Ο Γερμανός φίλος μου προτού καν με γνωρίσει με κατηγόρησε για τη ραθυμία μου και την τεμπελιά μου. Η Αυστριακή γεροντοκόρη γειτόνισσα, μου κάνει συνεχείς παρατηρήσεις για την ηχορύπανση που προκαλείται από το διαμέρισμα μου, μόνο που κάνει πάντα λάθος όροφο, καθώς οι μουσικές και τα όργανα προέρχονται από το τούρκικο ροκ συγκρότημα των αδερφών Ντάλτον (λόγω ύψους), που έχει κατασκηνώσει ένα όροφο πιο κάτω. Η Σλοβένα ξινή πρώην συμφοιτήτρια μου ενοχλούταν γενικότερα από την παρουσία μου. Στερεότυπα, είναι σαν τις χρωματιστές φανέλες με τα νούμερα, που φοράνε οι αθλητές για να ξεχωρίζουν και να δηλώνουν την ομάδα τους. Μόνο που τα εθνικά, κοινωνικά στερεότυπα διαμορφώνουν απόψεις, σου φοράνε κουσούρια και προκαλούν αντιπάθειες.
Ο Έλληνας για τους δυτικούς Ευρωπαίους συγκάτοικους του είναι τεμπέλης, άξεστος, θορυβώδης, τρώει μόνο σουβλάκια και μουσακά, πίνει φραπέ, πετάει γαρύφαλλα στα μπουζούκια και μολότοφ στους δρόμους. Το καλοκαίρι βέβαια, σύμφωνα με τις Αγγλίδες φίλες μου, μεταμορφώνεται σε θερμό μεσογειακό εραστή. Εν καιρό κρίσης παγκόσμιας και πόσο μάλλον ελληνικής δέχομαι αδιακρίτως τα πυρά των δυτικών ενοίκων της Πόλης. Όλοι τους διερωτώνται γιατί δεν έχουμε πουλήσει μέχρι τώρα ένα από τα πολλά ακατοίκητα ξερονήσια στο Αιγαίο και στο Ιόνιο. «Τόσα πολλά που έχετε, τι τα θέλετε; άχρηστα είναι», μου είπε η Σλοβένα ξινή Εύα. «Σίγουρα θα εμφανιζόταν κάποιος ενδιαφερόμενος εισοδηματίας και η Ελλάδα θα ξεπλήρωνε τα χρέη της και θα έμπαινε πάλι στο γιορτινό κλίμα ενός συνεχούς και διαρκούς καλοκαιριού», συμπληρώνει η άλλη ξινή συμπατριώτισσα της Λιμπούσα. Το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας μου συζητήθηκε κάτω από τον πύργο του Γαλατά, όπου έγιναν οι κατάλληλες διαπραγματεύσεις. Ερήμην μου τα πάντα κανονίστικαν με δημιουργικές συμφεροντολογικές λογιστικές και οι συμφωνίες κλείστηκαν δίνοντας χειραψίες κάτω από το τραπέζι. Στη σημερινή ευρωπαϊκή πραγματικότητα ισχύει το εξής γνωμικό «πας Έλλην βάρβαρος». Δυστυχώς το στερεότυπο αυτό προσάπτεται στους Έλληνες και από τους ίδιους τους Έλληνες. Την ώρα λοιπόν που εμείς τρωγόμαστε, οι δυτικοί μας προσβάλλουν, ενώ οι ανατολίτες Τούρκοι μας επευφημούν.
Βρίσκομαι στα γραφεία της εφημερίδας Μιλιέτ και συνομιλώ με τους πολιτικούς συντάκτες Ουμίτ Ασλάν και Ταχίρ Όζγιουρτβεν. Εκπλήσσονται θετικά από την παρουσία μου εδώ και βρίσκουν συναρπαστικές τις ομοιότητες που διακρίνω μεταξύ των δυο πόλεων, Αθήνας και Κωνσταντινούπολης. Ο Ασλάν υπογραμμίζει το πόσο μοιάζουν οι λαοί μας, όχι μόνο πολιτιστικά, αλλά και στα εξωτερικά χαρακτηριστικά. Ο Όζγιουρτβεν αναπολεί τα παιδικά του χρόνια στο Τζιχάνγκιρ μαζί με τους Ρωμιούς γείτονες του και περήφανα μου δηλώνει, ότι η γιαγιά του μίλαγε ελληνικά. Μετά θυμάται τον πλατωνικό του έρωτα με μια Ελληνίδα που είχε έρθει στην Πόλη διακοπές κατά τη διάρκεια της δικτατορίας όταν ήταν ακόμα φοιτητής δημοσιογραφίας. Για 15 χρόνια επικοινωνούσαν διαμέσου αλληλογραφίας, μέχρι που χάθηκαν. Το ΄96 μετά την κρίση των Ιμίων συμμετέχει στη δημοσιογραφική αποστολή που συνοδεύει την τότε πρωθυπουργό της Τουρκίας Τασούν Τσιλέρ στις Βρυξέλλες. Όταν συναντήθηκε με τον Έλληνα τότε υπουργό εξωτερικών Θεόδωρο Πάγκαλο, ρωτήθηκε αν ποτέ έχει πάει στην Ελλάδα. Εκείνος, του εξηγεί ότι το αίτημα του για τουριστική βίζα δεν είχε γίνει αποδεκτό και τότε ο Πάγκαλος αρπάζει το διαβατήριο του και το υπογράφει δίνοντας του, έτσι το δικαίωμα να επισκεφτεί τη χώρα. Ακόμα θυμάται το παλιό ξεβαμμένο πράσινο ford που νοίκιασαν στη Θεσσαλονίκη και ταξίδεψαν με αυτό μέχρι την Αθήνα.
Όσο συζητάμε τόσο διαπιστώνουμε ότι αυτά που μας ενώνουν είναι περισσότερα από αυτά μας χωρίζουν. Κοινές αναμνήσεις από ένα διαφορετικό παρελθόν. Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις διανύουν περίοδο χάριτος και αυτό φαίνεται και στις πολιτικές αποφάσεις, στα διπλωματικά ραντεβού, στα εσώφυλλα των τουρκικών εφημερίδων και στα θέματα των τηλεοπτικών μαγκαζίνο. Οι Έλληνες μονοπωλούν το ενδιαφέρον των Τούρκων. Ακόμα και στο θέμα της κρίσης υπάρχει αλληλεγγύη, καθώς και η Τουρκία το 2001 αναγκάστηκε να υπογράψει το επαχθές μνημόνιο του ΔΝΤ.
Στη σημερινή Τουρκία είναι προσόν να είσαι ξένος και ιδιαίτερα Έλληνας. Οι Τούρκοι γενικότερα, πάσχουν από μια ξενομανία, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν τους επισκέπτες τους σαν πορσελάνινες συλλεκτικές μινιατούρες. Το μη τουρκικό διαβατήριο, αυτόματα σου εξασφαλίζει την είσοδο στην κοινωνική και επαγγελματική ζωή. Τα προνόμια που απολαμβάνουν οι ξένοι στην Τουρκία μοιάζουν σαν τις διευκολύνσεις που μας κάνουν οι γνωστοί μας, στις δημόσιες ελληνικές υπηρεσίες του μέσου και της οικογενειοκρατίας. Με λίγα λόγια σου εξασφαλίζουν την πολυπόθητη εκείνη υπογραφή-σφραγίδα πάνω στο έγγραφο που σε απαλλάσσει από την ορθοστασία και την πολύωρη αναμονή στην ουρά. Οι Έλληνες, φορείς μια παρεξηγημένης ταυτότητας και της ρετσινιάς του αρχόσχολου, χαίρουν μια ιδιαίτερη εκτίμηση και συμπεριφορά από τους γειτονές τους. Η αλήθεια είναι ότι εκείνοι μας σέβονται και μας συμπαθούν περισσότερο απ΄ότι εμείς εκείνους.
16°
