Γιάννης Αλαφούζος: «Κι εγώ θέλω να κερδίζω, αλλά όχι θυσιάζοντας αξίες»

Για αυτό το ειδικό τεύχος αφιερωµένο στον Παναθηναϊκό ο µόνος από τον οποίο ήθελα να πάρω συνέντευξη ήταν ο πρόεδρός του, Γιάννης Αλαφούζος. Προσωπικά στις συζητήσεις µου µε τους ανθρώπους µε ενδιαφέρουν οι εξοµολογήσεις τους και καθόλου τα µυστικά τους.

Για παράδειγµα εδώ, τι είναι κατά βάθος αυτό που έκανε έναν προφανώς έξυπνο άνθρωπο µε ολοφάνερη αστική ευγένεια και σπουδές Ιστορίας και Οικονοµικών στην Οξφόρδη να ασχοληθεί µε το ποδόσφαιρο στην Ελλάδα; Κι αυτό ανεξάρτητα µε το αν ασχολήθηκε µε την αγαπηµένη του οµάδα...

Μετά τη συζήτησή µας είχα µάθει όλα όσα ήθελα για τον Παναθηναϊκό –είµαι ανέκαθεν Παναθηναϊκός–, τις σκέψεις του για την Ελλάδα, την πολιτική, τις αξίες του, αλλά και τη µατιά του για τη ζωή γενικότερα. Όµως πάντα παρόν στη συζήτηση, το πάθος του για τον Παναθηναϊκό...

Γιάννης Αλαφούζος: Ο πρόεδρος της ΠΑΕ Παναθηναϊκός μιλάει στην Athens Voice

Είµαστε στο γραφείο του κυρίου Γιάννη Αλαφούζου και θέλω να πω για αρχή ότι για µένα είναι παράξενο το συναίσθηµα µετά από τόσες δεκαετίες που είµαι Παναθηναϊκός, να παίρνω συνέντευξη από τον πρόεδρο της οµάδας µου...
Να σας πω ότι πρόεδρος έγινα τυχαία.

Τυχαία, γιατί; Τίποτα δεν είναι τυχαίο.
Θα σας πω. Μετά την πολυµετοχικότητα, άρχισα να ασχολούµαι µε τον Παναθηναϊκό γιατί βασικά δεν υπήρχε κανείς να ασχοληθεί µε τον Παναθηναϊκό. Εγώ, από νέος, είχα την ιδέα ότι οι οµάδες πρέπει να ανήκουν στους οπαδούς τους, και φτιάξαµε την Παναθηναϊκή Συµµαχία. Είχα κάνει µια έρευνα µε τον Γιάννη Μαυρή και διαπιστώσαµε ότι έχουµε λίγο λιγότερους από δύο εκατοµµύρια οπαδούς εκ των οποίων οι 100.000 «µπετόν αρµέ», που είχανε πει ότι θα δίνανε κατά µέσο όρο 500 ευρώ τον χρόνο για την οµάδα – για εισιτήρια, φανέλες, όλα. Αυτά τα 50 εκατοµµύρια ήταν µυθικό νούµερο για το ελληνικό ποδόσφαιρο.

Είπα ότι και τα µισά να είναι, πάλι πρόκειται για πολύ σηµαντικό ποσό. Κάναµε την Παναθηναϊκή Συµµαχία. Όµως είχαν αρχίσει τα οικονοµικά προβλήµατα, είχε διαφθαρεί και η νοοτροπία του κόσµου, κι έτσι είχαµε µόνο 6-7 χιλιάδες µέλη. Ήµουν πρόεδρος της Παναθηναϊκής Συµµαχίας, δεν ήθελα να γίνω πρόεδρος της οµάδας, τον ρόλο αυτό είχε ο ∆ηµήτρης Γόντικας. Όµως επειδή υπήρχαν πολλά χρέη, φοβήθηκαν όλοι και τα παρατήσανε. ∆εν υπήρχε άλλος παρά µόνον εγώ.

Εκείνη τη στιγµή έπρεπε να αποφασίσω αν θα άφηνα την οµάδα να χρεοκοπήσει, όπως µου είχε εισηγηθεί και ο µακαρίτης ο Βγενόπουλος, όπως έκανε η ΑΕΚ δηλαδή, ή αν θα προσπαθούσαµε να τη σώσουµε. Παρ’ όλο που δεν είχα τις δυνατότητες να χρηµατοδοτήσω µια οµάδα σαν τον Παναθηναϊκό, µε τεράστια χρέη και το ακριβό roster που είχε, είπα να προσπαθήσουµε να τον σώσουµε. Και θα τον σώζαµε, γιατί πήγαµε καλά µε τον Αναστασίου. Είχαµε βάλει στο πενταετές σχέδιο ότι θα κερδίζαµε πρωτάθληµα και θα πηγαίναµε στο Champions League, αλλά ο Ολυµπιακός ήταν τόσο αδηφάγος που δεν µας έδωσε τη δυνατότητα να πάµε. Ήθελε να µας καταστρέψει και ήθελε να το δείχνει ότι µας καταστρέφει.

Όλοι βρισκόµαστε κάποια στιγµή σε ένα µεγάλο σταυροδρόµι αποφάσεων. Ήταν µοναχική στιγµή αυτή της απόφασης; Το συζητούσατε µε κάποιον;
Ως φαντάζεστε, οι φίλοι µου έλεγαν «µακριά, µην ασχοληθείς», γιατί είναι δύσκολο εγχείρηµα ούτως ή άλλως. Όµως, εκτός από την οικονοµική αιµορραγία, το πρόβληµα είναι και ψυχικό και ηθικό. Από τότε που ασχολούµαι µε τον Παναθηναϊκό δεν έχω διακοπές, δεν έχω καλοκαίρι, η προσωπική µου ζωή είναι περιορισµένη, διότι ο Παναθηναϊκός είναι 24ωρη απασχόληση.

Με τον Παναθηναϊκό έχω φάει τόσο πολύ ξύλο εξαιτίας και των δικών µας λαθών, εκτός από τους εξωτερικούς παράγοντες, που πρέπει να κερδίσουµε 5-6 φορές στη σειρά για να αρχίσω να χαίροµαι. Έχω πολύ βαθιά λύπη µέσα µου µε αυτά που έχουν συµβεί. Ανέλαβα µόνος µου την ευθύνη, χωρίς να έχω βοήθεια σχεδόν από κανέναν. Μόνη εξαίρεση ο επιχειρηµατίας κ. Σπύρος Θεοδωρόπουλος ο οποίος έκτοτε ενισχύει οικονοµικά τον Παναθηναϊκό.

Ένας άνθρωπος µε τις δικές σας σπουδές και µε τον δικό σας χαρακτήρα πώς γίνεται κάποιες στιγµές να «περνάει απέναντι» και να µετατρέπεται σε φανατικό οπαδό; Μπορείτε να τα ξεχωρίσετε µέσα σας; Είναι λίγο σαν body double...
Στην αρχή τρελαινόµουν, έκανα δηλώσεις, χτυπιόµουν, και κανείς δεν ασχολιόταν.Βέβαια κάναµε αποκαλύψεις, ξεκινήσαµε έναν τεράστιο πόλεµο κατά της διαφθοράς στο ελληνικό ποδόσφαιρο και, αν θέλετε, σε µεγάλο βαθµό οι ξένοι διαιτητές ήταν δικές µας κατακτήσεις και επιτυχίες, που έχουν βοηθήσει αναµφίβολα το ελληνικό ποδόσφαιρο. Επίσης έχουµ εδηµοσιοποιήσει και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό αυτά που συµβαίνουν στο ελληνικό ποδόσφαιρο.

Και νοµίζω ότι έχουν αντιληφθεί και οι ίδιοι οι διαιτητές ότι το να είναι πιο σοβαροί ευνοεί και αυτούς και το ποδόσφαιρο. Αυτό δεν σηµαίνει ότι δεν υπάρχουν οι προτιµήσεις τους, αν και κάποιοι εκτων διαιτητών είναι εξαιρετικοί. ∆εν αποκλείεται εµείς, που είµαστε µια µεγάλη οµάδα, να µπορέσουµε να αλλάξου µε το ήθος του ελληνικού ποδοσφαίρου. ∆υστυχώς έχουµε να αντιµετωπίσουµε και µια πολιτική κατάπτωση όπου δεν σέβεται κανείς τίποτα, κανείς δεν τιµωρείται για ό,τι κάνει. Εκτός αν είναι νοµοταγής, τότε τιµωρείται.

Πιστεύετε ότι για την κατάσταση του ποδοσφαίρου έχει ευθύνη η πολιτεία και όχι οι ιδιοκτήτες;
Τεράστια. Και είµαι πολύ θυµωµένος µε αυτά που κάνουν µε τα γήπεδα, διότι η πολιτεία εκεί που υπάρχει βία έπρεπε να επιβάλλει την τάξη και να προστατεύει τους πολίτες. Ο έλεγχος της γηπεδικής βίας, που πολλές φορές χρειάζεται άσκηση βίας, είναι εκχωρηµένος στην Αστυνοµία. Εµείς οι ιδιώτες τι να κάνουµε;

Πέρα από το ότι δεν ξέρουµε και δεν µπορούµε, είναι και παράνοµο να πας να κάνεις σωµατικό έλεγχο, να ασκήσεις βία σε κάποιον κ.λπ. Είναι λίγοι οι οπαδοί, πιστεύω, σε όλες τις οµάδες οι οποίοι παρασύρουν µέρος των οργανωµένων οπαδών. Πολλοί από αυτούς που παρασύρονται είναι παιδιά χωρίς ελπίδα. ∆εν έχουν δουλειά, η οικογένειά τους δεν τους υποστηρίζει, δεν έχουν χρήµατα, η χώρα έχει πάει κατά διαόλου, ποιο είναι το όραµα για ένα παιδί; Να κάνει τι; Γι’ αυτό είναι πολιτικό το θέµα.

Το αντιλαµβάνοµαι, αλλά δεν νοµίζω ότι όλα τα παιδιά που αισθάνονται ότι δεν έχουν ελπίδα το ρίχνουν στην οπαδική βία.
Όχι βέβαια. Εγώ στην αρχή είχα καλή σχέση µε τους οπαδούς της 13, είχα πάει στα γραφεία τους, είχα συγκινηθεί από τον τρόπο που φιλοξενούσαν φτωχά παιδιά από την επαρχία, είχα δώσει συνεντεύξεις στο ραδιόφωνό τους. Πολλά από αυτά τα παιδιά στη Θύρα 13 είναι αληθινά παθιασµένα µε το Τριφύλλι και αγαπούν µε πάθος τον Παναθηναϊκό.

Η σχέση σας µε τα πολιτικά κόµµατα ποια είναι από τότε που αναλάβατε τον Παναθηναϊκό;
Ο ΣΥΡΙΖΑ, στην αρχή τουλάχιστον, µας είχε βάλει στο µάτι επειδή είχαµε διαφορετική πολιτική άποψη, η οποία ήταν πολύ απλή και ξεκινούσε από το ότι η Ελλάδα έπρεπε να µείνει στην Ευρώπη. Γι’ αυτό είχαµε τη µεγάλη αντίθεση µε τον ΣΥΡΙΖΑ. Έχω ψηφίσει και Συνασπισµό όταν ήταν κόµµα αρχών, µε τον Νίκο Κωνσταντόπουλο. Μια φορά νεότερος ψήφισα Κ.Κ.Ε. από αντίδραση.

Έτυχε να συναντήσω την κυρία Παπαρήγα στο Λιτόχωρο και της λέω «είµαι ψηφοφόρος σας» – έµεινε στήλη άλατος. Θα σκεφτόταν «τι λάθος έχω κάνει για να µε ψηφίζει ο Αλαφούζος;» Αυτό είναι κάτι χαριτωµένο. Η γενική µου στάση ήταν πάντοτε η ανάγκη της χώρας να έχει µια σταθερή κυβέρνηση. ∆υστυχώς, όµως, έχουµε θέµατα που χειροτερεύουν. Ήµουν πολύ πιο αισιόδοξος, όπως κάθε φορά, αλλά πάντα απογοητεύοµαι. Έχω αποφασίσει ότι δεν θα προλάβω στη ζωή µου να δω µια Ελλάδα καλύτερη.

∆εν νιώθετε ότι τώρα έχουµε µια καλής ποιότητας δηµοκρατία και µια καλή µαγιά νέων Ελλήνων;
Έχουµε, αλλά έχουµε γίνει κυνικοί. Ο νόµος δεν εφαρµόζεται, η εφαρµογή των νόµων όµως είναι το θεµέλιο της δηµοκρατίας. Αν δεν εφαρµόζονται οι νόµοι οδεύουµε στη ζούγκλα. Επειδή στην Ελλάδα δεν εφαρµόζονται οι νόµοι είµαι απαισιόδοξος.

Στην αρχή τρελαινόμουν, έκανα δηλώσεις, χτυπιόμουν, και κανείς δεν ασχολιόταν. Κάναμε αποκαλύψεις, ξεκινήσαμε έναν τεράστιο πόλεμο κατά της διαφθοράς στο ελληνικό ποδόσφαιρο και, αν θέλετε, σε μεγάλο βαθμό οι ξένοι διαιτητές ήταν δικές μας κατακτήσεις και επιτυχίες, που έχουν βοηθήσει αναμφίβολα το ελληνικό ποδόσφαιρο

∆ηλαδή θεωρείτε ότι το µεγαλύτερο πρόβληµα της Ελλάδας είναι το ποδόσφαιρο;
Η Παιδεία είναι προβληµατική, µαζί και τα σχολεία. Τα χρήµατα που παίρνουν οι δάσκαλοι είναι τραγικά. Η Υγεία είναι κακή. Ο πληθυσµός γερνάει. Έχουµε τεράστιο πρόβληµα υπογεννητικότητας. Πείτε µου, ποια κυβέρνηση έχει φροντίσει να ασχοληθεί σε βάθος µε το θέµα των µεταναστών ώστε, µε διαδικασίες ενσωµάτωσης, να επιλέξει εκείνους που διαθέτουν κουλτούρα κοντινή στη δική µας κι έτσι να µπορέσουµε να ενισχύσουµε δηµογραφικά την Ελλάδα;

Για να γίνουν όλα αυτά, όµως, πρέπει η κυβέρνηση να έρθει αντιµέτωπη ευθέως µε την ηµιµάθεια της πλειοψηφίας του κόσµου. Πρέπει να αποφασίσει ότι θα κάνει τη ρωγµή κι ας υπάρξει πιθανότητα για εκλογική ήττα.
Ξέρετε κάτι; Μερικές φορές οι ηγέτες οφείλουν να είναι γενναίοι και να κάνουν τη ρωγµή.

Έχει ενδιαφέρον, τόση ώρα η κουβέντα µας είναι εκτός Παναθηναϊκού, αλλά ταυτόχρονα δεν είναι και τόσο, αφού στην πραγµατικότητα συζητάµε για τη φιλοσοφία σας γύρω από τα πράγµατα. Παρ’ όλα αυτά ο οπαδός λέει «θέλω να κερδίζω».
Κι εγώ θέλω να κερδίζω, αλλά όχι θυσιάζοντας αξίες και αρχές δικές µου και της οµάδας µας, του Παναθηναϊκού. Ελπίζω ότι σε αυτό το κοµµάτι θα βελτιωθεί η Ελλάδα, θα αλλάξει το ποδόσφαιρο – που αλλάζει, αλλά µέχρι τώρα δεν έχει αλλάξει αρκετά.

Πάντως, αν καταλαβαίνω καλά, δεν είστε διατεθειµένος να κάνετε «οτιδήποτε» για να κερδίζει ο Παναθηναϊκός.
Για όλα πρέπει να έχεις κάποια χαρακτηριστικά και κάποιες ικανότητες.

Τις «ικανότητες» που χρειάζονται δεν θέλετε έτσι κι αλλιώς να τις έχετε;
Όχι. Έχω µεγαλώσει πολύ για να αλλάξω. Όταν ξεκίνησα και έβλεπα αυτό το τραγικό αδιέξοδο µε τον αδυσώπητο Ολυµπιακό –δεν ξέρω αν κανείς θυµάται πώς φέρονταν απέναντι σε εµάς– είχα αρκετές φορές µπει στον πειρασµό να σκεφτώ αν έπρεπε να ασκήσουµε τις ίδιες µεθόδους που µετέρχονται, αλλά τελικά δεν ενέδωσα. Προκλήθηκα σε σηµείο που πολλές φορές σκέφτηκα ότι έπρεπε να αντιµετωπίσουµε την κατάσταση µε τον τρόπο που την αντιµετωπίζουν και οι άλλοι.

Τροµάξατε λίγο µε τον εαυτό σας; Με την έννοια ότι για το ποδόσφαιρο έχετε φτάσει να σκέφτεστε τέτοια πράγµατα.
Όχι. ∆εν το έκανα, οπότε δεν τρόµαξα.

Ο Καµύ λέει «να είσαι ενάρετος από ένα καπρίτσιο».
Ναι. Γιατί, νοµίζω, όλοι οι άνθρωποι αντιµετωπίζουµε ηθικά διλήµµατα στην προσωπική µας ζωή, στα πάντα. Άλλοι ενδίδουν ή οι συνθήκες τους κάνουν να ενδώσουν, και άλλοι δεν ενδίδουν. Όµως αντικειµενική οπτική γωνία δεν υπάρχει, πάντα υπάρχουν δύο οπτικές γωνίες σε ένα θέµα.

Είναι αυτό που λένε οι Γάλλοι «αυτό που είναι αλήθεια από τη µία πλευρά των Πυρηναίων, από την άλλη είναι ψέµα». Όµως τελικά η εµπιστοσύνη είναι πολύ σπουδαίο πράγµα για έναν άνθρωπο, δεν µπορεί να είναι µόνιµα µέσα στην καχυποψία.
Εγώ πάντα εµπιστεύοµαι τους ανθρώπους, το έχω αποδείξει και στο ποδόσφαιρο. Βέβαια µερικές φορές απογοητεύεσαι ή κάνεις λάθος, από την άλλη µεριά όµως δεν µπορείς να ξεκινάς µε καχυποψία. Κάποιοι µπορούν, εγώ όχι. Και στο ποδόσφαιρο, επειδή δεν είχα σχέση µε τη διοίκηση ποδοσφαίρου, µε προπονητική ή οτιδήποτε, πάντοτε εµπιστεύτηκα ανθρώπους. Τα λάθη που µπορεί να έκανα –και έκανα– ήταν ότι επέλεξα λάθος ανθρώπους – αλλά είναι τόσο δύσκολο το ποδόσφαιρο.

Και βλέπετε και στο εξωτερικό, πάει ένας προπονητής σε µία οµάδα και θριαµβεύει, πάει σε µία άλλη και τα κάνει ρόιδο. Για παράδειγµα ο Ρανιέρι, ήρθε εδώ και πατώσαµε στην Εθνική, µε τη Λέστερ κέρδισε το πρωτάθληµα Αγγλίας. Επιπλέον αυτών των δυσκολιών, στην Ελλάδα προστίθεται και το θέµα της διαφθοράς που κλαδεύει τις υγιείς προσπάθειες και αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού. Αυτό είναι το καρκίνωµα του ελληνικού ποδοσφαίρου.

Μια που λέτε για τα πρόσωπα, είµαι σίγουρος ότι οι περισσότεροι θα ήθελαν να ξέρουν γι’ αυτές τις ηµέρες που ήσασταν σε διαδικασία αποµάκρυνσης του Γιοβάνοβιτς για να έρθει ο Τερίµ. Προσωπικά, και δηµόσια ήµουν υπέρ της αλλαγής, γιατί αυτό το πράγµα είχε πιάσει ταβάνι και φαινόταν.
Ήταν και κουρασµένο. ∆εν ήταν καν στο υψηλότερο επίπεδο που παίξαµε µε τον κύριο Γιοβάνοβιτς. Ο ίδιος µου είχε πει µια φορά ότι ένας προπονητής µπορεί να κάθεται σε µια οµάδα µέχρι 3 χρόνια, µετά δεν µπορεί να εµπνεύσει τους παίκτες, δεν µπορεί να τους δώσει τίποτα παραπάνω. Κάθισε λίγο παρά πάνω από 2,5 χρόνια.

∆εν έχετε µιλήσει από τότε;
∆εν έχουµε µιλήσει δυστυχώς. Και εκείνος και εγώ είµαστε σε δύσκολη θέση, αφού εµείς αποφασίσαµε να του ζητήσουµε να παραιτηθεί.

Πώς επιλέχτηκε ο Τερίµ;
Είχαµε αρχίσει να ψάχνουµε από τον Οκτώβριο για διαθέσιµους προπονητές, γιατί έβλεπα ότι το πράγµα είχε αρχίσει να κακοφορµίζει. Έβλεπα ότι στα δύσκολα παιχνίδια δεν είχαµε την ορµή και το πάθος που θα χρειαζόµασταν για να προσπαθήσουµε να κερδίσουµε. Μετά τη Μακάµπι αποφάσισα ότι πρέπει να γίνει η αλλαγή. Ο µόνος προπονητής που βρήκαµε διαθέσιµος τότε ήταν ο κύριος Σόουζα. Μεγάλος παίκτης, πολύ καλός προπονητής. Τον επισκέφτηκα στη Μαδρίτη αλλά είχε κάποιες απαιτήσεις σχετικά µε την αποµάκρυνση συγκεκριµένου παίκτη από το roaster, κάτι που θεωρήσαµε ότι δεν ήταν σωστό και θα δηµιουργούσε προβλήµατα στην οµάδα. ∆εν προχωρήσαµε, παρ’ όλο που τον εκτιµώ.

Είµαι πολύ φίλος µε τον Ατζούν, είµαστε πραγµατικοί φίλοι. Είναι ένας έντιµος και µπεσαλής άνθρωπος. Έχουν υπάρξει προσωπικά θέµατα που του δόθηκε η ευκαιρία να βοηθήσει και βοήθησε. Του έλεγα λοιπόν τον πόνο µου και µου είπε «Γιάννη, έχω έναν φίλο ο οποίος είναι σπουδαίος άνθρωπος και νικητής και ηγέτης. Στον συνιστώ ανεπιφύλακτα». Πήγα ανήµερα τα Χριστούγεννα, 25 ∆εκεµβρίου, στο γραφείο του Ατζούν στην Τουρκία και είδα τον κύριο Τερίµ. Μου άρεσε πάρα πολύ σαν χαρακτήρας και η ενέργεια που εξέπεµπε. ∆έχτηκε λόγω της µεσολάβησης και του Ατζούν.

Είναι πιο ακριβός από τον Σόουζα;
Ναι. Μου είπε «θα έρθω για 6 µήνες και θα φύγω αν δεν κερδίσουµε το πρωτάθληµα». Και του είπα «όχι, πρέπει να έρθετε για 1,5 χρόνο στην αρχή και βλέπουµε. Μακάρι να καθίσετε παραπάνω, να µεσουρανήσετε, να πάνε όλα καλά». Εδώ να προσθέσω επίσης ότι ο Ατζούν µας βοήθησε πολύ και στη µεταγραφή του Μπακασέτα. Είναι ισχυρός παράγοντας στην Τουρκία, ξέρει τους πάντες.

Πόσα χρήµατα έχετε βάλει στον Παναθηναϊκό;
Πλέον µπορεί να έχουµε ξεπεράσει τα 130 εκατοµµύρια ευρώ. Έχω βάλει το ποσό αυτό από την καρδιά µου για τον Παναθηναϊκό. Και ανέλαβα την ευθύνη αυτή. Είναι τεράστιο προσωπικό κόστος για εµένα, την οικογένειά µου και τις επιχειρήσεις µου.

Καταρχήν τα χρέη του Παναθηναϊκού και το ακριβότερο roaster ήταν 60-70 εκατοµµύρια, τα οποία πέρασαν χρόνια για να µπορέσουµε να τα ξεπληρώσουµε. Στις επιχειρήσεις περνάς περιόδους κρίσης και τότε, το 2017, ήµασταν σε βαθιά κρίση. Είχα και σοβαρά θέµατα µε την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και δεν είχα τη δυνατότητα να υποστηρίξω την οµάδα. ∆ήλωσα ότι θέλω να φύγω και ήλπιζα ότι θα βρισκόταν κάποιος άλλος πιο ισχυρός, µε περισσότερα µέσα, να αναλάβει τον Παναθηναϊκό. ∆υστυχώς δεν βρέθηκε κανείς παρ’ ότι προφανώς δεν είχα οικονοµικές απαιτήσεις. Μάλιστα ήµουν διατεθειµένος να πάρω και χρέη, το είχα δηµοσιοποιήσει αυτό. Μετά αρχίσαµε πάλι αργά αργά να το ξαναχτίζουµε, να τελειώνουµε µε τα χρέη, να ρυθµίζουµε, να πληρώνουµε.

Είμαι υπερήφανος γι’ αυτό που έχω κάνει, είμαι υπερήφανος που επιβιώσαμε, υπερήφανος που έχουμε δώσει μάχες με το ένα χέρι δεμένο πίσω από την πλάτη. Άλλες τις έχουμε κερδίσει, άλλες τις έχουμε χάσει. Είμαι υπερήφανος που έχουμε κάνει το ελληνικό ποδόσφαιρο πιο ηθικό

Τώρα είναι µία εύρωστη οικονοµικά οµάδα ο Παναθηναϊκός;
Εύρωστη, απλώς έχει ανοίγµατα, εννοώ χρειάζεται µεγάλη επιδότηση κάθε χρόνο. Βέβαια φέτος έχουµε κάνει σηµαντικές επενδύσεις στο προπονητικό µας κέντρο στο Κορωπί, έχοντας εκσυγχρονίσει το σύνολο των εγκαταστάσεων σε εφάµιλλο επίπεδο των κορυφαίων ευρωπαϊκών συλλόγων. Έχουµε τα µοναδικά δύο τεχνητά γήπεδα στην Ελλάδα, τα οποία έχουν ποιότητα FIFA PRO. Έχουµε και ένα καταφύγιο για σκυλιά, στο οποίο υπάρχουν καµιά εικοσαριά σκυλιά.

Με αφορµή αυτό που λέτε για τα σκυλιά, έχει ενδιαφέρον και το οικολογικό κοµµάτι µε το οποίο ασχολείστε εδώ και δεκαετίες. Τότε όποιος ασχολιόταν µε αυτό τον θεωρούσαν ηµίτρελο...
Ξεκίνησα το ’89 µε καθαρισµούς και αναδασώσεις. Έχουµε φυτέψει εκατοµµύρια δέντρα σε όλη την Ελλάδα. Έχουµε καθαρίσει παραλίες, ποτάµια. Ξέρετε, ανεβαίναµε στα νταµάρια στην πλευρά της Πεντέλης που βλέπει την Αθήνα, τα οποία λειτουργούσαν παράνοµα, και κάναµε καταγγελίες. Ήµουν φανατικός µε το περιβάλλον τότε, αλλά µε τα χρόνια οι γωνίες µου έχουν γίνει πιο στρογγυλές.

Γιατί το λέτε αυτό; Τώρα που είναι χειρότερα τα πράγµατα, έγιναν πιο στρογγυλές οι γωνίες σας;
Είναι αυτό που σας έλεγα, γινόµαστε πιο κυνικοί. Στην Ελλάδα το λες µία, το λες δύο, το λες τρεις... δεν κάνουν τίποτα οι πολιτικοί, οι κυβερνήσεις, και απογοητεύεσαι. Συνεχίζεις και κάνεις αυτό που κάνεις, αλλά δεν το κάνεις µε το ίδιο πάθος.

Η ατοµική ευθύνη δεν παίζει ρόλο σε αυτό;
Προφανώς υπάρχει η ατοµική ευθύνη. Αλλά δεν έχουµε αρχές που να µας επιβλέπουν για να επιβάλλονται κάποια πράγµατα και να εκπαιδεύονται κάποιοι άνθρωποι που δεν τα τηρούν.

Ποια αρετή θα λέγατε ότι έχει η τωρινή πολιτική ηγεσία της χώρας;
Έχουν γίνει κάποια βήµατα και γίνονται κι άλλα µε τα πανεπιστήµια. Επίσης γίνονται κάποια πράγµατα παρ’ ότι σηκώνουν αντιδράσεις, όπως ο γάµος των οµόφυλων ζευγαριών και το µεταναστευτικό. Σε γενικές γραµµές, κάπου εκεί νοµίζω.

Είστε ένας φιλελεύθερος άνθρωπος, εντέλει.
Φιλελεύθερος είµαι, το ξέρω. Αυτή είναι η τοποθέτησή µου, δεν το συζητώ. Ο φιλελευθερισµός είναι µία πραγµατική φιλοσοφία ζωής. Πιστεύω ότι ο πραγµατικός φιλελευθερισµός είναι το πολιτικό σύστηµα που προσαρµόζεται πιο πολύ στην πραγµατικότητα.

Γι’ αυτό και επιβιώνει. Αναγνωρίζει τις κρίσεις του και αργά ή γρήγορα κάνει διορθώσεις.
Όπως και τώρα, πιστεύω ότι χρειάζονται δραµατικές αλλαγές στην πολιτική των χωρών, και είµαστε σε µία περίοδο που δυστυχώς δεν έχουµε ηγέτες. ∆εν ξέρω τι θα γίνει, είµαι πάρα πολύ ανήσυχος. ∆εν ξέρω αν στην Ευρώπη υπάρχει ένας πραγµατικός ηγέτης όπως ήταν ο Ντε Γκολ, ο Μιτεράν, η Θάτσερ που άλλαξε την ιστορία. Η Θάτσερ είναι µεγάλη πολιτική φυσιογνωµία.

Όταν σπούδαζα στο πανεπιστήµιο είχα ένα µάθηµα Φιλοσοφίας της Ιστορίας. Ήταν ένας Γερµανός συγγραφέας, ο Γιάκοµπ Μπουρκχάρτ, ο οποίος είχε γράψει ότι µεγάλος ηγέτης είναι αυτός που αλλάζει τη µοίρα του λαού του. Επειδή πήγα στην Αγγλία, όταν έπεφτε το Εργατικό Κόµµα του Φουτ και ανέβαινε η Θάτσερ, η χώρα ήταν σε απόλυτη παρακµή. Αφού σαν Έλληνας, εκτός από κάποιους αυτοκινητοδρόµους που υπήρχαν εκεί, αισθανόµουν ότι ήµασταν σε καλύτερο επίπεδο. Τα σπίτια µας, οι τηλεπικοινωνίες µας, ακόµα και µε τα χάλια που είχαµε τότε. Και ήρθε η Θάτσερ και άλλαξε την πορεία της χώρας.

Η αντίστοιχη περίπτωση στην Αµερική θεωρείται ο Ρέιγκαν.
Ακριβώς. Χωρίς συζήτηση. Αυτοί οι δύο ηγέτες διέσωσαν ή άλλαξαν την πορεία του δυτικού κόσµου. Σήµερα δεν υπάρχει τίποτα. Έχει χρεοκοπήσει ο Σοσιαλισµός, έχει χρεοκοπήσει το... να το πω Συντηρητικό; ∆εξιό; Φιλελεύθερο [αφήγηµα]; Πρέπει να βρεθεί καινούργια πολιτική φιλοσοφία, πρέπει να υπάρχουν αρχές. Σήµερα δεν υπάρχει τίποτα, βλέπετε τους διαλόγους στη Βουλή. Μήπως αυτό που γίνεται στον ΣΥΡΙΖΑ; ∆εν είναι φυσιολογικό ένα µεγάλο κόµµα να εκλέγει έναν ηγέτη µέσα από τα social media ο οποίος ήταν άγνωστος µέχρι πριν 2-3 µήνες. ∆εν γίνεται. ∆εν είναι φυσιολογικό για τη δηµοκρατία κάποιος να εγγράφεται σε ένα κόµµα λίγες ώρες πριν και να ψηφίζει.

Επειδή αυτή η εκλογή έγινε µε συγκεκριµένο τρόπο, µήπως θα πρέπει να δούµε αυτόν τον καινούργιο κόσµο που –θέλουµε δεν θέλουµε– είναι εδώ;
Όχι. ∆εν µπορεί 150.000 άνθρωποι, οι οποίοι µάλιστα µπορούσαν να πληρώσουν συνδροµή εκείνη τη στιγµή και να γραφτούν στο κόµµα, να εκλέξουν αρχηγό της αξιωµατικής αντιπολίτευσης. Ασχέτως αν θα βγει ο κύριος Κασσελάκης καλός ή κακός, είναι επικίνδυνο για τη δηµοκρατία.

Και όλο αυτό είναι λαϊκισµός, διότι λένε τα κόµµατα ότι θα ψηφίσει η βάση µου, οι οπαδοί µου, τα µέλη µου, αλλά να είναι ενεργoί, να πληρώνουν τη συνδροµή τουλάχιστον για έναν χρόνο. Είναι τρελό και επικίνδυνο αυτό που έγινε. Κάπως έτσι έγινε και στη Νέα ∆ηµοκρατία, αλλά ο κύριος Μητσοτάκης, τη στιγµή που εκλέχθηκε, νοµίζω ήταν µε διαφορά η καλύτερη λύση για τη Νέα ∆ηµοκρατία.

Έλεγε ο Καµύ, ο οποίος ήταν τερµατοφύλακας και φανατικός του ποδοσφαίρου, ότι για τη φιλοσοφία της ζωής τα πιο πολλά τα έµαθε από το ποδόσφαιρο. Βέβαια αυτός εννοούσε ένα άλλο ποδόσφαιρο. Με το συγκεκριµένο ποδόσφαιρο σήµερα, εσείς µάθατε κάτι για τη ζωή;
Έχει αυξηθεί η απογοήτευση που αισθάνοµαι, αυτό µόνο έχω µάθει. Είµαι φανατικός οπαδός του Παναθηναϊκού. Κάνω ό,τι µπορώ για τον Παναθηναϊκό, απλά πράγµατα.

Εννοείτε να εµπλέκεστε συναισθηµατικά.
Όχι, αισθάνοµαι µια βαθύτατη απογοήτευση από αυτά που έχουν συµβεί.

Πρέπει ο Παναθηναϊκός να έχει ινδάλματα και αστέρια για να μπορούν και νέα παιδιά να έρχονται κοντά στην ομάδα

Τώρα θα πάτε να δείτε το µατς µε τον Άρη.*
∆εν ξέρω. Γενικά δεν µου αρέσει να εκτίθεµαι σε πολύ κόσµο. Οπότε όταν χάνουµε ή όταν δεν πηγαίνουµε καλά, η ψυχική ταλαιπωρία που υφίσταµαι από αυτούς που µε βρίζουν είναι µεγάλη. ∆ιότι για µένα η αποτυχία είναι καταστροφική. Έχω κάποια σχέδια, θέλω να πάρουµε το πρωτάθληµα, να κάνουµε πορείες στο Champions League και κάθε αποτυχία είναι µια µεγάλη ήττα για µένα.

Τους αγώνες στο σπίτι τους βλέπετε µόνος σας;
Με δυο τρεις φίλους, αλλά και µόνος µου. Να σας πω την αλήθεια, γενικά είµαι µοναχικός άνθρωπος, δηλαδή ευχαρίστως βλέπω µόνος µου τον αγώνα, δεν θα αισθανθώ περίεργα.

Έχετε και γούρια;
Κατά καιρούς έχω ψευτογούρια, αλλά µετά επικρατεί η λογική. Έχω και φίλους που κάνουν διάφορα, αλλάζουµε θέσεις, όλες τις βλακείες που κάνουµε...

Πέρα από τα γούρια, ποια λέτε ότι συνεχίζει να είναι η προσπάθειά σας σε σχέση µε τον Παναθηναϊκό;
Προσπαθώ να γίνει ο Παναθηναϊκός πρωταθλητής, προσπαθώ να πάρουµε τους καλύτερους παίκτες, προσπαθώ να πάρουµε τον καλύτερο προπονητή, προσπαθούµε να φτιάξουµε το γήπεδο στον Βοτανικό το οποίο έχει καθυστερήσει από λάθη του ∆ήµου. ∆εν ξέρω ποιες είναι οι σχέσεις ∆ήµου και κυβέρνησης αλλά ελπίζω µε τον καινούργιο δήµαρχο, µε τον οποίο έχω άριστη επικοινωνία, να προχωρήσουν τα πράγµατα.

Ανησυχείτε για το αντίθετο;
Όχι, πιστεύω ότι θα επιταχυνθούν. Είχαµε βαριά καθυστέρηση, δύο χρόνια έχουµε χάσει χωρίς λόγο. Και µάλιστα, ξέρετε... εµένα µου αρέσει η Λεωφόρος. Είχα προσπαθήσει και είχα δει περιφερειάρχες και τον πρωθυπουργό –και πριν ως πρόεδρο της Νέας ∆ηµοκρατίας και µετά– για να κάνουµε µία επέκταση στη Λεωφόρο, 21.000 θέσεις. Μικρό γήπεδο µε πολλές σουίτες, ωραίο εστιατόριο και µεγάλο Μουσείο της οµάδας.

Είχαµε ένα πολύ ωραίο σχέδιο, το είχαµε παρουσιάσει µάλιστα. Ενώ είχαµε προχωρήσει, είχαµε πάρει τις σχετικές διαβεβαιώσεις από την πολιτική ηγεσία και ήταν κάτι το οποίο θα είχε τελειώσει σήµερα, µια µέρα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης µου είπε να πάµε στον Βοτανικό γιατί ένα από τα ελάχιστα ώριµα έργα που έχει η χώρα είναι η διπλή ανάπλαση. Του είπα, «πρόεδρε, αν µας κάνετε κάτι ιδανικό το δεχόµαστε, θα πάµε στον Βοτανικό, παρ’ όλο που η καρδιά µας είναι στη Λεωφόρο».

Να καταλάβετε, είχε κατασκευαστεί ένα σκάµµα, από προηγούµενη ∆ιοίκηση του Παναθηναϊκού, για τα θεµέλια του γηπέδου. Το οποίο, ειρήσθω εν παρόδω, δεν το είχαν πληρώσει και το πληρώσαµε και αυτό εµείς, 1.200.000 ευρώ. Αυτό το σκάµµα, λοιπόν, επειδή η χώρα είναι ξέφραγο αµπέλι, το έκαναν χωµατερή και πετούσαν απόβλητα. Αυτό έπρεπε να καθαριστεί. Τώρα το πρόβληµα είναι πώς θα καθαριστεί η περιοχή για να αρχίσει το έργο. Γίνονται κάποιες ενέργειες από κυβέρνηση και ∆ήµο, αλλά καθυστερούµε χωρίς λόγο.

Πότε περίπου λέτε ότι θα είναι έτοιµο;
Πιστεύω πως ό,τι και να γίνει το 2027 µε απώτατο όριο το ’28, γιατί από τη στιγµή που θα γίνει η αρχή της συστηµατικής κατασκευής του γηπέδου χρειάζονται δύο χρόνια.

Θα θέλατε να είστε ο πρόεδρος που θα το εγκαινιάσει;
Πραγµατικά δεν έχω τέτοιες φιλοδοξίες.

Η µόνη ορατή φιλοδοξία είναι το πρωτάθληµα και το Τσάµπιονς Λιγκ;
Πάµε να αντιµετωπίσουµε χαρτοπαίκτες µε σηµαδεµένες τράπουλες, έχοντας εµείς µη σηµαδεµένη τράπουλα. Θα σας πω ποιο είναι το θετικό φέτος. ΑΕΚ, Ολυµπιακός, ΠΑΟΚ και Παναθηναϊκός διεκδικούν το πρωτάθληµα. Αυτοί που κάνουν τις παγαποντιές, ποιο παιχνίδι θα πρωτοπιάσουν; ∆εν είναι όπως πέρυσι που ήταν µόνο ο Παναθηναϊκός και τα κάνανε όλα εις βάρος του. Σε έναν βαθµό, αυτός ο ανταγωνισµός τους ελπίζω να αλληλοεξουδετερώσει αυτά τα πλεονεκτήµατα που έχουνε. Το λέω πραγµατικά.

Βλέπω το χαµόγελο, όντως έχετε βάσιµη ελπίδα ότι µπορεί...
Μπορεί να το πάρουµε φέτος το πρωτάθληµα. Κάνουµε ό,τι µπορούµε. Έχουµε καλό προπονητή και καλούς παίκτες.

Υπήρξε ένας διάλογος που είχατε µε τον Τερίµ µετά την αποτυχία µε τη Λαµία ή µε την Κηφισιά;
Πολύ απλά του είπα ότι έχει την απόλυτη στήριξή µας και θα κάνουµε ό,τι καλύτερο µπορούµε. Αυτός ξέρει. Είναι ηγέτης ο Τερίµ. Εγώ φοβόµουν πάρα πολύ το παιχνίδι µε την Κηφισιά και το είχα συζητήσει επανειληµµένα, γιατί έχω δει πολλές οµάδες µετά από µία τεράστια επιτυχία να αδειάζουν ψυχικά. Όµως ο τρόπος που έγινε η πρόκριση µε τον ΠΑΟΚ... Ήµουν ράκος για δύο ηµέρες. Ήταν κοµµένα τα πόδια µου, είχα υποστεί τέτοια ψυχολογική πίεση που είχα διαλυθεί.

Κάντε µία προβολή στο µέλλον. Είστε 80 ετών και έχετε τη δυνατότητα να συναντήσετε τον εαυτό σας ενώ είναι 18 ετών, τι θα τον συµβουλεύατε σε σχέση µε τον Παναθηναϊκό;
Αν ήµουν 18 ετών θα του έλεγα «προχώρα, κάν’ το», αν ήµουν στα 50 θα το σκεφτόµουν.

Όµως αυτό που έχετε κάνει, θέλετε δεν θέλετε πια, είναι ένα κοµµάτι της ζωής σας.
Ούτε συζήτηση. ∆εν αισθάνοµαι λύπη, είµαι υπερήφανος γι’ αυτό που έχω κάνει, είµαι υπερήφανος που επιβιώσαµε, υπερήφανος που έχουµε δώσει µάχες µε το ένα χέρι δεµένο πίσω από την πλάτη. Άλλες τις έχουµε κερδίσει, άλλες τις έχουµε χάσει. Είµαι υπερήφανος που έχουµε κάνει το ελληνικό ποδόσφαιρο πιο ηθικό.

Παρ’ όλη την απογοήτευση που περιγράψατε, εάν ήταν να πείτε κάτι από καρδιάς στους οπαδούς του Παναθηναϊκού, τι θα τους λέγατε;
Ότι η υποστήριξη του Παναθηναϊκού είναι µονόδροµος. Τίποτε άλλο. Όπως και η συνοχή του. Εδώ να κάνω µια σηµαντική παρένθεση, πιστεύω ότι µία οµάδα έχει το µεγαλύτερο µερίδιο ευθύνης για την καταστροφή του ελληνικού ποδοσφαίρου. Έχουν κάνει κι άλλες οµάδες λάθη, κι εµείς, αλλά µία οµάδα έχει 90% της ευθύνης.

Πριν έρθει ο Κόκκαλης (και το όνοµα το αναφέρω για τον προσδιορισµό του χρόνου), για 10 χρόνια, δείτε πώς µοιράστηκε το πρωτάθληµα: Ολυµπιακός, Παναθηναϊκός, ΠΑΟΚ, ΑΕΚ, Λάρισα, ήταν ένας πλουραλισµός, ο κόσµος στα γήπεδα. Στη συνέχεια δηµιουργήθηκε µίσος και τινάχτηκε το ποδόσφαιρο στον αέρα. Πραγµατικά πιστεύω, και δεν φοβάµαι να το πω, ότι η νέα νοοτροπία που εισήχθη έχει καταστρέψει το ελληνικό ποδόσφαιρο.

Ο Λουτσέσκου, όµως, διαµαρτύρεται και για τον Παναθηναϊκό.
Αισθάνοµαι ότι εµείς είµαστε µια οµάδα ενάρετη. Με ελαττώµατα, αλλά ενάρετη. Αυτό είναι γεγονός, ό,τι και να µας πουν. Γι’ αυτό τρελαίνοµαι µε τον Λουτσέσκου. Τον είδα προχθές στα αποδυτήρια και του τα είπα. Εµείς δεν έχουµε προσεγγίσει κανέναν ποδοσφαιριστή, δεν έχουµε πειράξει καµία οµάδα και κανέναν διαιτητή. ∆εν έχουµε δείρει κανέναν, δεν έχουµε κάψει κανένα αυτοκίνητο. Μου λέει «δεν έχω πει ποτέ για εσάς». Ναι, αλλά λέτε εναντίον του Παναθηναϊκού. Έφυγα, δεν έµεινα.

Με τον Μαρινάκη συνοµιλείτε;
Κατά περιόδους ναι, όπως µε όλους τους προέδρους. Μετά από αυτό που έκανε µε τον Χουανκάρ, δεν µιλάµε. Με τον Χουανκάρ ξεπέρασε κάθε όριο. Ένας κακός οπαδός του Ολυµπιακού πέταξε µια κροτίδα η οποία τραυµάτισε έναν ποδοσφαιριστή µας. Έπρεπε να διακοπεί ο αγώνας και να τιµωρηθεί ο Ολυµπιακός, τη στιγµή που ο κανονισµός λέει αυτά που λέει. Τα έχουν υποστεί αυτά και ο ΠΑΟΚ και ο Παναθηναϊκός και η ΑΕΚ, νοµίζω. Ο µόνος που ποτέ δεν είχε τιµωρηθεί ήταν ο Ολυµπιακός. Έτυχε η κακιά η ώρα στον Ολυµπιακό αυτή τη φορά. Τσακώθηκε µε το Metropolitan, κυνήγησε το «Υγεία», έβγαλε στο In.gr φωτογραφία των γιατρών, εκβίασε, απείλησε. Έγινε ο Γ΄ Παγκόσµιος Πόλεµος επειδή τόλµησε κάποιος να πει στον Ολυµπιακό ότι θα εφαρµοστεί ο νόµος.

Και τα δικά σας ΜΜΕ έχετε υποκύψει στον πειρασµό να τα χρησιµοποιήσετε υπέρ του Παναθηναϊκού;
Τα έχω χρησιµοποιήσει µία περίοδο. Πολύ.

Μετανιώσατε;
Όχι, καθόλου.

Με αυτά που συζητάµε µου έρχεται στο µυαλό αν κάποια στιγµή είπατε «θα πάρω τον Γιοβάνοβιτς τηλέφωνο».
Προσωπικά δεν µου αρέσει να επικοινωνώ πολύ. Είµαι κλειστός άνθρωπος. Αλλά αν τον συναντήσω θα τον χαιρετήσω και σίγουρα θα του προτείνω να βρεθούµε να φάµε. Ξέρετε, ήταν έντονη στιγµή. Ο κύριος Γιοβάνοβιτς έδωσε πολλά στον Παναθηναϊκό, πέτυχε πάρα πολλά πράγµατα, πέρασε πάρα πολύ έντονα, και σίγουρα υπάρχει µία απογοήτευση και θα έχει µία µεγάλη πικρία. Ελπίζω ότι µε την πάροδο του χρόνου οι γωνίες να εξοµαλυνθούν και από εµένα και από εκείνον, να αποκατασταθεί η σχέση µας. Θέλει λίγο χρόνο.

∆ιαφωνούσατε µε κάποιες από τις κινήσεις του;
Είχα µια πολύ καλή σχέση µαζί του, βεβαίως είχα αντιληφθεί από την αρχή ότι δεν είχα τη δυνατότητα να τον επηρεάσω καθόλου σε θέµατα µεταγραφών. Αυτό ήταν καλό και κακό. Κακό γιατί έµεινε ο Παναθηναϊκός χωρίς παίκτες, πέρσι χάσαµε το πρωτάθληµα, αν είχαµε περισσότερους παίκτες µπορεί και να το κερδίζαµε.

∆ηλαδή ήσασταν διατεθειµένος...
Τι λέτε τώρα; Παρακαλούσα. Έχω φτάσει σε σηµείο για κάποιον ποδοσφαιριστή να «υποκλέψω» την έγκριση του Γιοβάνοβιτς (µιλάω χαριτολογώντας βέβαια).

Τι πιστεύετε ότι έγινε µε τον Μπρινιόλι;
Ουδέν σχόλιο. Νοµίζω ότι έχουν ειπωθεί όλα.

Ας πάµε στον έντιµο και κανονικό τρόπο που γίνονται οι µεταγραφές. Η φετεινή οµάδα του Παναθηναϊκού έχει έναν παίκτη που ξεχωρίζει ιδιαίτερα και αυτός είναι ο Φώτης Ιωαννίδης. ∆ιαβάζουµε πως θα έχει µία πολύ καλή πρόταση από το εξωτερικό. Ως Παναθηναϊκός, σας ρωτάω για την απόφαση που σκέφτεστε να πάρετε.
∆εν τον πουλάµε. Έχουµε δεχθεί υψηλή πρόταση για τον Φώτη Ιωαννίδη, την οποία απορρίπτουµε χωρίς συζήτηση. Ούτε και ο Φώτης θέλει να φύγει. ∆εν είµαστε µία υπανάπτυκτη ποδοσφαιρικά χώρα. Το όνειρό µου είναι να γίνουµε µία απόλυτα ανταγωνιστική οµάδα. Πρέπει ο Παναθηναϊκός να έχει ινδάλµατα και αστέρια για να µπορούν και νέα παιδιά να έρχονται κοντά στην οµάδα. ∆εν είναι δυνατόν οι νέοι ταλαντούχοι παίκτες να φεύγουν από την πατρίδα τους µε την πρώτη πρόταση από το εξωτερικό.

Ο Παναθηναϊκός, όπως είπατε, απασχολεί το µυαλό σας 24/7 και 365 ηµέρες τον χρόνο. Οι υπόλοιπες δουλειές σας;
Έχουν σίγουρα υποστεί κάποιες συνέπειες τα τελευταία χρόνια, τις οποίες προσπαθώ να διορθώσω.

Ναι, γιατί αλλιώς θα ήταν σαν να µην είστε ένας δοµηµένος άνθρωπος και να παρασύρεστε εύκολα.
Όχι, είναι περισσότερο ψυχολογικό. Ο λόγος που δεν ασχολούµαι δεν είναι ότι δεν έχω τον χρόνο. Με τον Παναθηναϊκό ασχολούµαι ψυχικά πάρα πολύ. Είναι ότι µε τα στραπάτσα που συµβαίνουν µπορεί και να εξαντλούµαι. Αυτό είναι το πρόβληµα, δεν είναι ότι δεν έχω χρόνο. Και δεν έχω διάθεση, οπότε µε θέµατα τα οποία είναι µικρότερης σηµασίας δεν ασχολούµαι.

Με τα επιθετικά σχόλια ασχολείστε;
Η Θάτσερ είχε πει ότι δεν διαβάζει ποτέ αρνητικά σχόλια δηµοσιογράφων, γιατί δεν θέλει να χάνει ενέργεια και να στεναχωριέται. Είχε έναν βοηθό και την ενηµέρωνε ότι της κάνει κριτική ο Τύπος γι’ αυτό και για εκείνο το θέµα. Είναι αρκετό αυτό. ∆εν χρειάζεται να διαβάσεις ό,τι φαντάζεται κανείς.

***

Για τον Πρόεδρο του Παναθηναϊκού, Γιάννη Αλαφούζο, έχω πλέον προσωπική άποψη και µάλιστα µαζί µε αυτά που είπε, βλέποντας και τις εκφράσεις του προσώπου του και τις κινήσεις του, η πραγµατικότητα είναι πολύ µακριά από αυτό που φαντάζονται διάφοροι.

*Η συνέντευξη έγινε 28/2, λίγο πριν τον αγώνα Παναθηναϊκός-Άρης για το πρωτάθληµα