Το μπάσκετμπολ μοιάζει με τη ζωή και τον έρωτα

Το μπάσκετμπολ είναι ένα ομαδικό παιχνίδι που μοιάζει με τη ζωή, με τα alti και τα bassi της, με τις ατυχίες και τις επιτυχίες, ένας συνεχής ατομικός, ή και συλλογικός αγώνας μέσα σε μια μικροκοινωνία, με δυστυχισμένες και ευτυχισμένες στιγμές, με χαρές και λύπες, απολαύσεις και οδύνες. Η προαναφερθείσα μικροκοινωνία ή συλλογικότητα είναι ο μπασκετικός σύλλογος, η ομάδα. Επίσης, μια μικροκοινωνία αποτελεί το εθνικό πρωτάθλημα του μπάσκετ, ή η κάθε συγκεκριμένη διοργάνωση με τις ομάδες της. Μέσα στο γήπεδο μπορούμε όμως να εκλάβουμε ως μικροκοινωνία τις δύο ομάδες των 12 παικτών, συν το τεχνικό-προπονητικό-γυμναστικό επιτελείο τους, που έρχονται αντιμέτωπες και που (αντ)αγωνίζονται. Μέσα εκεί συγκρούονται οι παίκτες. Άλλοι βγαίνουν κερδισμένοι, νικητές, και άλλο χαμένοι. Το ματς μοιάζει με σκάκι όπου τα πιόνια είναι αθλούμενα κορμιά. Το μπάσκετ αποτελεί, επομένως, μια μεταφορά της ανταγωνιστικής, ομαδικής ζωής, με τις χασούρες και τα κέρδη και τη χαρμολύπη της... Θυμίζει, παραπέμπει αμυδρά, μεταφορικά, στον έρωτα και το σεξ¹.

Το ΝΒΑ

Στο προηγούμενο άρθρο μας αναφερθήκαμε στα πλέι οφ της Ευρωλίγκα, βλέποντας όμως ξανά, φέτος, τα πλέι οφ του ΝΒΑ, διαπιστώνουμε πάλι τις διαφορές του αμερικάνικου επαγγελματικού ΝΒΑ με το ευρωπαϊκό, επαγγελματικό μπάσκετ της Ευρωλίγκα. Στο ΝΒΑ υπερτονίζονται η αθλητικότητα, η ταχύτητα και τα άλματα των παικτών, κυρίως Αφροαμερικανών, τα πολλά καρφώματα, τα κοψίματα (μπλοκ) και η εκρηκτικότητά τους. Προέχει άρα το ωραίο και δυναμικό θέαμα. Έτσι κι αλλιώς κάθε ομαδικό άθλημα είναι show business, σαν το χολυγουντιανό σινεμά², και θέαμα προς τέρψιν των θεατών που τις στηρίζει, τις πληρώνει και τις προάγει. Οι μαύροι Αμερικανοί, Γάλλοι και Αφρικανοί που παίζουν στην Ευρωλίγκα, προσφέρουν επίσης, οπωσδήποτε, εντυπωσιακό θέαμα χάρη στα αθλητικά προσόντα τους.

Αλλά σε αντίθεση με την Ευρωλίγκα και το ευρωπαϊκό μπάσκετ γενικά, το ΝΒΑ δεν βασίζεται τόσο πολύ στα συστήματα, στις προσχεδιασμένες και προγραμματισμένες τακτικές επίθεσης και άμυνας, όπως το κάνει εντονότατα το ευρωπαϊκό μπάσκετ. Η μη αυστηρή προσήλωση των Αμερικανών υπεραθλητών στα προσχεδιασμένα συστήματα, ο αυτοσχεδιαστικός αυθορμητισμός τους και η απλούστευση του μπάσκετ που παίζουν αποσκοπούν για άλλη μια φορά στην τόνωση του θεάματος, με απλότητα και επίδειξη των αθλητικών ικανοτήτων. Στο ευρωπαϊκό μπάσκετ, όμως, μετράει πάντοτε το αποτέλεσμα. Αυτό γίνεται στο ΝΒΑ μόνο στα πλέι οφ του, η κανονική περίοδος προσφέρεται κυρίως για επίδειξη, διασκέδαση κι οφθαλμική αθλητική ψυχαγωγία. Πολλοί αγώνες του είναι πολύ επικερδείς χάρη στα μεγάλα γήπεδα και στις τηλεοπτικές ή ιντερνετικές αναμεταδόσεις, κάτι που ισχύει και στην Ευρώπη σε κάπως μικρότερο βαθμό.

Άλλη διαφορά είναι πως στο ΝΒΑ οι διαιτητές δεν ακολουθούν μέχρι κεραίας την τυπικότητα των κανονισμών, αφήνουν το παιχνίδι-θέαμα να εξελιχθεί ανετότερα, μη σφυρίζοντας κάθε λίγα δευτερόλεπτα φάουλ όπως στην Ευρώπη, και διακόπτοντας ενοχλητικά τη ροή του αγώνα. Και οι προπονητές, οι παίκτες και το κοινό δεν θυμώνουν, δεν εξαγριώνονται και δεν διαμαρτύρονται κάθε τόσο και λιγάκι για τα σφυρίγματα των διαιτητών. Η αθλητική κουλτούρα των Ευρωπαίων είναι πιο άγρια και βάρβαρα οπαδική, οι ξεσηκωμοί των οπαδών και οι φασαρίες, συνήθως των φανατικών και των χούλιγκανς, πολύ πιο συχνές, είπαμε πως θέλουν οπωσδήποτε το αποτέλεσμα της νίκης για την ομάδα τους και θα κάνουν σχεδόν τα πάντα γι' αυτή. Μα στο ΝΒΑ το εισιτήριο είναι αισθητά ακριβότερο, η κατανάλωση των σνακς και φαγητών μεγαλύτερη, το πήγαινε έλα του χρήματος εντονότερο και το κοινό δεν είναι πολύ φτωχό, ενώ στην Ευρώπη μπορούν να παρακολουθήσουν το ματς με λιγότερα χρήματα, οι περισσότεροι άνθρωποι.

Λίγο διαφορετικοί είναι ακόμη και οι κανονισμοί του παιχνιδιού. Στο ΝΒΑ οι άμυνες που επιτρέπονται είναι διαφορετικές, οι «άμυνες ζώνης», δηλ. κατά ζώνη, περιορίζονται, συνηθισμένο play, σχήμα τακτικής, είναι ένας παίκτης εναντίον ενός στην επίθεση και στην άμυνά τους, για να μπορεί ο μπασκετμπολίστας να δώσει το ατομικό σόου του και να επιδείξει την αθλητικότητά του ευκολότερα... Αντίθετα στην Ευρωλίγκα τα αμυντικά συστήματα και τα μαρκαρίσματα πάνω στον επιτιθέμενο αντίπαλο γίνονται ολοένα και πολυπλοκότερα, ολόκληρη και λεπτομερειακή επιστήμη· βλέπουμε να χρησιμοποιούνται πολλά είδη ζωνών, οι πιο επικίνδυνοι σκόρερ να μαρκάρονται από δύο αμυντικούς, δηλ. σε dοuble team, ακόμη και από τρεις, δηλ. να πηγαίνει σε «βοήθεια» στην άμυνα κι άλλος παίκτης - όπως έκαναν συνεχώς στον ακατάβλητο στο ΝΒΑ, Γιάννη Αντετοκούνμπο, στο Ευρωμπάσκετ και στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, όπου τα ματς σφυρίζονται βάσει των κανονισμών της ΦΙΜΠΑ κι όχι του ΝΒΑ.

Τα φετινά playoffs του ΝΒΑ

Στα φετινά playoffs, δυστυχώς, αυτό που ο Ολυμπιακός απέφυγε να πάθει από τη Φενέρ, να χάσει ως ο πρώτος της κανονικής κατάταξης του πρωταθλήματος (δηλ. πριν τα playoffs) από τον 8ο, έπαθε η ομάδα του ΝΒΑ του Γιάννη Αντετοκούνμπο, οι Milwaukee Bucks. Ήταν μια παταγώδης αποτυχία που συνέβη επειδή αντιμετώπισαν στον πρώτο γύρο των playoffs τους έμπειρους Miami Heat του γενναίου και πεπειραμένου, δυναμίτη Τζίμι Μπάτλερ, και του δυνατού σέντερ Αντεμπάγιο, ενώ ο υπερηχητικός κι ανίκητος, Greek Freak Γιάννης Αντετοκούνμπο, ήταν δυστυχέστατα τραυματισμένος... Στον επόμενο, δεύτερο γύρο, ο φοβερός και τρομερός, ψυχωμένος 33χρονος, πρώην πρωταθλητής του ΝΒΑ (αυτό μετράει πολύ στην τελική απόδοση ενός παίκτη) Τζίμι Μπάτλερ και η παρέα των όγδοων στη βαθμολογία, Miami Heat, ενώ προέρχονταν από τα play in, δηλ. μπήκαν την ύστατη ώρα στα playoffs του ΝΒΑ, απέκλεισαν 4-2 την ομάδα της Ν. Υόρκης, NewYork Κnicks. Tώρα στους τελικούς της Ανατολικής περιφέρειας, το Μαϊάμι, αν και έχει μειονέκτημα έδρας, οδεύει με ταχύτητα προς τους τελικούς του ΝΒΑ γιατί προς το παρόν νικάει 3-0 με δύο απίθανες νίκες, «breaks», στη έδρα της σφιχτοδεμένης, ομοιογενούς και έμπειρης πλέον ομάδας Boston Celtics, γιατί πέρσι έφθασε ως τους τελικούς του ΝΒΑ για πρώτη φορά μετά το 2010. Η ιστορική, κλασική αυτή ομάδα του ΝΒΑ με έντονη χημεία σήμερα, συνοχή κι ομοιογένεια, διαθέτει ικανούς, επιθετικούς περιφερειακούς, τα guards Tζέιλεν Μπράουν, Σμαρτ και Μπρόγκνταν, κι έναν πολύ υψηλού επιπέδου forword, τον Τέιτουμ. Για να φτάσουν επιτυχώς στους τελικούς της Ανατολής όπου συγκρούονται με τους Μαϊάμι Χιτ, απέκλεισαν 4-3 την πολύ δυνατή Philadelphia 76ers – που την υποστήριζα γιατί είμαι από τη Ν.Φιλαδέλφεια(!) – με επικεφαλής τον καταπληκτικό Καμερουνέζο, Εμπίντ, που προ ημερών ανακηρύχτηκε πολυτιμότατος παίκτης, MVP, της χρονιάς.

Οι τελικοί της Δύσης

Στους τελικούς της Δύσης είναι αντιμέτωποι οι πρώτοι της Δύσης Denver Nuggets με τους ιστορικούς, μα 7ους εφέτος, Los Angeles Lakers. Προηγούνται 2-0 οι Ντένβερ Νάγκετς, που έχουν βέβαια το πλεονέκτημα έδρας και μάλλον περνάνε, με 4 νίκες, στον τελικό του NBA. Οι Denver Nuggets του πληρέστατου (all around, δηλ. για όλες τις δουλειές) Σέρβου υπερπαίκτη Γιόκιτς, που κάνει τα πάντα τέλεια, σκορ, ριμπάουντ και πάσες, και του εύστοχου, Καναδού γκαρντ Τζαμάλ Μάρεϊ, για να προκριθούν στον τελικό της Δύσης νίκησαν στον προηγούμενο γύρο των πλέι οφ τους Phoenix Suns, των σπουδαίων καλαθοσφαιριστών Ντουράν και Μπούκερ. Οι Λος Άντζελες Λέικερς είναι η ομάδα του εμπειρότατου, 4 φορές πρωταθλητή ΛεΜπρόν Τζέιμς, 4 φορές ΜVP και πρώτου σκόρερ στην ιστορία του ΝΒΑ! Διαθέτει την ισχυρότατη ψυχή, το πείσμα και την αποφασιστικότητα του εμπνευσμένου πρωταθλητή και θεωρείται ο δεύτερος παίκτης σε αξία μετά τον ανυπέρβλητο, εξωπραγματικό Μάικλ Τζόρνταν. Μαζί με τον ψηλό κι ευέλικτο Άντονι Ντέιβις, συν τον νεαρό λευκό γκαρντ Όστιν Ρίβερς, ο οποίος ξεπετάχτηκε τελευταία, νίκησαν τους περσινούς πρωταθλητές, τους Golden State Warriors. Oι υπέροχοι Γουόριορς τα τελευταία 8 χρόνια κέρδισαν 4 πρωταθλήματα, οικοδομώντας μια δυναστεία με τον καλύτερο τρίποντο σουτέρ στην ιστορία του ΝΒΑ, τον Στέφεν Κάρι, και από δίπλα τον εξαιρετικό σουτέρ Κλέι Τόμσον και τον πολύτιμο και τσαμπουκά, μαύρο ψηλό Ντρέιμοντ Γριν. Πρωτύτερα οι Lakers νίκησαν και απέκλεισαν τους 2ους της Δύσης, Memphis Grizzlies, του αληθινά υπερταλαντούχου μα επιπόλαιου κωλόπαιδου Μοράντ, των Μέμφις Γκρίζιλς, που εντοπίστηκε δυο φορές να κουβαλάει όπλο και δεν έχει ακόμη κατανοήσει πως ως σουπερστάρ του πολύ δημοφιλούς ομαδικού αθλήματος, αποτελεί πρότυπο προς μίμηση των νέων και την ευθύνη που αυτό συνεπάγεται. Η ανόητη στάση του βρίσκεται σε αντίθεση με τον πανέξυπνο, με αίσθηση των κοινωνικών πραγμάτων και φιλάνθρωπο υπέρ της αφροαμερικάνικης φυλής και των φτωχών, Λ.Τζέιμς.

1. Οι παίκτες πηδούν και βάζουν the balls στην «τρύπα» του καλαθιού, πρόκειται πάλι για μια μεταφορά, για έναν συμβολικά σεξιστικό αγώνα όπου οι αθλητές “πηδάνε” για να “καρφώσουν”, και με τις δυο έννοιες/ερμηνείες, μία σωματική-μηχανική και μια υπολανθάνουσα και βαθύτερη, σεξουαλική-ψυχαναλυτική. Νεότερος δυσπιστούσα για όσους αδιαφορούν για τα ομαδικά αθλήματα, και για τους άντρες ειδικότερα θεωρούσα πως έχουν έλλειμμα ομαδικότητας, κοινωνικότητας, μαχητικότητας, αγωνιστικότητας και βάλε. Πρόκειται, μ' όλη τη σεξιστική προσέγγιση, μάλλον για φαλλικό αθλητικό παιχνίδι, όπου οι δυναμικές αναμετρήσεις κι οι αγριάδες δίνουν και παίρνουν, κυρίως διαμέσου των σκληρών αμυνών, άθλημα που οι καλύτεροι που το παίζουν είναι οι μυώδεις, αρρενωποί μαύροι άντρες ή οι αρκετές, δυνατές λεσβίες που συγκεντρώνονται στο γυναικείο ΝΒΑ, το σπουδαίο, επαγγελματικό, αμερικάνικο WNBA (Women's National Basketball Association), υψηλού αθλητικού μπασκετικού επιπέδου. Θέλω να πιστεύω πως δεν σοκαριστήκατε λόγω «πολιτικής ορθότητας» από τα ανωτέρω, αλλά αντιλαμβάνεστε τις ψυχολογικοερωτικές συμπαραδηλώσεις.

2. Το επιβεβαιώνω κι ως κριτικός κινηματογράφου και άνθρωπος του σινεμά.