35 χρόνια από την τραγωδία του Χίλσμπορο

Τριάντα πέντε χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την τραγωδία του Χίλσμπορο, που κόστισε τη ζωή σε 96 φίλους της Λίβερπουλ.

Πίσω στο 1989, Λίβερπουλ και Νότιγχαμ Φόρεστ ήρθαν αντιμέτωπες για τον ημιτελικό του κυπέλλου Αγγλίας διεκδικώντας ένα από τα δύο εισιτήρια του μεγάλου τελικού. Δύο αντίπαλοι, δύο σπουδαίες -τότε- ομάδες. Το ενδιαφέρον του κόσμου, όπως ήταν αναμενόμενο, υπήρξε τεράστιο.

Τα εισιτήρια που διατέθηκαν εξαφανίστηκαν σύντομα, κάτι που δημιούργησε συνωστισμό έξω από τις θύρες από περίπου 5000 άτομα που προσπάθησαν να μπουν στο γήπεδο.

Η αστυνομία ζητά να καθυστερήσει η σέντρα για λόγους ασφαλείας. Το αίτημα δεν γίνεται αποδεκτό. Για να αποφευχθούν οι τραυματισμοί στο πλήθος που περίμενε να μπει, αποφασίστηκε να ανοίξουν τρεις πύλες του γηπέδου. Μαζί με αυτούς που είχαν εισιτήρια, μπαίνουν στο γήπεδο και αρκετοί υπεράριθμοι. Αυτοί που είναι πίσω ωθούν τους μπροστινούς στα κάγκελα.

Το αποτέλεσμα, τραγικό. Ο κόσμος είναι πολύ περισσότερος από αυτό που θα επιτρεπόταν και οι κερκίδες έχουν γεμίσει ασφυκτικά. Έξι μόλις λεπτά από τη σέντρα του αγώνα, το παιχνίδι διακόπτεται. 94 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, πάνω από 750 άτομα τραυματίζονται σοβαρά, ένα θα αφήσει την τελευταία πνοή του λίγο αργότερα στο νοσοκομείο και άλλο ένα θα μείνει τέσσερα χρόνια σε κώμα πριν ξεψυχήσει.

Η ευθύνη της αστυνομίας και η δικαίωση που άργησε να έρθει για την τραγωδία που σημάδεψε τη Λίβερπουλ

Με τη Μάργκαρετ Θάτσερ στην εξουσία, η κόντρα κράτους-οπαδών είχε γιγαντωθεί. Η τραγωδία του Χίλσμπορο ήρθε σε μία περίοδο που η «σιδηρά κυρία» ήταν στα «σχοινιά» με τους οργανωμένους οπαδούς των ομάδων. 

Τέσσερα χρόνια πριν είχε προηγηθεί το Χέιζελ και ο «θατσερισμός» στο ποδόσφαιρο θεμελιώθηκε με κλειστά κυκλώματα τηλεόρασης, σωματικούς ελέγχους και ξήλωμα των εξέδρων των όρθιων στα γήπεδα.

Η έκθεση της αστυνομίας δε μπορεί να βγει στη δημοσιότητα. Αν γίνει τέτοιο λάθος, όσα έχτιζε η Θάτσερ και οι σύμβουλοί της θα καταστραφούν εν μία νυκτί. Και εν τέλει δε βγήκε. Ή, πιο σωστά, η αληθής. Αντίθετα, η έκθεση που δημοσιεύθηκε έκανε λόγο για μεθυσμένους και αργοπορημένους οπαδούς που προσπάθησαν να μπουν στο γήπεδο μετά την έναρξη του αγώνα και παρά τις συστάσεις της αστυνομίας.

Τα πορίσματα των ιατροδικαστών έρχονται σε σύγκρουση με τα λεγόμενα των συγγενών και συνοπαδών των θυμάτων για τα όσα έγιναν στο γήπεδο. Αλλά ουδείς ενδιαφέρεται.

Οκτώ χρόνια μετά, το 1997 και με τους Εργατικούς στην εξουσία δίνεται η ελπίδα ότι ο φάκελος θα ανοίξει ξανά. Μάταια όμως. 

Η αληθινή δικαίωση θα έρθει το 2012 από ανεξάρτητη επιτροπή που εξέταζε από το 2010 πάνω από 400.000 έγγραφα. Η αστυνομία κατηγορείται για πράξεις που οδήγησαν στο θάνατο των θυμάτων, εκ των οποίων 41 θα μπορούσαν να είχαν σωθεί αν υπήρχε ο κατάλληλος συντονισμός από αυτή.

Την ίδια μέρα, ο πρωθυπουργός, Ντέιβιντ Κάμερον απολογείται από το βήμα της Βουλής των Κοινοτήτων, 23 χρόνια μετά το συμβάν.

«Η επιτροπή τόνισε πως "δεν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία για τους ισχυρισμούς περί υπερβολικής μέθης, εισόδου χωρίς εισιτήριο ή χρήση βίας μεταξύ των οπαδών της Λίβερπουλ"», σημείωσε χαρακτηριστικά ο Κάμερον. Κάνει, δε, λόγο για «διπλή αδικία που υπέστησαν εδώ και 23 χρόνια, πρώτα την αποτυχία του Κράτους να προστατεύσει τους αγαπημένους της και αργότερα την τόσο μεγάλη αναμονή για να φτάσουν στην αλήθεια».

Η απολογία του Κάμερον στην πραγματικότητα αναγνώρισε ότι η επίσημη καταγραφή της τραγωδίας δεν ήταν τίποτα περισσότερο από μια στερεότυπη επικάλυψη δημιουργημένη από την αστυνομία, που ήταν απελπισμένη να απελευθερωθεί από κάθε ευθύνη. Αυτοί που ήταν εκεί, που είδαν τι συνέβη, ήξεραν την αλήθεια. Αλλά αυτοί που δεν ήταν είχαν τραφεί με μια συνωμοσία.

Τελικά, στο δικαστήριο του Ουόρινγκτον το 2016 με απόφασή του δικαίωσε τις 96 αδικοχαμένες ψυχές. Χαρακτήρισε τα 96 θύματα «unlawfuly killed».