Σύνθημα, σύνθημα, σύνθημα παντού

Στην πρώτη προπόνηση της φετινής σεζόν 17.000 παόκια και βάλε –αφού η υπερβολή ταΐζει το ρεπορτάζ– αποθέωναν τους παίκτες με κεντρικό σύνθημα «Είναι Αρειανός, είναι Αρειανός ο Άνθιμος». Θα μπορούσε να ήταν πανό, αλλά ήταν ιαχή, που σημαίνει τα πάντα. Ο καθένας την ερμηνεύει κατά το δοκούν. Μου αρέσουν ακόμη οι οργανωμένες κερκίδες. Θεωρώ ότι είναι τα ντραμς της ποδοσφαιρικής κερκίδας. Χωρίς αυτές δεν υπάρχει ρυθμός και σε αυτόν το ρυθμό χορεύει και ξεσαλώνει το υπόλοιπο γήπεδο. Οι μετριοπαθείς στις κερκίδες στο κέντρο του γηπέδου, οι κυριλέ και οι καθωσπρέπει στα επίσημα. Όπως πάντα, μου άρεσε η ευρηματικότητα στα συνθήματα. Κάποια από αυτά τα θεωρώ αξεπέραστα. Οι οργανωμένες κερκίδες τις περισσότερες φορές αδικούν τον εαυτό τους. Είναι ένα πολύχρωμο μωσαϊκό που αποτελείται από ανήσυχα μυαλά, τεμπέλικα μυαλά, μυαλά στρογγυλά σαν την μπάλα ή απλούς αλήτες που τους αρέσει η βία του χαβαλέ ή ο χαβαλές της βίας. Αλλά, πιστέψτε με, τα μυαλά που συνήθως πρωταγωνιστούν είναι τα ανήσυχα. Αυτά που μερικά χρόνια μετά θα τα βρεις να δημιουργούν με ένα διαφορετικό τρόπο, από την άλλη μεριά της όχθης, και δεν θα πιστεύεις ότι κάποτε ήταν στο πέταλο και σκάρωναν συνθήματα. Αρκετά πολιτικοποιημένοι, έξω όμως από τις στενές κομματικές πρακτικές, ψάχνουν να βρουν ένα χώρο που θα εκφράσουν τις ανησυχίες τους με περισσότερο θόρυβο και λιγότερο καθωσπρεπισμό από αυτόν που επιβάλλουν οι προκάτ κομματικές πρακτικές. Και αδικούνται, γιατί σπαταλάνε πολλή φαιά ουσία για συνθήματα υβριστικά, ενώ αντίθετα θα μπορούσαν να τη διυλίσουν για κάτι πιο ευρηματικό και πρωτότυπο που θα άγγιζε όχι μόνο τα χώρο του ποδοσφαίρου, αλλά γενικότερα ένα μεγάλο κομμάτι του κοινωνικού γίγνεσθαι. Ένα από τα πιο ευφάνταστα συνθήματα που έχω ακούσει στα γήπεδα ήταν αυτό στα τέλη της δεκαετίας του ’70, αρχές του ’80, στην Τούμπα. Λίγο μετά τη δολοφονία του Ιταλού πρωθυπουργού Άλντο Μόρο. Έλεγε «Ο Άλντο Μόρο ήταν η αρχή, θ’ ακολουθήσουν κι άλλοι, μαλάκα διαιτητή». Εκπληκτικό επίσης αυτό που είχαν επινοήσει τα αρειανά μετά την τραγική 11η Σεπτεμβρίου: «Ρε Μπιν Λάντεν, τι να κάνω που δεν ξέρω να οδηγώ αεροπλάνο, μες στην Τούμπα να το ρίξω και τον ΠΑΟΚ να γα…σω». Αντικονφορμιστικό επίσης το σύνθημα των οργανωμένων οπαδών του Ολυμπιακού επί εποχής Κοσκωτά: «Αληταρά, παλιοπου…ά, βγάζεις λεφτά από τα ναρκωτικά, γι’ αυτό κι εμείς δεν αγοράζουμε χασίς, μας συγχωρείς, γιατί δεν πα να γα...είς». Άκρως πολιτικό και εκπληκτικής έμπνευσης αυτό των Πανιωνίων στα τέλη της δεκαετίας του ’70, που έλεγε: «Αν είσαι νέος, σέξι και ωραίος, θα είσαι Πανιώνιος και ΕΚΟΝ-Ρήγας Φερραίος». Πρόσφατα μάλιστα πληροφορήθηκα ότι το σύνθημα «Και τα μυαλά στα κάγκελα» προέρχεται από τους οπαδούς του Πανιωνίου. Όταν στις αρχές της δεκαετίας του ’80 η ομάδα κινδύνευε με υποβιβασμό, οι φίλαθλοι είχαν κρεμάσει πανό στα κάγκελα με συνθήματα που είχαν ως αποδέκτες τους παίκτες. Πριν αρχίσει το παιχνίδι, σκαρφαλωμένοι οι φανατικοί ζητούσαν από τους παίκτες να έχουν το νου τους σε αυτά που γράφουν τα πανό. Και για να το κάνουν αυτό όφειλαν να έχουν «τα μυαλά τους στα κάγκελα»! Όμως δεν είναι μόνο ελληνικό προνόμιο η σύνθεση συνθημάτων που δεν αφορούν μόνο στο ποδοσφαιρικό κομμάτι.

Πριν από λίγες μέρες, με αφορμή το θάνατο του Μάικλ Τζάκσον, οι οπαδοί της τουρκικής Μπεσίκτας κρέμασαν ένα πανό στο γήπεδο που έγραφε: «Πέρασες τη μισή ζωή σου μαύρος και την άλλη μισή λευκός, μεγάλε οπαδέ της Μπεσίκτας». Μικρή αλλά σημαντική λεπτομέρεια, τα χρώματα της ομάδας της Κωνσταντινούπολης είναι το άσπρο και το μαύρο. Είναι οι ίδιοι οπαδοί που πριν από λίγο καιρό είχαν παραφράσει μία ιερή φράση για τη γειτονική μας χώρα και στερεότυπο της επίσημης ιδεολογίας που υποδηλώνει την πίστη στο δρόμο που χάραξε ο Κεμάλ Ατατούρκ, ο ιδρυτής της Τουρκικής Δημοκρατίας. Η φράση είναι «Ατατούρκ σε ακολουθούμε». Οι οπαδοί της Μπεσίκτας τη συμπλήρωσαν, δίνοντας στη σημασία της μια άλλη διάσταση: «Ατατούρκ σε ακολουθούμε, θα πεθάνουμε όλοι από κίρρωση». Ως γνωστόν, ο ηγέτης είχε μεγάλη αγάπη στη ρακή την οποία κατανάλωνε με μανία, γεγονός που τον οδήγησε και στο θάνατο. Στην Ιταλία, πάλι, ανάλογα με την πολιτική τοποθέτηση των κατοίκων της κάθε περιοχής, οι οργανωμένοι υιοθετούσαν και τα ανάλογα πολιτικής φύσεως συνθήματα. Στο Τορίνο, στην Μπολόνια, στη Φλωρεντία, στο Λιβόρνο, όπου ιδρύθηκε το κομμουνιστικό κόμμα, αλλά και στη Ρώμη, οι οργανωμένοι, πάντα με τις γροθιές υψωμένες, έφτιαχναν ένα τραγουδάκι που έμπλεκε μέσα διαιτητές, παράγοντες και προλεταριακή δημοκρατία. Και οι παλαιότεροι θα θυμούνται το πώς είχε σοκαριστεί η κοινή γνώμη την εποχή των Ερυθρών Ταξιαρχιών, ιταλιστί Brigate Rosse, όταν οι οργανωμένοι ονόμαζαν τα κλαμπ τους ανάλογα με το χρώμα της ομάδας, προσθέτοντας και τη λέξη Brigate για να δημιουργήσουν τρόμο στους αντιπάλους και όχι μόνο: Brigate Rosoneri, Brigate gialorossi…

 info@athensvoice.gr