα της θετικής μελαγχολίας, δανείζομαι τις λέξεις του Μάρκαρη, δημιουργεί μια σειρά από επιλογές. Τελικά είμαστε πάντα αυτό που επιλέγουμε να θυμόμαστε».
Τον ρωτάω αν πρόκειται να δούμε την τούρκικη εκδοχή των ταινιών «I love you Paris» και «I love you NY». « Το φιλμ, δεν εξετάζει τις σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους, με σκηνικό την Πόλη, αλλά τη σχέση της Πόλης και την αλληλεπίδραση με τους ανθρώπους. Η Κων/πολη έχει μια χαοτική προσωπικότητα, για αυτό και δε μοιάζει με καμία άλλη στον κόσμο. Κάθε μέρα ακολουθώ τον ίδιο δρόμο για να πάω στη δουλειά, αλλά τίποτα γύρω μου δε φαντάζει το ίδιο, αφού τα πάντα μεταλλάσσονται. Όλα είναι δυνατά να συμβούν εδώ, αυτή είναι και η πραγματικότητα της Πόλης, που παρουσιάζεται χωρίς λογοκρισία στην ταινία. Θα την δείτε σκοτεινή και άγρια, μυστήρια, αθώα και φωτεινή. Η Πόλη είναι σαν το δηλητήριο. Όταν έρχεσαι για πρώτη φορά δηλητηριάζεσαι. Τη μισείς ή την αγαπάς ή και τα δύο ταυτόχρονα. Εμείς εδώ λέμε ότι ποτέ μην εμπιστεύεσαι τον καιρό της Ιστανμπούλ, γιατί αλλάζει, σαν τη διάθεση μιας γυναίκας. Πράγματι είναι μια γοητευτική, χωρίς ηλικία, περίπλοκη γυναίκα».
Γιατί άραγε προτίμησε να πάρει το ρόλο του art director της ταινίας και όχι εκείνο του σκηνοθέτη; «Δεν ήθελα να μιλήσω εγώ για εμένα, αυτό μπορώ να το κάνω όποτε θέλω μέσω των δικών μου ταινιών. Ήθελα να βάλω τους φίλους μου να μιλήσουν για την Πόλη και κατά προέκταση για εμένα. Και για να μη μπερδεύεστε το φιλμ αυτό δεν είναι ένας άλλος τουριστικός οδηγός, τέτοιοι εξάλλου, υπάρχουν στο εμπόριο πολλοί. Η ταινία θα παρουσιαστεί στις αίθουσες το 2011 αλλά η πρώτη ιδιωτική προβολή θα γίνει στις 17 Δεκέμβρη. «Είμαι πολύ αγχωμένος και ταυτόχρονα ενθουσιασμένος. Αδημονώ να δω τις γκριμάτσες των θεατών όταν ανάψουν τα φώτα. Είμαι σίγουρος ότι θα πουν -γιατί τελείωσε;».
15°
