Μιχάλης Καλαράκης: O ιππέας που εκπροσώπησε την Ελλάδα στους Παραολυμπιακούς

Ο Κρητικός Μιχάλης Καλαράκης γεννήθηκε πρόωρα και κατά τον τοκετό παρουσίασε εγκεφαλική παράλυση που επηρέασε την κίνηση και την ομιλία του, κάτι που δεν στάθηκε εμπόδιο στο να κυνηγά τα όνειρά του καθημερινά. Όταν, πριν από 18 περίπου χρόνια, ήρθε σε πρώτη επαφή με άλογο στο πλαίσιο της θεραπευτική ιππασίας, δεν μπορούσε να φανταστεί ότι κατά κάποιον τρόπο θα άλλαζε η ζωή του. Με τη βοήθεια της προπονήτριάς του στην Ιππική Ακαδημία Κρήτης, Μαριάννα Γραμματικάκη, που στέκεται πλάι του ως συνοδοιπόρος στον δρόμο για συνεχή εξέληξη, κατάφερε σήμερα –στα 27 του– να λάβει μέρος για πρώτη φορά στους Παραολυμπιακoύς Αγώνες του Παρισίου πετυχαίνοντας 66.250 και καταλαμβάνοντας τη 18η θέση με το άλογο του, Εros. Πρόκειται μάλιστα για τον μόλις δεύτερο Έλληνα ιππέα που συμμετέχει σε Παραολυμπιάδα μετά τον Νικόλαο Σίγκα, το 2004 στην Αθήνα. Ο ίδιος, απόφοιτος του Τμήματος Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ και παράλληλα αθλητής παρα-ιππικής δεξιοτεχνίας ή paradressage, μιλά στην ATHENS VOICE για το ταξίδι από το Ηράκλειο Κρήτης ως την κορυφαία αθλητική διοργάνωση.

«Ήταν ένα κυριακάτικο απόγευμα τον Φεβρουάριο του 2006, όταν (επιτέλους) μετά από συνεχείς προσπάθειες 1,5 χρόνου η τότε λογοθεραπεύτριά μου, Άννα Φοβάκη, με έπεισε να πάω στις εγκαταστάσεις της Ιππικής Ακαδημίας Κρήτης, προκειμένου να γνωρίσω την προπονήτριά μου, τη Μαριάννα Γραμματικάκη. Ο κύριος λόγος που αρνιόμουν τόσο πεισματικά να πάω ήταν ότι είχα αποκτήσει υψοφοβία μετά από μια εγχείρηση σε τρία σημεία του αριστερού μου ποδιού, στην οποία είχα υποβληθεί τον Ιούλιο του 2004. Η ισορροπία μου ήταν τόσο κακή που φοβόμουν να καθίσω σε καρέκλα. Ωστόσο, με τα πολλά πείστηκα ή καλύτερα δέχτηκα να πάω μια βόλτα από τον ιππικό, για να ρίξω σε όλους στάχτη στα μάτια και εν τέλει να τους ξεφορτωθώ. Εκεί που έπινα αμέριμνος και ανυποψίαστος το αναψυκτικό μου έρχεται η Μαριάννα η οποία κρατούσε τη Δήμητρα, μια πορτοκαλί φοράδα, λέγοντας μου “Μιχάλη, έλα! Είναι ώρα να ανέβεις στο άλογο!” Μην έχοντας δρόμο διαφυγής, ανέβηκα! Καθόλη τη διάρκεια είχα την αίσθηση ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να πέσω. Ωστόσο, ήταν η πρώτη φορά που είχα την ευκαιρία να βιώσω αυτήν την αίσθηση ανείπωτης ελευθερίας, την οποία το άλογο δύναται να προσφέρει στον άνθρωπο! Για να μην τα πολυλογώ, δεν έβλεπα την ώρα για το επόμενο μάθημα ιππασίας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο φόβος μου για το ύψος αντικαταστάθηκε από την ανάγκη μου για ελευθερία!» μου διηγείται ο Μιχάλης. 

«Η αθλητική ιππασία μπήκε στη ζωή μου, όπως και η θεραπευτική, με τρόπο μερικώς τυχαίο. Κάποιο απόγευμα του καλοκαιριού του 2010, μου έστειλε μήνυμα η Μαριάννα πως θα διεξάγονταν στη Ρόδο εξετάσεις για την “Άδεια Ικανότητας Αθλητή” εξηγώντας πως εφόσον την αποκτήσω, θα μπορώ να συμμετέχω σε αγώνες dressage για αρτιμελείς. Είπα το “ναι” χωρίς να το σκεφτώ δεύτερη φορά. Έτσι, τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς ήμουν πια αθλητής και από το 2011 ξεκίνησα να παίρνω μέρος σε αγώνες dressage. Mάλιστα, το 2013 κέρδισα με τον Donizetti μια χαμηλή κατηγορία αρτιμελών στους Πανελλήνιους Αγώνες Ιππασίας στο Μαρκόπουλο. Έπειτα, το 2014 και το 2015 έλαβα μέρος σε μερικούς διεθνείς αγώνες όπου απέτυχα παταγωδώς. Συνέχισα να ιππεύω και τα χρόνια που υπήρξα φοιτητής στην Αθήνα, χωρίς όμως να καταφέρω να ιππεύσω στο επίπεδο που θα ήθελα. Οπότε τον Ιούλιο του 2019 πήρα την απόφαση να αποσυρθώ από το άθλημα, μην έχοντας ιδέα τι εκπλήξεις θα με περίμεναν από το 2022 και μετά».

Ο Μιχάλης το 2021 επέστρεψε κοντά στα άλογα και με προτροπή της προπονήτριάς του διεκδίκησε πρόκριση στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ιππασίας του 2022 στη Δανία. Βρέθηκε ανάμεσα στου 12 καλύτερους του κόσμου, κάτι που τον ενθάρρυνε προκειμένου να στοχεύσει στην πρόκριση για τους Πανευρωπαϊκούς, αλλά και τους Παραολυμπιακούς Αγώνες Ιππασίας 2024 στο Παρίσι. Το paradressage είναι η εκδοχή του dressage για άτομα που έχουν κινητικές ή/και οπτικές αναπηρίες. Οι αθλήτριες και οι αθλητές κατατάσσονται σε 5 κατηγορίες ανάλογα με τον βαθμό της κινητικής βλάβης που φέρουν, μετά από αξιολόγηση που διεξάγεται είτε από ειδικά εκπαιδευμένο φυσικοθεραπευτή είτε από ιατρό, τόσο κάτω όσο και πάνω στο άλογο.

Όπως εξηγεί ο Μιχάλης, όσο μεγαλώνει ο αριθμός της κατηγορίας τόσο μικρότερη είναι και η βλάβη που φέρει κάποια ή κάποιος. Ο ίδιος ανήκει στην κατηγορία 1. Όσοι και όσες διαγωνίζονται στην συγκεκριμένη κατηγορία είναι κατά κύριο λόγο χρήστες αναπηρικού αμαξιδίου, με τις ασκήσεις να εκτελούνται αποκλειστικά σε βάδιν. Επιπλέον, όλοι οι αθλητές, σε έναν διεθνή αγώνα επιπέδου Grand Prix, καλούνται να εκτελέσουν δύο διαφορετικά τεστ με συγκεκριμένες ασκήσεις, οι οποίες βαθμολογούνται από το 0 μέχρι και το 10, με βάση τη μέση βαθμολογία των κριτών που βρίσκονται πέριξ του στίβου. Τα κριτήρια για τη βαθμολόγηση των ασκήσεων σχετίζονται με το άλογο – το πώς κινείται, αν είναι ευλύγιστο και ελαστικό στο σώμα και τον τράχηλο, αν κρατάει τον ρυθμό και την ενέργειά καθόλη τη διάρκεια του τεστ, αν τα βήματα είναι ίσα, αν το κεφάλι βρίσκεται σε σωστή γωνία με το έδαφος και αν είναι υπάκουο στις διάφορες εντολές. Αλλά και με την αμαζόνα ή των ιππέα οι οποίοι βαθμολογούνται κυρίως για την ακρίβεια με την οποία εκτελούνται οι ασκήσεις, αλλά και για τη γενική εντύπωση που αφήνουν στους κριτές σε σχέση με τις ιππικές τους ικανότητες.

Το άλογο που συντρόφευσε τον Μιχάλη στο Παρίσι, ο Eros, βρισκόταν και βρίσκεται στη Γερμανία, με αποτέλεσμα να κάνει την προετοιμασία για τους Παραολυμπιακούς περισσότερο απαιτητική. Οργανώνονταν, λοιπόν, ταξίδια μία φορά τον μήνα από την Κρήτη στην Κολωνία προκειμένου οι δυο τους να βρίσκονται σε επαφή. Αναρωτιέμαι πώς νιώθει που εκπροσώπησε την Ελλάδα στους Παραολυμπιακούς και βίωσε την εμπειρία στο Ολυμπιακό Χωριό.

«Σαφώς, είναι άκρως τιμητικό να φέρω αυτή τη θετικώς εννοούμενη ετικέτα. Εισπράττω ένα αίσθημα μεταξύ δικαίωσης και λύτρωσης όχι μόνο για εμένα, αλλά συνάμα και για τους αγαπημένους μου ανθρώπους και για τα αγαπημένα μου άλογα, τον Lotopequi και τον Tony, που έφυγαν από τη ζωή αμφότεροι τόσο αναπάντεχα και άδικα. Επιπρόσθετα, το ότι ολοκλήρωσα το τρίπτυχο της συμμετοχής σε μεγάλες διοργανώσεις σε λιγότερο από τρία χρόνια ερχόμενος από το πουθενά της απόσυρσης είναι αισιόδοξο. Ατενίζοντας το μέλλον και με μια δεύτερη πιο καθαρή ματιά, το Παρίσι είναι παρελθόν και ο χρόνος συνεχίζει να κυλλά. Οφείλω κυρίως σε μένα τον ίδιο να προσπαθώ να γίνομαι όλο και καλύτερος και να επανεφευρίσκω τον εαυτό μου ιππικά κάθε φορά που αυτό απαιτεί η περίσταση. Μα πάνω απ’ όλα, να συμβάλλω τα μέγιστα ούτως ώστε το άθλημα της ιππασίας, ή τουλάχιστον η θεραπευτική ιππασία, σε πρώτο στάδιο να γίνει πιο «ορατή» για τα άτομα με αναπηρία.

»Μιλώντας για το κομμάτι της ιππασίας, δεν διέφερε από ένα παγκόσμιο πρωτάθλημα. Μιλώντας τεχνικά και αγωνιστικά, τη διαφορά την έκανε ο παλμός που έδινε ο κόσμος στις κερκίδες. Ας πούμε, εκείνη τη μέρα η παρουσία τόσο μεγάλου κοινού και oι δυνατοί ήχοι των μεγάφωνων για τον Eros λειτούργησαν ως στρεσογόνοι παράγοντες, επηρεάζοντας τη συγκέντρωσή του. Προσπάθησα από την πλευρά μου να τον βοηθήσω να το ξεπεράσει, όμως δεν είχα το επιθυμητό αποτέλεσμα. Εκ των υστέρων, γνωρίζοντας ότι η 8άδα του τελικού έκλεισε λίγο πιο κάτω από το ατομικό μας ρεκόρ, είναι ελαφρώς γλυκόπικρο. Ωστόσο, έτσι είναι η φύση του αθλήματος. Προχωράμε! Το στοιχείο του “συσχετίζεσθαι” είναι εκείνο που έκανε τη διαφορά στον τρόπο με τον οποίο βίωσα τους αγώνες. Πραγματικά, όλες και όλοι ήμασταν μια γροθιά σε αυτήν την έκδοση της Παραολυμπιακής Ομάδας. Μάλιστα, είμαι σε θέση να πω ότι έκανα πολλές φίλες και πραγματικούς φίλους σε αυτές τις τρεις εβδομάδες. Ιδίως, χωρίς τους συγκατοίκους μου στο περίφημο 201 δεν θα ήταν το ίδιο! Ο λόγος για τους Αλέξανδρο Λεργιό, Δημοσθένη Μιχαλεντζάκη, Αντώνη Τσαπατάκη, Θανάση Προδρόμου, Στράτο Νικολαϊδη και Νίκο Παπαγγελή. Ένιωσα αποδεκτός και αγαπητός και από τα άτομα που στελεχώνουν την Ελληνική Παραολυμπιακή Επιτροπή, ανεξαιρέτως!»

Το ταξίδι στους Ολυμπιακούς δεν σταματά εδώ. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, η θετική εμπειρία του αθλητή τον έκανε να διψά για συμμετοχή και στους επόμενους Αγώνες της 34ης Ολυμπιάδας, που θα πραγματοποιηθούν το 2028 στο Λος Άντζελες.

«Όσο μπορώ προσπαθώ να μη βάζω πολύ μακροπρόθεσμα σχέδια και να πηγαίνω με το κλισέ “ένα βήμα τη φορά” προκειμένου να παραμένω όσο το δυνατόν πιο προσαρμοστικός. Έχοντας νωπό το αίσθημα από όλη τη διαδικασία της συμμετοχής σε μία Παραολυμπιάδα, είναι ξεκάθαρη η επιθυμία μου να δώσω το παρόν και στην επόμενη. Σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα, επιθυμώ με κάποιον τρόπο να καταστεί εφικτό και υλοποιήσιμο ένα κέντρο θεραπευτικής ιππασίας στο Ηράκλειο, όπου άτομα με αναπηρίες θα έχουν τη δυνατότητα να βρίσκουν καταφύγιο σε αυτό το θεόπνευστο πλάσμα, το άλογο, όπως συνέβη και με μένα! Προς παρόν, οφείλω να παραδεχτώ πως με έχουν συνεπάρει οι επόμενες ιππικές μου περιπέτειες!»