Ντικέμπε Μουτόμπο 1966 - 2024: Hall of Famer του NBA και προστάτης των αδύναμων

Ποια είναι τα πρώτα πράγματα που θα έρθουν στο μυαλό κάποιου όταν ακούσει για το μπάσκετ που παιζόταν στο NBA τη δεκαετία των 1990’s; Σίγουρα το πρώτο είναι ο Μάικλ Τζόρνταν, η δυναστεία των Σικάγο Μπουλς και η Dream Team της Βαρκελώνης το 1992. Μετά ίσως είναι οι «μάχες» του MJ τους με τους Κλάιντ Ντρέξλερ, Τσαρλς Μπάρκλει, οι τελικοί με τη Γιούτα του διδύμου Στόκτον – Μαλόουν και τον Πάτρικ Γιούιν της Νέας Υόρκης. Σίγουρα κάπου εκεί ανάμεσα σε όλα αυτά βρίσκεται και η μορφή του Ντικέμπε Μουτόμπο. Ο Κονγκολέζος ψηλός ήταν δίχως αμφισβήτηση μία από τις πιο αναγνωρίσιμες μορφές εκείνης της εποχής και πρεσβευτής του μπάσκετ, που παιζόταν τότε.

Η είδηση του ότι έφυγε σε ηλικία 58 ετών ταλαιπωρημένος από έναν όγκο στον εγκέφαλο, στεναχώρησε το NBA και τους φανς του σε ολόκληρο τον κόσμο. Παράλληκα «γέμισε» με νοσταλγία όσους πρόλαβαν τα χρόνια της κυριαρχίας του στα γήπεδα. Όσοι ήξεραν όμως τον «αγαθό» γίγαντα καλύτερα, καταλαβαίνουν πως ο Ντικέμπε Μουτόμπο ήταν κάτι παραπάνω από ένας αθλητής, κάνοντας έτσι την φράση «larger than life», που χρησιμοποίησε γι΄αυτόν ο Κομισάριος του NBA Άνταμ Σίλβερ για να τον περιγράψει, ακριβέστατη.

Ο Ντικέμπε Μουτόμπο και το μπάσκετ των 90’s

Ο Μουτόμπο γεννήθηκε στις 25 Ιουνίου 1966 στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Είχε 9 αδέρφια και το ότι ο πατέρας του ήταν διευθυντής σε σχολείο, τον βοήθησε να είναι πολύ καλός με τα μαθήματά του. Του άρεσε πολύ ο αθλητισμός από μικρό παιδί και στην αρχή ξεκίνησε να παίζει ποδόσφαιρο. Στα 16 του χρόνια όμως έγινε η αλλαγή και επικεντρώθηκε στο μπάσκετ μετά από παρότρυνση της οικογένειάς του, καθώς άρχισε να παίρνει απότομα ύψος. Σε ηλικία 21 ετών μετακόμισε στην Αμερική για σπουδές και κάπως έτσι ξεκίνησε το μπασκετικό του ταξίδι.

Στο κολλέγιο του Τζόρτζταουν πήγε με πλήρη υποτροφία και οι αρχικές του βλέψεις ήταν να ασχοληθεί με την ιατρική. Όλα αυτά άλλαξαν, όταν τον είδε μπροστά του για πρώτη φορά ο προπονητής των Χόγιας Τζον Τόμσον και «έπαθε την πλάκα του». Με τα πολλά τον έπεισε να μπει στην ομάδα και λίγο πολύ έγινε ο σταρ εκείνης της φουρνιάς. Από τα πρώτα του βήματα και λόγω τους ύψους του, το οποίο στο peak του έφτασε τα 2.18, μετατράπηκε σε έναν τρομακτικό defensive stopper. Εκεί έκανε και φοβερό δίδυμο με τον έτερο ψηλό Αλόνζο Μούρνινγκ. Μαζί έγιναν ο φόβος και ο τρόμος του κολλεγιακού μπάσκετ. Σε έναν αγώνα ο Μουτόμπο κατάφερε να πραγματοποιήσει 12 κοψίματα και ήταν έτσι σίγουρο πως θα τραβήξει τα βλέμματα των ομάδων του NBA.

Οι Νάγκετς διάλεξαν τον Μουτόμπο στο 4 του Draft το 1991.Τα στελέχη του Ντένβερ είχαν θαμπωθεί από τις αμυντικές επιδόσεις του και έτσι ξεκίνησε μια πλούσια καριέρα το NBA, η οποία κράτησε 18 χρόνια. Ο Ντικέμπε Μουτόμπο σε μία εποχή στην οποία ξεχώριζε η σκληράδα και ο δυναμισμός εντός του παρκέ κατάφερε να ξεχωρίσει και να βάλει τη σφραγίδα του στο παιχνίδι με το στιλ του.

Αγωνίστηκε σε Ντένβερ Νάγκετς, Ατλάντα Χοκς, Φιλαδέλφεια Σέβεντι Σίξερς, Νιου Τζέρσεϊ Νετς, Νιου Γιορκ Νικς και Χιούστον Ρόκετς. Πήρε του Βραβείο του Αμυντικού της Χρονιάς 4 φορές, συμμετείχε σε 8 All Star Game και επιλέχθηκε 3 φορές στην καλύτερη πεντάδα του πρωταθλήματος. Στην καριέρα του πραγματοποίησε 3.289 τάπες, κάτι που τον φέρνει δεύτερο στη σχετική λίστα μόνο πίσω από τον Χακίμ Ολαζουόν.

Ο Ντικέμπε Μουτόμπο υπήρξε ενεργό μέλος ενός εκ των μεγαλύτερων upsets στην ιστορία του NBA. Τη σεζόν 1993-1994 οι Ντένβερ Νάγκετς τελείωσαν την κανονική διάρκεια με ρεκόρ 42-40 και τερμάτισαν στην 8^η θέση της Δύσης. Με μπροστάρη τον θηριώδη Κονγκολέζο ψηλό οι Νάγκετς άφησαν εκτός τους -κυριολεκτικά- υπερηχητικούς Σιάτλ Σουπερσόνικς των Σον Κεμπ, Γκάρι Πέιτον και του γνώριμού μας Αλφόνσο Φορντ, οι οποίοι είχαν τερματίσει πρώτοι και ήταν το φαβορί για το πρωτάθλημα. Ο Μουτόμπο ηγήθηκε με 12.6 πόντους, 12.2 ριμπάουντ και 6.2 τάπες. Η κόρνα της λήξης τον βρήκε στο έδαφος να παραληρεί κρατώντας τη μπάλα του αγώνα και ταυτόχρονα να δημιουργεί μία από τις πιο δυνατές εικόνες στην ιστορία του αθλήματος.

«Εκείνη η σειρά άλλαξε την καριέρα μου. Μου έδειξε ότι αν πιστεύεις σε κάτι πολύ και είσαι δυνατός, μπορείς να καταφέρεις οτιδήποτε και να ξεπεράσεις κάθε εμπόδιο. Πρέπει να προετοιμάζεις το μυαλό και να συνεχίζεις σε όλους τους τομείς της ζωής σου» είχε πει σε μία συνέντευξη το 2014 για εκείνα τα θρυλικά παιχνίδια.

«Not in my House»

Η ικανότητα του Ντικέμπε Μουτόμπο να στέλνει τα σουτ των αντιπάλων στην 3^η ή 4^η σειρά των κερκίδων μετά από μια τάπα του έχει μείνει στην ιστορία. Σε αυτό βοήθησε πάρα πολύ και ο ίδιος διότι μετά από κάθε κόψιμο κουνούσε τον δείκτη του αριστερά και δεξία σαν να λέει «δεν θα βάλεις καλάθι σε εμένα». Όλα αυτά κάπου ξεκινάνε και η κίνηση αυτή «γεννήθηκε» το 1997, ενώ αγωνιζόταν για τους Χοκς. Σε έναν αγώνα απέναντι στους Σέβεντι Σίξερς έκανε τρεις διαδοχικές τάπες στην ίδια φάση. Τότε έκανε για πρώτη φορά το κούνημα του δαχτύλου ως έναν τρόπο προειδοποίησης στους αντιπάλους για το τι γίνεται αν προσπαθήσεις να του βάλεις καλάθι. Η κίνηση αυτή είχε τρομερή πέραση και ήταν το σήμα κατατεθέν όχι μόνο του ίδιου αλλά και μίας ολόκληρης εποχής.

«Στην αρχή κουνούσα το κεφάλι μου και δεν το καταλάβαιναν, οπότε έπρεπε να κάνω κάτι άλλο. Απαιτούσα σεβασμό. Μετά από λίγο αποτυπώθηκε στο μυαλό όλων σαν εικόνα και σταμάτησαν να προσπαθούν να καρφώσουν πάνω μου. Κάποιοι δεν το κατάλαβαν και συνέχισαν να ελπίζουν όπως ο Σον Κεμπ ή ο Βινς Κάρτερ. Νομίζω αυτοί οι δύο είναι ο λόγος που ανέβηκαν τόσο τα στατιστικά μου» έχει αναφέρει στο παρελθόν αστειευόμενος.

Το χαρακτηριστικό του Μουτόμπο ήταν το «πελώριο» χαμόγελο και η καλοσύνη του. Παρά το στιλ του εντός παρκέ και τη σκληράδα που έβγαζε εν ώρα αγώνα, εκτός γηπέδου ήταν ένας πολύ ωραίος τύπος. Πάντα «πείραζε» συμπαίκτες και αντιπάλους και είχε χιούμορ. Στη μνήμη όλων έχει μείνει η ιδιαίτερη σχέση που είχε αναπτύξει με τον Μάικλ Τζόρνταν. Οι δυο τους αρχικά έκαναν πλάκα πριν την έναρξη ενός All Star Game σχετικά με το αν ο MJ έχει καταφέρει να καρφώσει πάνω στον Μουτόμπο. Μέχρι τότε δεν το είχε πετύχει αλλά μετά από λίγο καιρό το κατάφερε και αυτό.

Σε ένα άλλο στιγμιότυπο ο Τζόρνταν στοιχημάτισε με τον Μουτόμπο για το αν μπορεί να σκοράρει ελεύθερη βολή με τα μάτια κλειστά. Αυτό είναι ένα από τα κλιπς του GOAT, το οποίο έχει μείνει στην ιστορία. 

Το 2013 συμμετείχε στη διαφήμιση της Geiko η οποία έγινε viral. Σε αυτή φαίνεται να ρίχνει τάπες σε χαρτιά υγείας, δημητριακά και άπλυτα ρούχα. Ακόμα το 2012 δημιουργήθηκε σε συνεργασία με το αποσμητικό Old Spice ένα video game σε στιλ 8 μπιτ με πρωταγωνιστή και σκοπός του χρήστη ήταν να σώσει τον κόσμο από την ολική καταστροφή, όπως είχε προβλέψει το ημερολόγιο των Μάγιανς.

Το legacy εκτός παρκέ και η σχέση του με τον Ντέιβιντ Στερν

Το legacy του Ντικέμπε Μουτόμπο συνεχίστηκε εκτός παρκέ και δεν περιορίστηκε μόνο σε μερικά στατιστικά, τα οποία στο τέλος της ημέρα συνοψίζουν τις εμφανίσεις σε ένα σπορ και τίποτα περισσότερο. Ο Μουτόμπο έγινε η φωνή της Αφρικής στον υπόλοιπο κόσμο φυσικά με τη βοήθεια της πλατφόρμας του NBA, η οποία έχει τη δύναμη να αναγνωρίζεται σε όλο τον πλανήτη.

Αφού επιλέχθηκε από τους Νάγκετς στο Draft ο τότε κομισάριος του NBA Ντέβιντ Στερν ήρθε σε επαφή μαζί του και του εξήγησε το όραμά του. Στόχος του ήταν η προώθηση της αμερικάνικης λίγκας σε μέρη το οποίο αυτό δεν ήταν τόσο εύκολο. Ο Στερν κατά γενική ομολογία συμπάθησε τον Μουτόμπο από την πρώτη στιγμή και δημιούργησαν μια σχέση, η οποία ομοίαζε κάπως με εκείνη που έχει ένας πατέρας με τον γιο του. Το 1993 ταξίδεψαν στο Γιοχάνεσμπουργκ μαζί με άλλους παίκτες του NBA για να συναντήσουν τον Νέλσον Μαντέλα. «Πίστεψα στον Ντέβιντ Στερν γιατί πραγματικά ένιωσα πως έχει τη δύναμη να κάνει θετικές αλλαγές» είχε αναφέρει ο Μουτόμπο στο παρελθόν. Το 2009 ο Στερν τον έχρισε επίσημα τον πρώτο παγκόσμιο πρεσβευτή του NBA, ενώ το 2015 μπήκε στο Hall of Fame με το class του 2015.

Το 1996 κάλυψε τα έξοδα της εθνικής γυναικών στο Κονγκό, ώστε να καταφέρουν να είναι στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα και μάλιστα τους αγόρασε και τις εμφανίσεις τους. Το 1997 ξεκίνησε ένα Foundation, το οποίο φέρει το όνομά του και έχει στόχο να βελτιώνει τις συνθήκες ζωής των κατοίκων του Κονγκό. Το 2009 έχτισε ένα νοσοκομείο κόστους 29 εκατομμυρίων δολαρίων κοντά στην πρωτεύουσα Κινσάσα. Εκεί περίπου 8 εκατομμύρια κάτοικοι ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. «Κατάλαβα κάποια στιγμή πως σε αυτό τον κόσμο δεν είμαι μόνος μου» απάντησε όταν τον ρώτησαν για τους λόγους, που τον έκαναν να βοηθάει με φιλανθρωπικές δράσεις.

Με το πέρασμα των χρόνων μετατράπηκε σε μία πατρική φιγούρα και μια τεράστια αγκαλιά για όλους τους παίκτες του NBA, που κατάγονται από την Αφρική. Είναι ένας από τους βασικούς λόγους της δημιουργίας της Αφρικανικής Λίγκας Μπάσκετ το 2017, η οποία αποτελεί θυγατρική του NBA. Αυτή η πρωτοβουλία έχει ανοίξει τον δρόμο για τους παίκτες από την αφρικανική ήπειρο να παίξουν στο καλύτερο πρωτάθλημα του κόσμου. Ήδη τα πρώτα ονόματα κάνουν την εμφάνισή τους. Οι Ράπτορς επέλεξαν στο Draft τον Ούλριχ Τσόμτσε από το Καμερούν, οι Τζαζ υπέγραψαν τον πρωτοεμφανιζόμενο Μπαμπακάρ Σανέ από τη Σενεγάλη και το Πανεπιστήμιο του Ντιουκ επένδυσε στο ταλέντο του Καμάλ Μαλουάχ από το Νότιο Σουδάν. Ο Γιάννης Αντετοκούμπο με καταγωγή από τη Νιγηρία είχε μια πολύ στενή σχέση μαζί του και ο Μουτόμπο συχνά τον συμβούλευε. «Μου έδινε συμβουλές για το παιχνίδι, για το τι να κάνω, πώς να ξεκουράζομαι και να φροντίζω το σώμα μου. Ο μέσος όρος παραμονής των παικτών στο NBA είναι 4 χρόνια. Μου έλεγε να βάζω πάντα πάγο στα γόνατα όταν φεύγω. Μετά από αυτή την κουβέντα τα κάνω όλα αυτά κάθε μέρα» αποκάλυψε ο Γιάννης για τις διδαχές του.

Οι κόποι και οι προσπάθειες του Ντικέμπε Μουτόμπο δεν αποτυπώνονται μόνο στις αθλητικές του επιδόσεις. Ο Κονγολέζος πρεσβευτής του NBA παγκοσμίως κατάφερε να εμπνεύσει ανθρώπους από όλα τα μέρη του πλανήτη να κυνηγήσουν τα ονείρα τους, ακόμα και αν οι συνθήκες που, που αντιμετωπίζουν καθημερινά, είναι οι πιο δύσκολες. Αφήνει πίσω του μια μεγάλη παρακαταθήκη με το φιλανθρωπικό του έργο και ίσως έναν κόσμο με ίσες ευκαιρίες στον επαγγελματικό αθλητισμό για τους μη προνομιούχους.